آیی‌کیمیلر

آیی‌کیمیلر; زامان محدوده‌سی: 38–0 Ma PreЄ Є O S D C P T J K Pg N Late Eocene – Recent
	قونور آیی (Ursus arctos)
علمی قوروپلاشدیرما
عالم:	حئیوان
تیپ:	خوْردالیلار
صینیف:	ممه‌لیلر
دسته:	ییٛرتیجیلار
آلت دسته:	Caniformia
Infraorder:	Arctoidea; Tedford, 1976
عائله:	Bear; G. Fischer de Waldheim, 1817
Type genus
	Ursus; Linnaeus, 1758
Subfamilies
	Hemicyoninae; Ursavinae; Agriotheriinae; Ailuropodinae (Pandas); Tremarctinae (Spectacled Bears); Ursinae (All other bear species)

آیئ(Ayı) یا آیی کیمی‌لر (اینگیلیسجه: Bear, فارسجا: خرس‎، عربجه: دب‎، روسجا: Медвежьи، آنادوْلو تۆرکجه‌سی‌جه: Ayıgiller) خوْردالیلارتیپینه عایید حئیوان نؤعو. خوْردالیلار۵۰۰ میلیون ایل بۇندان اوّل عمله گلیب. خوْردالیلارین قدیملیینه و مۆختلیفلیینه باخمایاراق اوْنلاری بیرلشدیرن عۆمومی‌لیک وار: بۇ سوْتونون اۆستون‌ده بوْرو فوْرمالی مرکزی اعصاب سیستمی یئرلشیر. اونلار جانیفورما و یا ایت کیمی تسنیف ادیلیرلر. یالنیز سککیز آیی نووو موجود اولماسینا باخمایاراق گنیش یایلمیشدیر شیمالی یاریمکورد و قیسمن جنوبی یاریمکورد موختلیف یاشاییش یرلندیرنده گورونور.

آیی، اورسیدا آیلسینین ات یین مملیلردن دیلر. اونلار جانیفورما و یا ایت کیمی تسنیف ادیلیرلر. یالنیز سککیز آیی نووو موجود اولماسینا باخمایاراق گنیش یایلمیشدیر شیمالی یاریمکورد و قیسمن جنوبی یاریمکورد موختلیف یاشاییش یرلندیرنده گورونور. آیی لار شیمالی آمریکا، جنوبی آمریکا، آوروپا و آسیا قیتلرینده تاپیلیر. معاصر آیی لارین عمومی خصوصیت لرین آراسیندا، ایری بدنی، اوزون بورونلو، کیچیک یووارلاق قولاقی، توکلو ساچلی بش دری چکیلمین پنجلی آکین پنجلری و قیسا قویروقلاری وار.

تصنیفات

فیلوجنیا

قید ادک کی، بعضی دیللرده "آیی" آدلاندیریلسادا، قیرمیزی پاندا و ینوت و اولارین یاخین قوهوم لاری آیی دییل، عکسی ده موستلیددیر.

یرده اولان و فوسیل آیی نولری آراسینداکی علاقه لره دایر ایکی فیلوجنتیک فرضیه وار. بیری بوتون نوع آیی لارین یددی آلت آیلده تصنیف ادیلدیی و علاقه دارمقاللردیر:

Ursidae

	Tremarctinae

	Ursinae

فیزیکی خوصوصیات

اولچوسو

Polar bear (left) and sun bear, the largest and smallest species respectively, on average

قوطب آییسی 350-700 کیلوگرم آغیرلیغیندا و عمومعی اوزون لوقی 4-3 متر دیر.

مورفولوژی

Unlike^{[دائمی اولو باغلانتیلی]} most other carnivorans, bears have plantigrade feet. Drawing by Richard Owen, 1866.

آیی لار عمومی یتلر قیسا قویروق و موحکم حیوان دیلار. کیشی لر عمومی یتله داها بویوک اودوقلاری اوچون اولچوسی باخیمیندان جینسی اولاراق دیفورم اولولار.

Despite^{[دائمی اولو باغلانتیلی]} being quadrupeds, bears can stand and sit as humans do.

ایستیلیک ایتکیسینی مینیموما ادیرمک اوچون آیی لارین کیجیک یووارلاق قولاقلاری وار، لکین اشیتمه و گورمه خوصوصا کسکین دییل.

پایلانماسی و یاشاییش ساحسی

The^{[دائمی اولو باغلانتیلی]} spectacled bear is the only species found in South America.^[۱]

اوزاق آییلار اساسا شیمالی یاریمکوردکی آلتمیش اولکده راست گلینیر و آسیا، شیمالی آمریکا و آوروپادا جملشیر.

داورانیش و اکولوجیا

قهوه ای و آمریکالی قارا آیی لار عمومیتله دیومومدولار، اساساگوندوزلری یم ییه بیلسلرده ، گون اراسیندا چوخ حیسهدیلر.

قیدالانما

یارپاقلاردان، کوکلردن و تزه ات و بالیقلارا قدر هر هانسی بیر شی ییرلر و هضم سیستمی و دیشلری بله بیر پهریزه یوغونلاش دیریلمیشدیر

بروملیادلار اینکلی ایینین پهریزین 50%-نی تشکیل اده بیلرکی، یودا اونلاری آچماق اوچون گوجلو چنلرله مالیک دیر.

گونش آیی لار هم بوجیی و هم ده بالی اولاماق اوچون اوزون دیللریندن ایستفاده ادیرلر.

رابیطه

اینسانلارلا موناسیبت

قوروما

هوجوم

بیر نچه آیی نوعو اینسانلار اوچون تهلوکلیدیر.

گورونتولر

قایناقلار

^ Servheen, C.; Herrero, S.; Peyton, B. (1999). Bears: Status Survey and Conservation Action Plan. IUCN. pp. 5–10. ISBN 978-2-8317-0462-3. They are opportunistic omnivores whose diet varies from plant foliage, roots, and fruits; insect adults, larvae, and eggs; animal matter from carrion; animal matter from predation; and fish. Their dentition and digestive system reflects this varied diet.

[ServheenForeword-1] Servheen, C.; Herrero, S.; Peyton, B. (1999). Bears: Status Survey and Conservation Action Plan. IUCN. pp. 5–10. ISBN 978-2-8317-0462-3. They are opportunistic omnivores whose diet varies from plant foliage, roots, and fruits; insect adults, larvae, and eggs; animal matter from carrion; animal matter from predation; and fish. Their dentition and digestive system reflects this varied diet.

[۱]