Καταρράκτες Βικτωρίας
Οι Καταρράκτες της Βικτωρίας (αγγλικά: Victoria Falls) ή Mosi-oa-Tunya ( "Ο καπνός που βροντά") είναι καταρράκτες που βρίσκονται στην Αφρική, μεταξύ της Ζάμπια και της Ζιμπάμπουε. Δημιουργούνται από τον ποταμό Ζαμβέζη, και αποτελούν κάποιους από τους μεγαλύτερους καταρράκτες του κόσμου. Το όνομα "Βικτωρίας", δόθηκε από τον Ντέιβιντ Λίβινγκστον, προς τιμή της βασίλισσας Βικτωρίας και είναι το όνομα το οποίο χρησιμοποιεί επίσημα η Ζιμπάμπουε για τους καταρράκτες. Αντίθετα, η Ζάμπια χρησιμοποιεί ως επίσημο το όνομα Mosi-oa-Tunya. Το μέγιστο ύψος τους φτάνει τα 108 μέτρα και το πλάτος τους τα 1708 μέτρα, ενώ ο όγκος του νερού που πέφτει φτάνει κατά μέσο όρο τα 1088 m³/s (κυβικά μέτρα/δευτερόλεπτο).[1]
Φυσικά Χαρακτηριστικά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι καταρράκτες της Βικτωρίας σχηματίζονται όταν ο Ζαμβέζης που ρέει σε ένα επίπεδο υψίπεδο συναντά ένα χάσμα πλάτους 1708 μέτρων. Το ύψος του χάσματος ξεκινά από τα 80 μέτρα (στη δυτική άκρη) και φτάνει στα 108 (στο κέντρο). Το χάσμα αυτό αποκαλείται Πρώτο Φαράγγι.
Στο λόφο του καταρράκτη σχηματίζονται δύο νησιά, που είναι αρκετά μεγάλα, ώστε να είναι εμφανή ακόμα με πλήρη πλημμύρα: Το Νησί Boaruka (ή νησί καταρρακτών), κοντά στη δυτική όχθη και το Νησί Λίβινγκστον, κοντά στη μέση. Ακόμα, διάφορες μικρές νησίδες δημιουργούνται την περίοδο που τα νερά δεν είναι πολλά.
Τα κύρια ρεύματα ονομάζονται: Devil's Cataract (Καταρράκτες του Διαβόλου ή Leaping Water, νερό που πηδά), Main Falls (Κύριοι καταρράκτες) , Rainbow Falls (Καταρράκτες του Ουράνιου τόξου) και Eastern Cataract (Ανατολικός Καταρράκτης).
Μετά τους καταρράκτες το ποτάμι συνεχίζει την πορεία του μέσα από 7 διαδοχικά φαράγγια. Οι πλευρές από αυτά τα φαράγγια είναι κάθετες και έχουν ύψος περίπου γύρω στα 120 μέτρα.
Η ποσότητα του νερού που πέφτει από τους καταρράκτες διαφέρει ανάλογα με την εποχή. Η περίοδος των βροχών ξεκινά από τα τέλη Νοεμβρίου και φτάνει έως τις αρχές Απριλίου. Την περίοδο του Φεβρουαρίου μέχρι τον Μάιο, είναι η περίοδος όπου ο Ζαμβέζης πλημμυρίζει. Το ύψος του σύννεφου που σηκώνεται από την πτώση των νερών φτάνει τα 400 μέτρα και είναι ορατό από απόσταση 50 χιλιομέτρων.
Ιστορικά Στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Mosi-oa-Tunya / Victoria Falls | |
|---|---|
| Επίσημο όνομα στον κατάλογο μνημείων Π.Κ. | |
 | |
 | |
| Χώρα μέλος |  Ζάμπια και  Ζιμπάμπουε |
| Τύπος | Φυσικό |
| Κριτήρια | vii, viii |
| Ταυτότητα | 509 |
| Περιοχή | Αφρική |
| Ιστορικό εγγραφής | |
| Εγγραφή | 1989 (13η συνεδρίαση) |
Στην περιοχή γύρω από τους καταρράκτες, έχουν ανακαλυφθεί ευρήματα από την προϊστορική εποχή, που φτάνουν μέχρι και την εποχή του homo habilis. Οι καταρράκτες απέκτησαν από τους διάφορους λαούς που πέρασαν από την περιοχή διάφορα ονόματα. Οι ιθαγενής της φυλής της περιοχής, Batoka/Tokalea, ονόμαζαν τους καταρράκτες Shungu na mutitima. Οι Matabele, μια φυλή των Ζουλού, τους ονόμασαν με το όνομα aManz' aThunqayo, ενώ οι Batswana και οι Makololo τους έδωσαν το όνομα Mosi-oa-Tunya. Όλα τα προηγούμενα ονόματα σημαίνουν "Ο καπνός που βροντά".
Ο πρώτος Ευρωπαίος που είδε τους καταρράκτες ήταν ο Ντέιβιντ Λίβινγκστον, στις 17 Νοεμβρίου του 1855, στη διάρκεια του ταξιδιού του (1852–56) στον άνω Ζαμβέζη.[1] Η ύπαρξή τους ήταν γνωστή στις ντόπιες φυλές, και ίσως και στους Άραβες. Ο Λίβινγκστον, που εντυπωσιάστηκε από τους καταρράκτες, τους έδωσε το όνομα της βασίλισσας Βικτωρίας της Αγγλίας.[1] Το 1860, ο Λίβινγκστον επέστρεψε μαζί με τον φυσικό Τζον Κρικ, για να τους μελετήσει. Διάφοροι άλλοι Ευρωπαίοι εξερευνητές της εποχής που πέρασαν από τους καταρράκτες ήταν ο Πορτογάλος Serpa Pinto, ο Τσέχος Emil Holub, που ήταν και ο πρώτος που χαρτογράφησε την περιοχή, το 1975, και ο Βρετανός ζωγράφος Thomas Baines.
Γύρω στο 1900, η βρετανική εταιρία British South Africa Company αποφάσισε να αγοράσει μεταλλευτικά δικαιώματα στην περιοχή βόρεια του Ζαμβέζη, καθώς την εκμετάλλευση διαφόρων άλλων παραγωγικών πηγών στη γύρω περιοχή, μέσω της οποίας εγκαταστάθηκαν οι πρώτοι Ευρωπαίοι κοντά στους καταρράκτες. Ο ιδιοκτήτης της εταιρίας, Cecil Rhodes, θέλησε να περάσει η σιδηροδρομική γραμμή Κέιπ Τάουν-Κάιρο από τους καταρράκτες της Βικτωρίας. Το 1905 κατασκευάστηκε η γέφυρα των καταρρακτών της Βικτωρίας, στο Δεύτερο Φαράγγι. Τότε οι καταρράκτες απέκτησαν μεγάλη φήμη ως τουριστικό αξιοθέατο και η πόλη Victoria Falls έγινε το τουριστικό κέντρο της περιοχής. Από τα τέλη της δεκαετίας του '60, όταν και ξεκίνησε ο πόλεμος για την ανεξαρτησία της Ζιμπάμπουε, μέχρι και το 1980 που τελείωσε, η τουριστική κίνηση στους καταρράκτες ήταν περιορισμένη.
Το 1989 η UNESCO περιέλαβε τους καταρράκτες στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Victoria Falls». World Digital Library. 1890–1925. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2013.