Wodospady Wiktorii

Mosi-oa-Tunya / Wodospady Wiktorii^[a]
	Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Państwo	Zambia; Zimbabwe
Typ	przyrodniczy
Spełniane kryterium	VII, VIII
Numer ref.	509
Region	Afryka
	Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę	1989; na 13. sesji
	↑ Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO ; ↑ Oficjalny podział dokonany przez UNESCO ;

Wodospady Wiktorii
	; Widok na Wodospady Wiktorii; z prawej strony most Victoria Falls Bridge(inne języki) oraz zambijsko-zimbabweńskie przejście graniczne
Kontynent	Afryka
Państwo	Zambia; Zimbabwe
Typ	uskok/kaskadowy
Wysokość	108 m
Liczba strug	1
Średni przepływ	1088 m³/s
Rzeka zasilająca	Zambezi
	Położenie na mapie Zambii Wodospady Wiktorii
	Położenie na mapie Zimbabwe Wodospady Wiktorii
	17°55′28″S 25°51′18″E/-17,924444 25,855000
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wodospady Wiktorii (ang. Victoria Falls) – wodospady na rzece Zambezi, na granicy Zimbabwe i Zambii. Wodospady powstały wskutek wlewania się wody z rzeki do szczelin tektonicznych, które powstają w Afryce, rozrywając kontynent na dwie części. Przed przybyciem Europejczyków na te tereny zwane były Mosi-oa-Tunya, co w języku lokalnego plemienia Kololo oznacza „Mgła, która grzmi”.

W sąsiedztwie wodospadów, po stronie zimbabweńskiej znajduje się miasto Victoria Falls. Nieopodal, po stronie zambijskiej ulokowane jest miasto Livingstone^[1].

Odkrycie i historia

Odkryte w 1855 roku przez szkockiego misjonarza i badacza Davida Livingstone’a, który wówczas powiedział o nich: Widok tak piękny, że muszą się w niego wpatrywać aniołowie w locie (scenes so lovely must have been gazed upon by angels in their flight)^[2].

Wodospady Wiktorii uważane są za jeden z siedmiu naturalnych cudów świata^[3]. Znajdują się na terenie Parku Narodowego Wodospadów Wiktorii (Victoria Falls National Park) i od 1989 są wpisane na listę dziedzictwa światowego UNESCO^[4].

Hydrologia

Wodospady Wiktorii składają się z trzech części:

Głównej,
Wschodniej,
Tęczowej.

Wysokość spadku wody wynosi 108 m, szerokość wodospadu 1,7 kilometra^[3].

W sezonie szczytowym w każdej sekundzie przetacza się przez wodospad ponad 9 tysięcy metrów sześciennych wody. Według Urzędu ds. Rzeki Zambezi przepływ w wodospadach Wiktorii od 1958 r. wynosił od 390 do 10 000 metrów sześciennych na sekundę. Pod koniec 2019 r. przepływ wynosił zaledwie 252 metry sześcienne na sekundę i był najniższy od ostatnich 25 lat. Z powodu suszy w Afryce Południowej i globalnych zmian klimatu wielkość tego jednego z największych wodospadów na świecie znacznie się zmniejszyła^[5].

Widok z lotu ptaka
Wodospady Wiktorii w porze suchej
Zdjęcie satelitarne

Zobacz też

Wrzący Garnek – fragment wodospadów
Wyspa Livingstone’a – w obrębie wodospadów

Przypisy

↑ Victoria Falls, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2024-06-02] (ang.).
↑ Livingstone discovers Victoria Falls, 1855. EyeWitness to History, www.eyewitnesstohistory.com, 2000. [dostęp 2011-12-25]. (ang.).
↑ ^a ^b Victoria Falls. Seven Natural Wonders. [dostęp 2011-12-25]. (ang.).
↑ Mosi-oa-Tunya / Victoria Falls. UNESCO World Heritage Centre. [dostęp 2011-12-25]. (ang.).
↑ Mało wody w wodospadzie, w: ttg Dziennik turystyczny, 2019-12-18 [1]

Linki zewnętrzne

Zdjęcie satelitarne: Google Maps

[1] Oficjalna nazwa wpisana na listę UNESCO

[2] Oficjalny podział dokonany przez UNESCO

[miasto-3] Victoria Falls, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2024-06-02] (ang.).

[4] Livingstone discovers Victoria Falls, 1855. EyeWitness to History, www.eyewitnesstohistory.com, 2000. [dostęp 2011-12-25]. (ang.).

[Seven-5] Victoria Falls. Seven Natural Wonders. [dostęp 2011-12-25]. (ang.).

[6] Mosi-oa-Tunya / Victoria Falls. UNESCO World Heritage Centre. [dostęp 2011-12-25]. (ang.).

[7] Mało wody w wodospadzie, w: ttg Dziennik turystyczny, 2019-12-18 [1]

[a]

[b]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]