Books by Christy (Chryssanthi) Petropoulou
Amelia Luiza Damiani e Ricardo Baitz (coord). Atravessando a Geografia, Marx, Lefebvre e os Situacionistas, volume 2, Editora Tiragem Livre. ISBN: 978-65-87348-01-8, 2022
La noción del trabajo alienado tiene sus raíces en el trabajo de Marx. El concepto de alienación ... more La noción del trabajo alienado tiene sus raíces en el trabajo de Marx. El concepto de alienación viene del latin alienatio, que quiere decir convertirse en otro. En consecuencia en la ciudad alienada la vida se convierte a algo ajeno a su misma significación, algo diferente de sus orígenes de polis – ciudad relacionada con polites – ciudadanos. Es una ciudad donde todo se vende y se compra y sus habitantes se convierten a alienados. No pueden concebir la ciudad en su totalidad porque se relacionan con ella muy parcialmente.
En esta ponencia propongo la hipótesis que actualmente las industrias recuperadas y las empresas de autogestión solidaria hacen grietas (pequeñas rupturas) en esta reproducción de trabajo y del espacio, cuestionan el trabajo y la ciudad alienada y abren nuevas perspectivas de creación de espacios urbanos y periurbanos solidarios donde el trabajo y la vida a la ciudad se organiza de manera participativa. Este proceso se hace con unas “repeticiones performativas” (fiestas, comidas etc). Podemos entonces decir que empiezan a cambiar el habitus (ethos) por medio de la introducción del pathos (pasión) por la libertad y la abolición del explotación humana. Pero estos esfuerzos siguen muy difíciles a realizarse, dado cuenta el contexto actual del capitalismo donde se desarrollan. Las disposiciones de los obreros a cambios están relacionadas con una “tradición de rebeldía” que forma un habitus oculto que reaparece dentro de las luchas actuales.
La investigación se realizo en diferentes impresas recuperadas y cooperativas de trabajo solidario en Argentina (Neuquén) y Grecia (Salonica) por medio de entrevistas y estudio bibliográfico.
Περίληψη
Η έννοια της αλλοτριωμένης εργασίας έχει τις ρίζες της στο έργο του Μαρξ (Χειρόγραφα του 1844). «Η αλλοτρίωση του εργαζόμενου σημαίνει όχι μόνο ότι το έργο του γίνεται αντικείμενο, μια εξωτερική ύπαρξη, αλλά επίσης ότι το έργο του υπάρχει έξω από αυτόν, ξένο προς αυτόν, και ότι γίνεται μια αυτόνομη δύναμη εναντίον του, ότι η ζωή που δανείστηκε το αντικείμενο γίνεται αντίθετη στον παραγωγό του, εχθρική και παράξενη ». Η έννοια της αποξένωσης – αλλοτρίωσης προέρχεται από το λατινικό alienatio, που σημαίνει να γίνεις άλλος. Κατά συνέπεια, στην αποξενωμένη πόλη, η ζωή γίνεται κάτι ξένο, κάτι διαφορετικό από την προέλευσή της ως πόλις - πόλη που σχετίζεται με πολιτικές και πολίτες-. Είναι μια πόλη όπου τα πάντα πωλούνται και αγοράζονται και οι κάτοικοί της αποξενώνονται. Δεν μπορούν να συλλάβουν την ζωή στην πόλη στο σύνολό της, επειδή σχετίζονται με αυτήν μόνο εν μέρει.
Η έρευνα αυτή δείχνει ότι οι ανακτημένες βιομηχανίες και οι αυτοδιαχειριζόμενες επιχειρήσεις αλληλέγγυας συνεργατικής οικονομίας δημιουργούν ρωγμές στην αναπαραγωγή εργασίας και χώρου, αμφισβητούν την αλλοτριωμένη εργασία και την αποξενωμένη πόλη και ανοίγουν νέες προοπτικές μέσω της αλληλεγγύης όπου η εργασία και η ζωή στην πόλη οργανώνονται με συμμετοχικό τρόπο και έχουν ανθρώπινο νόημα. Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι αρχίζουν να αλλάζουν το habitus (έξις). Αλλά αυτές οι προσπάθειες είναι ακόμη πολύ δύσκολες να πραγματοποιηθούν δεδομένου του σημερινού πλαισίου του καπιταλισμού όπου αναπτύσσονται. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε διάφορες ανακτημένες επιχειρήσεις και συνεταιρισμούς αλληλεγγύης στην Αργεντινή (Neuquén) και την Ελλάδα (Θεσσαλονίκη) μέσω συνεντεύξεων και βιβλιογραφικής μελέτης.
Σπανός Π. και Πετροπούλου Κ., 2024. Στο: Αναγνώστου Σ., Γαβαλάς Β., Κορρές. Χωρικός Σχεδιασμός, Νησιωτικότητα και Τοπική Ανάπτυξη: Θεωρία, Μέθοδοι, Τεχνικές & Μελέτες Περίπτωσης. ISBN: 978-618-00-5435-4, pp.256-282, 2024
This research refers to the glocal characteristics of green land grabbing and environmental justi... more This research refers to the glocal characteristics of green land grabbing and environmental justice in the North Aegean, focusing particularly on the installation of wind farms in Natura 2000 sites and forest areas. First, a reference is made to so-called green land grabbing and environmental justice. Then, based on data from the environmental justice map, the cases of three companies planning projects in Greece (Iberdrola Rokas , ENEL Green Power, Mytilineou Group) are examined. Finally, an attempt is made to estimate the extent of wind farms planned or implemented in Greece on NATURA2000 protected areas and important forest areas using Geographical Information Systems, focusing especially on the North Aegean. The paper also includes Eleni Briassoulis' statement on this issue.
Η έρευνα αυτή αναφέρεται στα τοπικοπαγκόσμια χαρακτηριστικά της πράσινης υφαρπαγής της γης και την περιβαλλοντική δικαιοσύνη στο Βόρειο Αιγαίο εστιάζοντας ιδιαίτερα στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων σε περιοχές Natura 2000 και σε δασικές περιοχές. Αρχικά γίνεται μια αναφορά στην λεγόμενη πράσινη υφαρπαγή και την περιβαλλοντική δικαιοσύνη. Στη συνέχεια, με βάση στοιχεία του χάρτη περιβαλλοντικής δικαιοσύνης, εξετάζονται οι περιπτώσεις τριών εταιριών που σχεδιάζουν έργα στην Ελλάδα (Iberdrola Rokas , ENEL Green Power, Όμιλος Μυτιλιναίου). Τέλος γίνεται μια προσπάθεια να εκτιμηθεί η έκταση των αιολικών πάρκων που σχεδιάζονται ή έχουν υλοποιηθεί στην Ελλάδα πάνω σε προστατευόμενες περιοχές NATURA2000 και σε σημαντικές δασικές περιοχές με χρήση Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών, εστιάζοντας ιδιαίτερα στο Βόρειο Αιγαίο. Η εργασία περιλαμβάνει και την τοποθέτηση της Ελένης Μπριασούλη γι' αυτό το ζήτημα.
Πετροπούλου Κ., Μαυρογιώργου Σ., 2024. Στο: Αναγνώστου Σ., Γαβαλάς Β., Κορρες Γ., (επιμέλεια). Χωρικός Σχεδιασμός, Νησιωτικότητα και Τοπική Ανάπτυξη: Θεωρία, Μέθοδοι, Τεχνικές & Μελέτες Περίπτωσης. ISBN: 978-618-00-5435-4, 2024
Το τελευταίο διάστημα έχει αναπτυχθεί μια συζήτηση σχετικά με το κατά πόσον τα "Πράσινα Σύμφωνα" ... more Το τελευταίο διάστημα έχει αναπτυχθεί μια συζήτηση σχετικά με το κατά πόσον τα "Πράσινα Σύμφωνα" (διεθνείς στρατηγικές για την επίτευξη του κλιματικού στόχου για το 2050) είναι επαρκώς πράσινα ή επαρκώς αναπτυξιακά. Παράλληλα, η υφαρπαγή γης από ιδιωτικές πολυεθνικές ή ακόμη και κρατικές ή "μικτές" εταιρείες αυξάνεται ραγδαία σε περιοχές του πλανήτη που μέχρι σήμερα διατηρούσαν καλύτερη οικολογική ισορροπία, ενισχύοντας την άνιση ανάπτυξη και το λεγόμενο "πράσινο ξέπλυμα". Υποστηρίζουμε ότι τα Πράσινα Συμφώνα αποτελούν μέρος του προβλήματος και όχι τη λύση. Αντίθετα, εκτός από τα "Νέα Πράσινα Σύμφωνα", υπάρχουν αυτόνομες οικολογικές κοινότητες που λειτουργούν ως κοινότητες κοινών (κομμούνες) και μπορούν να λειτουργήσουν ως αντιπαράδειγμα πολλαπλασιάζοντας τα περιθώρια και τις ρωγμές. Αυτές οι κοινότητες δείχνουν ότι μπορούμε να ζήσουμε μια ζωή σε αρμονία με τη φύση, χωρίς ανθρώπινη εκμετάλλευση, με σεβασμό στη διαφορετικότητα του άλλου και οριζοντιότητα που ευνοεί τη ζωή και όχι το καπιταλιστικό σύστημα. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα, την Ιταλία και την Ισπανία, με συνεντεύξεις και συμμετοχική παρατήρηση. Η έρευνα αυτή αφιερώνεται στη μνήμη της Ελένης Μπριασούλη, αξιοποιώντας έννοιες από τη θεωρία των συναρθρώσεων και των ριζωμάτων των Deleuze και Guattari καθώς και την κριτική της στην αλόγιστη χρήση της έννοιας της κλιματικής αλλαγής για τη συγκάλυψη πρακτικών υφαρπαγής της γης και υποβάθμισης της.
Recientemente se ha abierto un debate sobre si los «Pactos Verdes» (estrategias internacionales para alcanzar el objetivo climático de 2050) son suficientemente ecológicos o suficientemente desarrollistas. Al mismo tiempo, el acaparamiento de tierras por parte de multinacionales privadas o incluso empresas estatales o «mixtas» está aumentando rápidamente en zonas del mundo que hasta ahora mantenían un mejor equilibrio ecológico, lo que refuerza el desarrollo desigual y el llamado «lavado verde». Defendemos que los Pactos Verdes son parte del problema, no la solución. Más bien, además de los Nuevos Acuerdos Verdes, existen comunidades ecológicas autónomas que funcionan como bienes comunes (comunas) y pueden actuar como contraejemplo multiplicando los márgenes y las grietas. Estas comunidades demuestran que se puede vivir una vida en armonía con la naturaleza, sin explotación humana, con respeto por la diversidad de cada uno y una horizontalidad que favorece la vida y no el sistema capitalista. La investigación se llevó a cabo en Grecia, Italia y España, mediante entrevistas y observación participante. Esta investigación está dedicada a la memoria de Eleni Briassoulis, basándose en conceptos de la teoría de agencementos y los rizomas de Deleuze y Guattari, así como en su crítica al uso indiscriminado del concepto de cambio climático para encubrir prácticas de acaparamiento y degradación de la tierra.
Recently, a debate has been opened on whether the “Green Pacts” (international strategies to reach the 2050 climate target) are sufficiently ecological or sufficiently developmentalist. At the same time, land grabbing by private multinationals or even state-owned or “mixed” companies is rapidly increasing in areas of the world that until now maintained a better ecological balance, reinforcing uneven development and so-called “greenwashing”. We advocate that Green Pacts are part of the problem, not the solution. Rather, in addition to the New Green Deals, there are autonomous ecological communities that function as commons (communes) and can act as a counterexample by multiplying the margins and the cracks. These communities demonstrate that it is possible to live a life in harmony with nature, without human exploitation, with respect for each other's diversity and a horizontality that favors life and not the capitalist system. The research was carried out in Greece, Italy and Spain, through interviews and participant observation. This research is dedicated to the memory of Eleni Briassoulis, based on concepts from Deleuze and Guattari's theory of assemblages and rhizomes, as well as on her critique of the indiscriminate use of the concept of climate change to cover up land grabbing and land degradation practices.
“Luchas invisibles en tiempos de pandemia” volumen II Territorialidades en movimiento: Resistencias y creatividades en geografías urbanas-regionales durante la pandemia, 2022
Estamos ante una nueva coyuntura del estado de excepción continuo y normalizado donde los malos g... more Estamos ante una nueva coyuntura del estado de excepción continuo y normalizado donde los malos gobiernos intentan legitimar y naturalizar una injusticia extrema. Durante la pandemia del COVID19 se han vuelto más visibles las características racistas y discriminadoras que predominan en la sociedad.
by Edith González Cruz, Christy (Chryssanthi) Petropoulou, Panagiotis Doulos, Haris Tsavdaroglou, Aline Zárate Santiago, Rodrigo Rubén Hernández González, Guillermo López Varela, Konstantinos Zafeiris, Abraham Nahón, Maria Cristina Fragkou, Fernando Matamoros Ponce, and Mara Zacharaki Luchas invisibles en tiempos de pandemia. Volumen I. Utopías, distopías, luchas sociales y culturales por la vida en tiempos de pandemia. , 2022
Estamos ante una nueva coyuntura del estado de excepción continuo y normalizado donde los malos g... more Estamos ante una nueva coyuntura del estado de excepción continuo y normalizado donde los malos gobiernos intentan legitimar y naturalizar una injusticia extrema. Durante la pandemia del COVID19 se han vuelto más visibles las características racistas y discriminadoras que predominan en la sociedad.
Luchas invisibles en tiempos de pandemia. Volumen II. Territorialidades en movimiento: Resistencias y creatividades en geografías urbanas-regionales durante la pandemia., 2022
Estamos ante una nueva coyuntura del estado de excepción continuo y normalizado donde los malos g... more Estamos ante una nueva coyuntura del estado de excepción continuo y normalizado donde los malos gobiernos intentan legitimar y naturalizar una injusticia extrema. Durante la pandemia del COVID19 se han vuelto más visibles las características racistas y discriminadoras que predominan en la sociedad.
“Luchas invisibles en tiempos de pandemia” volumen I Utopías, distopías, luchas sociales y culturales por la vida en tiempos de pandemia, 2022
Estamos ante una nueva coyuntura del estado de excepción continuo y normalizado donde los malos g... more Estamos ante una nueva coyuntura del estado de excepción continuo y normalizado donde los malos gobiernos intentan legitimar y naturalizar una injusticia extrema. Durante la pandemia del COVID19 se han vuelto más visibles las características racistas y discriminadoras que predominan en la sociedad.
Αφουξενίδης Α., Γκιάλης Σ., Κουρλιούρος Η., Ιωσηφίδης, Θ., Γεωγραφίες στην εποχή της ρευστότητας. Κριτικά δοκίμια για το χώρο, την κοινωνία και τον πολιτισμό προς τιμήν της Λίλας Λεοντίδου. Εκδόσεις Προπομπός, 2019
Το κείμενο διερευνά την μετάβαση από τις «γειτονιές της απόγνωσης» στις «γειτονιές της ελπίδας». ... more Το κείμενο διερευνά την μετάβαση από τις «γειτονιές της απόγνωσης» στις «γειτονιές της ελπίδας». Σκοπός του είναι η αποδόμηση των σύγχρονων στερεοτύπων για τις λεγόμενες φτωχογειτονιές (slums) και ιδιαίτερα τις συνοικίες λαϊκής αυτοκατασκευής (favelas, gecekondus, barrios, villas και άλλες) και η ανάδειξη συλλογικών δράσεων, κινημάτων πόλης και πρωτοβουλιών που αναπτύσσονται μέσα σε αυτές αλλάζοντας τη σημασία του χώρου.
Το κείμενο εστιάζει σε περιπτώσεις γειτονιών πόλεων της Λατινικής Αμερικής και ιδιαίτερα της Νεουκέν και της Σιπολέτι της Αργεντινής. Μέσα από μια κριτική βιβλιογραφική διερεύνηση και έρευνα πεδίου με συμμετοχική παρατήρηση, η εργασία αναζητά τι απέγιναν οι γειτονιές που ξεκίνησαν είκοσι χρόνια πριν με πρωτοβουλία οργανώσεων κινημάτων πόλης ή γνώρισαν σημαντικά κινήματα πόλης και κοινωνικές αντιστάσεις, μέσα από ποιες διαδικασίες δημιούργησαν τον σύγχρονο αστικό χώρο, σε αντιπαραβολή με αυτές τις γειτονιές που δημιουργήθηκαν αποκλειστικά μέσα από εμπορευματικές διαδικασίες και πελατειακές πολιτικές σχέσεις. Το κείμενο βασίζεται στη συζήτηση που άνοιξε στην ελληνική βιβλιογραφία το βιβλίο της Λίλας Λεοντίδου “Πόλεις της Σιωπής” και το άρθρο Petropoulou C., 2018.
Κορρές Γ., Κουρλιούρος Η., Κόκκινου Αικ. Σύγχρονα κείμενα κοινωνικών επιστημών και γεωγραφίας: Θεωρία και Πολιτικές. Αφιέρωμα στον Βαγγέλη Πανταζή., 2019
Υποθέτοντας ότι η αστική ποιητική, και η τοπικο-παγκόσμια ιστορία του κάθε τόπου εμπνέει τις πρακ... more Υποθέτοντας ότι η αστική ποιητική, και η τοπικο-παγκόσμια ιστορία του κάθε τόπου εμπνέει τις πρακτικές που έχουν οι συλλογικότητες τέχνης του δρόμου (street art), η εργασία αυτή αρχικά επιχειρεί μια συγκριτική παρουσίαση του πολιτικοποιημένης street art σε μητροπόλεις με διαφορετικές πολιτιστικές διαδρομές όπως : Νέα Υόρκη, Ρίο Ντε Τζανέιρο και Αθήνα. Τρείς εντελώς διαφορετικές πόλεις στις οποίες η street art έχει αναπτύξει το δικό της ύφος και τις δικές της τεχνικές επηρεασμένες από την κουλτούρα, τις συνθήκες και την κοινωνική και πολιτική ιστορία της κάθε πόλης. Στη συνέχεια, εστιάζει στην Αθήνα και το Ρίο διερευνώντας μέσω συνεντεύξεων με δημιουργούς graffiti, stencil, τοιχογραφίας και άλλων ειδών street art, τις τοπικο-παγκόσμιες πολιτιστικές επιρροές που διακρίνονται στα έργα της street art και την πιθανή νοηματοδότηση που επιφέρουν στο δημόσιο χώρο αλλάζοντας τους κώδικες της καθημερινής ζωής σε περίοδο κρίσης. Τελικά η πολιτικοποιημένη τέχνη του δρόμου παρεμβαίνει στην αντίληψη που έχουμε για τον αστικό χώρο εστιάζοντας ιδιαίτερα στο φαντασιακό.
Cartographies of Mind, Soul and Knowledge. Collective volume dedicated to M. Myridis. AUTH, ed. Ziti (in Greek), 526-538., 2015
Τμήμα Γεωγραφίας Πανεπιστήμιο Αιγαίου, christy.p@geo.aegean.gr Περίληψη Στο κείμενο αυτό, διερευν... more Τμήμα Γεωγραφίας Πανεπιστήμιο Αιγαίου, christy.p@geo.aegean.gr Περίληψη Στο κείμενο αυτό, διερευνάται η έννοια του αυθόρμητου όπως αυτή έχει καθιερωθεί στην περιγραφή των λεγόμενων «αυθόρμητων συνοικιών» και των πρόσφατων «αυθόρμητων κινημάτων πόλης» και προτείνεται μια μεθοδολογία έρευνας. Αρχικά γίνεται μια συνοπτική αναφορά στις βασικές τομές των σύγχρονων τοπικο-παγκόσμιων ιστοριών του Μεξικού και της Ελλάδας καθώς και στις επιρροές τους στον αστικό χώρο. Στη συνέχεια διερευνάται η έννοια του αυθόρμητου και η κοινωνική του κατασκευή στις περιπτώσεις των συνοικιών λαϊκής αυτοκατασκευής και στις περιπτώσεις των κινημάτων πόλης εστιάζοντας στην επιρροή των «ανθρώπινων οικονομικών». Τέλος διερευνάται η σχέση ανάμεσα στα κοινωνικά κινήματα και στο αυθόρμητο στην λεγόμενη ημιπεριφέρεια. Για το θέμα αυτό δίνονται κατευθύνσεις έρευνας.
This book explores the social construction of relationship between commuting (everyday mobility) ... more This book explores the social construction of relationship between commuting (everyday mobility) and urban landscape, from ecological, social and psychological perspectives. It combines different concepts like: “urban eco-landscape”, “soundscape” (urban geography, social anthropology, cultural studies, landscape and soundscape ecology) and “identity of mobility” (sociology, environmental and social psychology). The research took place in different cities and peripheries in Greece, France, Mexico and India.
The book offers a methodology for landscape research about landscape studies. It is aimed at a wide readership and especially for students and researchers in the social sciences (geography, sociology, anthropology and cultural studies), in architecture and in urban and regional planning.
http://www.kaponeditions.gr/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CF%84%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%B7-%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B5%CF%83-%CE%B3%CE%B5%CF%89%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%B5%CF%83-p-137.html?language=en
Στο βιβλίο αυτό διερευνώνται οι κοινωνικές κατασκευές των σχέσεων καθημερινής κινητικότητας (καθημερινών διαδρομών) και αστικού τοπίου. Η προσέγγιση γίνεται από οικολογική, κοινωνική και ψυχολογική σκοπιά, με τη συσχέτιση διαφορετικών εννοιών : της έννοιας του αστικού οικο-τοπίου και του ηχο-τοπίου (αστική γεωγραφία, κοινωνική ανθρωπολογία, οικολογία τοπίου) και της έννοιας της «ταυτότητας μετακίνησης» (περιβαλλοντική ψυχολογία και κοινωνική ψυχολογία).
Το βιβλίο προτείνει μια μεθοδολογική αρχή έρευνας για το τοπίο που παρουσιάζεται μέσα από έρευνες που έλαβαν χώρα σε πόλεις και περιφέρειες στην Ελλάδα, στη Γαλλία, στο Μεξικό και στις Ινδίες. Απευθύνεται στο ευρύ αναγνωστικό κοινό και ιδιαίτερα στους φοιτητές και ερευνητές των κοινωνικών επιστημών (γεωγραφία, κοινωνιολογία, ανθρωπολογία, πολιτιστικές σπουδές), της αρχιτεκτονικής και της χωροταξίας – πολεοδομίας.
Περιεχόμενα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Κρίστη Πετροπούλου, Τιερί Ραμαντιέ
Α' ΜΕΡΟΣ: Αστικά οικο-τοπία και καθημερινές διαδρομές Θεωρία και Μεθοδολογία
1. Η ΟΙΚΟ-ΤΟΠΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Κρίστη Πετροπούλου
2. ΤΟΠΙΑΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΧΩΡΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ
Μια θεωρητική προσέγγιση
Τιερί Ραμαντιέ
3. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΗ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ
Οι τοπιακές σταθερές των τόπων σύχνασης και αναπαράστασης ως δείκτες περιβαλλοντικών αξιών
Τιερί Ραμαντιέ, Κρίστη Πετροπούλου, Ελένη Χανιώτου, Αν Κριστίν Μπρονέρ, Κριστόφ Ενό
4. ΑΣΤΙΚΑ ΟΙΚΟ-ΤΟΠΙΑ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η επίδραση του χώρου και των κοινωνικών παραγόντων: Προς μία συγκριτική προσέγγιση
Κρίστη Πετροπούλου, Τιερί Ραμαντιέ
Β' ΜΕΡΟΣ: Οικολογικές, κοινωνικές και ψυχολογικές προσεγγίσεις
Τα τοπία ως κοινωνικές κατασκευές
5. ΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΩΣ ΖΩΝΤΑΝΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΤΟΠΙΟΥ
Νίκος Πάγκας
6. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΣΤΑ ΑΣΤΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
Ανέτ Βάνια, Κριστιάν Βεμπέρ
7. ΕΝΑ ΑΠΑΤΗΛΟ ΦΥΣΙΚΟ ΤΟΠΙΟ
Η προσπάθεια επιβολής των μεγάλων φραγμάτων στην Κεντρική Ινδία
Ζοέλ Καβαλιόν, Αναΐς Κρετίν, Σιμόν Μπόρχα
8. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΑΙ ΙΘΑΓΕΝΙΚΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ
Δύο αντιθετικοί τρόποι θέασης του τοπίου των οικολογικά προστατευμένων περιοχών
Αλμπέρτο Μπετανκούρ Ποσάδα
9. ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΟ ΗΧΟΤΟΠΙΟ
Η περίπτωση των ακουστικών περιπάτων
Νίκος Μπουμπάρης
10. PARTHENON 2.0
Από το μνημείο στο μεταδεδομένο
Δέσποινα Καταπότη, Γιώργος Βαβουρανάκης
11. ΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Μετατοπίσεις του δημοσίου χώρου
Εύη Αθανασίου
12. ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΠΙΟΥ
Από την ιδεολογία του τοπίου στην έρευνα του τοπίου
Σιμόν Μπόρχα, Τιερί Ραμαντιέ, Αναΐς Κρετίν, Ζοέλ Καβαλιόν, Κρίστη Πετροπούλου
ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Σιμόν Μπόρχα, Τιερί Ραμαντιέ, Αναΐς Κρετίν, Ζοέλ Καβαλιόν, Κρίστη Πετροπούλου
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
http://www.kaponeditions.gr
Cette étude s’intéresse à l'appropriation alternative de l'espace public par des artistes porteur... more Cette étude s’intéresse à l'appropriation alternative de l'espace public par des artistes porteurs d’un discours politique. En étudiant le cas des Poètes en Construction de Nezahualcóyotl (México), nous proposons une réflexion sur la potentialité de création d'un « mouvement social urbain poétique » qui se développe plus particulièrement dans les « quartiers d'origine spontanée » (autrement dits « quartiers autoconstruits »).
D’abord, nous essayons de comprendre le phénomène de l'art de la rue à partir de considérations proprement urbaines, puis nous partirons de pratiques diverses relatives à l'art de la rue pour les insérer dans une problématique urbaine.
En étudiant ensuite les articulations des relations établies entre le groupe des Poètes en Construction et les habitants des quartiers d’origine spontanée, nous interrogerons les processus auxquels participe ce groupe en contribuant à la création d’un mouvement social urbain poétique à México, mais en explorant aussi les oppositions politico-artistiques qui traversent leurs discours et leurs pratiques.
La poétique urbaine inspire les poètes et se recréée en même temps par la pratique poétique des poètes rebelles. Prise dans une histoire sociale, la poétique urbaine évolue en se mêlant d’une dimension politique et artistique rebelle.
Tout semble indiquer que le mouvement social urbain poétique contribue à la (re)création et à la régénération d’un espace poétique spécifique à la (re)production d’espaces urbains, mais que ces phénomènes qui se répondent doivent être considérés dans leurs interactions complexes.
L’idée principale de cette étude est que les grandes villes des "pays récemment industrialis... more L’idée principale de cette étude est que les grandes villes des "pays récemment industrialisés" d’Amérique Latine et de la Méditerranée, comme Mexico et Athènes, malgré leur singularité, présentent des particularités similaires au niveau de leur structure urbaine. Ceci est dû à leur mode de développement. L’ensemble de leurs paysages et surtout ceux des "quartiers d’origine spontanée" relèvent de processus de développement compa-rables. Le concept d’"éco-paysage urbain" a permis d’analyser les paysages des deux villes à des échelles multiples, spatiales et temporelles. L’approche écologique, historique et socio-économique a mis en évidence le système producteur ayant donné naissance à ces paysages et le rôle des acteurs sociaux. L’analyse spatiale est réalisée à l’aide de données de télédétection, de diverses méthodes statistiques et de Systèmes d’Information Géographique. Des types d’éco-paysages urbains ont été distingués et caractérisés puis comparés en fonction des éléments écologiques et socio-économiques. Un schéma (modèle) de la structure urbaine et de l’organisation spatiale des villes étudiées est finalement proposé.
Les études comparatives peuvent contribuer à une géographie qui observera systématiquement les particularités pour mieux comprendre les mécanismes et les dynamiques urbaines mises en œuvre. La comparaison des changements urbains observés dans différentes villes conformément à une grille commune et à une idée clé révélatrice des processus communs, loin des généralisations simplistes, est un essai assez récent qui peut être enrichi par des expériences de chercheurs - voyageurs et des théories existantes sur la ville. Elle peut aussi, sous certaines conditions, aider à la formation de nouvelles théories urbaines. La transition du spécifique au général et d'une échelle particulière à une échelle globale sont des problèmes épistémologiques qui ne concernent pas uniquement la géographie. L'étude de la particularité de chaque ville sans une analyse de sa position au niveau mondial ne peut pas mettre en évidence les processus globaux et leurs impacts générés sur les villes contemporaines. Par ailleurs, les spécificités de certaines villes peuvent facilement échapper à une explication générale de la "logique des villes". Comment résoudre la contradiction de vouloir d’une part rapprocher les questions concrètes relatives aux spécificités de certaines villes, et d’autre part chercher l'essentiel de ce qui génère le processus urbain ? Faut-il choisir entre une étude de cas et une étude théorique ? La solution est de tenter de faire les deux à la fois… La constatation seule d'un phénomène n'est qu'une observation. Au contraire, l'interprétation d'un phénomène apparu sous différentes conditions pourrait favoriser sa compréhension. Voyager comme chercheur, chercher comme voyageur, c'est la vieille recette des premiers géographes fondateurs (Hérodote, Humbolt, Reclus,... ).
Papers by Christy (Chryssanthi) Petropoulou
Journal of Cultural Analysis and Social Change, 9(2), 16., 2024
Through urban subversive festivities this paper explores artivist responses during the COVID-19 P... more Through urban subversive festivities this paper explores artivist responses during the COVID-19 Pandemic in Athens (Greece). The disruption caused by the global pandemic in public spaces has prompted a critical examination of its role in urban claims and the evolving role of subversive festivities in artistic movements. These festivities transcend geographical boundaries and form rhizomatic networks that reclaim public spaces for political engagement through creative expression. The article focuses on urban subversive festivities from a Critical Geography point of view, opening the field to gender and decolonial studies through qualitative research including narrative interviews and mapping in urban space. We draw upon the experiences of two collectives in Athens, highlighting the transformative potential inherent in urban subversive festivities. We also argue the potential of festivities to transcend boundaries, create collective bodies, and spread as rhizomes. Ultimately, urban subversive festivities emerge as dynamic agents of change, claiming territoriality and offering new ways to understand the intersection of festivity, subversion, and public space and can be a constitutive element of resistance.
Enfances, familles, générations, Jul 24, 2008
Quelle peut être la structure géographique et les morphologies urbaines qui caractérisent la mobi... more Quelle peut être la structure géographique et les morphologies urbaines qui caractérisent la mobilité quotidienne des adolescents de banlieue qui n’ont pas directement accès à l’automobile ? Quel est le rôle des parents, tant par leur position sociale que par leur « soutien » aux déplacements quotidiens ? Finalement, quels sont les espaces urbains fréquentés par les adolescents, et dans quelle mesure il existe des différences à l’intérieur de ce groupe d’âge ? Pour répondre à ces questions nous avons mené une enquête approfondie auprès de 36 adolescent(e)s qui résident dans un quartier de type grands ensembles de la première couronne de la banlieue de Strasbourg. Les résultats montrent que la distribution des lieux fréquentés dans l’agglomération correspondent certes à quatre grands types géographiques. Mais ces derniers sont toutefois en relation avec d’autres facteurs, et notamment le sexe, le type d’activité qui motive le déplacement, le moyen de transport, les paysages urbains fréquentés et représentés. Ils correspondent ainsi à quatre types de rapport à l’espace qui semblent s’appuyer fortement sur les ségrégations socio-spatiales existantes. Le support parental apparaît cependant comme un facteur important pour moduler ces effets socio-spatiaux sur la mobilité quotidienne de l’adolescent(e).
Land, Oct 26, 2022
This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative... more This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution (CC BY
L'idee principale de cette etude est que les grandes villes des pays recemment industrialises... more L'idee principale de cette etude est que les grandes villes des pays recemment industrialises d'Amerique Latine et de la Mediterranee, comme Mexico et Athenes, malgre leur singularite, presentent des particularites similaires au niveau de leur structure urbaine. Ceci est du a leur mode de developpement. L'ensemble de leurs paysages et surtout ceux des "quartiers d'origine spontanee" relevent de processus de developpement comparables. Le concept d'"eco-paysage urbain" a permis d'analyser les paysages des deux villes a des echelles multiples, spatiales et temporelles. L'approche ecologique, historique et socio-economique a mis en evidence le systeme producteur ayant donne naissance a ces paysages et le role des acteurs sociaux. L'analyse spatiale est realisee a l'aide de donnees de teledetection, de diverses methodes statistiques et de Systemes d'Information Geographique. Des types d'eco-paysages urbains ont ete distingues et caracterises puis compares en fonction des elements ecologiques et socio-economiques. Un schema (modele) de la structure urbaine et de l'organisation spatiale des villes etudiees est finalement propose.
Petropoulou C., Holloway J., Matamoros F., González Cruz E., Doulos P., Tzanetatos D., Melgarejo Pérez M.A., Zafiris K., Tsavdaroglou C., LUCHAS INVISIBLES EN TIEMPOS DE PANDEMIA Vol.I, 89-127, 2022
Este texto se inspira, sobre todo, en el pensamiento zapatista sobre las luchas sociales y en los... more Este texto se inspira, sobre todo, en el pensamiento zapatista sobre las luchas sociales y en los encuentros de compañer@s viajer@s de diferentes geografías que se llevaron a cabo después de la insurrección de 1994, como son : los primeros Aguascalientes, la Marcha por la Dignidad, los Congresos Indígenas, los Caracoles, los Encuentros Intergalácticos, la Marcha de Color de la Tierra, la Otra Campaña, los Encuentros de Mujeres, Comparte, Conciencias, los viajes a Europa y otros continentes y las dife- rentes iniciativas de viajes interiores (del exterior al interior) o exteriores (del interior al exterior). Estos acontecimientos se pueden ver como nidos, líneas de vuelo y líneas de fuga durante un ritornelo (el canto repetido de un pájaro durante su viaje) que crea nuevas territorialidades (según Deleuze y Guattari). Estas nuevas territorialidades pueden, a su vez, ser percibidas como grietas en el capitalismo (Holloway, 2010) que gestan nuevos mundos que quepan muchos mundos. Las territorialidades discontinuas resultantes pueden ser abordadas como agenciamientos glocales, situaciones que son a la vez locales y globales, sin que sus articulaciones se puedan separar con precisión.
En este texto intentaremos una lectura paralela de elementos de filolosofía maya y otras filosofías, entre ellas Abya Yala, el zapatismo y Deleuze y Guattari; propondremos el concepto de caracol como nido dentro de un rizoma; pero también pensaremos en una filosofía corazonada (Lenkersdorf, 2005) como “actitud de vida” que da otros contenidos a los caracoles, muy diferentes de los sistemas vacíos posthumanos (hombres-máquinas sin órganos, según Deleuze y Guattari, 1991).
Land
In this paper we hypothesize that the practices that prevailed during the pandemic period in rela... more In this paper we hypothesize that the practices that prevailed during the pandemic period in relation to the right to parks were related to traditional urban discriminatory policies that need to be changed. We also argue that, in some cases, the residents themselves treated the parks as common living spaces by protecting them from neoliberal grabbing policies that deprive residents of greenery and infringe on the right to the city and to nature. With this in mind, we proceeded with research on the city of Athens. We investigated two urban green parks, the first was “Lofos Philopappou”, which is one of the most important parks in the city, as it is one of the largest green spaces in the city center and includes some of the most important ancient monuments. The second park was “Antonis Tritsis”, which is the largest park in Athens Metropolitan Area and one of the few high green spaces in the western suburbs. In the framework of this study, we investigated the attitudes and the actions...
Uploads
Books by Christy (Chryssanthi) Petropoulou
En esta ponencia propongo la hipótesis que actualmente las industrias recuperadas y las empresas de autogestión solidaria hacen grietas (pequeñas rupturas) en esta reproducción de trabajo y del espacio, cuestionan el trabajo y la ciudad alienada y abren nuevas perspectivas de creación de espacios urbanos y periurbanos solidarios donde el trabajo y la vida a la ciudad se organiza de manera participativa. Este proceso se hace con unas “repeticiones performativas” (fiestas, comidas etc). Podemos entonces decir que empiezan a cambiar el habitus (ethos) por medio de la introducción del pathos (pasión) por la libertad y la abolición del explotación humana. Pero estos esfuerzos siguen muy difíciles a realizarse, dado cuenta el contexto actual del capitalismo donde se desarrollan. Las disposiciones de los obreros a cambios están relacionadas con una “tradición de rebeldía” que forma un habitus oculto que reaparece dentro de las luchas actuales.
La investigación se realizo en diferentes impresas recuperadas y cooperativas de trabajo solidario en Argentina (Neuquén) y Grecia (Salonica) por medio de entrevistas y estudio bibliográfico.
Περίληψη
Η έννοια της αλλοτριωμένης εργασίας έχει τις ρίζες της στο έργο του Μαρξ (Χειρόγραφα του 1844). «Η αλλοτρίωση του εργαζόμενου σημαίνει όχι μόνο ότι το έργο του γίνεται αντικείμενο, μια εξωτερική ύπαρξη, αλλά επίσης ότι το έργο του υπάρχει έξω από αυτόν, ξένο προς αυτόν, και ότι γίνεται μια αυτόνομη δύναμη εναντίον του, ότι η ζωή που δανείστηκε το αντικείμενο γίνεται αντίθετη στον παραγωγό του, εχθρική και παράξενη ». Η έννοια της αποξένωσης – αλλοτρίωσης προέρχεται από το λατινικό alienatio, που σημαίνει να γίνεις άλλος. Κατά συνέπεια, στην αποξενωμένη πόλη, η ζωή γίνεται κάτι ξένο, κάτι διαφορετικό από την προέλευσή της ως πόλις - πόλη που σχετίζεται με πολιτικές και πολίτες-. Είναι μια πόλη όπου τα πάντα πωλούνται και αγοράζονται και οι κάτοικοί της αποξενώνονται. Δεν μπορούν να συλλάβουν την ζωή στην πόλη στο σύνολό της, επειδή σχετίζονται με αυτήν μόνο εν μέρει.
Η έρευνα αυτή δείχνει ότι οι ανακτημένες βιομηχανίες και οι αυτοδιαχειριζόμενες επιχειρήσεις αλληλέγγυας συνεργατικής οικονομίας δημιουργούν ρωγμές στην αναπαραγωγή εργασίας και χώρου, αμφισβητούν την αλλοτριωμένη εργασία και την αποξενωμένη πόλη και ανοίγουν νέες προοπτικές μέσω της αλληλεγγύης όπου η εργασία και η ζωή στην πόλη οργανώνονται με συμμετοχικό τρόπο και έχουν ανθρώπινο νόημα. Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι αρχίζουν να αλλάζουν το habitus (έξις). Αλλά αυτές οι προσπάθειες είναι ακόμη πολύ δύσκολες να πραγματοποιηθούν δεδομένου του σημερινού πλαισίου του καπιταλισμού όπου αναπτύσσονται. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε διάφορες ανακτημένες επιχειρήσεις και συνεταιρισμούς αλληλεγγύης στην Αργεντινή (Neuquén) και την Ελλάδα (Θεσσαλονίκη) μέσω συνεντεύξεων και βιβλιογραφικής μελέτης.
Η έρευνα αυτή αναφέρεται στα τοπικοπαγκόσμια χαρακτηριστικά της πράσινης υφαρπαγής της γης και την περιβαλλοντική δικαιοσύνη στο Βόρειο Αιγαίο εστιάζοντας ιδιαίτερα στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων σε περιοχές Natura 2000 και σε δασικές περιοχές. Αρχικά γίνεται μια αναφορά στην λεγόμενη πράσινη υφαρπαγή και την περιβαλλοντική δικαιοσύνη. Στη συνέχεια, με βάση στοιχεία του χάρτη περιβαλλοντικής δικαιοσύνης, εξετάζονται οι περιπτώσεις τριών εταιριών που σχεδιάζουν έργα στην Ελλάδα (Iberdrola Rokas , ENEL Green Power, Όμιλος Μυτιλιναίου). Τέλος γίνεται μια προσπάθεια να εκτιμηθεί η έκταση των αιολικών πάρκων που σχεδιάζονται ή έχουν υλοποιηθεί στην Ελλάδα πάνω σε προστατευόμενες περιοχές NATURA2000 και σε σημαντικές δασικές περιοχές με χρήση Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών, εστιάζοντας ιδιαίτερα στο Βόρειο Αιγαίο. Η εργασία περιλαμβάνει και την τοποθέτηση της Ελένης Μπριασούλη γι' αυτό το ζήτημα.
Recientemente se ha abierto un debate sobre si los «Pactos Verdes» (estrategias internacionales para alcanzar el objetivo climático de 2050) son suficientemente ecológicos o suficientemente desarrollistas. Al mismo tiempo, el acaparamiento de tierras por parte de multinacionales privadas o incluso empresas estatales o «mixtas» está aumentando rápidamente en zonas del mundo que hasta ahora mantenían un mejor equilibrio ecológico, lo que refuerza el desarrollo desigual y el llamado «lavado verde». Defendemos que los Pactos Verdes son parte del problema, no la solución. Más bien, además de los Nuevos Acuerdos Verdes, existen comunidades ecológicas autónomas que funcionan como bienes comunes (comunas) y pueden actuar como contraejemplo multiplicando los márgenes y las grietas. Estas comunidades demuestran que se puede vivir una vida en armonía con la naturaleza, sin explotación humana, con respeto por la diversidad de cada uno y una horizontalidad que favorece la vida y no el sistema capitalista. La investigación se llevó a cabo en Grecia, Italia y España, mediante entrevistas y observación participante. Esta investigación está dedicada a la memoria de Eleni Briassoulis, basándose en conceptos de la teoría de agencementos y los rizomas de Deleuze y Guattari, así como en su crítica al uso indiscriminado del concepto de cambio climático para encubrir prácticas de acaparamiento y degradación de la tierra.
Recently, a debate has been opened on whether the “Green Pacts” (international strategies to reach the 2050 climate target) are sufficiently ecological or sufficiently developmentalist. At the same time, land grabbing by private multinationals or even state-owned or “mixed” companies is rapidly increasing in areas of the world that until now maintained a better ecological balance, reinforcing uneven development and so-called “greenwashing”. We advocate that Green Pacts are part of the problem, not the solution. Rather, in addition to the New Green Deals, there are autonomous ecological communities that function as commons (communes) and can act as a counterexample by multiplying the margins and the cracks. These communities demonstrate that it is possible to live a life in harmony with nature, without human exploitation, with respect for each other's diversity and a horizontality that favors life and not the capitalist system. The research was carried out in Greece, Italy and Spain, through interviews and participant observation. This research is dedicated to the memory of Eleni Briassoulis, based on concepts from Deleuze and Guattari's theory of assemblages and rhizomes, as well as on her critique of the indiscriminate use of the concept of climate change to cover up land grabbing and land degradation practices.
Το κείμενο εστιάζει σε περιπτώσεις γειτονιών πόλεων της Λατινικής Αμερικής και ιδιαίτερα της Νεουκέν και της Σιπολέτι της Αργεντινής. Μέσα από μια κριτική βιβλιογραφική διερεύνηση και έρευνα πεδίου με συμμετοχική παρατήρηση, η εργασία αναζητά τι απέγιναν οι γειτονιές που ξεκίνησαν είκοσι χρόνια πριν με πρωτοβουλία οργανώσεων κινημάτων πόλης ή γνώρισαν σημαντικά κινήματα πόλης και κοινωνικές αντιστάσεις, μέσα από ποιες διαδικασίες δημιούργησαν τον σύγχρονο αστικό χώρο, σε αντιπαραβολή με αυτές τις γειτονιές που δημιουργήθηκαν αποκλειστικά μέσα από εμπορευματικές διαδικασίες και πελατειακές πολιτικές σχέσεις. Το κείμενο βασίζεται στη συζήτηση που άνοιξε στην ελληνική βιβλιογραφία το βιβλίο της Λίλας Λεοντίδου “Πόλεις της Σιωπής” και το άρθρο Petropoulou C., 2018.
The book offers a methodology for landscape research about landscape studies. It is aimed at a wide readership and especially for students and researchers in the social sciences (geography, sociology, anthropology and cultural studies), in architecture and in urban and regional planning.
http://www.kaponeditions.gr/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CF%84%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%B7-%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B5%CF%83-%CE%B3%CE%B5%CF%89%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%B5%CF%83-p-137.html?language=en
Στο βιβλίο αυτό διερευνώνται οι κοινωνικές κατασκευές των σχέσεων καθημερινής κινητικότητας (καθημερινών διαδρομών) και αστικού τοπίου. Η προσέγγιση γίνεται από οικολογική, κοινωνική και ψυχολογική σκοπιά, με τη συσχέτιση διαφορετικών εννοιών : της έννοιας του αστικού οικο-τοπίου και του ηχο-τοπίου (αστική γεωγραφία, κοινωνική ανθρωπολογία, οικολογία τοπίου) και της έννοιας της «ταυτότητας μετακίνησης» (περιβαλλοντική ψυχολογία και κοινωνική ψυχολογία).
Το βιβλίο προτείνει μια μεθοδολογική αρχή έρευνας για το τοπίο που παρουσιάζεται μέσα από έρευνες που έλαβαν χώρα σε πόλεις και περιφέρειες στην Ελλάδα, στη Γαλλία, στο Μεξικό και στις Ινδίες. Απευθύνεται στο ευρύ αναγνωστικό κοινό και ιδιαίτερα στους φοιτητές και ερευνητές των κοινωνικών επιστημών (γεωγραφία, κοινωνιολογία, ανθρωπολογία, πολιτιστικές σπουδές), της αρχιτεκτονικής και της χωροταξίας – πολεοδομίας.
Περιεχόμενα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Κρίστη Πετροπούλου, Τιερί Ραμαντιέ
Α' ΜΕΡΟΣ: Αστικά οικο-τοπία και καθημερινές διαδρομές Θεωρία και Μεθοδολογία
1. Η ΟΙΚΟ-ΤΟΠΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Κρίστη Πετροπούλου
2. ΤΟΠΙΑΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΧΩΡΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ
Μια θεωρητική προσέγγιση
Τιερί Ραμαντιέ
3. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΗ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ
Οι τοπιακές σταθερές των τόπων σύχνασης και αναπαράστασης ως δείκτες περιβαλλοντικών αξιών
Τιερί Ραμαντιέ, Κρίστη Πετροπούλου, Ελένη Χανιώτου, Αν Κριστίν Μπρονέρ, Κριστόφ Ενό
4. ΑΣΤΙΚΑ ΟΙΚΟ-ΤΟΠΙΑ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η επίδραση του χώρου και των κοινωνικών παραγόντων: Προς μία συγκριτική προσέγγιση
Κρίστη Πετροπούλου, Τιερί Ραμαντιέ
Β' ΜΕΡΟΣ: Οικολογικές, κοινωνικές και ψυχολογικές προσεγγίσεις
Τα τοπία ως κοινωνικές κατασκευές
5. ΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΩΣ ΖΩΝΤΑΝΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΤΟΠΙΟΥ
Νίκος Πάγκας
6. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΣΤΑ ΑΣΤΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
Ανέτ Βάνια, Κριστιάν Βεμπέρ
7. ΕΝΑ ΑΠΑΤΗΛΟ ΦΥΣΙΚΟ ΤΟΠΙΟ
Η προσπάθεια επιβολής των μεγάλων φραγμάτων στην Κεντρική Ινδία
Ζοέλ Καβαλιόν, Αναΐς Κρετίν, Σιμόν Μπόρχα
8. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΑΙ ΙΘΑΓΕΝΙΚΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ
Δύο αντιθετικοί τρόποι θέασης του τοπίου των οικολογικά προστατευμένων περιοχών
Αλμπέρτο Μπετανκούρ Ποσάδα
9. ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΟ ΗΧΟΤΟΠΙΟ
Η περίπτωση των ακουστικών περιπάτων
Νίκος Μπουμπάρης
10. PARTHENON 2.0
Από το μνημείο στο μεταδεδομένο
Δέσποινα Καταπότη, Γιώργος Βαβουρανάκης
11. ΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Μετατοπίσεις του δημοσίου χώρου
Εύη Αθανασίου
12. ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΠΙΟΥ
Από την ιδεολογία του τοπίου στην έρευνα του τοπίου
Σιμόν Μπόρχα, Τιερί Ραμαντιέ, Αναΐς Κρετίν, Ζοέλ Καβαλιόν, Κρίστη Πετροπούλου
ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Σιμόν Μπόρχα, Τιερί Ραμαντιέ, Αναΐς Κρετίν, Ζοέλ Καβαλιόν, Κρίστη Πετροπούλου
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
http://www.kaponeditions.gr
D’abord, nous essayons de comprendre le phénomène de l'art de la rue à partir de considérations proprement urbaines, puis nous partirons de pratiques diverses relatives à l'art de la rue pour les insérer dans une problématique urbaine.
En étudiant ensuite les articulations des relations établies entre le groupe des Poètes en Construction et les habitants des quartiers d’origine spontanée, nous interrogerons les processus auxquels participe ce groupe en contribuant à la création d’un mouvement social urbain poétique à México, mais en explorant aussi les oppositions politico-artistiques qui traversent leurs discours et leurs pratiques.
La poétique urbaine inspire les poètes et se recréée en même temps par la pratique poétique des poètes rebelles. Prise dans une histoire sociale, la poétique urbaine évolue en se mêlant d’une dimension politique et artistique rebelle.
Tout semble indiquer que le mouvement social urbain poétique contribue à la (re)création et à la régénération d’un espace poétique spécifique à la (re)production d’espaces urbains, mais que ces phénomènes qui se répondent doivent être considérés dans leurs interactions complexes.
Les études comparatives peuvent contribuer à une géographie qui observera systématiquement les particularités pour mieux comprendre les mécanismes et les dynamiques urbaines mises en œuvre. La comparaison des changements urbains observés dans différentes villes conformément à une grille commune et à une idée clé révélatrice des processus communs, loin des généralisations simplistes, est un essai assez récent qui peut être enrichi par des expériences de chercheurs - voyageurs et des théories existantes sur la ville. Elle peut aussi, sous certaines conditions, aider à la formation de nouvelles théories urbaines. La transition du spécifique au général et d'une échelle particulière à une échelle globale sont des problèmes épistémologiques qui ne concernent pas uniquement la géographie. L'étude de la particularité de chaque ville sans une analyse de sa position au niveau mondial ne peut pas mettre en évidence les processus globaux et leurs impacts générés sur les villes contemporaines. Par ailleurs, les spécificités de certaines villes peuvent facilement échapper à une explication générale de la "logique des villes". Comment résoudre la contradiction de vouloir d’une part rapprocher les questions concrètes relatives aux spécificités de certaines villes, et d’autre part chercher l'essentiel de ce qui génère le processus urbain ? Faut-il choisir entre une étude de cas et une étude théorique ? La solution est de tenter de faire les deux à la fois… La constatation seule d'un phénomène n'est qu'une observation. Au contraire, l'interprétation d'un phénomène apparu sous différentes conditions pourrait favoriser sa compréhension. Voyager comme chercheur, chercher comme voyageur, c'est la vieille recette des premiers géographes fondateurs (Hérodote, Humbolt, Reclus,... ).
Papers by Christy (Chryssanthi) Petropoulou
En este texto intentaremos una lectura paralela de elementos de filolosofía maya y otras filosofías, entre ellas Abya Yala, el zapatismo y Deleuze y Guattari; propondremos el concepto de caracol como nido dentro de un rizoma; pero también pensaremos en una filosofía corazonada (Lenkersdorf, 2005) como “actitud de vida” que da otros contenidos a los caracoles, muy diferentes de los sistemas vacíos posthumanos (hombres-máquinas sin órganos, según Deleuze y Guattari, 1991).
En esta ponencia propongo la hipótesis que actualmente las industrias recuperadas y las empresas de autogestión solidaria hacen grietas (pequeñas rupturas) en esta reproducción de trabajo y del espacio, cuestionan el trabajo y la ciudad alienada y abren nuevas perspectivas de creación de espacios urbanos y periurbanos solidarios donde el trabajo y la vida a la ciudad se organiza de manera participativa. Este proceso se hace con unas “repeticiones performativas” (fiestas, comidas etc). Podemos entonces decir que empiezan a cambiar el habitus (ethos) por medio de la introducción del pathos (pasión) por la libertad y la abolición del explotación humana. Pero estos esfuerzos siguen muy difíciles a realizarse, dado cuenta el contexto actual del capitalismo donde se desarrollan. Las disposiciones de los obreros a cambios están relacionadas con una “tradición de rebeldía” que forma un habitus oculto que reaparece dentro de las luchas actuales.
La investigación se realizo en diferentes impresas recuperadas y cooperativas de trabajo solidario en Argentina (Neuquén) y Grecia (Salonica) por medio de entrevistas y estudio bibliográfico.
Περίληψη
Η έννοια της αλλοτριωμένης εργασίας έχει τις ρίζες της στο έργο του Μαρξ (Χειρόγραφα του 1844). «Η αλλοτρίωση του εργαζόμενου σημαίνει όχι μόνο ότι το έργο του γίνεται αντικείμενο, μια εξωτερική ύπαρξη, αλλά επίσης ότι το έργο του υπάρχει έξω από αυτόν, ξένο προς αυτόν, και ότι γίνεται μια αυτόνομη δύναμη εναντίον του, ότι η ζωή που δανείστηκε το αντικείμενο γίνεται αντίθετη στον παραγωγό του, εχθρική και παράξενη ». Η έννοια της αποξένωσης – αλλοτρίωσης προέρχεται από το λατινικό alienatio, που σημαίνει να γίνεις άλλος. Κατά συνέπεια, στην αποξενωμένη πόλη, η ζωή γίνεται κάτι ξένο, κάτι διαφορετικό από την προέλευσή της ως πόλις - πόλη που σχετίζεται με πολιτικές και πολίτες-. Είναι μια πόλη όπου τα πάντα πωλούνται και αγοράζονται και οι κάτοικοί της αποξενώνονται. Δεν μπορούν να συλλάβουν την ζωή στην πόλη στο σύνολό της, επειδή σχετίζονται με αυτήν μόνο εν μέρει.
Η έρευνα αυτή δείχνει ότι οι ανακτημένες βιομηχανίες και οι αυτοδιαχειριζόμενες επιχειρήσεις αλληλέγγυας συνεργατικής οικονομίας δημιουργούν ρωγμές στην αναπαραγωγή εργασίας και χώρου, αμφισβητούν την αλλοτριωμένη εργασία και την αποξενωμένη πόλη και ανοίγουν νέες προοπτικές μέσω της αλληλεγγύης όπου η εργασία και η ζωή στην πόλη οργανώνονται με συμμετοχικό τρόπο και έχουν ανθρώπινο νόημα. Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι αρχίζουν να αλλάζουν το habitus (έξις). Αλλά αυτές οι προσπάθειες είναι ακόμη πολύ δύσκολες να πραγματοποιηθούν δεδομένου του σημερινού πλαισίου του καπιταλισμού όπου αναπτύσσονται. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε διάφορες ανακτημένες επιχειρήσεις και συνεταιρισμούς αλληλεγγύης στην Αργεντινή (Neuquén) και την Ελλάδα (Θεσσαλονίκη) μέσω συνεντεύξεων και βιβλιογραφικής μελέτης.
Η έρευνα αυτή αναφέρεται στα τοπικοπαγκόσμια χαρακτηριστικά της πράσινης υφαρπαγής της γης και την περιβαλλοντική δικαιοσύνη στο Βόρειο Αιγαίο εστιάζοντας ιδιαίτερα στην εγκατάσταση αιολικών πάρκων σε περιοχές Natura 2000 και σε δασικές περιοχές. Αρχικά γίνεται μια αναφορά στην λεγόμενη πράσινη υφαρπαγή και την περιβαλλοντική δικαιοσύνη. Στη συνέχεια, με βάση στοιχεία του χάρτη περιβαλλοντικής δικαιοσύνης, εξετάζονται οι περιπτώσεις τριών εταιριών που σχεδιάζουν έργα στην Ελλάδα (Iberdrola Rokas , ENEL Green Power, Όμιλος Μυτιλιναίου). Τέλος γίνεται μια προσπάθεια να εκτιμηθεί η έκταση των αιολικών πάρκων που σχεδιάζονται ή έχουν υλοποιηθεί στην Ελλάδα πάνω σε προστατευόμενες περιοχές NATURA2000 και σε σημαντικές δασικές περιοχές με χρήση Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών, εστιάζοντας ιδιαίτερα στο Βόρειο Αιγαίο. Η εργασία περιλαμβάνει και την τοποθέτηση της Ελένης Μπριασούλη γι' αυτό το ζήτημα.
Recientemente se ha abierto un debate sobre si los «Pactos Verdes» (estrategias internacionales para alcanzar el objetivo climático de 2050) son suficientemente ecológicos o suficientemente desarrollistas. Al mismo tiempo, el acaparamiento de tierras por parte de multinacionales privadas o incluso empresas estatales o «mixtas» está aumentando rápidamente en zonas del mundo que hasta ahora mantenían un mejor equilibrio ecológico, lo que refuerza el desarrollo desigual y el llamado «lavado verde». Defendemos que los Pactos Verdes son parte del problema, no la solución. Más bien, además de los Nuevos Acuerdos Verdes, existen comunidades ecológicas autónomas que funcionan como bienes comunes (comunas) y pueden actuar como contraejemplo multiplicando los márgenes y las grietas. Estas comunidades demuestran que se puede vivir una vida en armonía con la naturaleza, sin explotación humana, con respeto por la diversidad de cada uno y una horizontalidad que favorece la vida y no el sistema capitalista. La investigación se llevó a cabo en Grecia, Italia y España, mediante entrevistas y observación participante. Esta investigación está dedicada a la memoria de Eleni Briassoulis, basándose en conceptos de la teoría de agencementos y los rizomas de Deleuze y Guattari, así como en su crítica al uso indiscriminado del concepto de cambio climático para encubrir prácticas de acaparamiento y degradación de la tierra.
Recently, a debate has been opened on whether the “Green Pacts” (international strategies to reach the 2050 climate target) are sufficiently ecological or sufficiently developmentalist. At the same time, land grabbing by private multinationals or even state-owned or “mixed” companies is rapidly increasing in areas of the world that until now maintained a better ecological balance, reinforcing uneven development and so-called “greenwashing”. We advocate that Green Pacts are part of the problem, not the solution. Rather, in addition to the New Green Deals, there are autonomous ecological communities that function as commons (communes) and can act as a counterexample by multiplying the margins and the cracks. These communities demonstrate that it is possible to live a life in harmony with nature, without human exploitation, with respect for each other's diversity and a horizontality that favors life and not the capitalist system. The research was carried out in Greece, Italy and Spain, through interviews and participant observation. This research is dedicated to the memory of Eleni Briassoulis, based on concepts from Deleuze and Guattari's theory of assemblages and rhizomes, as well as on her critique of the indiscriminate use of the concept of climate change to cover up land grabbing and land degradation practices.
Το κείμενο εστιάζει σε περιπτώσεις γειτονιών πόλεων της Λατινικής Αμερικής και ιδιαίτερα της Νεουκέν και της Σιπολέτι της Αργεντινής. Μέσα από μια κριτική βιβλιογραφική διερεύνηση και έρευνα πεδίου με συμμετοχική παρατήρηση, η εργασία αναζητά τι απέγιναν οι γειτονιές που ξεκίνησαν είκοσι χρόνια πριν με πρωτοβουλία οργανώσεων κινημάτων πόλης ή γνώρισαν σημαντικά κινήματα πόλης και κοινωνικές αντιστάσεις, μέσα από ποιες διαδικασίες δημιούργησαν τον σύγχρονο αστικό χώρο, σε αντιπαραβολή με αυτές τις γειτονιές που δημιουργήθηκαν αποκλειστικά μέσα από εμπορευματικές διαδικασίες και πελατειακές πολιτικές σχέσεις. Το κείμενο βασίζεται στη συζήτηση που άνοιξε στην ελληνική βιβλιογραφία το βιβλίο της Λίλας Λεοντίδου “Πόλεις της Σιωπής” και το άρθρο Petropoulou C., 2018.
The book offers a methodology for landscape research about landscape studies. It is aimed at a wide readership and especially for students and researchers in the social sciences (geography, sociology, anthropology and cultural studies), in architecture and in urban and regional planning.
http://www.kaponeditions.gr/%CE%B1%CF%81%CF%87%CE%B9%CF%84%CE%B5%CE%BA%CF%84%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%B7-%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%B5%CF%83-%CE%B3%CE%B5%CF%89%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%B9%CE%B5%CF%83-p-137.html?language=en
Στο βιβλίο αυτό διερευνώνται οι κοινωνικές κατασκευές των σχέσεων καθημερινής κινητικότητας (καθημερινών διαδρομών) και αστικού τοπίου. Η προσέγγιση γίνεται από οικολογική, κοινωνική και ψυχολογική σκοπιά, με τη συσχέτιση διαφορετικών εννοιών : της έννοιας του αστικού οικο-τοπίου και του ηχο-τοπίου (αστική γεωγραφία, κοινωνική ανθρωπολογία, οικολογία τοπίου) και της έννοιας της «ταυτότητας μετακίνησης» (περιβαλλοντική ψυχολογία και κοινωνική ψυχολογία).
Το βιβλίο προτείνει μια μεθοδολογική αρχή έρευνας για το τοπίο που παρουσιάζεται μέσα από έρευνες που έλαβαν χώρα σε πόλεις και περιφέρειες στην Ελλάδα, στη Γαλλία, στο Μεξικό και στις Ινδίες. Απευθύνεται στο ευρύ αναγνωστικό κοινό και ιδιαίτερα στους φοιτητές και ερευνητές των κοινωνικών επιστημών (γεωγραφία, κοινωνιολογία, ανθρωπολογία, πολιτιστικές σπουδές), της αρχιτεκτονικής και της χωροταξίας – πολεοδομίας.
Περιεχόμενα
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Κρίστη Πετροπούλου, Τιερί Ραμαντιέ
Α' ΜΕΡΟΣ: Αστικά οικο-τοπία και καθημερινές διαδρομές Θεωρία και Μεθοδολογία
1. Η ΟΙΚΟ-ΤΟΠΙΑΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Κρίστη Πετροπούλου
2. ΤΟΠΙΑΚΕΣ ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ-ΧΩΡΙΚΗ ΔΟΜΗ ΤΩΝ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΩΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΩΝ
Μια θεωρητική προσέγγιση
Τιερί Ραμαντιέ
3. ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΗ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ
Οι τοπιακές σταθερές των τόπων σύχνασης και αναπαράστασης ως δείκτες περιβαλλοντικών αξιών
Τιερί Ραμαντιέ, Κρίστη Πετροπούλου, Ελένη Χανιώτου, Αν Κριστίν Μπρονέρ, Κριστόφ Ενό
4. ΑΣΤΙΚΑ ΟΙΚΟ-ΤΟΠΙΑ ΚΑΙ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ
Η επίδραση του χώρου και των κοινωνικών παραγόντων: Προς μία συγκριτική προσέγγιση
Κρίστη Πετροπούλου, Τιερί Ραμαντιέ
Β' ΜΕΡΟΣ: Οικολογικές, κοινωνικές και ψυχολογικές προσεγγίσεις
Τα τοπία ως κοινωνικές κατασκευές
5. ΤΟ ΠΡΑΣΙΝΟ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ ΩΣ ΖΩΝΤΑΝΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΤΟΠΙΟΥ
Νίκος Πάγκας
6. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ ΣΤΑ ΑΣΤΙΚΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ
Ανέτ Βάνια, Κριστιάν Βεμπέρ
7. ΕΝΑ ΑΠΑΤΗΛΟ ΦΥΣΙΚΟ ΤΟΠΙΟ
Η προσπάθεια επιβολής των μεγάλων φραγμάτων στην Κεντρική Ινδία
Ζοέλ Καβαλιόν, Αναΐς Κρετίν, Σιμόν Μπόρχα
8. ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΑΙ ΙΘΑΓΕΝΙΚΟΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΙ
Δύο αντιθετικοί τρόποι θέασης του τοπίου των οικολογικά προστατευμένων περιοχών
Αλμπέρτο Μπετανκούρ Ποσάδα
9. ΑΚΟΥΣΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΟ ΗΧΟΤΟΠΙΟ
Η περίπτωση των ακουστικών περιπάτων
Νίκος Μπουμπάρης
10. PARTHENON 2.0
Από το μνημείο στο μεταδεδομένο
Δέσποινα Καταπότη, Γιώργος Βαβουρανάκης
11. ΤΟ ΑΣΤΙΚΟ ΤΟΠΙΟ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΤΗ ΣΥΝΘΗΚΗ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
Μετατοπίσεις του δημοσίου χώρου
Εύη Αθανασίου
12. ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΤΟΠΙΟΥ
Από την ιδεολογία του τοπίου στην έρευνα του τοπίου
Σιμόν Μπόρχα, Τιερί Ραμαντιέ, Αναΐς Κρετίν, Ζοέλ Καβαλιόν, Κρίστη Πετροπούλου
ΑΝΤΙ ΓΙΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Σιμόν Μπόρχα, Τιερί Ραμαντιέ, Αναΐς Κρετίν, Ζοέλ Καβαλιόν, Κρίστη Πετροπούλου
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
http://www.kaponeditions.gr
D’abord, nous essayons de comprendre le phénomène de l'art de la rue à partir de considérations proprement urbaines, puis nous partirons de pratiques diverses relatives à l'art de la rue pour les insérer dans une problématique urbaine.
En étudiant ensuite les articulations des relations établies entre le groupe des Poètes en Construction et les habitants des quartiers d’origine spontanée, nous interrogerons les processus auxquels participe ce groupe en contribuant à la création d’un mouvement social urbain poétique à México, mais en explorant aussi les oppositions politico-artistiques qui traversent leurs discours et leurs pratiques.
La poétique urbaine inspire les poètes et se recréée en même temps par la pratique poétique des poètes rebelles. Prise dans une histoire sociale, la poétique urbaine évolue en se mêlant d’une dimension politique et artistique rebelle.
Tout semble indiquer que le mouvement social urbain poétique contribue à la (re)création et à la régénération d’un espace poétique spécifique à la (re)production d’espaces urbains, mais que ces phénomènes qui se répondent doivent être considérés dans leurs interactions complexes.
Les études comparatives peuvent contribuer à une géographie qui observera systématiquement les particularités pour mieux comprendre les mécanismes et les dynamiques urbaines mises en œuvre. La comparaison des changements urbains observés dans différentes villes conformément à une grille commune et à une idée clé révélatrice des processus communs, loin des généralisations simplistes, est un essai assez récent qui peut être enrichi par des expériences de chercheurs - voyageurs et des théories existantes sur la ville. Elle peut aussi, sous certaines conditions, aider à la formation de nouvelles théories urbaines. La transition du spécifique au général et d'une échelle particulière à une échelle globale sont des problèmes épistémologiques qui ne concernent pas uniquement la géographie. L'étude de la particularité de chaque ville sans une analyse de sa position au niveau mondial ne peut pas mettre en évidence les processus globaux et leurs impacts générés sur les villes contemporaines. Par ailleurs, les spécificités de certaines villes peuvent facilement échapper à une explication générale de la "logique des villes". Comment résoudre la contradiction de vouloir d’une part rapprocher les questions concrètes relatives aux spécificités de certaines villes, et d’autre part chercher l'essentiel de ce qui génère le processus urbain ? Faut-il choisir entre une étude de cas et une étude théorique ? La solution est de tenter de faire les deux à la fois… La constatation seule d'un phénomène n'est qu'une observation. Au contraire, l'interprétation d'un phénomène apparu sous différentes conditions pourrait favoriser sa compréhension. Voyager comme chercheur, chercher comme voyageur, c'est la vieille recette des premiers géographes fondateurs (Hérodote, Humbolt, Reclus,... ).
En este texto intentaremos una lectura paralela de elementos de filolosofía maya y otras filosofías, entre ellas Abya Yala, el zapatismo y Deleuze y Guattari; propondremos el concepto de caracol como nido dentro de un rizoma; pero también pensaremos en una filosofía corazonada (Lenkersdorf, 2005) como “actitud de vida” que da otros contenidos a los caracoles, muy diferentes de los sistemas vacíos posthumanos (hombres-máquinas sin órganos, según Deleuze y Guattari, 1991).
Κρατάτε στα χέρια σας μια συλλογή από κείμενα που παρουσιάστηκαν στο εργαστήριο «Συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη της κρίσης» από τον Απρίλιο του 2013 ως τον Ιούνιο του 2014 στην αίθουσα ‘Θουκυδίδης Βαλεντής’ της Αρχιτεκτονικής σχολής του ΑΠΘ.
Η ιδέα για τη σύσταση του εργαστηρίου προέκυψε από υποψήφιες και υποψήφιους διδάκτορες της σχολής και σκοπός του εργαστηρίου ήταν η δημιουργία μιας σειράς ανοιχτών συζητήσεων, παρουσιάσεων και διαλέξεων για την πόλη και το χώρο στην εποχή της τρέχουσας κοινωνικής και οικονομικής κρίσης.
Στη συγκυρία αυτή αναγνωρίσαμε την έλλειψη τέτοιων πεδίων συζήτησης εντός του πανεπιστημίου και τη συρρίκνωση των ήδη υπαρχόντων. Βρήκαμε κρίσιμη πια, όχι μόνο την προώθηση της ακαδημαϊκής γνώσης και έρευνας, αλλά και τη φυσική και πνευματική μας επιβίωση. Προσπαθήσαμε έτσι, να προσεγγίσουμε τις διδακτορικές μας διατριβές ως συλλογική δουλειά, μέσα από τη συνάντηση, τον διάλογο και την κυκλοφορία της γνώσης, με την ελπίδα να αναδυθούν και να συζητηθούν περιεχόμενα και εργασίες που συχνά αποτελούν μοναχικές δουλειές κλειδωμένες σε βιβλιοθήκες και ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Θεωρήσαμε καίρια την επικοινωνία των υποψήφιων διδακτόρων τόσο μεταξύ τους όσο και με τους προπτυχιακούς φοιτητές, ενώ παράλληλα κρίναμε απαραίτητη τη δικτύωση με ερευνητές εκτός συνόρων. Στο πλαίσιο αυτό, αναγνωρίσαμε τη διεπιστημονικότητα ως ένα απαραίτητο στοιχείο του εργαστηρίου απέναντι στον κατακερματισμό της γνώσης και την περιχαράκωση των επιστημονικών ειδικοτήτων.
Απέναντι στην ιδιωτικοποιημένη και εμπορευματοποιημένη πανεπιστημιακή γνώση αλλά και στην επιδιωκόμενη ηγεμονία των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αναζητήσαμε εκείνα τα ριζοσπαστικά επιστημολογικά εργαλεία παραγωγής γνώσης που ενθαρρύνουν τις κινήσεις για κοινωνική χειραφέτηση. Έτσι, μας ενδιέφερε να θέσουμε υπό συζήτηση κριτικά επιστημολογικά εργαλεία για την μελέτη των χωρικών εκφράσεων της κρίσης σε πολλαπλές κλίμακες. Συνεπώς θεωρούμε πως σήμερα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη η ανάδειξη, κυκλοφορία και εμβάθυνση σε κριτικές προσεγγίσεις καθώς και η διασύνδεσή τους με κοινωνικούς αγώνες.
Μέσα από τις παρουσιάσεις και τις συζητήσεις του εργαστηρίου αναδύθηκαν προσεγγίσεις και επιστημολογικά εργαλεία όπως αυτά, της διαλεκτικής κριτικής θεωρίας του χώρου, της διαθεματικότητας, των πολιτισμικών και μεταποικιοκρατικών προσεγγίσεων. Ταυτόχρονα, οι συζητήσεις καταδύθηκαν σε πλήθος θεματικών με την διάσταση του χώρου να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Συζητήθηκαν έτσι, ζητήματα σχετικά με τις σύγχρονες νεοφιλελεύθερες χωρικές πολιτικές, τα κοινωνικά και πολιτισμικά κινήματα, τις γεωγραφίες της μετανάστευσης, τον ρόλο του κράτους και του έθνους και το αστικό περιβάλλον. Στοχεύοντας τόσο στην διεπιστημονικότητα όσο και στην επικοινωνία με ερευνητές και ερευνήτριες από άλλες περιοχές ή χώρες, επιδιώξαμε οι συμμετέχουσες και συμμετέχοντες του εργαστηρίου να προέρχονται κάθε φορά από διάφορα επιστημονικά πεδία όπως αυτά της αρχιτεκτονικής, της πολεοδομίας, της χωροταξίας και της περιφερειακής ανάπτυξης, της γεωγραφίας, της αρχαιολογίας, της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας, της ζωγραφικής/visual arts, των πολιτικών, νομικών και οικονομικών επιστημών και της παιδαγωγικής.
Τα μεγαλύτερο μέρος των συνολικά 57 παρουσιάσεων βρίσκεται σε αυτή τη συλλογή. Ο τόμος προσπαθώντας να οργανώσει τις παραπάνω συζητήσεις χωρίζεται σε πέντε θεματικές ενότητες: Ι. Χωρικές πολιτικές και πρακτικές εξουσίας, και ελέγχου, ΙΙ. Σώμα, φύλο και σεξουαλικότητα στον αστικό χώρο, ΙΙΙ. Η διαχείριση της τέχνης και της μνήμης, ΙV. Γεωγραφίες της μετανάστευσης και αμφισβητούμενοι τόποι, V. Κοινός Χώρος και κοινωνικά κινήματα πόλης και περιφέρειας
Το εργαστήριο ξεκίνησε από τους υποψήφιους διδάκτορες Βάσω Μακρυγιάννη, Ορέστη Πάγκαλο, Χάρη Τσαβδάρογλου και Ειρήνη Ωραιοπούλου και σήμερα συμμετέχουν οι Κώστας Αθανασίου, Ελένη Βασδέκη, Ελίνα Καπετανάκη, Μαρία Καραγιάννη, Ματίνα Καψάλη, Βάσω Μακρυγιάννη, Φωτεινή Μάμαλη, Ορέστης Πάγκαλος, Χάρης Τσαβδάρογλου. Ακόμη βοήθησαν με τη συμβολή τους η Εύη Αθανασίου, η Λία Γυιόκα, ο Δημήτρης Κωτσάκης και η Σάσα Λαδά. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλες και όλους όσους συμμετείχαν και βοήθησαν στην πραγματοποίηση των συναντήσεων.
Κλείνοντας, νιώθουμε την ανάγκη να αναφερθούμε, έστω και σύντομα, στον χώρο στον οποίo τα σεμινάρια έλαβαν χώρα αλλά φυσικά και στον χώρο σε σχέση με τον οποίο επιλέξαμε και επιδιώξαμε συνειδητά ως εργαστήριο να τοποθετούμαστε εντός, εκτός και εναντίον. Στην πρόσφατη ιστορία του ο χώρος του Πανεπιστημίου αποτέλεσε εύφορο πεδίο συλλογικών χειραφετικών χειρονομιών, κοινωνικών αγώνων και ριζοσπαστικών πειραμάτων αυτοοργάνωσης της παραγωγής της γνώσης. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες επιταχύνεται η αναδιάρθρωση του Πανεπιστημίου μέσα από την επιβολή νεοφιλελεύθερων πολιτικών σε κάθε επίπεδο της λειτουργίας του, από τους τρόπους συλλογικοποίησης μέχρι τα προγράμματα σπουδών, από τους απλήρωτους ερευνητές και ερευνήτριες, μέχρι τις απολυμένες εργαζόμενες και εργαζόμενους, τη συρρίκνωση του διδακτικού προσωπικού και την αλλαγή των σπουδών προς κατευθύνσεις που απορρίπτουν κριτικές προσεγγίσεις και ευθυγραμμίζονται με τις επιταγές της αγοράς. Στον καιρό της κρίσης, η νεοφιλελευθεροποίηση του δημόσιου Πανεπιστημίου φαίνεται να εντείνεται ακόμα περισσότερο. Απέναντι σε αυτή τη συνθήκη βλέπουμε να αναπτύσσονται δυναμικές αντιστάσεις σε πολλές γωνιές του κόσμου, με κοινωνικούς αγώνες εντός των πανεπιστημιακών χώρων που εμπνέονται, μαθαίνουν, επικοινωνούν και συνδέονται με κινήματα εκτός αυτών.
Σε αυτό το τοπίο, εξακολουθούμε να βλέπουμε τις εργασίες μας ως ένα μέσο προώθησης και επικοινωνίας της κριτικής σκέψης και τα πανεπιστήμια ως ένα ζωντανό ανοιχτό εργαστήριο, ως τόπο και αφετηρία συνάντησης.
Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2015
Lesbos había conocido previamente, durante la década de los 1920, grandes flujos migratorios de refugiados provenientes desde Asia Menor. Especialmente en Mitilene, los grupos sociales más pobres se instalaron en las afueras de la ciudad en viviendas de refugiados y barrios populares autoconstruidos (como el barrio de Synoikismos). En esta época transitoria para la historia griega, las mujeres jugaron un papel clave en la instalación de los refugiados y la organización de la vida cotidiana del barrio.
Este trabajo explora si este legado histórico de modos alternativos de producción de espacio ha afectado las percepciones de la gente, y sobre todo de las mujeres, sobre el flujo moderno de refugiados tomando en cuenta sus características sociodemográficas. La investigación se centra en cuatro barrios distintos de la ciudad con diferentes paisajes urbanos e historia y diferenciaciones socioespaciales. Se ha realizado a través de encuestas y entrevistas semidirigidas en una muestra de 200 individuos igualmente divididas en los cuatro barrios, 110 de los cuales fueron mujeres. Fuera de los encuestados, un promedio de 30 personas por zona se negó de responder. Para el procesamiento de los resultados se han generado redes semánticas en Gephi, las cuales representan las conexiones entre las palabras que aparecen juntas en el discurso de las personas entrevistadas. Los resultados demuestran que no sólo el género sino también el estatus social en el trabajo y el lugar de residencia parecen influir en la formación de las percepciones de los habitantes de Mitilene sobre la migración.
30Aug - 3 Sep. 2016
http://budapest.degrowth.org/
Session
Accumulation by dispossession, urban and regional social movements and the degrowth prespective: the case of Mediterranean.
The Right to the City and the Common Space
Abstracts Submission Deadline: January 20th, 2018
International UnConference
Athens, School of Architecture,
National Technical University of Athens
May 31th – June 3th, 2018
https://urbanstruggles.net/
Εργαστήριο “συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη”
Θεσσαλονίκη 2015
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Κρατάτε στα χέρια σας μια συλλογή από κείμενα που παρουσιάστηκαν στο εργαστήριο «Συναντήσεις και συγκρούσεις στην πόλη της κρίσης» από τον Απρίλιο του 2013 ως τον Ιούνιο του 2014 στην αίθουσα ‘Θουκυδίδης Βαλεντής’ της Αρχιτεκτονικής σχολής του ΑΠΘ.
Η ιδέα για τη σύσταση του εργαστηρίου προέκυψε από υποψήφιες και υποψήφιους διδάκτορες της σχολής και σκοπός του εργαστηρίου ήταν η δημιουργία μιας σειράς ανοιχτών συζητήσεων, παρουσιάσεων και διαλέξεων για την πόλη και το χώρο στην εποχή της τρέχουσας κοινωνικής και οικονομικής κρίσης.
Στη συγκυρία αυτή αναγνωρίσαμε την έλλειψη τέτοιων πεδίων συζήτησης εντός του πανεπιστημίου και τη συρρίκνωση των ήδη υπαρχόντων. Βρήκαμε κρίσιμη πια, όχι μόνο την προώθηση της ακαδημαϊκής γνώσης και έρευνας, αλλά και τη φυσική και πνευματική μας επιβίωση. Προσπαθήσαμε έτσι, να προσεγγίσουμε τις διδακτορικές μας διατριβές ως συλλογική δουλειά, μέσα από τη συνάντηση, τον διάλογο και την κυκλοφορία της γνώσης, με την ελπίδα να αναδυθούν και να συζητηθούν περιεχόμενα και εργασίες που συχνά αποτελούν μοναχικές δουλειές κλειδωμένες σε βιβλιοθήκες και ηλεκτρονικούς υπολογιστές. Θεωρήσαμε καίρια την επικοινωνία των υποψήφιων διδακτόρων τόσο μεταξύ τους όσο και με τους προπτυχιακούς φοιτητές, ενώ παράλληλα κρίναμε απαραίτητη τη δικτύωση με ερευνητές εκτός συνόρων. Στο πλαίσιο αυτό, αναγνωρίσαμε τη διεπιστημονικότητα ως ένα απαραίτητο στοιχείο του εργαστηρίου απέναντι στον κατακερματισμό της γνώσης και την περιχαράκωση των επιστημονικών ειδικοτήτων.
Απέναντι στην ιδιωτικοποιημένη και εμπορευματοποιημένη πανεπιστημιακή γνώση αλλά και στην επιδιωκόμενη ηγεμονία των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, αναζητήσαμε εκείνα τα ριζοσπαστικά επιστημολογικά εργαλεία παραγωγής γνώσης που ενθαρρύνουν τις κινήσεις για κοινωνική χειραφέτηση. Έτσι, μας ενδιέφερε να θέσουμε υπό συζήτηση κριτικά επιστημολογικά εργαλεία για την μελέτη των χωρικών εκφράσεων της κρίσης σε πολλαπλές κλίμακες. Συνεπώς θεωρούμε πως σήμερα είναι ιδιαίτερα κρίσιμη η ανάδειξη, κυκλοφορία και εμβάθυνση σε κριτικές προσεγγίσεις καθώς και η διασύνδεσή τους με κοινωνικούς αγώνες.
Μέσα από τις παρουσιάσεις και τις συζητήσεις του εργαστηρίου αναδύθηκαν προσεγγίσεις και επιστημολογικά εργαλεία όπως αυτά, της διαλεκτικής κριτικής θεωρίας του χώρου, της διαθεματικότητας, των πολιτισμικών και μεταποικιοκρατικών προσεγγίσεων. Ταυτόχρονα, οι συζητήσεις καταδύθηκαν σε πλήθος θεματικών με την διάσταση του χώρου να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο. Συζητήθηκαν έτσι, ζητήματα σχετικά με τις σύγχρονες νεοφιλελεύθερες χωρικές πολιτικές, τα κοινωνικά και πολιτισμικά κινήματα, τις γεωγραφίες της μετανάστευσης, τον ρόλο του κράτους και του έθνους και το αστικό περιβάλλον. Στοχεύοντας τόσο στην διεπιστημονικότητα όσο και στην επικοινωνία με ερευνητές και ερευνήτριες από άλλες περιοχές ή χώρες, επιδιώξαμε οι συμμετέχουσες και συμμετέχοντες του εργαστηρίου να προέρχονται κάθε φορά από διάφορα επιστημονικά πεδία όπως αυτά της αρχιτεκτονικής, της πολεοδομίας, της χωροταξίας και της περιφερειακής ανάπτυξης, της γεωγραφίας, της αρχαιολογίας, της κοινωνιολογίας, της ανθρωπολογίας, της ζωγραφικής/visual arts, των πολιτικών, νομικών και οικονομικών επιστημών και της παιδαγωγικής.
Τα μεγαλύτερο μέρος των συνολικά 57 παρουσιάσεων βρίσκεται σε αυτή τη συλλογή. Ο τόμος προσπαθώντας να οργανώσει τις παραπάνω συζητήσεις χωρίζεται σε πέντε θεματικές ενότητες: Ι. Χωρικές πολιτικές και πρακτικές εξουσίας, και ελέγχου, ΙΙ. Σώμα, φύλο και σεξουαλικότητα στον αστικό χώρο, ΙΙΙ. Η διαχείριση της τέχνης και της μνήμης, ΙV. Γεωγραφίες της μετανάστευσης και αμφισβητούμενοι τόποι, V. Κοινός Χώρος και κοινωνικά κινήματα πόλης και περιφέρειας
Το εργαστήριο ξεκίνησε από τους υποψήφιους διδάκτορες Βάσω Μακρυγιάννη, Ορέστη Πάγκαλο, Χάρη Τσαβδάρογλου και Ειρήνη Ωραιοπούλου και σήμερα συμμετέχουν οι Κώστας Αθανασίου, Ελένη Βασδέκη, Ελίνα Καπετανάκη, Μαρία Καραγιάννη, Ματίνα Καψάλη, Βάσω Μακρυγιάννη, Φωτεινή Μάμαλη, Ορέστης Πάγκαλος, Χάρης Τσαβδάρογλου. Ακόμη βοήθησαν με τη συμβολή τους η Εύη Αθανασίου, η Λία Γυιόκα, ο Δημήτρης Κωτσάκης και η Σάσα Λαδά. Θέλουμε να ευχαριστήσουμε όλες και όλους όσους συμμετείχαν και βοήθησαν στην πραγματοποίηση των συναντήσεων.
Κλείνοντας, νιώθουμε την ανάγκη να αναφερθούμε, έστω και σύντομα, στον χώρο στον οποίo τα σεμινάρια έλαβαν χώρα αλλά φυσικά και στον χώρο σε σχέση με τον οποίο επιλέξαμε και επιδιώξαμε συνειδητά ως εργαστήριο να τοποθετούμαστε εντός, εκτός και εναντίον. Στην πρόσφατη ιστορία του ο χώρος του Πανεπιστημίου αποτέλεσε εύφορο πεδίο συλλογικών χειραφετικών χειρονομιών, κοινωνικών αγώνων και ριζοσπαστικών πειραμάτων αυτοοργάνωσης της παραγωγής της γνώσης. Ωστόσο, τις τελευταίες δεκαετίες επιταχύνεται η αναδιάρθρωση του Πανεπιστημίου μέσα από την επιβολή νεοφιλελεύθερων πολιτικών σε κάθε επίπεδο της λειτουργίας του, από τους τρόπους συλλογικοποίησης μέχρι τα προγράμματα σπουδών, από τους απλήρωτους ερευνητές και ερευνήτριες, μέχρι τις απολυμένες εργαζόμενες και εργαζόμενους, τη συρρίκνωση του διδακτικού προσωπικού και την αλλαγή των σπουδών προς κατευθύνσεις που απορρίπτουν κριτικές προσεγγίσεις και ευθυγραμμίζονται με τις επιταγές της αγοράς. Στον καιρό της κρίσης, η νεοφιλελευθεροποίηση του δημόσιου Πανεπιστημίου φαίνεται να εντείνεται ακόμα περισσότερο. Απέναντι σε αυτή τη συνθήκη βλέπουμε να αναπτύσσονται δυναμικές αντιστάσεις σε πολλές γωνιές του κόσμου, με κοινωνικούς αγώνες εντός των πανεπιστημιακών χώρων που εμπνέονται, μαθαίνουν, επικοινωνούν και συνδέονται με κινήματα εκτός αυτών.
Σε αυτό το τοπίο, εξακολουθούμε να βλέπουμε τις εργασίες μας ως ένα μέσο προώθησης και επικοινωνίας της κριτικής σκέψης και τα πανεπιστήμια ως ένα ζωντανό ανοιχτό εργαστήριο, ως τόπο και αφετηρία συνάντησης.
Θεσσαλονίκη, Ιούνιος 2015
During the recent refugee crisis between 2015 and 2019, more than 1.5 million people crossed Greek sovereign space in their journey towards North Europe. Nevertheless the closing of the borders, the hot spots and outside the cities state camps accommodation, the endless waiting for asylum applications, the racist threats and fascist attacks as well as state policies of marginalisation, criminalization and stigmatization, are ever so present and visible. What is not visible are the small everyday practices of solidarity and struggle of the people in motion. A hidden treasure of gestures, emotions, and practices of mutual assistance, self-organisation, mutual care and constant struggle, that doubts and undermines the multiple geographical, social and political borders.
The present document attempts to contribute to the circulation of experiences and knowledges of populations in movement. Of those invisible people without rights that traced the possibility to dispute the statist housing structures, that occupied abandoned buildings at the centres of the cities and transformed them to collective housing initiatives. Those that invented forms of coexistence, cohabitation and communication beyond national, gendered and religious divisions and organised a number of protests, such as marches against refugee detention centres, and who ultimately claimed the right to the city, to visibility and to spatial justice.
This text circulates in four languages (Greek, English, Arabic and Farsi) due to our belief that the sharing process of these simple daily stories breaks the isolation of trajectories and routes and collectivises the experiences and struggles.
Mostly we would like to thank all those that participated in this research and to wish them to continue walking with dignity.
The research team: Chrisa Giannopoulou, Olga Lafazani, Ilias Pistikos, Christy (Chryssanthi) Petropoulou and Charalampos Tsavdaroglou
Our basic argument is that despite the vivid and increasingly popular discussion on commons and urban social movements, there have been few attempts to think it together with the ongoing migrants and refugees’ crisis. During the current migrants’ crisis, the newcomers do not just claim the urban space but they occupy and tend to transform it to common space. Moreover, the moving populations try to challenge cityscapes and border regimes, as well as they seek to negotiate and go beyond cultural, class, gender, religious and political identities. At the same time the newcomers produce hybrid spaces and collectively reinvent a culture of coexistence, sharing and commoning. Consequently, the newcomers produce unique and porous common spaces, spaces in movement and threshold spaces. In parallel, neoliberal exclusionary policies tend to appropriate the migrants’ common spaces, with several methods like closing borders, forced evictions, detention centers-camps and hot spots.
Based on the above context, this paper attempts to elaborate a critical methodological framework that examines the emerging migrants’ common space focusing on the case of Greece, a country that is in the epicentre of the current refugee crisis. We pinpoint in the cases of Greek borderscapes in Mytilene and Idomeni; the former is the main entrance point in the East and the later is the exit point in the North. Based on this context, we explore how the newcomers challenge the existing socio-spatial power relations and produce unique, unpredictable and misfitting common spaces.