Папараці

Папараці
Мнаганожка звычайная
Навуковая класіфікацыя
Дамен:  Эўкарыёты Царства:  Расліны Аддзел:  Папарацепадобныя Клас:  Папараці
Міжнародная навуковая назва
Polypodiopsida Cronquist, Takht. & W.Zimm. (1966)
Сінонімы
Filicopsida C.Agardh, nom. illeg. Gleicheniopsida Doweld Pteridopsida Ritgen
Сістэматыка на Віківідах Выявы на Вікісховішчы ITIS   846528 NCBI   241806 EOL   4495 FW   196331

Па́параці сапраўдныя, поліпадыяпсіды (Polypodiopsida) — клас сучасных папарацепадобных.

Апісанне

Гэта шматгадовыя ці вельмі рэдка аднагадовыя расліны ад дробных форм да вельмі буйных. Іх геалагічная гісторыя бярэ пачатак у карбоне. Паходзяць, верагодна, ад зігаптэрыдыяпсід.

Сцёблы іх уяўляюць сабой прамастаячыя ствалы, у дрэвападобных форм яны іншы раз дасягаюць значнай вышыні ці прадстаўлены карэнішчам. Праводзячая сістэма — ад пратастэлы да вельмі спецыялізаваных тыпаў дыктыястэлы. Трахеіды лесвічныя. Рэдка маюцца сасуды. Лісты вельмі розных тыпаў як па памерах, так і па форме, жылкаванні і шчыльнасці. Маладыя лісты спіральна закручаны.

Асаблівасці біялогіі

Раўнаспоравыя ці, рэдка, разнаспоравыя расліны. Спарангіі ў большасці выпадкаў сабраныя ў сорусы. Пакрывальца можа быць, а можа і адсутнічаць. Спарангіі маюць аднаслойныя сценкі (у лептаспарангіятных папарацей) і не маюць вусцеек. Маецца кальцо, якое ў прадстаўнікоў класа дасягае вялікай разнастайнасці і высокай спецыялізацыі. З павышэннем спецыялізацыі кальца лік спор у кожным спарангіі змяншаецца. Гаметафіты ў большасці прадстаўнікоў класа зялёныя, наземныя і двухполыя, а ў разнаспоравых форм — раздзельнаполыя і моцна рэдукаваныя. Антэрыдыі, у адрозненне ад вужоўнікавых і мараціевых, больш дробныя і больш-менш выступаюць над паверхняй гаметафіта і ўтвараюць значна меншы лік сперматазоідаў. Архегоніі параўнальна мала адрозніваюцца ад архегоніяў офіяглосапсід і мараціяпсід.

Класіфікацыя

Клас поліпадыяпсіды налічвае да 300 родаў і каля 12000 відаў, а разам з вымерлымі папарацямі — і яшчэ больш.

Клас падзяляюць на тры падкласы:

• поліпадыіды (Polypodiidae)
• марсілеіды (Marsileidae)
• сальвінііды (Salviniidae)

Значэнне

Папараці з’яўляюцца важным кампанентам у надглебавым покрыве лясоў, балот і вільготных лугоў. Сярод іх сустракаюцца лекавыя і дэкаратыўныя расліны. Некаторыя віды ядомыя (напрыклад, маладыя парасткі качадыжніку).

Літаратура

• Сапегін Л. М. Батаніка. Сістэматыка вышэйшых раслін: вучэбны дапаможнік для студэнтаў устаноў вышэйшай адукацыі па біялагічных спецыяльнасцях — Гомель: ГДУ, 2012. — 337 с. — ISBN 978-985-439-644-6
• Па́параці // Беларусь: энцыклапедычны даведнік / Рэдкал. Б. І. Сачанка (гал. рэд.) і інш.; Маст. М. В. Драко, А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн, 1995. — С. 557. — 800 с. — 5 000 экз. — ISBN 985-11-0026-9.