bękart

Old Polish

Etymology

Borrowed from Middle High German banchart. First attested in c. 1408.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /bæ̃kart/
• IPA^(key): (15^th CE) /bæ̃kart/

Noun

bękart m animacy unattested

1. (attested in Greater Poland) bastard (illegitimate child)

   Synonym: baster

   • 1858 [c. 1408], Wojciech Szurkowski z Ponieca, “Wyroki sądów miejskich czyli ortyle [Urban court rulings i.e. "Ortyls"]”, in Wacław Aleksander Maciejowski, editor, Historia prawodawstw słowiańskich [History of Slavic lawmaking], volume 6, Poniec, page 27:

     Gdyby czlowyek z gyney strony byl a nan by szlyszecz, ysz yesth wylyeganyecz albo bąkarth

     [Gdyby człowiek z jinej strony był, a nań by słyszeć, iż jest wyleganiec albo bękart]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 18r:

     Bastardus id est spurius ein basthart bakarth

     [Bastardus id est spurius ein basthart bękart]

   • c. 1500, Wokabularz lubiński, Lubiń: inkunabuł Archiwum Archidiecezjalnego w Gnieźnie, sygn. Inc. 78d., page 129v:

     Spurius id est ignobilis illegitimus basthart bąster bakarth

     [Spurius id est ignobilis illegitimus basthart bąster bękart]

Descendants

• Polish: bękart
• Silesian: bynkart

References

• Bańkowski, Andrzej (2000) “bękart”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “bękart”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “bękart”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish bękart. Compare Czech panchart.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈbɛŋ.kart/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈbɛ̃.kart/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛŋkart
• Syllabification: bę‧kart

Noun

bękart m animal (related adjective bękarci)

1. (dated, derogatory) bastard (person who was born out of wedlock, and hence often considered an illegitimate descendant)

   Synonym: (literary) bastard

2. (derogatory, of children) brat (child who is regarded as mischievous, unruly, spoiled, or selfish)

   Synonyms: see Thesaurus:dziecko

3. (derogatory, of actions, results) bastard (unintended result of actions)
4. (printing) widow (single line of type that ends a paragraph, carried over to the next page or column)

   Synonym: wdowa

5. (obsolete, biology, of animals or plants) bastard, crossbreed, hybrid, mongrel (organism produced by mating of individuals of different varieties or breeds)

   Synonyms: bastard, hybryda, krzyżówka, mieszaniec

6. (obsolete) misshapen, unsuccessful cake
7. (obsolete) failure (any thing or object that has turned out not as intended)
8. (Middle Polish) A type of lower quality or hybrid silk.

   Synonym: półjedwab

9. (Middle Polish) clutter (unnecessary branches or offshoots of a tree or shrub)

Declension

Declension of bękart

	singular	plural
nominative	bękart	bękarci/bękarty
genitive	bękarta	bękartów
dative	bękartowi	bękartom
accusative	bękarta	bękartów/bękarty
instrumental	bękartem	bękartami
locative	bękarcie	bękartach
vocative	bękarcie	bękarci/bękarty

Derived terms

nouns

• bękarctwo

 

Further reading

• bękart in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• bękart in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “bękart”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “BĘKART”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 23.06.2020
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “bękart”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “bękart”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1900), “bękart”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 1, Warsaw, page 141
• bękart in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego