Tirreniar itsasoa

Tirreniar itsasoa
Datu orokorrak
Mota	itsaso
Azalera	275.000 km²
Sakonera	3.785 m 2.000 m
Geografia
Koordenatuak	40°N 12°E
Honen parte da	Mendebaldeko Mediterraneoa
Hidrografia
Betebidea	ikusi Tiber Volturno Albegna (en) Fiora River (en) Flumendosa Golo (ibaia) Lao River, Italy (en) Marta (en) Ombrone Q455765 Tavignano Abatesco (en) Alento (en) Alesani (en) Arrone (en) Bravona (en) Bruna (en) Buccatoggio (en) Bussento (en) Canale Emissario (en) Cavu (en) Chiarone (en) Chiola (en) Chiosura (en) Clanio (en) Cornia (en) Crinisus (en) Dragone River (en) Fium Alto (en) Fiumorbo (en) Garigliano Grande (en) Irno (en) Lagunienu (en) Lambro (Campania) (en) Lava (en) Luri (en) Marro (en) Mingardo (en) Noce (en) Oreto River (en) Oso (en) Petrace (en) Picentino river (en) Pietracorbara (en) Poggiolo (en) Q267429 Q3655054 Q3663613 Q3908982 Q3928986 Rosmarino (en) Q3951164 Q4010213 Mesima river (en) Marangone (en) Angitola (en) Rio Posada (en) Ruisseau d'Alistro (en) Sarno (en) Savuto (en) Sisco (en) Stabiacciu (en) Travo (en) Tusciano (en)
Arro hidrografikoa	Tyrrhenian Sea basin (en)

Tirreniar itsasoa (italieraz Mare Tirreno) Mediterranear itsasoaren beso bat da. Italiar penintsularen mendebaldean dago, Korsika, Sardinia, Toskana, Lazio, Calabria eta Campaniaren artean. Messinako itsasartea Joniar itsasoarekin muga da eta Elbako uhartea Liguriar itsasotik banatzen zaio. Sakonera handiena duen tokia 3.785 metrora dago. Afrika eta Europa zatitzen duen failaren ondoan dagoenez, mendilerroak eta sumendi asko ditu bere barnean.

Izena

Itsasoaren izena tirreniar, edo etruskoak, antzinako herritik zetorkion; Herodotok Lidiar herriak, Turkia mendebaldetik Italiako itsasbazterretara etorrita, Tirreno bere printzea omendu nahian, herriaren izena aldatu zutela esaten zuen.

Ezaugarriak

Kostaldeen ondoko itsas ordokia estua da eta 4.600 m-ra iristen da sakonera handiena (Mediterraneoko mendebaleko handiena). Itsasoaren hondoa menditsua da, sumendiek eragina, eta batzuk piztuak daude gaur egun.

Itsasoaren iparraldean, Tirreniar eta Ligur itsasoen artean, Toskanako uharteak daude (Korsikaren eta kontinentearen artean); hego-ekialdean Messinako itsasartea dago, Siziliaren eta kontinentearen artean, eta Tirreniar itsasoa eta Itsaso Jonikoa lotzen ditu; hego-mendebaldean, Sardiniako itsasarteak Sardinia eta Sizilia bereizten ditu eta Korsikaren eta Sardiniaren artean Bonifazio itsasartea dago.

Aipaturikoez gainera, Poncianas, Ischia, Capri, Lipari eta Ustica dira Tirreniar itsasoko uharte garrantzizkoenak. Tirreniar itsasoko portu nagusiak Civitavecchia eta Napoli dira penintsulan, eta Palermo, berriz, Siziliako uhartean.

Portuak

• Italiako penintsulan, iparraldetik hegoaldera: Civitavecchia (Erromako portua), Napoli eta Salerno.
• Korsikan: Bastia.
• Sardinian: Cagliari eta Olbia.
• Sizilian: Palermo.

Erreferentziak

• Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2014/09/01 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

Kanpo estekak

• Datuak: Q38882
• Multimedia: Tyrrhenian Sea / Q38882