Франц Боас

Франц Боас
Franz Boas
Дата нараджэння	9 ліпеня 1858(1858-07-09)[…]
Месца нараджэння	Міндэн, правінцыя Вестфалія, Каралеўства Прусія
Дата смерці	21 снежня 1942(1942-12-21)[…] (84 гады)
Месца смерці	Нью-Ёрк, штат Нью-Ёрк, ЗША
Месца пахавання	Dale Cemetery[d]
Грамадзянства	Каралеўства Прусія  ЗША  Германія  Германская імперыя
Дзеці	Ernst Philip Boas[d] і Franziska Boas[d]
Род дзейнасці	антраполаг, мовазнавец, выкладчык універсітэта, географ, філосаф, куратар, мастацтвазнавец, этнограф
Навуковая сфера	антрапалогія, particular law[d] і relativism[d]
Месца працы	Калумбійскі ўніверсітэт Універсітэт Кларка Смітсанаўскі інстытут Амерыканскі музей прыродазнаўчай гісторыі[d]
Альма-матар	Бонскі ўніверсітэт Універсітэт імя Хрысціяна Альбрэхта (1881) Гайдэльбергскі ўніверсітэт Універсітэт імя Хрысціяна Альбрэхта
Навуковы кіраўнік	Gustav Karsten[d]
Вядомыя вучні	Рут Бенедыкт, Alexander Goldenweiser[d], Joseph Greenberg[d], Альфрэд Льюіс Кробер, Эдвард Сэйпір, Melville J. Herskovits[d], Frederica de Laguna[d] і Robert Lowie[d]
Вядомы як	«бацька амерыканскай антрапалогіі»
Член у	Пруская акадэмія навук Леапальдзіна Аўстрыйская акадэмія навук Баварская акадэмія навук Нацыянальная акадэмія навук ЗША Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Дацкая каралеўская акадэмія навук[d] Амерыканскае антыкварнае таварыства[d] Амерыканскае лінгвістычнае таварыства[d] Burschenschaft Alemannia Bonn[d]
Сайт	franz-boas.com (ням.)
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Франц Боас (ням.: Franz Boas; 9 ліпеня 1858 — 21 снежня 1942) — нямецка-амерыканскі этнограф, антраполаг, лінгвіст.

Біяграфічныя звесткі

Нарадзіўся ў Вестфаліі (Германія). Вучыўся ва ўніверсітэтах Гайдэльберга, Бона і Кіля. Па першапачатковай адукацыі быў фізікам і матэматыкам. Атрымаў вучоныя ступені доктара філасофіі і доктара медыцыны. У 1880-я г. эміграваў у ЗША. З 1899 — прафесар антрапалогіі Калумбійскага ўніверсітэта. Адзін з заснавальнікаў Амерыканскай антрапалагічнай асацыяцыі, рэдактар часопіса «Амерыканскі фальклор», прзідэнт Амерыканскай асацыяцыі садзейнічання развіццю навукі.

Навуковая дзейнасць

Працяглы час у палявых умовах вывучаў культуры і мовы індзейцаў паўночна-заходняга ўзбярэжжа ЗША. Апублікаваў сотні артыкулаў і кніг па антрапалогіі, лінгвістыцы, археалогіі і этналогіі. Стварыў школу гістарычнай этналогіі. Лічыў, што нельга захапляцца агульнымі законамі і схемамі развіцця культуры (эвалюцыянізм, дыфузіянізм, функцыяналізм), паколькі кожны народ мае свае непаўторныя гісторыю і культуру. Рысы падабенства (напр., агульнасць мовы) могуць быць вытлумачаны як агульным паходжаннем, так і ўзаемнымі ўплывамі. Паводле Ф. Боаса, навуковае даследаванне культуры магчыма толькі на базе сістэмы каштоўнасцей таго народа, якому яны належаць. Выступаў за комплекснае даследаванне культурнай дзейнасці чалавека з прыцягненнем матэрыялаў і фактаў з фізічнай антрапалогіі, лінгвістыкі, археалогіі, біялогіі і інш. Адным з першых Ф. Боас пачаў выкарыстоўваць статыстычныя метады апрацоўкі антрапалагічных дадзеных.

Аўтар класічных культурантрапалагічных прац «Розум першабытнага чалавека» (1911). «Кіраўніцтва па мовах амерыканскіх індзейцаў» (191122), «Раса, мова і культура» (1940), іншых манаграфій, шматлікіх артыкулаў.

Літаратура

• Культуралогія: Энцыкл. даведнік / Уклад. Э. Дубянецкі. — Мн.: БелЭн, 2003. ISBN 985-11-0277-6
• Stocking, George W., Jr. ( (англ.)) A Franz Boas Reader: The Shaping of American Anthropology, 1883—1911 (1974) — ISBN 0-226-06243-0