Čeladná

Čeladná
germane Tscheladna
municipo
Municipa ofico
Flago Blazono
Oficiala nomo: Čeladná
Lando	Ĉeĥio
Regiono	Moraviasilezia regiono
Distrikto	Distrikto Frýdek-Místek
Administra municipo	Frýdlant nad Ostravicí
Historia regiono	Moravio
Montaro	Moraviasileziaj Beskidoj, Subbeskida montetaro
Rivero	Čeladénka
Situo	Čeladná
- alteco	430 m s. m.
- koordinatoj	49° 31′ 46″ N 18° 19′ 55″ O (mapo)
Katastro	59,05 km² (5 905 ha) Čeladná
Loĝantaro	2 904 (2024)
Denseco	49,18 loĝ./km²
Unua skribmencio	1600
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
Poŝtkodo	739 12
NUTS3	CZ080
NUTS4	CZ0802
NUTS5	CZ0802 598071
Katastraj teritorioj	1
Partoj de municipo	1
Bazaj setlejunuoj	4
Situo enkadre de Ĉeĥio Situo enkadre de Ĉeĥio
Situo enkadre de Moraviasilezia regiono Situo enkadre de Moraviasilezia regiono
Vikimedia Komunejo: Čeladná
Retpaĝo: www.celadna.cz
Portalo pri Ĉeĥio

Čeladná (germane Tscheladna) estas montara municipo en Ĉeĥio en valo de rivero Čeladénka situanta ĉe montopiedoj de kelkaj beskidaj montoj - Smrk (1276 m), Malý Smrček (711 m), Smrček (858 m), Malá Stolová (1009 m) kaj Skalka (964 m). La teritorio de la vilaĝo estas plejparte montoriĉa, kovrita per arbaroj kaj herbejoj. Vivas ĉi tie 2 904 loĝantoj (2024).

La najbaraj municipoj de la setlejo estas Staré Hamry, Ostravice, Horní Bečva, Trojanovice, Pstruží, Bílá, Kunčice pod Ondřejníkem kaj Prostřední Bečva.

Historio

Unuafoje estas la vilaĝo menciata en urbolibro de sinjorujo el Hukvaldy en 1600. Ĝi situas sur malnova vojo el Moravio ĝis Hungarujo, al kies defendo estis konstruita eble iam en la 13-a jarcento malgranda burgo sur montopinto Kozinec. Ne eblas do elimini, ke la komencoj de Čeladná tuŝas ĝis la 15-a jarcento. Signas tion ankaŭ granda nombro de bienaj loĝejoj.

En la 17-a kaj komence de la 18-a jarcento ĉi tie estis stacio de ŝirmantoj de landaj pordegoj, la t.n. portaŝoj. La portaŝoj estiĝis sur orienta Moravio jam en la tridekjara milito. Definitive ili estis malvalidigitaj en la jaro 1828.

Ferercon oni ĉi tie prilaboris en la jaroj 1678 - 1690. Renovigo de la metalurgia uzino okazis en 1796 kaj ĝi estis plu disvastigita je dratfabriko kaj pli malfrue je gisejo. En 1913 transprenis la uzinojn en Frýdlant kaj en Čeladná akcia kompanio Ferrum kaj en 1922 okazis definitiva pereo de metalurgioj en Čeladná. En 1880 estis en la vilaĝo teksfabriko kaj produktejo de alumetoj.

Kiel la unuan aŭtobusan linion en Ĉeĥaj landoj estas konsiderata transporto, kiun en la jaro 1907 trafikis privatulo el Frýdlant nad Ostravicí ĝis Horní Čeladná.

En finaj jaroj de la dua mondmilito la vilaĝo estis unu el centrejoj de partizana rezistmovado. Sur la teritorio de la vilaĝo agadis kiel sovetaj, tiel ankaŭ anglaj partizanoj. Ilian agadon ĝis hodiaŭ rememorigas monumentetoj, da kiuj estas en la vilaĝo tuj kelke.

Loĝantaro

Evoluo de nombro de loĝantoj

La datoj devenas el datumbazo de Vikidatumoj

Jaro	Loĝantoj
1869	2 129
1880	2 344
1890	2 490
1900	2 592
1910	2 691
1921	2 506

Jaro	Loĝantoj
1930	2 655
1950	2 311
1961	2 495
1970	2 410
1980	2 179
1991	2 016

Jaro	Loĝantoj
2001	2 035
2014	2 533
2016	2 634
2017	2 739
2018	2 798
2019	2 800

Jaro	Loĝantoj
2020	2 836
2021	2 971
2022	2 843
2023	2 901
2024	2 904

Signifaj naskiĝintoj

• Josef Šigut (1910–1990), forĝisto kaj hufumisto
• Iveta Bartošová (1966–2014), ĉeĥa kantistino (akuŝejo en Čeladná, ŝi travivis la infanaĝon en Frenštát pod Radhoštěm)
• František Heřmanský (1806–1885), urbestro de Čeladná, deputito de landa asembleo
• Ondřej Kratěna (* 1977), glacihokeisto
• Pavel Kubina (* 1977), glacihokeisto
• Vladimír Tomšík (* 1974), vicguberniestro de ĈNB
• Ivo Valenta (* 1956), posedanto de kompanio Synot
• Václav Lebeda (* 1992), kantisto konata sub pseŭdonomo Voxel

Memorindaĵoj

• Monumento de Josef Kalus – Čeladná 24
• Banloko Skalka (hodiaŭ Beskida resanigejo)
• Altano super fonto de Cyrilka
• Kapelo de sanktaj Cirilo kaj Metodo
• tombo de Ján Ušiak kaj liaj tri kunuloj
• krucifikso ĉe preĝejo de sankta Johano Nepomuka
• krucifikso ĉe restoracio Kněhyně
• monumento al viktimoj de faŝismo kun statuo de partizano en parko
• monumento al ekzekutitaj partizanoj situas dekstre de ŝoseo direkte al Frýdlant nad Ostravicí
• NNR Kněhyně - Čertův mlýn
• Naturrezervejo Klíny
• NR Smrk
• NR Studenčany
• NR V Podolánkách
• NP Kaverno Kněhyně

Pluaj fotoj

• 
  Placo en Čeladná
• 
  Placo en Čeladná
• 
  Trajna stacidomo