Wikipedia:Gebruik van beelde

Hierdie bladsy dokumenteer 'n beleid van die Afrikaanse Wikipedia.

Dit beskryf 'n wyd aanvaarde standaard wat alle bydraers normaalweg moet volg. Veranderinge hieraan moet konsensus weerspieël.

Kortpad:

WP:GVB

Hierdie bladsy bied 'n oorsig van die beleid rakende beelde (insluitende formaat, inhoud en kopieregkwessies) op die Afrikaanse Wikipedia. Enige vrae rakende die beleid kan op die besprekingsblad gestel word.

Sien gerus Wikipedia:Beelde vir algemene inligting rakende beelde en die gebruik daarvan.

Vuisreëls

Onderaan hierdie lys van reëls volg 'n gedetailleerde verduideliking van die redenasie agter elkeen.

Voeg altyd 'n beeldlisensiëringsetiket by enige beeld wat opgelaai word. Wanneer u twyfel aan 'n beeld se lisensie moet u nie die beeld oplaai nie.
Maak uitdruklike melding van die bron van die beeld, soos die skandering van 'n papierkopie, die url van 'n webbladsy of die naam/alias van die fotograaf en sy kontakdetails. Krediet aan die fotograaf/daarsteller moet nie in die beeld self geplaas word nie.
Gebruik die beeld se beskrywingsblad om die beeld en sy inhoud te beskryf. Die beeldinligtingsjabloon is handing hiervoor.
Gebruik 'n duidelike, gedetailleerde titel. Let wel: indien daar reeds 'n beeld bestaan met dieselfde naam, sal dit met die nuwe beeld vervang word.
Verskaf 'n hoë-resolusie weergawe van die beeld waar moontlik. Die outomatiese "thumb"-funksie kan gebruik word om 'n kleiner weergawe in artikels te vertoon. MediaWiki aanvaar beelde met 'n maksikmum grootte van 20MB. Dit is raadsaam om nie self die beeld kleiner te maak voor u dit oplaai nie, aangesien kleiner beelde beperk gebruik kan word in toekomstige situasies.
Beelde kan wel geknip ("cropped") word om die relevante inligting uit te lig.
Indien die beeld wat u oplaai teks bevat, word u versoek om ook 'n tekslose weergawe op te laai. Sodoende kan ander Wikipediane die beeld na ander tale vertaal.
Neem in ag dat beelde wat slegs kleur gebruik om inligting weer te gee van geen nut is in sommige omstandighede nie. (Swart-en-wit fotostate, kleurblinde gebruikers, ens.)
Gebruik die "jpeg"-formaat vir fotografiese beelde; die "svg"-formaat vir ikone, kentekens, tekeninge, kaarte, vlae ens.; die "png"-formaat vir beelde wat slegs in rastervorm beskikbaar is; die "gif"-formaat vir inlynanimasies en die "ogg"-formaat vir video. Moenie Windows se "bmp"-formaat gebruik nie: dié beelde is nie saamgepers nie en neem te veel spasie in beslag.
Verskaf 'n goeie alternatiewe teksbeskrywing vir u beeld wanneer dit in 'n artikel gebruik word.
Oor die algemeen is die aanvaarbaar om slegs "thumb" te gebruik om grootte aan te dui: gebruikers kan hulle ideale duimnaelsketsgrootte kies by hul voorkeure.
Moenie skokkende of eksplisiete beelde gebruik in 'n artikel nie, tensy hulle goedgekeur is deur 'n konsensus van gebruikers vir 'n spesifieke artikel.

Die oplaai van beelde

Wanneer u 'n beeld oplaai, moet u seker maak dat u aan een van die volgende vereistes voldoen:

U besit die kopieregte van die beeld (beteken gewoonlik dat u die beeld self geskep het).
U kan bewys dat die kopiereghour die beeld onder 'n aanvaarbare vrye lisensie vrygestel het.
U kan bewys dat die beeld in die publieke domein is.

Beelde wat gebruik kan word slegs vir nie-kommersiële gebruik, met toestemming slegs vir Wikipedia, of waaraan daar geen wysigings aangebring mag word nie is nie geskik vir Wikipedia nie en sal summier verwyder word.

Maak altyd melding van die beeld se kopieregstatus op die beeld se beskrywingsblad deur gebruik te maak van een van die beskikbare beeldlisensiëringsetikette en verskaf spesifieke details rakende die beeld se afkoms. Beeldinligting en 'n lisensiëringsetiket word vereis vir alle beelde. Die beeld se lisensiëringsetiket verskaf die standaardsjabloon vir beelde met 'n spesifieke lisensie. Die beeldinligting bevat die nodige details wat die gebruik van die lisensiëringsetiket ondersteun. Inligting rakende die beeld bevat alle of sommige van die volgende inligting:

Beskrywing: Die inhoud en onderwerp van die beeld, asook die ligging van die toneel in die beeld, waar toepaslik (bv. Pietersburg, Suid-Afrika).
Bron: Die kopiereghouer wat die beeld aan u verskaf het, die boek waaruit dit geskandeer is of die URL van die webbladsy waarvan die beeld afkomstig is.
Datum: Die datum waarop die beeld geskep is. Hoe meer presies, hoe beter.
Outeur: Die persoon wat die beeld geskep het, veral indien dit van die kopiereghouer verskil.
Toestemming: Watter persoon/instansie/reg gee u die toestemming om hierdie beeld na Wikipedia op te laai. Hierdie persoon is ook die persoon wat die beeld onder die gegewe lisensie vrygestel het.
Ander weergawes van dieselfde lêer: Verskaf skakels van gewysigde weergawes van dieselfde beeld, indien die bestaan.

Voorbeelde:

'n Beeld wat deur die outeur/oplaaier in die publieke domein vrygestel is. - Beeld:Leon Schuster2.jpg
Beelde waar die oplaaier nie die outeur is nie - Beeld:Koos met kamera.png
'n Beeld wat deur 'n gebruiker geskep is - Beeld:Soviet submarine Amsterdam.jpg.
'n Beeld wat op die internet gevind is - Beeld:Olympus Mons 3D.jpg
'n Beeld wat uit 'n boek geskandeer is - Beeld:Jong Zoeloekryger 1860.jpg

Let wel: dit word sterk aangeraai om beelde eerder na die Wikimedia Commons op te laai. Sodoende is dit direk beskikbaar aan die Afrikaanse Wikipedia, asook 'n aantal ander projekte wat deur die Wikimedia-stigting ondersteun word.

Beelde wat deur gebruikers geskep is

Wikipedia moedig gebruikers aan om hulle eie beelde op te laai, maar enige en alle sulke beelde moet onder 'n aanvaarbare lisensie opgelaai word, soos die GNU-Vrye Dokumentlisensie ("GFDL"), die Creative Commons-lisensie, of dit moet in die publieke domein vrygestel wees. U kan ook 'n kombinasie van die GFDL- en Creative Commons-lisensie gebruik.

Beelde wat deur u geskep is sluit in foto's wat u self geneem het, tekeninge of diagramma wat u self geskep het en enige ander werke wat deur u geskep is. Let wel dat die presiese oortekening van 'n beeld of diagram wat onderhewig is aan kopiereg, nie noodwendig 'n nuwe kopiereg skep nie - kopiereg word slegs opgewek deur instansies van kreatiwiteit en nie deur die hoeveelheid werk wat u verrig het om die beeld te (her)skep nie. Foto's van drie-dimensionele skep amper altyd 'n nuwe kopiereg, alhoewel dit gewoonlik nie die geval is met foto's van twee-dimensionele werke (soos skilderye in 'n museum) nie.

Beelde waarin u, u vriende of familie opvallend vertoon in 'n manier wat die aandag van die onderwerp van die beeld aflei word nie aanbeveel vir die hoofnaamspasie nie (gebruikersbladsye word wel toegelaat). Sulke beelde word beskou as selfbevordering en kan vir verwydering genomineer word.

Beelde wat deur gebruikers geskep is mag ook nie watermerke of bronvermelding op die beeld self bevat nie, of enige iets anders wat die vrye gebruik daarvan kan beperk. 'n Uitsondering is natuurlik in geval die beeld bedoel is om 'n watermerk ten toon te stel, vir gebruik in 'n verwante artikel. Alle bronvermelding moet in die beeldinligting op die beeld se beskrywingsblad ingesluit word.

Vrye lisensies

Sien gerus Wikipedia:Kopieregetikette vir beelde vir 'n lys van lisensies wat as "vry genoeg" beskou word vir gebruik in Wikipedia. Lisensies wat die gebruik van media slegs vir opvoedkundige en nie winsgewendes doeleindes beskikbaar stel (b.v. slegs nie-kommersiële gebruik), of wat toestemming gee vir die beelde om slegs in Wikipedia te verksyn, is nie vry genoeg vir die gebruike en doeleindes van Wikipedia nie en sal verwyder word [1]. Sien gerus Hulp:Gebruik van openbare bronne vir webwerwe waar vrye beelde verkry kan word. Media in Wikipedia moet net so "vry" wees as die inhoud van die ensiklopedie, sodoende word Wikipedia se wettige status beskerm en word daar die minimum beperkings geplaas op die hergebruik van die inhoud van die ensiklopedie.

Publieke domein

Volgens die kopieregwette van die Verenigde State van Amerika (waar die bedeniers van Wikipedia gehuisves word), is alle beelde wat voor 1 Januarie 1923 in die Verenigde State gepubliseer is, nou in die publieke domein. Dit is egter nie van toepassing op beelde wat geskep is voor 1923, maar eers in 1923 of later gepubliseer is nie. Dié grensjaar sal nie verander voor 2019 nie.

Aangesien Wikipedia-bladsye tans op 'n bediener in die Verenigde State gehuisves is, is die Amerikaanse kopieregwette van toepassing.

Indien u van mening is dat 'n beeld moontlik 'n kopieregskending is, of wanneer die kopieregstatus nie weergegee word op die beeld se beskrywingsblad nie of u het die beeld elders vergesel van 'n kopieregaankonding gesien, moet u die beeld vir verwydering lys.

Neem ook kennis dat, in die Verenigde State, ander weergawes van twee-dimensionele kunswerke wat reeds in die publieke domein is nie nuwe kopiereg opwek nie — byvoorbeeld, 'n loodregte foto van die "Mona Lisa" is nie aan kopiereg onderhewe nie (sien en:Bridgeman v. Corel). Skanderings van uitsluitlik publieke domein-beelde skep nie nuwe kopieregte nie — hulle erf slegs die kopieregstatus van die beeld wat weergegee word. Dit is egter nie die geval volgens die kopieregwette van sommige ander lande nie, soos die Verenigde Koninkryk.

Wysiging van beelde

Indien u 'n reedsbestaande beeld wil vervang met 'n gewysigde weergawe, hoef u slegs die nuwe weergawe onder dieselfde naam op te laai: dit sal die oorspronklike beeld outomaties vervang.

Indien u 'n beeld oplaai met dieselfde naam, maar 'n verskillende formaat, word dit as twee verskillende lêername gesien en sal elkeen sy eie beeldbeskrywingsblad hê.

Verwydering van beelde

Kontak die oplaaier van die beeld op sy besprekingsblad en lug u besware rakende die beeld. Dit is moontlik dat u probleme met die beeld opgelos kan word sonder dat die verwyder word.
Nomineer die beeld vir verwydering en plaas die {{skrap}}-sjabloon op die beeld se beskrywingsblad.
Voeg die sjabloon Sjabloon:Verwyder beeldopskrif by die beeld se opskrif in enige artikels waar die beeld gebruik word.

Slegs adminstrateurs kan beelde fisies verwyder. Beelde wat verwyder is kan ook deur hulle herstel word.

Beeldtitels en lêername

Beskrywende lêername is nuttig. 'n Kaart van Afrika mag wel getiteld wees "Afrika.png", maar dit is waarskynlik dat meerdere kaarte van Afrika gebruik kan word, dus is 'n spesifieke naam, bv. "Afrika politiese kaart.1960.png" of "Afrika politiese kaart met rooi grense.png", 'n goeie idee. Voor u 'n beeld oplaai is dit 'n goeie idee om te kyk of soortgelyke beelde nie reeds bestaan by die Wikimedia Commons nie. Vermy spesiale karakters of ellelange lêername, aangesien dit ander gebruikers kan verhinder om die lêers na hulle rekenenaars af te laai. Let daarop dat lêernaams sensitief is vir hoof- en kleinletters: "Afrika.png" word as 'n ander lêer as "Afrika.PNG" beskou. Dit word aanbeveel om die formaat van 'n lêer (.png, .jpg) in kleinletters aan te gee.

Daar is tans nie 'n maklike manier om 'n beeld te hernoem nie: hulle kan nie geskuif word soos artikels nie.

Formaat

Tekeninge, ikone, politieke kaarte, vlae ens. moet verkieslik in die "svg"-formaat opgelaai word. Beelde met groot, eenvoudige en opvolgende kleurblokke, wat nie as SVG beskikbaar is nie, moet verkieslik in die "png"-formaat wees.
Foto's en beelde met foto-agtige kleurdieptes moet verkieslik in die "jpg"-formaat wees.
Inlynanimasies moet verkieslik in die "gif"-formaat wees.
Video's moet verkieslik in die "Ogg"-/"Theora"-formaat wees.

Wanneer u 'n beeld het wat nie in die korrekte formaat is nie, word dit verkies dat u dit na die korrekte formaat omsit voor u dit oplaai, mits dit nie afbreek maak aan die oorspronklike kwaliteit van die beeld nie.

Sien ook: Beelde in .svg maak of wysig

Grootte

Die opgelaaide grootte

Opgelaaide lêers moet kleiner as 20MB wees. Die MediaWiki-sagteware wat Wikipedia gebruik kan outomaties die beeldgrootte van beelde verander, dus hoef u dit nie te doen nie. Deur die hoogste moontlike resolusie van 'n beeld op te laai, help u om te verseker dat die inhoud van Wikipedia so veel moontlik hergebruik kan word, ook as 'n bron vir gedrukte media. U kan beeldsintaks gebruik om die grootte van beelde binne-in artikels en ander bladsye te verander.

Die vertoonde grootte

Indien u verkies om 'n foto in 'n artikel te plaas, hoef u oor die algemeen slegs van die "thumbnail"-funksie gebruik te maak (Sien Wikipedia:Uitgebreide beeldsintaks). Die resultaat is 'n beeld van 180 pixels wyd, tensy die gebruiker sy voorkeurinstelling verander het.

Geanimeerde GIF-lêers kan soms probleme skep wanneer 'n duimnaelsketsgrootte weergegee word. Sulke geanimeerde lêers moet ook met sorg by artikels gevoeg word - maak seker dat die lêer baie klein is, sodat gebruikers nie jare hoef te wag om dit af te laai nie.

Inhoud

Beelde moet hul inhoud goed vertoon, m.a.w. die onderwerp moet duidelik en gesentreerd wees.

Beelde, beelde: beelde in 'n ry

Artikels word lelik en moeilik om te lees indien daar te veel beelde ingedruk word met relatief min teks. In sommige situasies kan die beelde selfs oorkruis.

Dit is dus 'n goeie idee om 'n balans te tref tussen die hoeveelheid beelde en die hoeveelheid teks: indien daar te veel beelde is, kan u die onbelangrikste beeld(e) tydelik op die artikel se besprekingsblad plaas, tot tyd en wyl daar weer genoeg teks is om die beeld te ondersteun.

Indien 'n ander redigeerder voel dat die beeld egter 'n belangrike rol speel in die duidelikheid van die artikel, ten spyte van die tekort aan teks, moet hy of sy probeer om die beeld op so 'n manier terug te plaas sodat die oorspronklike probleem steeds opgelos word. Dit kan gedoen word deur

die beeldgrootte in die beeldsintaks te verander of
die <gallery>-funksie te gebruik.

Vrye en oop-bron sagteware

Die volgende sagteware word deur ander Wikipedia aanbeveel vir die wysiging en skepping van beelde.

GIMP: http://www.gimp.org/ — Rasterbeeldwysiger. (Linux, Microsoft Windows, Mac OS X)
Inkscape: http://www.inkscape.org/ — SVG-beelde (Linux, Microsoft Windows, Mac OS X)
ImageMagick http://www.imagemagick.org/ — Beeldformaat omsetting (Linux, Microsoft Windows, Mac OS X)
GraphicsMagick: http://www.graphicsmagick.org/ — (Linux, Microsoft Windows, Mac OS X)
Paint.NET: http://www.eecs.wsu.edu/paint.net/ — (Microsoft Windows)
Cinelerra: http://heroinewarrior.com/cinelerra.php3 — Nie-liniêre videosagteware. (Linux)
Audacity: http://audacity.sourceforge.net/ — Algemene klankwysiger. (Linux, Microsoft Windows, Mac OS X)
Ardour: http://ardour.org — Multiknaal digitale oudiowerkstasie. (Linux, Mac OS X)

Sien ook