Libya
| Libya | |
|---|---|
 | |
| Desmal û Arma | |
  | |
| Melumat | |
| Ware | Dewleta hegemonyal |
| Mıntıqa | Afrikaya Zımey |
| Embıryani | Mısır, Sudan, Tunıs, Cezayir, Çad, Nicer û Rocakewtena Miyani |
| İdare | House of Representatives |
| Erd | 1 759 541 km2 |
| Nıfus | 6 678 567 |
| Hıkumet | Cumhuriyet |
| Serdar | Mohamed al-Menfi |
| Kodê telefoni | +218 |
| Leteyê saete | UTC+02.00 |
| Kodê interneti | .ly |
| Zıwano resmi | Erebki |
| Merş | Libya, Libya, Libya |
| Cayo tewr berz | Bikku Bitti |
| Cayo tewr nızm | Sabkhat Ghuzayyil |
| Pere | Libyan dinar |
| Ravêrşiyayışê heqa merdıman | 0,72 |
| Xerita | |
 | |
Libya, mıntıqa ra zımey qıtay Afrika dera. Zımey Libya de Deryao Sıpê, (Deryao Miyanên); veroc de Nicer u Çad; rocvetış de Mısır u Sudan; rocawan de Tunıs u Cezayir estê. Paytextê Libya Tripoliyo. Libya ezay Mıletê Yewbiyayey u Yewiya Erebia.
Serra 1969ıne ra nat Mıemmer Qeddafi liderê Libya bi. Serra 2011 dı şarê Libya Mıemer Qedafi ardo cêr, eskeran nezdiyê Sirta dı o tepışto u kerdo linç, kışto. O taw ra nat Libya dı cumhuriyet ameyo pêhesnayış.
Tarix
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Erdê Libya zaf işğali diy. Verênde ra Berberi ronıştey bi. Feqet bênatey seseranê 200-800 ra İmperatoriya Roma u İmperatoriya Bizansi erde Libya işğal kerd. Seserra 8. de Erebanê Emewiyan hıkum kerd u Berberan pêro İslamiyet qebul kerd. Seserra 15. de İmperatoriya Usmanıcan Libya işğal kerde. Bênatey seserranê 15.-19. de Libya gırêdiye be İmperatoriya Usmanıcan ra. Feqet Libya otonom biye.
Serra 1911ıne de İtalya Libya işğal kerde u Libya biye koloniya/mıstemera İtalya. Eskerê İtalya zaf terteley u dızdiya erdê şarê Libya kerdi. Bênateyê serranê 1954-1962 şarê Libya eskerê İtalya u Ewropa fetelna. Serra 1951ıne de Libya xoseriya xo gırewte.
İklım u sûki
[bıvurne | çımeyi bıvurne]İklımê Libya vıriyeno. Zımeyê Libya de iklım weşo. Mıntıqa ra Deryayê Sıpêy (Deryao Miyanên) de hewa zaf honıko. Feqet verocê Libya zaf germıno; tici zaf erzena. Verocê Libya çolan ra vıraziyao.
Bacarê gırdi:
Sûka Tripoli merkezê iqtısad u siyasetê Libyaya. Banê tarixki zafê. Tripoli zaf cêngi diyê.
Nıfus
[bıvurne | çımeyi bıvurne]Nıfusê Libya 5,1 milyono. % 90 (se ra neway) şarê cı zımeyê Libya de ronıştiyayo. % 99 (se ra neway u new) şarê Libra Ereb u Berberan rayo. % 99 şarê Libya mısılmano. Merdumê ğeribi senıkê. Zıwano resmi Erebkiyo; feqet tayê merdumi Berberki qısey kenê. Nuskar u wendoğê xo zaf niyê.
İqtısad
[bıvurne | çımeyi bıvurne]İqtısadê Libya qewetın niyo. Endustriya petrol u qazi zaf muhıma. Standardê heyati hewl niyo. Seba ke Libya destek da era teror. No ri ra dewletanê Ewropa u Dewletanê Amerikayê Yewbiyayeyan ambargo nao ro. Serra 1989ıne de DAY roketi şawıti u Libya kerde xırabe. Ambargoy iqtısadê Libya rê zaf zerar da.
Çımey
[bıvurne | çımeyi bıvurne]- Kıtabê melumatê CIAyê dınya — Libya Archived 2006-06-07 at the Wayback Machine
| |||||||||||
