कमल

See also: कोमल, कमिलो, and काम्लो

Apabhramsa

Alternative forms

𑆑𑆩𑆬 (kamala) — Kāśmīrī

Etymology

Etymology tree

Sanskrit कमल (kamala)

Prakrit 𑀓𑀫𑀮 (kamala)

Apabhramsa कमल (kamala)

Inherited from Prakrit कमल (kamala), from Sanskrit कमल (kamala).

Noun

कमल (kamala) n ^[1]^[2]^[3]

lotus

Declension

Declension of कमल (neuter)
	singular	plural
Nominative	कमलु (kamalu)	कमल (kamala) or कमलइं (kamalaïṃ) or कमलाइं (kamalāiṃ)
Accusative	कमलु (kamalu)	कमल (kamala) or कमलइं (kamalaïṃ) or कमलाइं (kamalāiṃ)
Instrumental	कमलें (kamaleṃ) or कमलेणं (kamaleṇaṃ) or कमलेण (kamaleṇa)	कमल (kamala) or कमलेहिं (kamalehiṃ)
Dative	कमलहो (kamalaho) or कमलसु (kamalasu) or कमलस्सु (kamalassu)	कमलहं (kamalahaṃ)
Ablative	कमलहे (kamalahe) or कमलहु (kamalahu)	कमलहुं (kamalahuṃ)
Genitive	कमलहो (kamalaho) or कमलसु (kamalasu) or कमलस्सु (kamalassu)	कमलहं (kamalahaṃ) or कमलाणं (kamalāṇaṃ) or कमलाण (kamalāṇa)
Locative	कमलि (kamali) or कमले (kamale)	कमलहिं (kamalahiṃ)
Vocative	कमल (kamala)	कमलहो (kamalaho)

Descendants

Descendants of कमल

Central Indo-Aryan:
- Eastern Hindi:
  - Old Awadhi:
    Devanagari script: कँवल (kam̐vala)
    
    Kaithi script: 𑂍𑂁𑂫𑂪 (kaṃvala)
- Western Hindi:
  - Old Hindi: कवल (kavala)
    - Hindustani: kãval
      Hindi: कँवल
      
      Urdu: کَن٘وَل
Eastern Indo-Aryan:
- Bihari:
  - Bhojpuri: kãval
    Devanagari script: कँवल
    
    Kaithi script: 𑂍𑂁𑂫𑂪
  - Magahi: kãval
    Devanagari script: कँवल (kãval)
    
    Kaithi script: 𑂍𑂁𑂫𑂪 (kanval)
Insular Indo-Aryan:
Sinhalese: කමල (kamala)
Southern Indo-Aryan:
- Old Marathi: kavaḷa
  Devanagari script: कवळ
  
  Modi script: 𑘎𑘪𑘯
Western Indo-Aryan:
- Old Gujarati: कमल (kamala)
  - Gujarati: કમળ (kamaḷ)
  - Marwari:
    Devanagari script: कंवल (kamval)
    
    Mahajani script: 𑅕𑅧𑅯𑅮 (knvl /⁠kamval⁠/)

References

More information

^ Naresh Kumar (1975) अपभ्रंश-हिंदी-कोश [apabhrañś-hindī-koś, Apabhraṁśa-Hindi Dictionary], Ghaziabad, Uttar Pradesh, India: Indo-Vision Private Limited, page 194, column 2
^ Dr. Kamalchand Sogani (2003) अपभ्रंश रचना सौरभ [apabhrañś racnā saurabh, Apabhramsa Grammar and Composition] (in Hindi), 2^nd edition, Rajasthan: Apabhramsa Sahitya Academy, →OCLC, page 60
^ Pischel, Richard, Jha, Subhadra (contributor) (1957) Comparative Grammar of the Prakrit Languages, Varanasi: Motilal Banarasidass, page 136: “kamalu = kamalam”

Awadhi

Etymology

Borrowed from Sanskrit कमल (kamala).

Noun

कमल (kamal) m

lotus

Braj

Etymology

Borrowed from Sanskrit कमल (kamala).

Pronunciation

IPA^(key): /kə.məl/

Noun

कमल (kamal) m

lotus
- c. 1500, Surdas, Sursagar 1.1:
  चरन कमल बंदौं हरि राइ ।
  caran kamal banda͠u hari rāi .
  Translation by Rupert Snell
  I salute the lotus feet of Hari, the king.

Hindi

Hindi Wikipedia has an article on:

कमल

Wikipedia ^hi

Etymology

Borrowed from Sanskrit कमल (kamala). Doublet of कँवल (kãval).

Pronunciation

(Delhi) IPA^(key): /kə.məl/, [kɐ.mɐl]

Noun

कमल • (kamal) m (Urdu spelling کَمَل)

Nelumbo nucifera; lotus
Synonyms: see Thesaurus:कमल

Declension

Declension of कमल (masc cons-stem)

	singular	plural
direct	कमल kamal	कमल kamal
oblique	कमल kamal	कमलों kamalõ
vocative	कमल kamal	कमलो kamalo

Derived terms

कमल-ककड़ी (kamal-kakṛī)
कमल-वन (kamal-van)
कमलअंडा (kamalaṇḍā)
कमलकंद (kamalkand)
कमलगट्टा (kamalgaṭṭā)
कमलज (kamlaj)
कमलनयन (kamalnayan)
कमलनाल (kamalnāl)
कमलाकार (kamlākār)
कमलाक्ष (kamlākṣ)
कमलासन (kamlāsan)

Descendants

→ English: Kamal

References

McGregor, Ronald Stuart (1993) “कमल”, in The Oxford Hindi-English Dictionary, London: Oxford University Press

Old Gujarati

Etymology

Inherited from Gurjara Apabhramsa कमल (kamala), from Sauraseni Prakrit 𑀓𑀫𑀮 (kamala), from Sanskrit कमल (kamala), from Dravidian.^[1]

Noun

कमल • (kamala) n

lotus

Descendants

Middle Gujarati: कमल (kamala)^[2]
- Gujarati: કમળ (kamaḷ)
Marwari:
Devanagari script: कंवल (kamval)

Mahajani script: 𑅕𑅧𑅯𑅮 (knvl /⁠kamval⁠/)

References

^ * Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “kamala²”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press
^ जयंत कोठारी [Jayant Kothari] (1995) “कमल”, in मध्यकालीन गुजराती शब्दकोश [Mediaeval Gujarati Dictionary], लालभाई दलपतभाईनो वंडो, पानकोरनाका, अहमदावाद ३८० ००१ [Lalbhai Dalpatbhai Road, Pankornaka, Ahmedabad 380 001]: कलिकालसर्वज्ञ श्री हेमचन्द्राचार्य नवम जन्मशताब्दी स्मृति संस्कार शिक्षण निधि [Kalikāla-Sarvajña Śrī Hemacandrācārya Navama Janma-Śatābdī Smṛti Saṃskāra Śikṣaṇa Nidhi], page ८९, column 2.

Pali

Alternative scripts

kamala (Latin script)
𑀓𑀫𑀮 (Brahmi script)
কমল (Bengali script)
කමල (Sinhalese script)
ကမလ or ၵမလ (Burmese script)
กมล or กะมะละ (Thai script)
ᨠᨾᩃ (Tai Tham script)
ກມລ or ກະມະລະ (Lao script)
កមល (Khmer script)
𑄇𑄟𑄣 (Chakma script)

Noun

कमल n

Devanagari script form of kamala (“lotus”)

Declension

Declension table of "कमल" (neuter)

Case \ Number	Singular	Plural
Nominative (first)	कमलं (kamalaṃ)	कमलानि (kamalāni)
Accusative (second)	कमलं (kamalaṃ)	कमलानि (kamalāni)
Instrumental (third)	कमलेन (kamalena)	कमलेहि (kamalehi) or कमलेभि (kamalebhi)
Dative (fourth)	कमलस्स (kamalassa) or कमलाय (kamalāya) or कमलत्थं (kamalatthaṃ)	कमलानं (kamalānaṃ)
Ablative (fifth)	कमलस्मा (kamalasmā) or कमलम्हा (kamalamhā) or कमला (kamalā)	कमलेहि (kamalehi) or कमलेभि (kamalebhi)
Genitive (sixth)	कमलस्स (kamalassa)	कमलानं (kamalānaṃ)
Locative (seventh)	कमलस्मिं (kamalasmiṃ) or कमलम्हि (kamalamhi) or कमले (kamale)	कमलेसु (kamalesu)
Vocative (calling)	कमल (kamala)	कमलानि (kamalāni)

Prakrit

Noun

कमल (kamala) n

Devanagari script form of 𑀓𑀫𑀮 (“lotus”)
- c. 1000 – 1100, Abdur Rahman, Sandeśa-Rāsaka 4:^[1]
  तह तणओ कुल-कमलो पाइय-कव्वेसु गीय-विसयेसु ।
  अद्दहमाण-पसिद्धो संनेहयरासयं रइयं ॥ ४ ॥
  taha taṇao kula-kamalo pāiya-kavvesu gīya-visayesu .
  addahamāṇa-pasiddho saṃnehayarāsayaṃ raïyaṃ . 4 .
  4.^[2] [Mirasena’s] son, who was like a lotus to his family, was famously known as Addahamāṇa for his Prakrit poems and musical compositions.
  He has composed this Sandeśarāsaka.

Declension

Maharastri declension of कमल (neuter)
	singular	plural
Nominative	कमलं (kamalaṃ)	कमलाइं (kamalāiṃ) or कमलाइ (kamalāi)
Accusative	कमलं (kamalaṃ)	कमलाइं (kamalāiṃ) or कमलाइ (kamalāi)
Instrumental	कमलेण (kamaleṇa) or कमलेणं (kamaleṇaṃ)	कमलेहि (kamalehi) or कमलेहिं (kamalehiṃ)
Dative	कमलाअ (kamalāa)	—
Ablative	कमलाओ (kamalāo) or कमलाउ (kamalāu) or कमला (kamalā) or कमलाहि (kamalāhi) or कमलाहिंतो (kamalāhiṃto)	—
Genitive	कमलस्स (kamalassa)	कमलाण (kamalāṇa) or कमलाणं (kamalāṇaṃ)
Locative	कमलम्मि (kamalammi) or कमले (kamale)	कमलेसु (kamalesu) or कमलेसुं (kamalesuṃ)
Vocative	कमल (kamala) or कमला (kamalā)	कमलाइं (kamalāiṃ) or कमलाइ (kamalāi)

Sanskrit

Sanskrit Wikipedia has an article on:

कमलम्

Wikipedia ^sa

Alternative scripts

কমল (Assamese script)
ᬓᬫᬮ (Balinese script)
কমল (Bengali script)
𑰎𑰦𑰩 (Bhaiksuki script)
𑀓𑀫𑀮 (Brahmi script)
ကမလ (Burmese script)
કમલ (Gujarati script)
ਕਮਲ (Gurmukhi script)
𑌕𑌮𑌲 (Grantha script)
ꦏꦩꦭ (Javanese script)
𑂍𑂧𑂪 (Kaithi script)
ಕಮಲ (Kannada script)
កមល (Khmer script)
ກມລ (Lao script)
കമല (Malayalam script)
ᡬᠠᠮᠠᠯᠠ (Manchu script)
𑘎𑘦𑘩 (Modi script)
ᢉᠠᠮᠠᠯᠠ᠋ (Mongolian script)
𑦮𑧆𑧉 (Nandinagari script)
𑐎𑐩𑐮 (Newa script)
କମଲ (Odia script)
ꢒꢪꢭ (Saurashtra script)
𑆑𑆩𑆬 (Sharada script)
𑖎𑖦𑖩 (Siddham script)
කමල (Sinhalese script)
𑩜𑩴𑩽 (Soyombo script)
𑚊𑚢𑚥 (Takri script)
கமல (Tamil script)
కమల (Telugu script)
กมล (Thai script)
ཀ་མ་ལ (Tibetan script)
𑒏𑒧𑒪 (Tirhuta script)
𑨋𑨢𑨬 (Zanabazar Square script)

Etymology 1

Borrowed from Dravidian; compare Kannada ಕೊಮಳೆ (komaḷe, “lotus”).^[3]^[4]^[5] Related to कुवलय (kuvalaya, “water lily”), borrowed from a different Dravidian form of the same root; compare Tamil குவளை (kuvaḷai, “blue lotus”).

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /kɐ.mɐ.lɐ/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkɐ.mɐ.l̪ɐ/

Noun

कमल • (kamala) stem, m or n

a lotus, lotus flower (especially the species Nelumbo nucifera)

Declension

Masculine a-stem declension of कमल (kamala)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कमलः kamalaḥ	कमलौ / कमला¹ kamalau / kamalā¹	कमलाः / कमलासः¹ kamalāḥ / kamalāsaḥ¹
Vocative	कमल kamala	कमलौ / कमला¹ kamalau / kamalā¹	कमलाः / कमलासः¹ kamalāḥ / kamalāsaḥ¹
Accusative	कमलम् kamalam	कमलौ / कमला¹ kamalau / kamalā¹	कमलान् kamalān
Instrumental	कमलेन kamalena	कमलाभ्याम् kamalābhyām	कमलैः / कमलेभिः¹ kamalaiḥ / kamalebhiḥ¹
Dative	कमलाय kamalāya	कमलाभ्याम् kamalābhyām	कमलेभ्यः kamalebhyaḥ
Ablative	कमलात् kamalāt	कमलाभ्याम् kamalābhyām	कमलेभ्यः kamalebhyaḥ
Genitive	कमलस्य kamalasya	कमलयोः kamalayoḥ	कमलानाम् kamalānām
Locative	कमले kamale	कमलयोः kamalayoḥ	कमलेषु kamaleṣu
Notes	¹Vedic

Neuter a-stem declension of कमल (kamala)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कमलम् kamalam	कमले kamale	कमलानि / कमला¹ kamalāni / kamalā¹
Vocative	कमल kamala	कमले kamale	कमलानि / कमला¹ kamalāni / kamalā¹
Accusative	कमलम् kamalam	कमले kamale	कमलानि / कमला¹ kamalāni / kamalā¹
Instrumental	कमलेन kamalena	कमलाभ्याम् kamalābhyām	कमलैः / कमलेभिः¹ kamalaiḥ / kamalebhiḥ¹
Dative	कमलाय kamalāya	कमलाभ्याम् kamalābhyām	कमलेभ्यः kamalebhyaḥ
Ablative	कमलात् kamalāt	कमलाभ्याम् kamalābhyām	कमलेभ्यः kamalebhyaḥ
Genitive	कमलस्य kamalasya	कमलयोः kamalayoḥ	कमलानाम् kamalānām
Locative	कमले kamale	कमलयोः kamalayoḥ	कमलेषु kamaleṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

Inherited terms

Pali: kamala
Prakrit: 𑀓𑀫𑀮 (kamala)
Paisaci Prakrit: 𑀓𑀫𑀴 (kamaḷa)
- Apabhramsa: kamala
  Devanagari script: कमल (see there for further descendants)
  
  Sharada script: 𑆑𑆩𑆬 (see there for further descendants)

Borrowed terms

→ Braj: कमल (kamal)
→ English: Kamala
→ Hindustani: kamal
Hindi: कमल

Urdu: کَمَل
- → English: Kamal
→ Old Marathi: kamala
Devanagari script: कमल

Modi script: 𑘎𑘦𑘩
- > Marathi: kamaḷ (inherited)
  Devanagari script: कमळ
  
  Modi script: 𑘎𑘦𑘯
→ Old Tamil: 𑀓𑀫𑀮𑀫𑁆 (kamalam)
- Tamil: கமலம் (kamalam)
→ Telugu: కమల (kamala)
- ⇒ Telugu: కమలము (kamalamu)
→ Thai: กมล (gà-mon)

Etymology 2

Uncertain. Maybe derived from the noun sense “lotus”, but Mayrhofer considers this to be unlikely.^[4]

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /kɐ.mɐ.lɐ́/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkɐ.mɐ.l̪ɐ/

Adjective

कमल • (kamalá) stem

pale red, rose colored

Usage notes

Mayrhofer (1992)'s accentuation of the adjective meaning “pale red”: kamalá-, is the one found in the texts. Monier Williams, Otto Böhtlingk, and Mayrhofer (1956)'s version kámala- is wrong.

Declension

Masculine a-stem declension of कमल (kamalá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कमलः kamaláḥ	कमलौ / कमला¹ kamalaú / kamalā́¹	कमलाः / कमलासः¹ kamalā́ḥ / kamalā́saḥ¹
Vocative	कमल kámala	कमलौ / कमला¹ kámalau / kámalā¹	कमलाः / कमलासः¹ kámalāḥ / kámalāsaḥ¹
Accusative	कमलम् kamalám	कमलौ / कमला¹ kamalaú / kamalā́¹	कमलान् kamalā́n
Instrumental	कमलेन kamaléna	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलैः / कमलेभिः¹ kamalaíḥ / kamalébhiḥ¹
Dative	कमलाय kamalā́ya	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलेभ्यः kamalébhyaḥ
Ablative	कमलात् kamalā́t	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलेभ्यः kamalébhyaḥ
Genitive	कमलस्य kamalásya	कमलयोः kamaláyoḥ	कमलानाम् kamalā́nām
Locative	कमले kamalé	कमलयोः kamaláyoḥ	कमलेषु kamaléṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of कमला (kamalā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कमला kamalā́	कमले kamalé	कमलाः kamalā́ḥ
Vocative	कमले kámale	कमले kámale	कमलाः kámalāḥ
Accusative	कमलाम् kamalā́m	कमले kamalé	कमलाः kamalā́ḥ
Instrumental	कमलया / कमला¹ kamaláyā / kamalā́¹	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलाभिः kamalā́bhiḥ
Dative	कमलायै kamalā́yai	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलाभ्यः kamalā́bhyaḥ
Ablative	कमलायाः / कमलायै² kamalā́yāḥ / kamalā́yai²	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलाभ्यः kamalā́bhyaḥ
Genitive	कमलायाः / कमलायै² kamalā́yāḥ / kamalā́yai²	कमलयोः kamaláyoḥ	कमलानाम् kamalā́nām
Locative	कमलायाम् kamalā́yām	कमलयोः kamaláyoḥ	कमलासु kamalā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of कमल (kamalá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	कमलम् kamalám	कमले kamalé	कमलानि / कमला¹ kamalā́ni / kamalā́¹
Vocative	कमल kámala	कमले kámale	कमलानि / कमला¹ kámalāni / kámalā¹
Accusative	कमलम् kamalám	कमले kamalé	कमलानि / कमला¹ kamalā́ni / kamalā́¹
Instrumental	कमलेन kamaléna	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलैः / कमलेभिः¹ kamalaíḥ / kamalébhiḥ¹
Dative	कमलाय kamalā́ya	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलेभ्यः kamalébhyaḥ
Ablative	कमलात् kamalā́t	कमलाभ्याम् kamalā́bhyām	कमलेभ्यः kamalébhyaḥ
Genitive	कमलस्य kamalásya	कमलयोः kamaláyoḥ	कमलानाम् kamalā́nām
Locative	कमले kamalé	कमलयोः kamaláyoḥ	कमलेषु kamaléṣu
Notes	¹Vedic

Etymology 3

If the meaning is correct, from कम् (kam, “to desire, love”).^[6]

Pronunciation

(Vedic) IPA^(key): /kɐ.mɐ́.lɐ/
(Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈkɐ.mɐ.l̪ɐ/

Adjective

कमल • (kamála) stem

The meaning of this term is uncertain. Possibilities include: desirous, lustful

References

^ Muni Jinavijaya, Harivallabh Bhayani (1945) सन्देश रासक [sandeśa rāsaka] (Singhi Jain Series), 1^st edition, Bombay: Bharatiya Vidya Bhavan, →OCLC, page ३
^ Harivallabh Bhayani (1999) Samdesarasaka of Abdala Rahamana (Prakrit Text Series), 1^st edition, Ahmedabad: Prakrit Text Society, page 57
^ Mayrhofer, Manfred (2001) “kamala-”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[1] (in German), volume 3, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 58
↑ ^4.0 ^4.1 Mayrhofer, Manfred (1992) “kamalá-”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[2] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 305
^ Mayrhofer, Manfred (1956) “kamalam”, in Kurzgefasstes Etymologisches Wörterbuch des Altindischen [A Concise Etymological Sanskrit Dictionary]‎^[3] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 160
^ Mayrhofer, Manfred (1992) “kamála-”, in Etymologisches Wörterbuch des Altindoarischen [Etymological Dictionary of Old Indo-Aryan]‎^[4] (in German), volume 1, Heidelberg: Carl Winter Universitätsverlag, page 305f.

कमल

Apabhramsa

Alternative forms

Etymology

Noun

Declension

Descendants

References

Awadhi

Etymology

Noun

Braj

Etymology

Pronunciation

Noun

Hindi

Etymology

Pronunciation

Noun

Declension

Derived terms

Descendants

References

Old Gujarati

Etymology

Noun

Descendants

References

Pali

Alternative scripts

Noun

Declension

Prakrit

Noun

Declension

Sanskrit

Alternative scripts

Etymology 1

Pronunciation

Noun

Declension

Descendants

Etymology 2

Pronunciation

Adjective

Usage notes

Declension

Etymology 3

Pronunciation

Adjective

References

Further reading

Navigation menu

Search