سید علی خامنهای: تفاوت میان نسخهها
[نسخهٔ بررسیشده] | [نسخهٔ بررسیشده] |
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
}} |
}} |
||
'''سید علی |
'''سید علی حسینی خامنه'''<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=تصویری از شناسنامه حضرت آیتالله خامنهای |نشانی=http://farsi.khamenei.ir/photo-album?id=8799 |بازبینی= {{جا:تاریخ}}|اثر= |تاریخ= |ناشر=پايگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيتاللهالعظمی سيدعلی خامنهای |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان= }}</ref> (زادهٔ ۲۹ فروردین ۱۳۱۸،<ref name="khamenei.ir"/> [[مشهد]]) معروف به '''سید علی خامنهای'''، '''آیتالله خامنهای'''، '''امام خامنهای'''، '''رهبر انقلاب اسلامی'''، '''مقام معظم رهبری''' و '''ولی امر مسلمین جهان'''،<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.aviny.com/shobhe/siasi/89.aspx |عنوان = آیا اطلاق «امام» یا «رهبر مسلمانان جهان» به مقام معظم رهبری درست است|ناشر = آوینی|تاریخ بازدید = ۵ آذر ۱۳۹۴}}</ref>؛ [[رهبر ایران|رهبر]] کنونی و دومین [[ولایت فقیه|ولی فقیه]] در [[جمهوری اسلامی ایران]] است. او طبق [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|قانون اساسی]] [[رئیس حکومت|عالیترین مقام کشور]] و [[فرمانده کل]] [[نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران|نیروهای مسلح]] محسوب میشود. وی پیش از این، سومین [[رئیسجمهور ایران]] از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸ در دو دورهٔ پیاپی بود. او از سال ۱۳۷۳ به عنوان [[مرجع تقلید|مراجع تقلید]] [[شیعه|شیعیان]] اعلام شده اما برخلاف عرف رساله [[توضیحالمسائل|توضیح المسائلی]] از سوی او منتشر نشده است. |
||
خامنهای تا ۱۹ سالگی تحصیلاتی در [[حوزه علمیه مشهد]] و [[حوزه علمیه نجف]] فرا گرفت و سپس برای تحصیلات عالی به [[حوزه علمیه قم]] رفت. وی در این حوزه با [[روحالله خمینی]] که از استادان آنجا بود و بعدها بنیانگذار حکومت جمهوری اسلامی ایران شد آشنا شد و بر سر درسهای او نشست. در جوانی با جنبشهای مخالف [[دودمان پهلوی|حکومت پادشاهی پهلوی]] همراه شد و نخستین بار پس از حادثه [[قیام ۱۵ خرداد|۱۵ خرداد ۱۳۴۲]] دستگیر و به زندان انداخته شد. او چندین بار دیگر نیز در طی دوران حکومت شاهنشاهی توسط [[ساواک]] دستگیر شد که مجموعاً ۶ مرتبه از بازداشتهای وی در زندانهای دوران پهلوی در اسناد ساواک و زندگی نامه او ثبت گردیده است؛ این دستگیریها به آشنایی او با چندین انقلابی معروف از جمله [[آیتالله حسینعلی منتظری]] انجامید. با اوجگیری اعتراضات مردمی در سال [[۱۳۵۷]] و آزادسازی تعدادی از زندانیان سیاسی از سوی حکومت به منظور بازتر کردن فضای سیاسی، خامنهای پس از واپسین دوره تبعید خود در [[ایرانشهر (سیستان و بلوچستان)|ایرانشهر]] به زادگاهش [[مشهد]] بازگشت. |
خامنهای تا ۱۹ سالگی تحصیلاتی در [[حوزه علمیه مشهد]] و [[حوزه علمیه نجف]] فرا گرفت و سپس برای تحصیلات عالی به [[حوزه علمیه قم]] رفت. وی در این حوزه با [[روحالله خمینی]] که از استادان آنجا بود و بعدها بنیانگذار حکومت جمهوری اسلامی ایران شد آشنا شد و بر سر درسهای او نشست. در جوانی با جنبشهای مخالف [[دودمان پهلوی|حکومت پادشاهی پهلوی]] همراه شد و نخستین بار پس از حادثه [[قیام ۱۵ خرداد|۱۵ خرداد ۱۳۴۲]] دستگیر و به زندان انداخته شد. او چندین بار دیگر نیز در طی دوران حکومت شاهنشاهی توسط [[ساواک]] دستگیر شد که مجموعاً ۶ مرتبه از بازداشتهای وی در زندانهای دوران پهلوی در اسناد ساواک و زندگی نامه او ثبت گردیده است؛ این دستگیریها به آشنایی او با چندین انقلابی معروف از جمله [[آیتالله حسینعلی منتظری]] انجامید. با اوجگیری اعتراضات مردمی در سال [[۱۳۵۷]] و آزادسازی تعدادی از زندانیان سیاسی از سوی حکومت به منظور بازتر کردن فضای سیاسی، خامنهای پس از واپسین دوره تبعید خود در [[ایرانشهر (سیستان و بلوچستان)|ایرانشهر]] به زادگاهش [[مشهد]] بازگشت. |
||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
=== خانواده === |
=== خانواده === |
||
پدر سید علی خامنهای، [[سید جواد خامنهای|سید جواد]] و پدربزرگ پدریش سید حسین از روحانیان [[مردم آذری|آذری]] مقیم [[نجف]] بودند و نیایش اهل تفرش که به [[آذربایجان]] هجرت کردهبود.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.aftab.ir/articles/politics/iran/c1c1181640213_khamenei_p1.php| عنوان = نسب و والدین آیتالله خامنهای| تاریخ بازدید = ۲۶ فروردین ۱۳۸۷| تاریخ = ۲۲ خرداد ۱۳۸۶| ناشر = وبگاه آفتاب| زبان = فارسی}}</ref><ref>[http://www.irdc.ir/fa/content/1024+4734/default.aspx مرکز اسناد انقلاب اسلامی - نسب و والدین رهبر معظم انقلاب، حضرت آیتالله خامنهای-۱<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> |
پدر سید علی خامنهای، [[سید جواد خامنهای|سید جواد]] و پدربزرگ پدریش سید حسین از روحانیان [[مردم آذری|آذری]] مقیم [[نجف]] بودند و نیایش اهل تفرش که به [[آذربایجان]] هجرت کردهبود.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.aftab.ir/articles/politics/iran/c1c1181640213_khamenei_p1.php| عنوان = نسب و والدین آیتالله خامنهای| تاریخ بازدید = ۲۶ فروردین ۱۳۸۷| تاریخ = ۲۲ خرداد ۱۳۸۶| ناشر = وبگاه آفتاب| زبان = فارسی}}</ref><ref>[http://www.irdc.ir/fa/content/1024+4734/default.aspx مرکز اسناد انقلاب اسلامی - نسب و والدین رهبر معظم انقلاب، حضرت آیتالله خامنهای-۱<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> |
||
مادرش خدیجه میردامادی<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/09/110916_l13_khamenie_family_connection.shtml BBC فارسی - ایران - خویشاوندان آیتالله خامنهای چه کسانی هستند<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> که متولد سال ۱۲۹۱ بود در سال ۱۳۶۸، تنها دو ماه بعد از شروع رهبری او درگذشت. وی دربارهٔ مادرش چنین گفتهاست: «مادرم خانمی بود بسیار فهمیده، باسواد، کتابخوان، دارای ذوق شعری و هنری، [[حافظ|حافظشناس]] –البته نه به معنای علمی، بلکه به معنای مأنوس بودن با [[دیوان حافظ]]–، با [[قرآن]] کاملاً آشنا بود».<ref>[http://farsi.khamenei.ir/others-page?id=9369 KHAMENEI.IR - گزارشی کوتاه از زندگی ادبی حضرت آیتالله خامنهای / متن کامل - دیگران<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> او دختر [[هاشم میردامادی|هاشم میردامادی]] بود که اصالتاً [[اصفهانی]] و مقیم مشهد بود. سید جواد خامنهای امام جماعت مسجد ترکها در مشهد بود. او از ازدواج اولش سه دختر به نامهای علویه، بتول و فاطمه داشت که همگی فوت کردهاند.<ref>{{یادکرد وب | عنوان=برادران و خواهران رهبری چه میکنند؟ | وبگاه=پویش | اصلاح طلبان | تاریخ=2015-11-20 | سال=2015 | پیوند=http://puyesh.net/fa/news/4336/برادران-و-خواهران-رهبری-چه-می-کنند | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-11-20}}</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان=خواهر گرامی آیتالله العظمی خامنهای درگذشت | وبگاه=KHAMENEI.IR - پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتاللهالعظمی سیدعلی خامنهای | تاریخ=2015-11-20 | سال=2015 | پیوند=http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=29233 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-11-20}}</ref> پس از درگذشت همسر اولش با خدیجه میردامادی، ازدواج کرد که از |
مادرش خدیجه میردامادی<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/09/110916_l13_khamenie_family_connection.shtml BBC فارسی - ایران - خویشاوندان آیتالله خامنهای چه کسانی هستند<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> که متولد سال ۱۲۹۱ بود در سال ۱۳۶۸، تنها دو ماه بعد از شروع رهبری او درگذشت. وی دربارهٔ مادرش چنین گفتهاست: «مادرم خانمی بود بسیار فهمیده، باسواد، کتابخوان، دارای ذوق شعری و هنری، [[حافظ|حافظشناس]] –البته نه به معنای علمی، بلکه به معنای مأنوس بودن با [[دیوان حافظ]]–، با [[قرآن]] کاملاً آشنا بود».<ref>[http://farsi.khamenei.ir/others-page?id=9369 KHAMENEI.IR - گزارشی کوتاه از زندگی ادبی حضرت آیتالله خامنهای / متن کامل - دیگران<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> او دختر [[هاشم میردامادی|هاشم میردامادی]] بود که اصالتاً [[اصفهانی]] و مقیم مشهد بود. سید جواد خامنهای امام جماعت مسجد ترکها در مشهد بود. او از ازدواج اولش سه دختر به نامهای علویه، بتول و فاطمه داشت که همگی فوت کردهاند.<ref>{{یادکرد وب | عنوان=برادران و خواهران رهبری چه میکنند؟ | وبگاه=پویش | اصلاح طلبان | تاریخ=2015-11-20 | سال=2015 | پیوند=http://puyesh.net/fa/news/4336/برادران-و-خواهران-رهبری-چه-می-کنند | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-11-20}}</ref><ref>{{یادکرد وب | عنوان=خواهر گرامی آیتالله العظمی خامنهای درگذشت | وبگاه=KHAMENEI.IR - پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتاللهالعظمی سیدعلی خامنهای | تاریخ=2015-11-20 | سال=2015 | پیوند=http://farsi.khamenei.ir/news-content?id=29233 | کد زبان=fa | تاریخ بازبینی=2015-11-20}}</ref> پس از درگذشت همسر اولش با خدیجه میردامادی، ازدواج کرد که از این ازدواج دارای ۴ پسر (سید محمد، سید علی، سید هادی و سید حسن) و یک دختر ([[بدری خامنهای|بدری]]، همسر شیخ علی تهرانی) شد. |
||
[[سید محمد خامنهای|سید محمد]] برادر بزرگتر خامنهای، عضو [[مجلس خبرگان قانون اساسی]] بوده و در حال حاضر ریاست [[بنیاد حکمت اسلامی صدرا]] را بر عهده دارد. برادر کوچکترش [[هادی خامنهای|سیدهادی]] نیز روحانی و فعال سیاسی عضو [[مجمع روحانیون مبارز]] است، که در سال ۱۳۷۹ [[روزنامهٔ حیات نو]] را منتشر کرد که بعداً به دستور [[دادگاه ویژهٔ روحانیت]] توقیف شد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.bbc.co.uk/persian/iran/030112_a-iran-qom1.shtml| عنوان = کاریکاتور روزولت در ایران بحران آفرید| تاریخ بازدید = ۲۶ فروردین ۱۳۸۷| نویسنده = امیر نامدار| تاریخ = ۱۲ ژانویه ۲۰۰۳| ناشر = وبگاه بیبیسی فارسی| زبان = فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://voanews.com/persian/archive/2003-01/a-2003-01-12-25-1.cfm| عنوان = توضیحات هادی خامنهای در مجلس راجع به کاریکاتور اهانتآمیز| تاریخ بازدید = ۲۶ فروردین ۱۳۸۷| تاریخ = ۱۲ ژانویه ۲۰۰۳| ناشر = وبگاه رادیو صدای آمریکا ({{چر}}VOA News)| زبان = فارسی}}</ref> خواهر تنی او [[بدری حسینی خامنهای|بدری]] همسر [[شیخ علی تهرانی]] است. علی تهرانی روحانی فعّال در دوران [[انقلاب ایران (۱۳۵۷)|انقلاب]] بود که به [[مجاهدین خلق]] گرایید و به [[عراق]] پناهنده گشت. او در سال ۱۳۷۴ به همراه خانوادهاش به ایران بازگشت.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9E0CE2DC173BF930A35756C0A963948260| عنوان = خواهر رئیس جمهور ایران برای پیوستن به شوهرش در عراق از کشور گریخت| تاریخ بازدید = ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷| تاریخ = ۳ مه ۱۹۸۵| ناشر = وبگاه روزنامه نیویورک تایمز| زبان = انگلیسی}}</ref><ref>[http://www.iran-ghalam.de/2Haupt/3078-Sheikh%20Ali%20Tehrani.30.9.08.HTM ایران قلم]، برداشت شده در ۱۰ مرداد ۱۳۸۸.</ref> کوچکترین برادر او، [[سید حسن خامنهای|سید حسن]]، مسئول هیئتهای رسیدگی به تخلفات اداری وزارت نفت و نمایندهٔ وزیر نفت در این هیئت،<ref>[http://www.naftnews.net/view-8416.html سید حسن خامنهای عضو کارگروه پیشگیری و مبارزه با رشوه در صنعت نفت شد - نفت نیوز<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> و عضو [[شورای پروانه نمایش]] است.<ref>http://www.mashreghnews.ir/fa/news/253025/اعضای-شورای-نمایش-معرفی-شدند</ref> |
|||
پدر بزرگ مادری رهبر ایران، زاده و بزرگشدهٔ [[نجف]] و دانشآموختهٔ [[حوزهٔ علمیهٔ نجف]] و نیز از سادات میردامادی اصفهانی و مشخصاً [[نجفآباد|نجفآبادی]] بود. او حدوداً در ۴۰ سالگی به ایران مهاجرت کرد و در مشهد به تبلیغات مذهبی و تحصیل و تدریس و نوشتن کتابهای اسلامی مشغول بود. او در زمان [[کشف حجاب]] در حکومت [[رضاشاه]] در مسجد گوهرشاد مشهد مبارزاتی کرد و پس از مخالفت با این طرح به [[سمنان]] تبعید شد و در [[مسجد جامع گوهرشاد]] سالیان بسیار امام جماعت بود و تفسیر قرآن میکرد و کتاب تفسیر قرآن خلاصةالبیان را نوشت.<ref>[http://www.radiofarda.com/content/f3_khamenei_life_first_part/24533640.html زندگی نامه آیتالله خامنهای (بخش نخست)- تولد و والدین<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> شوهرعمهاش [[محمد خیابانی|شیخ محمد خیابانی]] بود.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/09/110916_l13_khamenie_family_connection.shtml BBC فارسی - ایران - خویشاوندان آیتالله خامنهای چه کسانی هستند<!-- عنوان تصحیحشده توسط ربات-->]</ref> |
|||
سید علی خامنهای متأهل و دارای ۶ فرزند است. همسر وی [[منصوره خجسته باقرزاده]] نام دارد. نام دخترانش بشری و هدی، و پسرانش مصطفی ،[[مجتبی خامنهای|مجتبی]]، مسعود (محسن) و میثم است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.bbc.co.uk/persian/iran/story/2005/06/050619_mf_karrubi.shtml| عنوان = کروبی پسر آیتالله خامنهای را به دخالت در انتخابات متهم کرد| تاریخ بازدید = ۲۶ فروردین ۱۳۸۷| تاریخ = ۱۹ ژوئن ۲۰۰۵| ناشر = بیبیسی فارسی| زبان = فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://nourizadeh.com/archives/003338.php| عنوان = یا رب این بچه ترکان چه دلیرند به خون| تاریخ بازدید = ۲۶ فروردین ۱۳۸۷| نویسنده = علیرضا نوریزاده| تاریخ = ۲۳ نوامبر ۲۰۰۷| ناشر = سایت اینترنتی دکتر علیرضا نوریزاده| زبان = فارسی}}</ref> بشری همسر محمدجواد گلپایگانی فرزند [[محمدی گلپایگانی]] رئیسدفتر رهبری است.<ref name="asriranezdevaj">{{یادکرد وب| نشانی = http://asriran.com/view.php?id=41117| عنوان = از ازدواج انقلابی تا ازدواج سیاسی| تاریخ بازدید = ۸ فروردین ۱۳۸۷| تاریخ = ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷| ناشر = سایت تحلیلی خبری عصر ایران| زبان = فارسی| نقل قول = شهروند امروز}}</ref> هدی، همسر مصباحالهدی باقری کنی فرزند [[محمدباقر باقری کنی]] است.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://meybodema.com/post-1266.aspx| عنوان = همه چیز دربارهٔ فرزندان امام خامنهای| تاریخ بازدید = ۸ آبان ۱۳۹۱| تاریخ = ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۰| ناشر = شبکه مجازی میبد ما| زبان = فارسی}}</ref> [[مجتبی خامنهای|مجتبی]] با دختر [[غلامعلی حداد عادل]] ازدواج کردهاست.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.atlantapersians.com/entertainmentfdastaan.htm| عنوان = «خواستگاری» داستان ازدواج پسر مقام معظم رهبری با دختر دکتر حداد عادل| تاریخ بازدید = ۲۶ فروردین ۱۳۸۷| ناشر = وبگاه ایرانیان آتلانتا ({{چر}}AtlantaPersians.com)| زبان = فارسی| نقل قول = نشریه «اشراق اندیشه» به نقل از حجت السلام پاینده، از اعضای دفتر مقام معظم رهبری}}</ref> مصطفی با دختر [[عزیزالله خوشوقت]] ازدواج کردهاست و مسعود نیز با فرزند [[محسن خرازی]] و خواهر [[صادق خرازی]].<ref name="asriranezdevaj"/> میثم داماد [[محمود لولاچیان]] از بازاریان مذهبی تهران است.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/09/110916_l13_khamenie_family_connection.shtml BBC فارسی - ایران - خویشاوندان آیتالله خامنهای چه کسانی هستند<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> |
|||
=== دوران کودکی و تحصیل === |
|||
او از دوران کودکی در خانوادهای فقیر پرورش یافت<ref name="wilayahbio"/> |
|||
و از چهار سالگی به همراه برادر بزرگش [[سید محمد خامنهای|سید محمد]] به [[مکتبخانه]] و پس از مدتی به دبستانی اسلامی به نام [[دارالتعلیم دیانتی]] رفت و تحصیلش را تا اخذ مدرک دیپلم ادامه داد. |
|||
در دورهٔ دبیرستان، خواندن [[جامع المقدمات]] و [[صرف و نحو]] را آغاز کرد. سپس از مدرسهٔ جدید وارد [[حوزهٔ علمیهٔ مشهد]] شد و نزد پدر و دیگر استادان وقت [[ادبیات]] و مقدمات را خواند. |
|||
وی کتب ادبی از قبیل [[جامع المقدمات]]، سیوطی، مغنی را نزد مدرّسان مدرسهٔ سلیمان خان و نوّاب خواند. پدر نیز بر درس فرزندانش نظارت میکرد. [[کتاب معالم]] را نیز در همان دوره خواند. سپس [[شرایع الاسلام]] و [[شرح لمعه]] را مشترکاً نزد پدر و [[آقا میرزا مدرس یزدی]] آموخت و رسائل و مکاسب را در حضور [[شیخ هاشم قزوینی]]. بقیهٔ دروس سطح [[فقه]] و [[اصول]] را نزد خود پدر خواند و دورهٔ مقدمات و سطح را در پنج سال و نیم به اتمام رساند. |
|||
در زمینهٔ [[منطق]] و [[فلسفه]]، کتاب [[منظومهٔ سبزواری]] را ابتدا از [[میرزا جوادآقا تهرانی]] و بعدها نزد [[شیخ رضا ایسی]] خواند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =تبیان |نشانی=http://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=934&articleID=517643 |عنوان=زندگینامه حضرت آیتالله سید علی حسینی خامنهای | ناشر = |تاریخ = |تاریخ بازبینی=}}</ref> |
|||
همچنین خامنهای در سال ۱۳۸۸ پیشنهاد اخذ مدرک دکترای افتخاری را که از طرف اساتید و رئیس دانشگاه تهران مطرح شد را رد کرد و گفت: |
|||
{{نقل قول|این مسئله و ابراز محبت دانشگاهیان برای بنده افتخار است اما از پذیرش آن معذورم و اگر خدای کریم کمک کند به همان میثاق طلبگی متعهد و پایبند خواهم بود.<ref>http://farsi.khamenei.ir/others-report?id=8807</ref>}} |
|||
=== تحصیلات حوزوی === |
|||
سید علی خامنهای از سن هجدهسالگی در [[مشهد]] درس خارج فقه و اصول را نزد [[آیتالله میلانی]] از مراجع وقت آغاز کرد. در سال [[۱۳۳۶]] به قصد زیارت عازم [[نجف]] شد. در مدت اقامت کوتاه خود از دروس [[سید محسن حکیم]] و [[ابوالقاسم خویی]] و [[سید محمود شاهرودی]] بهره برد. او با مشاهدهٔ وضعیت تحقیق و تدریس در نجف تصمیم به تحصیل در آن شهر گرفت، ولی به دلیل مخالفت پدر پس از هفت ماه به ایران بازگشت.<ref name="khameneibiog">{{یادکرد وب| نشانی = http://leader.ir/langs/fa/index.php?p=bio| عنوان = زندگینامه رهبر انقلاب اسلامی| تاریخ بازدید = ۱۷ آوریل ۲۰۰۹| ناشر = دفتر حضرت آیتالله العظمی سید علی خامنهای| زبان = فارسی}}</ref> |
|||
پس از آن از سال [[۱۳۳۷]] تا [[۱۳۴۳]] در [[حوزهٔ علمیهٔ قم]] به تحصیلات عالی در [[فقه]] و [[اصول]] و [[فلسفه]] مشغول شد. او سر درس [[سید حسین بروجردی|آیتالله بروجردی]] و [[مرتضی حائری یزدی]] و [[محمدحسین طباطبایی|علامه طباطبایی]] حاضر شد و نیز پای درس [[فقه]] و اصول [[سید روحالله خمینی]] شرکت کرد. |
|||
در سال ۱۳۴۳ یک چشم پدرش براثر بیماری [[آب مروارید]] نابینا شد. پس از آن بهرغم علاقهاش به تحصیل در [[قم]]، برای مراقبت از پدر به [[مشهد]] بازگشت و تا سال ۱۳۴۷ همانجا درسآموزی خود را با شرکت در دروس استادانی چون [[آیتالله میلانی]] ادامه داد. در کنار آن به کتابهای فقه و اصول و معارف دینی به طلاب و دانشجویان میآموخت.<ref name="khameneibiog"/> |
|||
به نوشته آبراهامیان، بعد از برگزیده شدن حجتالاسلام سیدعلی خامنهای به عنوان رهبر ایران، رسانههای حکومتی، او و همکارش حجتالاسلام علی اکبر هاشمی رفسنجانی را به عنوان آیتالله معرفی کردند.<ref>Abrahamian، Ervand. A History of Modern Iran. Cambridge University Press، ۲۰۰۸،P.182</ref> |
|||
=== شایعه تحصیل در دانشگاه پتریک لمومبا شوروی === |
|||
{{وابسته|نظریه دومینو#خاورمیانه و ایران}} |
|||
در دهه اول قرن ۲۱ و پیش از آن بارها در منابع خبری و کتابخانهای<ref>{{یادکرد کتاب | نشانی=http://books.google.com.tw/books?id=CPMoRVo3fSwC&pg=PA100&dq=Patrice+Lumumba+khamenei&hl=en&sa=X&ei=6Q7rUOuLI8nBhAfn9YG4BQ&redir_esc=y#v=onepage&q=Patrice%20Lumumba%20khamenei&f=false | عنوان=China And Iran: Ancient Partners in a Post-Imperial World | ناشر=University of Washington Press | نویسنده=John W Garver | سال=2006 | صفحات=100 | شابک=978-0-295-98631-9 | بازبینی=7 ژانویه 2013}}</ref><ref>{{یادکرد کتاب | نشانی=https://books.google.com/books?id=ihhZ8K0dawwC&pg=PA12&lpg=PA12&dq=Patrice+Lumumba+khamenei&source=bl&ots=qLyoKX8g_P&sig=tifA0F6gGWFusnGINh6vgT79bfc&hl=en&sa=X&ei=XGRFT9iIJMrr0gGv0ezpAw&redir_esc=y#v=onepage&q=Patrice%20Lumumba%20khamenei&f=false | عنوان=Tehran Rising: Iran's Challenge to the United States | ناشر=Rowman & Littlefield | نویسنده={{پم|آیلن برمن|Ilan Berman}} | سال=2005 | مکان=Maryland | صفحات=12 | شابک=978-0-7425-4904-3}}</ref> مختلف به ادعای تحصیلات خامنهای در روسیه یا دوستی دیرین او با ولادیمیر پوتین پرداخته یا اشاره شد که از جمله میتوان به گزارش تصویری سال ۲۰۱۰ [[روسیه امروز|شبکه رسمی و دولتی ''روسیه امروز'']] از پنجاهمین سالگرد تأسیس [[دانشگاه دوستی خلق روسیه]] (با نام سابق دانشگاه پتریک لمومبا {{lang-en|Patrice Lumumba}})<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://rt.com/news/prime-time/peoples-friendship-university-anniversary/ | عنوان=People's Friendship University turns 50 | ناشر=[[روسیه امروز]] | تاریخ=5 فوریه 2010 | بازبینی=28 دسامبر 2015 | پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20110202073349/http://rt.com/news/prime-time/peoples-friendship-university-anniversary/ | تاریخ بایگانی=2 فوریه 2011}}</ref> و نقل قول شبکه [[بیبیسی]] روسی از وبگاه [[کمرسانت]]<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://kommersant.ru/doc/430705 | عنوان=Третий университет России | ناشر=[[کمرسانت]] | تاریخ=25 نوامبر 2003 | بازبینی=28 دسامبر 2015 | پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20150909044238/http://kommersant.ru/doc/430705 | تاریخ بایگانی=9 سپتامبر 2015}}</ref> دربارهٔ این دانشگاه در سال ۲۰۰۳ اشاره کرد.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://news.bbc.co.uk/hi/russian/press/newsid_3235000/3235294.stm | عنوان=Грузия: Балканы ХХI века? | ناشر=[[بیبیسی]] روسی | تاریخ=25 نوامبر 2003 | بازبینی=28 دسامبر 2015 | نویسنده=Наташа Ваульс | پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20141224105827/http://news.bbc.co.uk/hi/russian/press/newsid_3235000/3235294.stm | تاریخ بایگانی=24 دسامبر 2014}}</ref> که البته شبکه روسیه امروز چندی بعد نام خامنهای رهبر جمهوری اسلامی که در متن خبر بر خلاف ویدئوی آن به اشتباه خمینی نوشته شده بود را حذف نمود<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://rt.com/news/prime-time/peoples-friendship-university-anniversary-191/ | عنوان=People's Friendship University turns 50 | ناشر=[[روسیه امروز]] | تاریخ=5 فوریه 2010 | بازبینی=28 دسامبر 2015 | پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20120305234029/http://rt.com/news/prime-time/peoples-friendship-university-anniversary-191 | تاریخ بایگانی=5 مارس 2012}}</ref> و سپس کل این گزارش را از وبگاه این شبکه حذف نمود. |
|||
در سال ۲۰۱۵ پیرو کمپین انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ ایالات متحده [[بن کارسون]] مدعی شد که [[محمود عباس]]، [[ولادیمیر پوتین]] و علی خامنهای از سال ۱۹۶۸ یکدیگر را بواسطه تحصیل در دانشگاه دوستی خلق روسیه میشناسند و پیرو این ادعا پروژه {{پم|پالیتیفکت|PolitiFact.com}} که توسط [[تمپا بی تایمز]] (سن پترزبورگ تایمز سابق) راهاندازی شده است به بررسی این ادعا یا به عبارتی شایعه پرداخت.<ref name="politifact">{{یادکرد وب | نشانی=http://www.politifact.com/truth-o-meter/statements/2015/oct/09/ben-carson/ben-carson-says-mahmoud-abbas-ali-khamenei-vladimi/ | عنوان=Ben Carson says Mahmoud Abbas, Ali Khamenei, Vladimir Putin knew each other in 1968 Moscow | ناشر={{پم|پالیتیفکت|PolitiFact.com}} | تاریخ=9 اکتبر 2015 | بازبینی=28 دسامبر 2015 | نویسنده=[http://www.politifact.com/truth-o-meter/staff/louis-jacobson/ Louis Jacobson] | پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20151121232723/http://www.politifact.com/truth-o-meter/statements/2015/oct/09/ben-carson/ben-carson-says-mahmoud-abbas-ali-khamenei-vladimi/ | تاریخ بایگانی=21 نوامبر 2015 | گفتاورد=Ben Carson: In the class of 1968 at Patrice Lumumba University in Moscow, Mahmoud Abbas was one of the members of that class, and so was Ali Khamenei. And that's where they first established relationships with the young Vladimir Putin.}}</ref> در چنین دورهای (طی ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۸) ولادیمیر پوتین در نوجوانی و زیر ۱۹ سال بوده است و در مدرسه ابتدایی شماره ۱۶۸ در لنینگراد تحصیل کرده و پس از آن وارد دبیرستان نمونه مردمی شماره ۲۸۱ با گرایش شیمی تحت حمایت یک مؤسسه فناوری میشود و تحصیلاتش را در سال ۱۹۷۰ تکمیل میکند. خامنهای در ۱۹۶۸ در سن ۲۹ سالگی بوده است و تنها دوره پنهان و مبهم زندگی وی بین مارس ۱۹۶۶ تا مارس ۱۹۶۷ در تهران است که توسط پلیس دستگیر و زندانی شده بود. این دوره مبهم به تقویت و گسترش این شایعه کمک کرد.<ref name="politifact"/><!-- تناقضات دیگر این ادعای تحصیل خامنهای در روسیه نیز در آن صفحه از پالیتی فکت موجود است، در صورت تمایل میتوانید بررسی نموده و به مقاله بیفزایید --> |
|||
این ادعا اولین بار در ۱۲ ژوئن سال ۱۹۸۹ در ستون خبری روزنامه کوچک آبزرور ریپورتر در پنسیلوانیای غربی<ref>{{یادکرد خبر | نشانی=https://news.google.com/newspapers?nid=2519&dat=19890611&id=9s5dAAAAIBAJ&sjid=UV0NAAAAIBAJ&pg=3980,3745344&hl=en | عنوان=Khomeini's revolution survives his death | اثر=گوگل نیوز | تاریخ=12 ژوئن 1989 | خبرگزاری=آبزرور ریپورتر}}</ref> توسط {{پم|اسمیت همپستون|Smith Hempstone}} ژورنالیست، نویسنده و سفیر ایالات متحده در کنیا منتشر شد.<ref name="politifact"/> برخی منابع غیر وابسته و [[ناسودبر]] همچون {{پم|اکورسی این مدیا|Accuracy in Media}} مطرح شدن مجدد این ادعا توسط منابع رسمی رسانهای روسیه در سال ۲۰۰۳ و ۲۰۱۰ را وابسته به حساسیت روسیه نسبت به منافع کلان خود در [[برنامه هستهای در ایران|برنامه اتمی ایران]] و [[مذاکرات هستهای ایران|مذاکرات هستهای]] دانستهاند.<ref>{{یادکرد وب | نشانی=http://www.aim.org/aim-column/cnns-iranian-propaganda-campaign/ | عنوان=CNN’s Iranian Propaganda Campaign | ناشر={{پم|اکورسی این مدیا|Accuracy in Media}} | تاریخ=30 سپتامبر 2013 | بازبینی=28 دسامبر 2015 | پیوند بایگانی=https://web.archive.org/web/20150522004421/http://www.aim.org/aim-column/cnns-iranian-propaganda-campaign | تاریخ بایگانی=22 مه 2015}}</ref> |
|||
== فعالیتهای انقلابی == |
|||
سیدعلی خامنهای خود را «از شاگردان فقهی، اصولی، سیاسی، انقلابی [[سید روحالله خمینی]]» میداند. البته به گفتهٔ خودش نخستین جرقههای انقلابی و مبارزاتی با نظام [[دودمان پهلوی|پهلوی]] را [[سید مجتبی نواب صفوی]] در ذهن او زدهاست:<ref name="autogenerated1">{{یادکرد وب| نشانی = http://tabaar.com/article2/viewarticle.asp?id=2344&catname=استکبار%20ستیزی&activestatecode=704| عنوان = نگاهی اجمالی به مبارزات سیاسی رهبر فرزانه انقلاب| تاریخ بازدید = ۲۴ مرداد ۱۳۸۷| تاریخ = | ناشر = مؤسسهٔ فرهنگی امام حسین | زبان = فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.sajed.ir/pe/index.php?option=com_sptmag&task=showsptmagresult&mid=5&tid=0&id=166&div=0| عنوان = فدائیان اسلام؛ طلایه داران تشکیل حکومت اسلامی| تاریخ بازدید = ۲۵ مرداد ۱۳۸۷| تاریخ = | ناشر = بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس، وبگاه ساجد | زبان = فارسی}}</ref> |
|||
{{نقل قول|همان وقت جرقههای انگیزش انقلاب اسلامی به وسیله نوّاب صفوی در من به وجود آمد و هیچ شکی ندارم که اولین آتش را مرحوم نوّاب در دل ما روشن کرد.}} |
|||
در [[سال ۱۳۳۱]] هنگامی که نوّاب صفوی با عدّهای از [[فدائیان اسلام]] به [[مشهد]] رفتهبود و در مدرسهٔ سلیمان خان، سخنرانیای پرهیجان کرد در موضوع احیای اسلام و حاکمیت احکام الهی، مخالفت با شاه و [[انگلیس]] و ادعای دروغگویی آنان به ملت [[ایران]]، سید علی یکی از طلبههای جوان همان مدرسه بودهاست.<ref name="autogenerated1"/> |
|||
=== نخستین دستگیریها (ایام ۱۵ خرداد) === |
|||
[[پرونده:خامنهای زندان.jpg|بندانگشتی|چپ|170px|سید علی خامنهای در زندان، در دوران حکومت [[دودمان پهلوی|پهلوی]]]] |
|||
وی را در [[۱۲ خرداد]] [[۱۳۴۲]] ([[۹ محرم]]) دستگیر کردند و یک شب بازداشت بود. فردای آن روز به شرط اینکه منبر نرود و تحت نظر باشد، آزاد شد. |
|||
با پیش آمدن حادثهٔ خونین [[قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲|قیام ۱۵ خرداد]]، بازهم او را از [[بیرجند]] به [[مشهد]] آورده تحویل بازداشتگاه نظامی دادند و ۱۰ روز آنجا زندانیش کردند.<ref name="wilayahbio">{{یادکرد وب| نشانی = http://www.wilayah.org/langs/fa/index.php?p=bio| عنوان = زندگینامه| تاریخ بازدید = ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷| ناشر = پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری| زبان = فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.sabz-sorkh.com/nashrie/nashrie31/p33.htm| عنوان = نشریه ۳۱| تاریخ بازدید = ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷| ناشر = سبز سرخ - سایت بزرگداشت سرداران و دههزار شهید مازندران| زبان = فارسی}}</ref> |
|||
=== دومین بازداشت (سفرهای انقلابی) === |
|||
بهمن [[۱۳۴۲]] (رمضان [[۱۳۸۳ قمری]]) او با عدهای از دوستانش آهنگ [[کرمان]] کرد و پس از دو سه روز توقف در [[کرمان]] و سخنرانی و منبر و دیدار با عالمان و طلاب شهر، عازم [[زاهدان]] شد. |
|||
به دلیل سخنرانیها بهویژه درایام [[۶ بهمن|ششم بهمن]] سالگرد انتخابات و [[همهپرسی انقلاب سفید|رفراندوم شاه]]، در روز [[۱۵ رمضان]] زادروز [[امام حسن|حسن بن علی]]، [[ساواک]] شبانه او را دستگیر و با هواپیما روانهٔ [[تهران]] کرد. |
|||
وی حدود ۲ ماه به صورت انفرادی در [[زندان قزلقلعه]] زندانی شد.<ref name="khameneibiog"/> |
|||
=== سومین و چهارمین بازداشت (کلاسهای درس) === |
|||
به دلیل کلاسهای تفسیر و حدیث و اندیشهٔ اسلامی وی در [[مشهد]] و [[تهران]] مورد تعقیب [[ساواک]] قرار گرفت. |
|||
برای همین در سال [[۱۳۴۵]] در [[تهران]] مخفیانه زندگی میکرد. سال دیگر در [[۱۳۴۶]] دستگیر و محبوس شد. همچنین دوباره [[ساواک]] در سال [[۱۳۴۹]] نیز دستگیر و زندانیش کرد.<ref name="khameneibiog"/> |
|||
=== پنجمین بازداشت === |
|||
وی دربارهٔ پنجمین بازداشت خویش توسط [[ساواک]] مینویسد:<ref name="khameneibiog"/> |
|||
{{نقل قول|از سال ۴۸ زمینهٔ حرکت مسلحانه در ایران محسوس بود. حساسیت و شدت عمل دستگاههای جاری رژیم پیشین نیز نسبت به من، که به قرائن دریافته بودند چنین جریانی نمیتواند با افرادی از قبیل من در ارتباط نباشد، افزایش یافت. سال ۵۰ مجدداً و برای پنجمین بار به زندان افتادم. برخوردهای خشونتآمیز ساواک در زندان آشکارا نشان میداد که دستگاه از پیوستن جریانهای مبارزهٔ مسلحانه به کانونهای تفکر اسلامی بهشدت بیمناک است و نمیتواند بپذیرد که فعالیتهای فکری و تبلیغاتی من در مشهد و تهران از آن جریانها بیگانه و بهکنار است. پس از آزادی، دایرهٔ درسهای عمومی تفسیر و کلاسهای مخفی ایدئولوژی و... گسترش بیشتری پیدا کرد.}} |
|||
=== سخنرانی در مسجد هدایت === |
|||
وی در سال ۱۳۵۰ به دعوت آیتالله طالقانی سخنرانیهایی در مسجد هدایت تهران، که کانون توجه دانشجویان و جوانان مبارز بود، ایراد کرد.<ref>[http://farsi.khamenei.ir/memory-content?id=26142#_ftnref69 پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله سیدعلی خامنهای]</ref> |
|||
=== بازداشت ششم (ادامهٔ درسها) === |
|||
در خلال سالهای {{چر}}[[۱۳۵۰]]-[[۱۳۵۳]] درسهای تفسیر و ایدئولوژی سید علی خامنهای در سه مسجد [[مسجد کرامت (مشهد)|کرامت]] و [[مسجد امام حسن (مشهد)|امام حسن]] و [[مسجد میرزا جعفر (مشهد)|میرزا جعفر]] در [[مشهد]] تشکیل میشد. |
|||
این فعالیتها موجب شد که در دی ماه [[۱۳۵۳]] [[ساواک]] به خانهاش در [[مشهد]] هجوم برده، او را دستگیر و بسیاری از یادداشتها و نوشتههایش را ضبط کند. |
|||
این ششمین و طولانیترین بازداشت وی بود که نزدیک به ۱۰ ماه به طول انجامید. خامنهای تا پاییز [[۱۳۵۴]] در [[زندان کمیتهٔ مشترک ضدخرابکاری]] بود. در این مدت او به سلول انفرادی بردهبودند.<ref name="khameneibiog"/> |
|||
وی در این باره گفت: |
|||
{{نقل قول|سختیهایی که در این بازداشت تحمل میکرد، فقط برای آنان که آن شرایط را دیدهاند، قابل فهم است.}} |
|||
پس از آزادی از زندان، به [[مشهد]] برگشت و بازهم همان برنامه ادامه داشت. البته دیگر امکان تشکیل کلاسهای سابق را به او ندادند.<ref name="khameneibiog"/> |
|||
=== تبعید به ایرانشهر === |
|||
در اواخر سال [[۱۳۵۶]]، نیروهای امنیتی پهلوی وی را دستگیر و به مدت ۳ سال به [[ایرانشهر]] تبعید کرد. |
|||
در اواسط سال [[۱۳۵۷]] با اوجگیری مبارزات [[انقلاب ۱۳۵۷|انقلاب ایران]]، از تبعیدگاه آزاد شده به [[مشهد]] بازگشت.<ref name="khameneibiog"/> |
|||
== پس از انقلاب اسلامی ایران == |
|||
[[پرونده:hezb.jpg|بندانگشتی|200px|سید علی خامنهای در جلسه حزب جمهوری اسلامی به همراه [[بهشتی]] و [[هاشمی رفسنجانی|هاشمی]]، مرداد ۵۸]] |
|||
[[پرونده:Jumu'ah pray Ali Kamenei as Jumu'ah Imam.jpg|200px|بندانگشتی|چپ|سید علی خامنهای به عنوان [[امام جمعه]] [[تهران]] در سال ۱۳۵۸ مصادف با ۱۹۷۹ میلادی]] |
|||
[[سید روحالله خمینی|آیتالله خمینی]] پیش از بازگشت از [[پاریس]] به [[تهران]] او را در کنار [[مطهری]] و [[بهشتی]] و [[هاشمی رفسنجانی]] در [[شورای انقلاب]] منصوب کرد. هنگامی که مطهری پیام خمینی را بدو رساند از [[مشهد]] به [[تهران]] آمد. |
|||
ازجمله فعالیتهای او در این دوره عبارت اند از:<ref name="khameneibiog"/> |
|||
{|class="wikitable" |
|||
|- |
|||
!style="background: #C7C7C7; color:#000000" | رخدادها |
|||
!style="background: #C7C7C7; color:#000000" |سال |
|||
|- |
|||
| پایهگذاری و عضویت در[[حزب جمهوری اسلامی]]{{سخ}}با همکاری و همفکری [[بهشتی]] و [[باهنر]] و [[هاشمی رفسنجانی]] و برخی دیگر در اسفند||اسفند ۱۳۵۷ |
|||
|- |
|||
| معاونت [[وزارت دفاع]]||[[۱۳۵۸]] |
|||
|- |
|||
| سرپرستی [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]]||۱۳۵۸ |
|||
|- |
|||
|[[امام جمعه|امام جمعهٔ تهران]]||۱۳۵۸ |
|||
|- |
|||
|نمایندهٔ مردم تهران در [[مجلس شورای اسلامی]]||۱۳۵۸ |
|||
|- |
|||
| نمایندهٔ [[سید روحالله خمینی]] در [[شورای عالی دفاع]]||[[۱۳۵۹]] |
|||
|- |
|||
|حضور در جبههها با شروع [[جنگ ایران و عراق]]||[[۱۳۵۹]] |
|||
|- |
|||
|[[ترور]] نافرجام<ref name="sanadterror">[http://www.irdc.ir/fa/content/5805/default.aspx مسئولین نظام: منافقین به تلویح یا تصریح مسئول این اقدام هستند]</ref>{{سخ}}آسیب دائمی در ناحیه دست در پی حادثه<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2009/04/090410_he_economist_mko.shtml بیبیسی]</ref> || [[۶ تیر|ششم تیرماه]] [[۱۳۶۰]]<ref>[http://www.khedmat.ir/vdcc.0q0a2bqp4la82.html سایت خبری تحلیلی خدمت ]</ref> |
|||
|} |
|||
=== شورای انقلاب === |
|||
{{گسترش}} |
|||
{{همچنین ببینید|شورای انقلاب|دولت موقت ایران|ابوالحسن بنیصدر}} |
|||
پس از انقلاب اسلامی، آیتالله خمینی در ۱۵ بهمن ۱۳۵۷ مهدی بازرگان را به نخستوزیری دولت موقت انتقالی برگزید. پس از [[تصرف سفارت آمریکا|تسخیر سفارت آمریکا در تهران]] در آبان ۱۳۵۸ دولت موقت استعفا کرد. |
|||
با پذیرش این استعفا از آبان ۱۳۵۸ تا بهمن همان سال (رویهمرفته به مدت سه ماه) ادارهٔ کشور را به [[شورای انقلاب]] سپردند. در این سه ماه سید علی خامنهای سرپرستی [[سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]] را برعهده داشت. او سپس برای کاندیداتوری در [[انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی]] استعفا داد.<ref>http://www.radiofarda.com/content/b17-khamenei-biography-12/24732052.html</ref> |
|||
{{کابینه دولت شورای انقلاب |right}} |
|||
=== نمایندگی مجلس ۱۳۵۹–۱۳۶۰ === |
|||
[[پرونده:Ali Khamenei (right) in trench during Iran-Iraq war.jpg|300px|بندانگشتی|چپ|سیدعلی خامنهای در سنگر در خلال جنگ ایران و عراق]] |
|||
[[پرونده:Paper news Khamenei was voted as Iran president.jpg|بندانگشتی|220px|تیتر [[روزنامه اطلاعات]] در ۱۳ مهر، بعد از [[انتخابات ریاستجمهوری ایران (مهر ۱۳۶۰)|انتخابات ریاست جمهوری ۱۳۶۰]] - خامنهای [[رئیس جمهور ایران|رئیس جمهور]] شد.]] |
|||
در اردیبهشت ۱۳۵۹ با کسب ۶۵٫۸۰ درصد از مجموع ۲٬۱۳۴٬۴۳۴ رای<ref>http://rc.majlis.ir/fa/parliament_member/show/762450</ref> بعد از فخرالدین حجازی، حسن حبیبی، مهدی بازرگان، علی اکبر معین فر، در حوزهٔ انتخابیهٔ [[تهران]] پنجم شد و به اولین دورهٔ مجلس شورای ملی پس از انقلاب راه یافت.<ref>http://www.radiofarda.com/content/b17-khamenei-biography-12/24732052.html</ref> |
|||
=== ترور ناموفق === |
|||
در ضبطصوتی بزرگ که بر میز سخنرانی خامنهای در [[مسجد ابوذر]] تهران بمب کار گذاشتند. به واسطه نوشته داخل ضبط صوت، رهروان فرقان که بازماندهٔ [[گروه فرقان]] بودند را عامل این بمب گذاری دانسته اند، این بمب [[۶ تیر]] ۱۳۶۰ هنگام سخنرانی او منفجر شد. البته بمب کامل عمل نکرد. [[امام جمعه|امام جمعهٔ]] [[تهران]] و نمایندهٔ خمینی در شورایعالی دفاع، از این سوءقصد که ممکن بود به مرگ وی بینجامد، جان سالم به در برد ولی جراحات شدیدی بر او وارد شد. براساس اخبار منتشره در همان زمان، خامنهای «از نقطه بالای کتف راست و بالای ران سمت راست» مجروح شد و «استخوان ترقوه» اش شکست و با قطع چند رگ و عصب دست راست وی، دچار مشکل حرکتی شد. دست راست او از آن هنگام از کار افتادهاست. |
|||
احمد قدیریان این ترور را کار [[جواد قدیری]] و [[سازمان مجاهدین خلق]] میداند. البته گزارش روزنامهٔ کیهان در شماره فردای ترور در داخل ضبط صوت نوشته شدهبود: «هدیهٔ گروه فرقان». اعضای گروه فرقان پس از ترورهای سال ۱۳۵۸ دستگیر و اعدام شدهبودند اما برخی از پیروان آنها گروه رهروان فرقان را تأسیس کردند و قاسم اسلامی و سید علی خامنهای را ترور کردند. [[ایرج مصداقی]] عاملان ترور را ایرج افشاری و اروج امیرخانزاده معرفی کردهاست.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.irajmesdaghi.com/maghaleh-437.html| عنوان = چه کسی خامنهای را در تیرماه ۶۰ ترور کرد؟ | تاریخ بازدید = ۲ شهریور ۱۳۹۱| تاریخ = ۱۳۹۰/۱۲/۲۴| ناشر = ایرج مصداقی | زبان = فارسی}}</ref> |
|||
[[مرکز اسناد انقلاب اسلامی]] نیز این ترور را کار بازماندگان گروه فرقان میداند با این تفاوت که نام عامل اصلی را امیرمسعود تقیزاده میداند.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.roozonline.com/persian/news/newsitem/archive/2012/june/26/article/-0049512a63.html/| عنوان = چه کسی خامنهای را ترور کرد | تاریخ بازدید = ۲ شهریور ۱۳۹۱| تاریخ = ۱۳۹۱/۰۴/۰۶| ناشر = روز آنلاین | زبان = فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.parsine.com/fa/news/62902/چه-كسي-مسئول-ترور-رهبر-انقلاب-بود| عنوان = چه کسی مسئول ترور رهبر انقلاب بود؟ | تاریخ بازدید = ۲ شهریور ۱۳۹۱| تاریخ = ۱۳۹۱/۰۴/۰۵| ناشر = پارسینه | زبان = فارسی}}</ref> |
|||
== ریاست جمهوری ۱۳۶۰–۱۳۶۸ == |
|||
[[پرونده:Khamenei-poster.jpg|بندانگشتی|250px|پوستر تبلیغاتی سید علی خامنهای در انتخابات ریاست جمهوری]] |
|||
{{همچنین ببینید|انتخابات ریاستجمهوری ایران (مهر ۱۳۶۰)|انتخابات ریاستجمهوری ایران (۱۳۶۴)}} |
|||
سید علی خامنهای در انتخابات مهرماه [[۱۳۶۰]] به مقام ریاست جمهوری رسید. در این انتخابات ۴۲ نفر از ۴۶ نامزد رقیب وی در این انتخابات رد صلاحیت شدند و تا حدود زیادی مشخص بود که نامزداول مورد حمایت نظام، حجتالاسلام خامنهای است.<ref name="radiofarda">[http://www.radiofarda.com/content/f5_Khamenei_chronology_in_political_power/2177548.html آیتالله خامنهای از ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۸ ]</ref> |
|||
او در این انتخابات که با مشارکت ۷۵٪ی مردم برگزار شد که از دو انتخابات پیش بیشتر بود، ۹۵٪ رایها را به دست آورد که تا کنون بیشترین است. |
|||
آیتالله خمینی، در مورد ریاستجمهوری او گفتهاست: |
|||
{{نقل قول| ما از سر ناچاری چون آدم نداشتیم به ورود یکی از روحانیون به عرصهٔ اجرایی و انتخابات آقای خامنهای، رای دادیم، وگرنه هر زمانی که آدم صالح و مورد اعتمادی پیدا کنیم، ایشان باید به جایگاه اصلیش یعنی مسجد باز گردد.<ref>کانون اندیشه وران ایرانی، آسیبشناسی روانی سیدعلی خامنهای، نوامبر ۲۰۰۰، ص ۶۹</ref>{{مدرک|مدرک معتبر}} |
|||
}} |
|||
در انتخابات سال [[۱۳۶۴]] نیز، بسیاری از رقیبان خامنهای از جمله نامزدان [[نهضت آزادی]] یعنی [[مهدی بازرگان]] و [[ابراهیم یزدی]] و [[احمد صدر حاجسیدجوادی]]، رد صلاحیت شدند. او بار دیگر با کسب ۸۵٪ رای در سمت ریاستجمهوری ماند. |
|||
[[مهدی بازرگان]]، دربارهٔ رد صلاحیت خود در این انتخابات گفتهاست: |
|||
{{نقل قول|چون حاکمیت میدید که ممکن است ما در انتخابات حائز اکثریت باشیم، چنین تصمیمی گرفت<ref name="radiofarda"/>}} |
|||
از جمله سمتها در این دوران:<ref name="khameneibiog"/> |
|||
* ریاست شورای انقلاب فرهنگ، ۱۳۶۰ |
|||
* ریاست [[مجمع تشخیص مصلحت نظام]]، ۱۳۶۶ |
|||
* ریاست [[شورای بازنگری قانون اساسی]]، ۱۳۶۸ |
|||
{|style="margin: 1em auto 1em auto;" |
|||
|{{کابینه اول میر حسین موسوی}} |
|||
|{{کابینه دوم میر حسین موسوی}} |
|||
|} |
|||
== رهبری == |
|||
[[پرونده:Vladimir Putin in Iran 16-17 October 2007-1.jpg|بندانگشتی|چپ|300px|در دیدار با [[ولادمیر پوتین]] رئیسجمهور وقت روسیه]] |
|||
پس از درگذشت [[سید روحالله موسوی خمینی|آیتالله خمینی]]، [[مجلس خبرگان رهبری|خبرگان رهبری]] در تاریخ [[۱۴ خرداد]] [[۱۳۶۸]]، سید علی خامنهای را که در آن زمان ریاست جمهوری ایران را بهعهده داشت، به سمت «[[رهبر جمهوری اسلامی ایران]]» برگزیدند. |
|||
طبق بررسیهای مجلهٔ آمریکایی [[فوربس]]، او ۲۶اُمین انسان قدرتمند جهان در سال ۲۰۱۱ و ۲۱اُمین در سال ۲۰۱۲ میلادی<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.forbes.com/powerful-people/#p_3_s_a0_All%20countries_All%20categories_ |عنوان =قدرتمندترین انسانهای جهان | ناشر =[[فوربس]] |تاریخ =۲ نوامبر ۲۰۱۱ |تاریخ بازدید = ۱۴ نوامبر ۲۰۱۱|زبان=انگلیسی}}</ref> بودهاست.<ref>http://www.forbes.com/profile/ali-hoseini-khamenei/</ref> |
|||
== علاقه خمینی به خامنهای == |
|||
حسین سلیمانی از محافظان شخصی روحالله خمینی در کتاب خاطراتش از توجه بنیانگذار جمهوری اسلامی به خامنهای گفته است:<ref>[http://www.irdc.ir/fa/content/63956/default.aspx عنایت ویژه و مخصوص امام خمینی(ره) به آیت اللهخامنهای]، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref> |
|||
{{نقل قول|امام عنایت خاصّی به آیت الله خامنهای داشتند. هر موقع که آقای خامنهای به جبهه یا جای دیگر سفر میکردند، امام درصدد بودند که زنگ بزنند و از احوال ایشان جویا شوند. در بین کسانی که به دیدار امام میآمدند، تنها آقای خامنهای بودند که اجازه داشتند با ماشین تا دم در حسینیّهٔ جماران بیایند. مابقی افراد در هر پُست و مقامی که بودند، نهایتآ تا «سهراه بیت» با ماشین میآمدند و بقیّهٔ مسیر را که حدود پنجاه متر بود، پیاده طی میکردند. در زمان ملاقاتهای بزرگ در حسینیّهٔ جماران که شخصیّتهای طراز اوّل هم حضور مییافتند و شلوغ میشد، امام سفارش کرده بودند که آقای خامنهای را از در مخصوصی وارد کنند؛ لذا آقای خامنهای با ماشین تا نزدیکترین جای ممکن میآمدند و بعد پیاده میشدند و از داخل بیت امام و حیاط اندرونی عبور میکردند و در جلسهٔ ملاقات حضور مییافتند.}} |
|||
=== برگزیدگی به رهبری === |
|||
{{نوشتار اصلی|برگزیدگی سید علی خامنهای به مقام رهبری}} |
|||
پیش از درگذشت آیتالله خمینی، آیتالله [[حسینعلی منتظری]] برای جانشینی او برگزیده شدهبود. در سال پایانی رهبری او و همزمان با درگیری وی با نظام، او را از این سمت برکنار کردند. البته مسئلهٔ جانشینی رهبری در قانون اساسی پیشبینی نشدهبود. |
|||
در ابتدا، شورای رهبریای سه نفره مرکب از [[علی مشکینی]] و [[موسوی اردبیلی]] و سید علی خامنهای برای جانشینی سید روحالله خمینی پیشنهاد شد که نتوانست آرای کافی را بدست بیاورد. |
|||
سپس [[سید محمدرضا گلپایگانی|آیتالله گلپایگانی]] در [[مجلس خبرگان]] به اجماع گذاشته شد و رای نیاورد. |
|||
سرانجام وی در روز ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ با کسب بیش از ۷۲ درصد،<ref>[http://faternews.ir/?p=52676 آغاز ولایت سید علی خامنهای بر جهان اسلام مبارک /چگونه آیتالله خامنه ایی به رهبری رسیدند؟/خوش به حال دل من چون تویی دارد آقا]</ref> به این مقام رسید. |
|||
در این جلسه هم چنین [[هاشمی رفسنجانی]] پیش از رایگیری سخنرانی کرد و به تمجید از او پرداخت.<ref>[http://www.aparat.com/v/RISrg فیلم جلسه نمایش داده شده در صدا و سیما]</ref> |
|||
در زمان انتخاب وی به رهبری، در [[قانون اساسی]] پیشبینی شدهبود، که رهبر باید [[مرجع تقلید|مرجع]] (دارای صلاحيت افتاء و مرجعيت) باشد. |
|||
==== مخالفتها ==== |
|||
{{همچنین ببینید|همهپرسی قانون اساسی ایران (۱۳۶۸)}} |
|||
انتخاب خامنهای برای رهبری بحثبرانگیز بودهاست. وی یکی از شرطهای به دست گرفتن امر رهبری یعنی مرجعیت را مطابق با [[قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران|قانون اساسی]] نداشت. |
|||
بر اساس اصل صدونهم قانون اساسی سابق شرایط و صفات رهبر یا اعضای شورای رهبری عبارت بود از: صلاحیت علمی و تقوایی لازم برای افتا و مرجعیت، بینش سیاسی و اجتماعی و شجاعت و قدرت و مدیریت کافی برای رهبری؛ ولی او عنوان [[مرجعیت]] را نداشت. |
|||
هاشمی رفسنجانی به نقل از خمینی در مجلس خبرگان گفت که وی گفتهبودهاست که مرجعیت لازم نیست. |
|||
[[خمینی]] پیش از درگذشتش خود خواستار اصلاح قانون اساسی بود و خود شورایی برای بازنگری در قانون اساسی تشکیل دادهبود. وی در [[۹ اردیبهشت]] [[۱۳۶۸]] در نامهای به [[علی مشکینی]]، رئیس [[شورای بازنگری قانون اساسی]]، نوشته بود که: |
|||
{{نقل قول|معتقدم برای رهبری شرط مرجعیت لازم نیست. مجتهد عادل مورد تأیید خبرگان محترم سراسر کشور، کفایت میکند<ref>[مندرج در صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی، جلد ۱، صفحه ۵۸]</ref><ref>[http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=58950&vn=21&gpn=371&mi=9385 نامه روحالله خمینی رهبر ایران به علی مشکینی رئیس مجلس خبرگان درباره متمم قانون اساسی]</ref>}} |
|||
:در سال ۱۳۷۶، آیتالله [[حسینعلی منتظری]] عدم کفایت علمی و دینی و نامشروع بودن انتخاب خامنهای را مطرح کرد.<ref>میشل، سرژ (۲۰۱۰)، صفحهٔ ۳۵۳</ref> وی دربارهٔ مرجعیت خامنهای گفت:{{گفتاورد|اینکه آمدند در شب بعد از فوت آیتالله اراکی، عدهای بچه راه انداختند در خیابان جلوی جامعه مدرسین، مثل همین الان که راه میاندازند؛ بعد هم سه چهار نفر از تهران آمدند و اصلاً (کسانی که ایشان را میگفتند) هفت هشت نفر بیشتر نبودند و به زور هفت نفر را به عنوان مرجع گفتند که ایشان را هم جزو کنند، در صورتی که ایشان در حد فتوا و مرجعیت نیست. بنابر این مرجعیت شیعه را مبتذل کردند، بچه گانه کردند، با یک عده بچه اطلاعاتی که راه انداختند! اینها مصیبتهایی است که ما در این کشور میبینیم.<ref>{{یادکرد وب | تاریخ بازبینی=۲۰ مه ۲۰۱۳ | عنوان=سخنرانی ۱۳ رجب | نشانی=//www.w7.mul.ir/yo%7Cut%7Cub%7Ce.%7Cco%7Cm/watch?v=3hW049-6PRs}}</ref>}} |
|||
: [[احمد آذری قمی]] نیز با نوشتن نامهای او را فاقد شرایط مرجعیت برشمرد.<ref>[http://www.roozonline.com/persian/news/newsitem/archive/2012/june/25/article/-cbae21b8c0.html روز آن لاین]</ref><ref>{{یوتیوب|nodMwY4vqbg|سخنرانی آیتالله منتظری دربارهٔ مرجعیت خامنهای}}</ref> |
|||
:در سال ۸۳ [[قاسم شعلهسعدی]] نمایندهٔ مجلسهای سوم و چهارم در نامهای به سید علی خامنهای با وی را حجتالاسلام خطاب کرد و گفت در زمان انتصاب به عنوان رهبر، فاقد شرایط تعیینشده برای رهبری در قانون اساسی بودهاست.<ref>[http://www.rahesabz.net/story/35087 جنبش راه سبز - قاسم شعله سعدی، نماینده اسبق مجلس و استاد دانشگاه تهران، بازداشت شد<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> |
|||
=== در رسانه === |
|||
{{بخش-خرد}} |
|||
در سال ۲۰۰۰ [[کمیتهٔ حمایت از روزنامهنگاران]]، وی را جزو ۱۰ دشمن آزادی بیان قرار داد.<ref>[http://cpj.org/reports/2000/05/enemies-00.php Spotlight on Press Tyrants: CPJ Names Ten Worst Enemies of the Press]</ref> |
|||
در اوایل کار [[مجلس ششم]]، وقتی طرح اصلاح قانون مطبوعات، تهیه شدهبود تا در جلسهٔ علنی مجلس مطرح شود، خامنهای با [[حکم حکومتی]] خود، دستور داد این طرح مسکوت گذاشته شود.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/interactivity/debate/story/2004/05/printable/040519_l-cy-6thmajlis-1.shtml مجلس ششم، ضعف نمایندگان یا مشکل ساختاری؟]</ref> این طرح چندی پیش در [[دوره پنجم مجلس شورای اسلامی|مجلس پنجم]] تصویب شدهبود. |
|||
تاکنون روزنامهنگاران بسیاری به دلیل انتقاد از او یا سازمانهای زیر نظر او دستگیر شده و به زندان افتادهاند.<ref>[http://www.free-journalists.net/live/index.php/2010-11-09-01-35-41/537-2011-03-28-08-28-39.html همسر نوری زاد: نگران سرانجام مصیبتی که بر سر افراد خیرخواه کشور آوردهاند، هستم ]</ref><ref>[http://www.mowjcamp.com/article/id/50953 یادمان اسرای جنبش سبز/ احمد زیدآبادی تاوان انتقاد خود از رهبر را پس میدهد!]</ref><ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2010/02/100216_l17_cpj_journalist_jail_iran.shtml کمیته حمایت از روزنامه نگاران: ایران بزرگترین زندان روزنامه نگاران بعد از چین]</ref> مانند [[احمد زیدآبادی]]، [[عبدالله نوری]]، [[محمد نوری زاد]]، [[عیسی سحرخیز]]، [[محسن سازگارا]] و [[اکبر گنجی]] اشاره کرد.<ref>[http://www.carnegieendowment.org/files/sadjadpour_iran_final2.pdf The world view of iran's most powerful leader]</ref> |
|||
<!-- با اگوها ارجاع دقیق بدهید --> |
|||
[[موقوفه کارنگی برای صلح بینالمللی]] در سال ۲۰۰۸ مقالهای با عنوان «بازخوانی خامنهای: دیدگاه جهانی قدرتمندترین رهبر ایران» به قلم [[کریم سجادپور]] منتشر کرد.<ref name="readingkhamenei"> |
|||
{{یادکرد وب| نشانی = http://www.carnegieendowment.org/publications/index.cfm?fa=view&id=19975&prog=zgp&proj=zme| عنوان = بازخوانی خامنهای: دیدگاه جهانی قدرتمندترین رهبر ایران| تاریخ بازدید = ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷| نویسنده = سجادپور، کریم| سال = ۲۰۰۸| ماه = مارس| ناشر = وبگاه موقوفه کارنگی برای صلح بینالمللی| زبان = انگلیسی}}</ref> مقاله اینچنین آغاز میشود: «شاید در دنیا هیچ رهبری نباشد که به اندازهٔ آیتالله خامنهای برای مسایل جاری جهان اهمیت داشته باشد اما درعینحال تا این حد برای جهانیان ناشناخته باشد». به نظر میرسد این تحلیل که خود مؤسسهٔ کارنگی آن را «تحلیل عمیق سیاسیِ» سیدعلی خامنهای و بر اساس سخنرانیها و نوشتههای وی در ۳ دهه اخیر میداند،<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.carnegieendowment.org/programs/global/index.cfm?fa=proj&id=107& proj=zme | عنوان = بخش ایران - بازخوانی خامنهای: دیدگاه جهانی قدرتمندترین رهبر ایران | تاریخ بازدید = ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷|ناشر= وبگاه موقوفه کارنگی برای صلح بینالمللی | زبان = انگلیسی}}</ref> در ایران چندان با واکنشهای تند داخلی مواجه نشدهاست.<ref> |
|||
{{یادکرد وب | نشانی = http://www.aftab.ir/news/2008/apr/07/c1c1207568077_politics_iran_khamene.php | عنوان = اهمیت هیچ رهبری در جهان به اندازه آیتالله خامنهای نیست | تاریخ بازدید = ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷ | تاریخ = ۱۹ فروردین ۱۳۸۷ | ناشر = وبگاه آفتاب ({{چر}}aftab.ir) | زبان = فارسی | نقل قول = خبرگزاری فارسی}}</ref><ref> |
|||
{{یادکرد وب|نشانی= http://www.asriran.com/view.php?id=39352|عنوان= تحلیل مؤسسه کارنگی دربارهٔ رهبر انقلاب|تاریخ بازدید = ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷| تاریخ = ۱۹ فروردین ۱۳۸۷| ناشر = سایت تحلیلی خبری عصر ایران|زبان= فارسی}}</ref> |
|||
== سفرهای استانی == |
|||
{{بخش-خرد}} |
|||
==== سفر به استان قم در سال ۱۳۸۹ ==== |
|||
{{بخش-خرد}} |
|||
سید علی خامنهای در ۲۷ مهر ۱۳۸۹ برای یک سفر ۹ روزه به شهر [[قم]] رفت.<ref name="m">{{یادکرد وب| نشانی = http://alef.ir/1388/index.php?option=com_content&task=view&id=84983&Itemid=99999999| عنوان =کشور واکسینه شد | تاریخ بازدید = ۲۸ مهر ۱۳۸۹| ناشر = الف | زبان = فارسی}}</ref> |
|||
وی در یکی از سخنرانیهایش گفت که تحریمهای آمریکا و شورای امنیت اثر چندانی در زندگی مردم نخواهد داشت. وی دربارهٔ حوادث سال ۸۸ نیز گفت: |
|||
{{نقل قول|دشمنان، قصد داشتند با فتنهانگیزی، این حضور پرشور را تحتالشعاع قرار دهند، اما موفّق نشدند و فتنه پارسال، کشور را در برابر ''میکروبهای سیاسی'' واکسینه کرد.»<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2010/10/101019_l10_khamenei_qom.shtml| عنوان =رهبر ایران: تحریمها اثر قابل توجهی بر زندگی مردم ندارد | تاریخ بازدید = ۲۸ مهر ۱۳۸۹| ناشر = بیبیسی فارسی | زبان = فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.google.com/hostednews/ap/article/ALeqM5iSR2H1QjPJ3qutHMyRWl4UUzHEYA?docId=6a7f27ee80064b76884c90dc1af44c1c| عنوان =Iran's top leader seeks to secure clerics' support | تاریخ بازدید = ۱۰ آبان ۱۳۸۹| ناشر = آسوشیتدپرس | زبان = فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.dw-world.de/dw/article/0,,6127740,00.html| عنوان =مشروعیت خامنهای در گرو برخورد علمای قم | تاریخ بازدید = ۱۰ آبان ۱۳۸۹| ناشر = دویچهوله | زبان = فارسی}}</ref>}} |
|||
== انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۸۸ == |
|||
{{نوشتار اصلی|انتخابات ریاستجمهوری ایران (۱۳۸۸)}} |
|||
در انتخابات سال ۱۳۸۸، [[محمود احمدینژاد]] با [[میرحسین موسوی]] و دو تن دیگر رقابت میکرد. در این انتخابات احمدینژاد با ۶۳٪ رای در برابر ۳۴٪ رای موسوی به پیروزی رسید. |
|||
انتخابات اعتراضات شدیدی را از سوی هواداران موسوی و [[مهدی کروبی|کروبی]] در پی داشت و معترضان نظام را به [[احتمال تقلب در انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۸۸)|تقلب گسترده در انتخابات]] متهم کردند. البته خامنهای، از نتیجهٔ اعلام شده حمایت و ساعاتی پس از اعلام نتایج به رئیسجمهور منتخب تبریک گفت.<ref>[http://leader.ir/langs/fa/index.php?p=contentShow&id=5563 پیام مهم رهبر معظم انقلاب اسلامی به مناسبت حماسهٔ پرشور ۲۲ خرداد]، [https://web.archive.org/web/20090617180414/http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=contentShow&id=5563 بایگانی شده در 27 خرداد 1388]</ref> وی در انتخاباتهای گذشته نیز، فردای روز انتخابات پیام تبریکی برای [[رئیس جمهور]] ارسال کردهاست.<ref>[http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=171 پیام تبریک آیتالله خامنهای پس از انتخابات سال ۱۳۸۴]</ref><ref>[http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=3070 پیام تبریک آیتالله خامنهای پس از انتخابات سال ۱۳۸۰]</ref><ref>[http://farsi.khamenei.ir/message-content?id=2841 پیام تبریک آیتالله خامنهای پس از انتخابات سال ۱۳۷۶]</ref> |
|||
موسوی پیش از اعلام نتیجه خود را پیروز انتخابات اعلام کردهبود. |
|||
حامیان موسوی، صحت نتایج را به چالش کشیده و راهپیماییهای مردمی عظیمی را در تهران و چند شهر دیگر برگزار کردند. |
|||
سید علی خامنهای خواستار شد که طبق روند قانونی [[شورای نگهبان]] [[احتمال تقلب در انتخابات ریاستجمهوری ایران (۱۳۸۸)|موارد تقلب ادعایی]] بررسی شود. بهرغم درخواست معترضان او با خروج از روند قانونی مخالفت کرد. (البته چند مورد را اجازه داد، مانند تمدید مهلت). |
|||
شورای نگهبان تصمیم بازشماری رایها را گرفت و بازشماری انجام شد، ولی مخالفان خودِ شورای نگهبان را از عاملان تقلب در انتخابات دانسته و بررسی انجام شده توسط آن را مقبول نمیدانستند.{{مدرک}} |
|||
پس از حدود یک هفته اعتراض، خامنهای اولین واکنش علنی خود را به ناآرامیها نشان داد. او با بعید خواندن احتمال تقلب ۱۱ میلیونی به مخالفان در مورد ادامهٔ اعتراضات خیابانی هشدار داد. |
|||
وی در نماز جمعهٔ [[۲۹ خرداد]] [[۱۳۸۸]] که یک هفته بعد از انتخابات برگزار شد در خطبههای پیش از نماز به صراحت اعلام کرد که از رئیس جمهور منتخب حمایت میکند، تمام توانش را برای ممانعت از تغییر خارج از روند قانون نتیجهٔ انتخابات به کار خواهد گرفت، و هشدار داد که «اگر چند نخبهٔ سیاسی بخواهند قانون را زیر پا بگذارند، یا برای اصلاح ابرو چشم را کور کنند، چه بخواهند و چه نخواهند مسئول خونها و خشونتها و هرجومرجها، آنهایند». |
|||
وی ضمن تعریف از هاشمی در عبارتی اثرگذار و بسیارمهم گفت: «من البته در موارد متعددی با آقای هاشمی اختلافنظر داریم، که طبیعی هم هست؛ ولی مردم نباید دچار توهم بشوند، چیز دیگری فکر کنند. البته بین ایشان و بین آقای رئیس جمهور از همان انتخاب سال ۸۴ تا امروز اختلافنظر بود، الان هم هست؛ هم در زمینهٔ مسائل خارجی اختلافنظر دارند، هم در زمینهٔ نحوهٔ اجرای عدالت اجتماعی اختلافنظر دارند، هم در برخی مسائل فرهنگی اختلافنظر دارند؛ و نظر آقای رئیس جمهور به نظر بنده نزدیکتر است.» این جمله وی بارتابهای کوتاهمدت و بلندمدت فراوانی در پی داشت و دارد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=7190|عنوان=خطبههای نماز جمعهٔ تهران|تاریخ={{جح|۲۹|۳|۱۳۸۸}}|ناشر=دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتاللهالعظما خامنهای}}</ref> |
|||
سازمان [[عفو بینالملل]] در اطلاعیهای این سخنرانی را «چراغ سبز رهبر ایران برای سرکوب» توصیف کرد. |
|||
[[تظاهرات اعتراضی معترضان به انتخابات در ایران (۳۰ خرداد ۱۳۸۸)|اعتراضات فردای آن روز]] با کشته شدن چند تن از معترضین همراه شد.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2009/06/090619_he_ir88_khamenei.shtml BBC هشدار آیتالله خامنهای در مورد ادامه تظاهرات خیابانی] بی بیسی فارسی</ref><ref>[https://www.bbc.co.uk/persian/iran/2010/06/100618_l10_khamenei_29_khordad_speech.shtml سخنرانی ۲۹ خرداد آیتالله خامنهای؛ نقطه عطف] امید پارسانژاد، بی بیسی فارسی، ۲۹ خرداد ۱۳۸۹</ref> |
|||
دیری نپایست که اعتراضات متوجه خامنهای شد و معترضان با سردادن شعارهایی، عملکرد وی را مورد اعتراض قرار دادند.<ref>[http://www.guardian.co.uk/world/2009/jun/17/iran-ayatollah-khamenei-protest-reaction Iranian protesters' slogans target Khamenei as the real enemy]</ref> |
|||
او در پاسخ به درخواست [[موسوی اردبیلی]]، برای آزادی زندانیان سیاسی گفت: |
|||
{{نقل قول|شما در زمان امام راحل عظیم الشان، رئیس شورای عالی قضائی بودید و من رئیسجمهور. در آن زمان که متولی قوهٔ قضائیه شما بودید به دستور رهبر فقید انقلاب، مخالفان نظام اعدام میشدند. اکنون من دستور ندادهام مخالفان نظام را اعدام کنند، آنها را فقط زندانی کردهاند، حالا شما به این هم اعتراض میکنید؟!<ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=خامنهای: امام خمینی مخالفان نظام را اعدام میکرد و من فقط زندانی میکنم |نشانی=http://www.alarabiya.net/articles/2011/10/29/174373.html |تاریخ بازبینی=۳۱ اکتبر ۲۰۱۱ |اثر= وبگاه|تاریخ= اکتبر ۲۰۱۱ |ناشر=[[العربیه]] |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=فارسی}}</ref><ref>{{یادکرد وب |نام خانوادگی= |نام= |عنوان=خامنئی لمرجع شیعی: الخمینی کان یعدم المعارضین وأنا أکتفی بسجنهم |نشانی=http://www.alarabiya.net/articles/2011/10/31/174702.html |تاریخ بازبینی=۳۱ اکتبر ۲۰۱۱ |اثر= وبگاه|تاریخ= اکتبر ۲۰۱۱ |ناشر=[[العربیه]] |نشانی بایگانی= |تاریخ بایگانی= |کد زبان=عربی}}</ref>}} |
|||
در پی حوادث سال ۸۸ او را در سال ۲۰۰۹ [[دانشگاه اسلو]] دیکتاتور سال شناخت.<ref>[http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-3817857,00.html Iran's Khamenei named 'dictator of the year']</ref> |
|||
در سال [[۱۳۹۰]] پس از انتشار اسنادی که جزئیات آن پس از یک سال و نه ماه پس از دیداری با نمایندگان اصولگرای مجلس داشتهاست، به مجلس توصیه کردهاست که [[قوهٔ قضاییهٔ ایران|قوهٔ قضاییه]] باید میان معترضان و آشوبگران تمایز قایل شود، اما این تمایز به معنی مصونیت معترضان نیست و آنها نیز باید تاوان آنچه را که میگویند، بپردازند.<ref>{{یادکرد خبر|نام =بزرگمهر |نام خانوادگی =شرف الدین |همکاران = |پیوند = http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/10/111028_sm_khamenei_rioters_protesters.shtml |عنوان =معترض و اغتشاشگر در نگاه رهبر ایران |اثر = | ناشر =بیبیسی |صفحه = |تاریخ =۲۸ اکتبر ۲۰۱۱ |بازیابی =۲۸ اکتبر ۲۰۱۱}}</ref> |
|||
=== حادثهٔ کهریزک === |
|||
{{اصلی|بازداشتگاه کهریزک#گزارش کمیته گزارشگران حقوق بشر}} |
|||
پس از انتخابات، چند تن از دستگیر شدگان از جمله فرزند [[عبدالحسین روح الامینی]] از وفاداران به سید علی خامنهای در [[بازداشتگاه کهریزک]]، جان خود را از دست دادند که حتی ادعای شکنجهٔ زندانیان نیز شدهاست. پس از این ماجرا وی دستور تعطیلی بازداشتگاه را صادر کرد.<ref>[http://www.radiofarda.com/content/f8-second-anniversary-of-kahrizak-victims/24266073.html دومین سالگرد کشتهشدگان بازداشتگاه کهریزک در تهران برگزار شد]</ref> |
|||
=== حمله به کوی دانشگاه === |
|||
در دومین حمله به کوی دانشگاه (حملهٔ نخست در زمان ریاستجمهوری [[سید محمد خاتمی]] روی دادهبود)، متجاوزان با شعار حمایت از رهبر به ضرب و شتم دانشجویان پرداختند، که خامنهای در نماز جمعهٔ ۲۹ خرداد این عمل را تقبیح کرد.<ref>[http://www.leader.ir/langs/fa/index.php?p=contentShow&id=5613 پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> |
|||
وی دستور به رسیدگی به وقایع کوی دانشگاه را صادر کردهبود.<ref>[http://www.asriran.com/fa/news/132922/دستور-رهبری-در-رسیدگی-به-پرونده-جنایت-کوی-دانشگاه-را-فراموش-نکنید دستور رهبری در رسیدگی به پرونده «جنایت کوی دانشگاه» را فراموش نکنید<!-- عنوان تصحیح شده توسط ربات -->]</ref> |
|||
== دیدگاهها == |
|||
=== اعتقاد به تئوری توطئه و روحیه ضد آمریکایی === |
|||
{{اصلی|نظریههای توطئه در ایران}} |
|||
در اسفند ۱۳۵۹، هنگامی که بیش از ۱۰۰ هزار نفر برای گرامی داشت درگذشت مصدق و درخواست تشکیل جمهوری دموکراتیک به جای جمهوری اسلامی در دانشگاه تهران گردهم آمدند، سیدعلی خامنهای به شکل تهدید آمیز گفت: «ما مثل آلنده و مصدق لیبرال نیستیم که C.I.A بتواند «ما را» سرکوب کند.»<ref>{{پک|آبراهامیان|1393|ک=کودتا|ص=306}}</ref> |
|||
سرژ میشل و پائولو وودز بر این باورند که سخنرانیهای سید علی خامنهای مجموعهای است از «تهدیدها و شعارهای تو خالی» که با اعتقاد بر [[تئوری توطئه]] و روحیهٔ شدید ضد آمریکایی همراه است، او همه جا «دسیسهٔ دشمنان» را میبیند و قدرتهای خارجی را «مستکبر»، «شیطانی»، «آزمند»، «منفور»، «واپسگرا»، «برتریطلب»، «سرطانی»، «ستمکار»، «زهرآگین» و «تجسم شیطان» توصیف میکند. این صفات هم به دولتهای غربی و هم به سرویسهای اطلاعاتیشان [[سیا]]، [[موساد]]، [[اینتلیجنت سرویس]]، اطلاق میشود.<ref>میشل، سرژ (۲۰۱۰)، صفحه ۳۵۲–۳۵۱</ref> |
|||
=== اعتقاد به برتری عقیده و صلاحدید ولی فقیه بر نظر مردم === |
|||
سید علی خامنهای، رهبر کنونی [[نظام جمهوری اسلامی ایران]]، معتقد است: |
|||
{{نقل قول|اختیارات ولی فقیه در صورت تعارض با اراده و اختیار مردم، بر اختیارات و تصمیمات مردم، مقدم و حاکم است.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2009/07/090719_si_ir88_islam_election.shtml ولی فقیه، مشروعیت خود را از مردم میگیرد یا خدا؟], [[بیبیسی فارسی]]</ref><ref>[http://farsi.khamenei.ir/treatise-content?uid=1&tid=8 پایگاه اطلاعرسانی و استفتائات آیتالله خامنهای - ولایت فقیه و حکم حاکم - سؤال ۶۳],</ref>}} |
|||
او عقیده دارد در نظام تحت ولایت او ولی فقیه همان حاکم اسلامی است و حکومتش تا قیامت ادامه پیدا میکند:<ref>[http://www.hawzah.net/FA/MagArt.html?MagazineID=0&MagazineNumberID=6246&MagazineArticleID=67150 پایگاه حوزه]، از کتاب اجوبة الاستفتائات، سید علی خامنهای</ref> |
|||
{{نقل قول|مراد از ولایت مطلقه فقیه جامعالشرایط، این است که دین حنیف اسلام که خاتم ادیان آسمانی و باقی تا روز قیامت است، دین حکومت است و دین اداره شئون جامعه، پس در این حکومت چارهای جز این نیست که تمام طبقات جامعه، یک ولی امر و حاکم شرع و رهبر داشته باشند، تا امت اسلام را از شر دشمنان اسلام و مسلمین حفظ کند و با جلوگیری تعدی قوی بر ضعیف، عدالت را در سیاست جامعه برپا دارند و وسایل پیشرفت فرهنگی، سیاسی و شکوفایی اجتماعی را فراهم سازد و چه بسا این کارها با خواستهها، مطامع، منافع و آزادی بعضی اشخاص در تضاد باشد.}}{{نیازمند منبع}} |
|||
از نظر او این حکومت و حاکمیت نه تنها اختیاری نیست،{{مدرک}} بلکه تحت عناوینی چون «مصلحت»، «حفاظت امت از دشمنان» و «اجرای حکم اسلام» گریز و چارهای از آن نیست. او همچنین اعتقاد دارد دایره این حاکمیت میتواند تا آزادی شخصی افراد پیش رود. خامنهای همچنین از «واجب بودن» اقدام علیه خواسته و صلاحدید مردم، در شرایطی که آنرا مخالف با آنچه که او «مصالح عمومی اسلام و مسلمین» مینامند، سخن به میان میآورد و حتی بیان میدارد که این تشخیص مصالح بر دوش حاکم مسلمین یا همان «ولی فقیه» است:<ref>[http://www.hawzah.net/FA/MagArt.html?MagazineID=0&MagazineNumberID=6246&MagazineArticleID=67150 پایگاه حوزه]، از کتاب اجوبة الاستفتائات، سید علی خامنهای</ref> |
|||
{{نقل قول|همچنین بر حاکم مسلمین پس از عهدهدار گردیدن وظیفه مهم رهبری واجب است، که عنداللزوم دست به اقدامات مناسب بزند و باید خواسته و صلاحدید حاکم مسلمین در مواردی که به مصالح عامه اسلام و مسلمین مربوط میشود، برخاسته و صلاحدید عامه مردم، مقدم گردد.}} |
|||
به گفته [[حسن فیروزآبادی]]، خامنهای در زمستان ۱۳۹۱ در برابر گفته عدهای که سخنان او را «فرمایش» میدانند، آنها را «دستور» دانست و از مسوولان حکومتی گلایه کرد که بدانها عمل نمیکنند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = [[حسین باستانی]]|نشانی= http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2013/03/130312_l39_analysis_khamenei_orders.shtml|عنوان=توصیف جدید رهبر ایران از جایگاه خود: حرفی نمیزنم مگر آنکه دستور باشد| ناشر =بیبیسی فارسی |تاریخ =۲۲ اسفند ۱۳۹۱ |تاریخ بازبینی=}}</ref> |
|||
=== فرهنگ ایرانی === |
|||
سید علی خامنهای بر این باور است، که به جای تأکید بر [[ایران باستان|ایران قبل اسلام]]، باید بر [[ایران|ایران بعد از اسلام]] تأکید شود زیرا به عقیدهٔ او افتخارات ایران بعد از اسلام برجسته تر از افتخارات ایران قبل از اسلام است. |
|||
او همچنین بیان کرده که پیشرفتهای حکومتهای [[دیلمیان|دیلمی]]، [[سلجوقیان|سلجوقی]] و [[صفویان|صفوی]] با پیشرفتهای [[ایران باستان|ایران قبل اسلام]]، قابل مقایسه نیست.<ref>{{یادکرد وب|نویسنده = |نشانی = http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/08/110829_l03_khamenei_government.shtml |عنوان =آیت الله خامنهای: به جای ایران قبل از اسلام بر ایران بعد از اسلام تأکید شود | ناشر =بیبیسی فارسی |تاریخ =۲۹ اوت ۲۰۱۱ |تاریخ بازدید =۲۹ اوت ۲۰۱۱}}</ref> |
|||
=== موسیقی === |
|||
سید علی خامنهای، دربارهٔ [[موسیقی]] گفتهاست: |
|||
{{نقل قول|موسیقی اگر انسان را از یاد خدا و معنویت غافل کند و به ابتذال، گناه و بیکارگی بکشاند، حرام است. ببینید، در مورد موسیقی دو حرف وجود دارد: یکی این که ببینیم، اساساً مشخصههای موسیقی حلال و حرام چیست و دیگر این که بیاییم، در مصداق، مرزهایی را مشخص کنیم تا جوانان بدانند که این یکی حرام و این یکی حلال است.<ref name="test">[http://www.hawzah.net/FA/MagArt.html?MagazineID=0&MagazineNumberID=4257&MagazineArticleID=28247 ]،</ref> البته این دومی کار آسانی نیست، کار دشواری است؛ که انسان از این اجراهای موسیقیهای گوناگون ـ موسیقی خارجی، موسیقی ایرانی هم با انواع و اقسامش، با کلام، بی کلام ـ بخواهد، یکی یکی اینها را مشخص کند اما مشخصههای کلی یی دارد که آن را میشود، گفت. البته من هم در جاهایی به بعضی از اشخاصی که دست اندر کار بودند، آنچه را که میتوانستم و میدانستم، گفتهام. حالا هم مختصری برای شما عرض میکنم. ببینید. موسیقی اگر انسان را به بیکارگی و ابتذال و بی حالی و واخوردگی از واقعیّتهای زندگی و امثال اینها بکشاند، این موسیقی، موسیقی حلال نیست، موسیقی حرام است.<ref name="test"/> موسیقی اگر چنانچه انسان را از معنویت، از خدا و از ذکر غافل کند، این موسیقی حرام است. موسیقی اگر انسان را به گناه و شهوترانی تشویق کند، این موسیقی حرام است.<ref name="test"/>}} |
|||
وی همچنین در دیدار با اعضای [[شورای عالی انقلاب فرهنگی]] در ارتباط با [[موسیقی]] گفت: |
|||
{{نقل قول|الان در دانشگاههای کشور ترویج موسیقی میشه، نباید بشود، ترویج موسیقی میشه؟! ترویج موسیقی یک کاری است بر خلاف مذاق اسلام. درسته که هر نوع موسیقی حرام نیست، اما ترویج موسیقی، معناش این نیست که یک موسیقی را که حرام نیست میگردند با دقت پیدا میکنند، اونو تعلیم میدهند به مردم و ترویج میکنند. این نیست، نخیر، درست عکس این است.<ref>[http://www.roozonline.com/persian/opinion/opinion-article/archive/2011/march/08/article/2-50.html روز آن لاین]</ref>}} |
|||
[[هوشنگ اسدی]]، یکی از همسلولیهای سابق سید علی خامنهای پیش از انقلاب دربارهٔ او میگوید: |
|||
{{نقل قول بزرگ}} او از همان ابتدا از موسیقی تنفر داشته است. هنگامی که اسدی در زندان آهنگی را از [[غلامحسین بنان|بنان]]، برای او زمزمه میکردهاست، خامنهای به وی میگوید که از موسیقی اجتناب کند و به دعا و مناجات بپردازد.<ref>{{یادکرد وب| نشانی = http://www.guardian.co.uk/world/2010/aug/02/iran-supreme-leader-music-islam| عنوان = Music fails to chime with Islamic values, says Iran's supreme leader | تاریخ بازدید = | تاریخ = | ناشر = گاردین | زبان = انگلیسی}}</ref> {{پایان نقل قول بزرگ}} |
|||
=== زنان === |
|||
خامنهای در سخنرانیهای خود به مناسبتهای گوناگون دیدگاه خود دربارهٔ زنان و نقش آنان را در جامعه بیان کرده است. این دیدارها گاه به مناسبت روز زن در ایران بودهاند و گاه با فعالان زن در جهان عرب. دولت ایران اغلب به تبلیغ دیدگاههای او دربارهٔ زنان میپردازد و بسیج ایران نیز برپایه این دیدگاهها منشوری تهیه کرده است تا به تبیین «زن مسلمان طراز انقلاب اسلامی» بپردازد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.persian.rfi.fr/node/90681 |عنوان=شاخصههای زن در انقلاب اسلامی براساس دیدگاههای سید علی خامنهای تدوین شد | ناشر = رادیو فرانسه پارسی|تاریخ =۲۰ آوریل ۲۰۱۳ |تاریخ بازبینی=۱۲ مه ۲۰۱۳}}</ref> |
|||
در ژوئیه ۱۹۹۷، او اندیشهٔ مشارکت برابر زنان در جامعه را منفی و ابتدایی و کودکانه خواند.<ref name="Hughes"/> به باور وی، حضور زنان در پستهای اجرایی کشور مایه افتخار نیست و نوعی انفعال در برابر گفتمان غربی به شمار میرود.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2013/05/130511_l45_khamenei_women.shtml|عنوان=رهبر ایران: حضور زنان در مناصب اجرایی افتخار ندارد | ناشر = بیبیسی پارسی|تاریخ = ۱۱ مه ۲۰۱۳|تاریخ بازبینی=}}</ref> او همچنین «خانهداری» و «فرزندآوری» را مجاهدت و هنر زنان دانسته است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=22443|عنوان= بیانات در دیدار جمعی از مداحان| ناشر = دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله خامنهای|تاریخ = ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۲|تاریخ بازبینی=}}</ref> |
|||
{{نقل قول|ارزش راستین زن با این سنجیده میشود که او چه میزان محیط خانواده را برای همسر و فرزندانش همانند بهشت میکند.<ref name="Hughes"/>}} |
|||
همزمان با رهبری سید علی خامنهای، سیاستهای محدودیتی برای زنان ایران دنبال شد. این شامل جلوگیری از سفر به خارج زنان بیاجازه «ولی» (که اغلب شوهر یا پدر میباشد) و [[جداسازی جنسیتی]] میشود.<ref name="Hughes">{{یادکرد|نویسنده =Donna M. Hughes |نشانی=http://www.uri.edu/artsci/wms/hughes/reform.htm |عنوان=Women and Reform in Iran| ناشر = University of Rhode Island|تاریخ =February 2000|تاریخ بازبینی=12 May 2013|زبان=en}}</ref> سرکوب زنان از راه کنترل پوشش هر سال توسط [[گشت ارشاد|گشتهای ارشاد]] اعمال میشود و زنان ناچار به بر سر گذاشتن [[حجاب]] میشوند. سرپیچی از این قانون اغلب دستگیری و جریمه نقدی به همراه دارد.<ref>{{یادکرد|نویسنده =Jason Rezaian |نشانی=http://articles.washingtonpost.com/2012-07-21/world/35488091_1_hijab-morality-police-iranian-city|عنوان= Struggle over what to wear in Iran| ناشر =Washington Post|تاریخ = 21 July 2012|تاریخ بازبینی=12 May 2013|زبان=en}}</ref> در ژوئن ۱۹۹۸، سید علی خامنهای دستور به «سرکوب رفتارهای سرکشانه زنان» داد و تا میانه اوت همان سال، ۱۸۰۰ زن و مرد به دلیل آنچه «پوشش نامناسب و رفتار هرزه» خوانده شد توسط پلیس دستگیر شدند. این دوره همچنین شاهد سرکوب روزنامهنگاران زن و روزنامهها و مجلات ویژهٔ زنان همچون [[مجله زنان]] بود.<ref name="Hughes"/> |
|||
== اتهامات == |
|||
=== ماجرای کرخه کور === |
|||
بنا بر ادعای [[ابوالحسن بنیصدر]] که در آن زمان فرماندهی کل قوا را بر عهده داشته است، خامنهای در جریان جنگ ایران و عراق و در نبرد کرخه کور در جبهه جنگ حضور یافته ولیکن فرار وی از منطقه عملیاتی موجب تضعیف روحیه و فرار سربازان شده است.<ref>[http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2011/09/110916_l13_banisadr_interview_on_khamenei.shtml بیبیسی]</ref> از سوی دیگر سایت مشرق نیوز ادعا دارد که در جریان جنگ اساساً چنین اتفاقی نیافتاده است. همچنین سخنان خامنهای علیه بنیصدر در مجلس نه در پاسخ نمایندگان سؤال کننده از وی در مورد فرار از جنگ، بلکه در جریان جلسه رای عدم کفایت در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ میباشد.<ref>[http://www.mashreghnews.ir/fa/news/68879/تحلیلی-بر-عملیات-فریب-بی-بی-سی مشرق نیوز]</ref> |
|||
=== ترور میکونوس === |
|||
{{اصلی|ترور میکونوس}} |
|||
در ۲۱ فروردین [[۱۳۷۶]]، دادگاهی در [[آلمان]]، که به پرونده [[ترور میکونوس]] رسیدگی میکرد، در طی حکمی ''کمیته امور ویژه جمهوری اسلامی'' را، که سید علی خامنهای یکی از اعضای آن بود، به دادن دستور این ترور، متهم کرد.<ref>{{یادکرد وب |
|||
| نشانی = http://www.radiofarda.com/Article/2007/12/12/o2_mykonos.html |
|||
| عنوان = «از آزادی هماهنگ کننده تیم ترور میکونوس متاسفم» |
|||
| تاریخ بازدید =۲۶ نوامبر ۲۰۰۸ |
|||
| نویسنده = |
|||
| تاریخ = چهارشنبه ۲۱ آذر ۱۳۸۶ |
|||
| ناشر = وبگاه رادیو فردا |
|||
| زبان = فارسی |
|||
}}</ref> |
|||
مرتضی سرمدی معاون ارتباطات وزیر امور خارجه ایران، در آن زمان اتهامات دستگاه قضائی آلمان را به شدت رد کرد و گفت: «ایران معتقد است مقامات قضایی آلمان و دستگاه قضایی این کشور تحت نفوذ صهیونیستها به مبارزه سیاسی کثیفی علیه جمهوری اسلامی ایران دست یازیدهاند.»<ref>[http://www.asriran.com/view.php?id=1661 جزئیات خواندنی ماجرای میکونوس بعد از ۱۴ سال ] '''(فارسی)''' سایت خبری تحلیلی عصر ایران به نقل از کتاب «بررسی روابط ایران و آلمان» نوشته سید حسین موسویان چاپ مرکز تحقیقات استراتژیک/ شابک: ۹۶۴۷۲۹۸۱۷x</ref> |
|||
پس از این حکم، آلمان و ایران سفرای خود در دو کشور را فرا خواندند و آلمان چهار دیپلمات ایرانی را از این کشور اخراج کرد، تمامی کشورهای عضو [[اتحادیه اروپا]] نیز، سفرای خود را از ایران فراخواندند. |
|||
ایران نیز در پاسخ به این حرکت [[اتحادیه اروپا]]، تمام سفیران خود را از کشورهای عضو این اتحادیه فرا خواند و روابط دو طرف دچار بحران شد. |
|||
که تا سه ماه بعد و پیروزی [[محمد خاتمی]] در انتخابات ریاست جمهوری ادامه داشت.<ref>{{یادکرد وب |
|||
| نشانی = http://www.cnn.com/WORLD/9704/10/germany.iran/ |
|||
| عنوان =German court implicates Iran leaders in '92 killings |
|||
| تاریخ بازدید =۲۶ نوامبر ۲۰۰۸ |
|||
| نویسنده = |
|||
| تاریخ =April ۱۰, ۱۹۹۷ |
|||
| ناشر =وبگاه [[سی ان ان|CNN]] |
|||
| زبان =انگلیسی |
|||
}}</ref><ref>{{یادکرد وب |
|||
| نشانی = http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9E00E6D9103CF932A25757C0A961958260&sec=&spon=&pagewanted=all |
|||
| عنوان =BERLIN COURT SAYS TOP IRAN LEADERS ORDERED KILLINGS |
|||
| تاریخ بازدید =۲۶ نوامبر ۲۰۰۸ |
|||
| نویسنده = ALAN COWELL |
|||
| تاریخ = April ۱۱, ۱۹۹۷ |
|||
| ناشر =وبگاه [[نیویورک تایمز|The New York Times]] |
|||
| زبان =انگلیسی |
|||
}}</ref> |
|||
این واقعه، موجی از اعتراضات را در میان مردم ایران علیه آلمان برانگیخت.<ref>[http://www.asriran.com/view.php?id=1661 جزئیات خواندنی ماجرای میکونوس بعد از ۱۴ سال ]</ref> صدهاتن از ایرانیان مخالف حکومت پس از اعلام حکم به شادمانی و رقص در خیابانهای آلمان پرداختند و آلمان به شهروندانش درمورد سفر به ایران هشدار داد.<ref>[http://www.cnn.com/WORLD/9704/10/germany.iran.pm/index.html German court rules Iranian leaders ordered Berlin slayings]</ref> |
|||
=== دادگاه آرژانتین === |
|||
[[پرونده:Lula Khamenei Teerã 2010.jpg|بندانگشتی|چپ|300px|در دیدار با [[لوئیس ایناسیو لولا داسیلوا]] رئیس جمهور وقت [[برزیل]]]] |
|||
{{اصلی|بمبگذاری آمیا}} |
|||
نشریه [[نیویورک تایمز]]، مدعی است، که ''عبدالقاسم مصباحی''، یکی از افراد بلندپایه [[وزارت اطلاعات ایران]] که درسال ۱۹۹۶ به [[آلمان]] گریخت، در مصاحبهای با بازپرس دادگاه آمیا، که برای رسیدگی به پرونده [[بمب گذاری آمیا]] برگزار شده بود، خامنهای را متهم کرد که عامل اصلی این ترور بوده و ۲۰۰ میلیون دلار ازحساب مشترک خود با [[احمد خمینی]] در بانک سوئیس را صرف این کار کردهاست. در نهایت دادگاه [[آرژانتین]] هیچ حکمی دربارهٔ خامنهای صادر نکرد<ref> |
|||
{{یادکرد وب |
|||
| نشانی = http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=940DE7DF163EF933A25750C0A9659C8B63&sec=&spon=&pagewanted=all |
|||
| عنوان = Argentine Judge Indicts 4 Iranian Officials in 1994 Bombing of Jewish Center |
|||
| تاریخ بازدید =۲۶ نوامبر ۲۰۰۸ |
|||
| نویسنده = LARRY ROHTER |
|||
| تاریخ = March ۱۰, ۲۰۰۳ |
|||
| ناشر = وبگاه [[نیویورک تایمز|The New York Times]] |
|||
| زبان = انگلیسی |
|||
}}</ref> |
|||
... و نیز مقامات ایرانی مدعی هستند که، تاکنون هیچ مدرکی علیه دخالت جمهوری اسلامی ایران در این خصوص ارائه نشده و سیستم قضایی آرژانتین را فاسد و موضوع را توطئهای سیاسی از سوی [[صهیونیست|صهیونیستها]] و [[آمریکا]] تلقی میکنند.<ref>{{ |
|||
یادکرد وب |
|||
|عنوان=روزنامه همشهری - ایران - سیاستخارجی - واکنش ایران به اتهامات مجدد آرژانتین |
|||
|تاریخ= ۱۳۸۶/۰۸/۰۵ |
|||
|نشانی = http://www.hamshahri.org/News/?id=7154 |
|||
|تاریخ بازدید = ۱۳۸۶/۰۲/۱۶ |
|||
}}</ref> |
|||
== اینترنت و حضور در شبکههای اجتماعی مجازی == |
|||
در دوران رهبری خامنهای بر ایران، این کشور شاهد ورود فناوریهای نوین ارتباطی همانند [[اینترنت]] بود. با اینکه جمعیت زیادی از جوانان ایران به اینترنت دسترسی دارند، [[اینترنت در ایران|خدمات اینترنت در این کشور]] با محدودیتهایی روبرو است که اغلب از سوی نهادهای مرتبط با رهبر اعمال میشوند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.bbc.com/news/world-middle-east-17288785 |عنوان= Iran's Supreme Leader sets up body to oversee internet| ناشر = BBC World|تاریخ = 7 March 2012|تاریخ بازبینی= 19 September 2014|کد زبان = en}}</ref> به گفته [[احمد علمالهدی]]، خامنهای مخالف بالا بردن سرعت اینترنت در ایران است و برای مقابله با آن دستور داده است.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://sobhtoos.ir/politic/1393/06/25/تقابل-نظامی-با-ایران-به-نفع-غرب-نیست-آم|عنوان= تقابل نظامی با ایران به نفع غرب نیست| ناشر = صبح توس |تاریخ = ۲۵ شهریور ۱۳۹۳|تاریخ بازبینی=|کد زبان =}}</ref> |
|||
با این حال دفتر خامنهای در فضای مجازی فعالیت دارد و علاوه بر اداره یک سایت اینترنتی بسیار فعال و به لحاظ فنی پیشرفته، بر روی شبکههای اجتماعی [[فیس بوک]]،<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی=http://www.radiofarda.com/content/f8-khamenei-joins-facebook/24801176.html|عنوان=آیتالله خامنهای به عضویت فیس بوک درآمد| ناشر = رادیو فردا|تاریخ =۲۷ آذر ۱۳۹۱|تاریخ بازبینی=|کد زبان =}}</ref> [[توییتر]] و [[اینستاگرام]] نیز حضور دارد.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2012/12/121217_l39_khamenei_facebook_page.shtml|عنوان=آیتالله سید علی خامنهای عضو فیسبوک شد|تاریخ بازبینی= ۱۷ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref><ref>http://www.azadegi.com/link/2012/12/17/288683</ref> به باور خامنهای استفاده از فیس بوک در شرایطی که موجب «مفسده، تقویت دشمنان اسلام یا خوف ارتکاب گناه» نباشد بلامانع است.<ref>{{یادکرد وب|نشانی=http://www.dw.de/خامنهای-استفاده-از-فیسبوک-در-شرایطی-بلامانع-است/a-15916330|عنوان=خامنهای: استفاده از فیسبوک در شرایطی بلامانع است|تاریخ بازبینی= ۱۷ دسامبر ۲۰۱۲}}</ref> |
|||
== انتقادها از رهبری == |
|||
[[پرونده:6th Day - Mousavi n His wife.jpg|بندانگشتی|میرحسین موسوی و همسرش زهرا رهنورد از جمله منتقدان شیوه حکومتی آیتالله خامنهای هستند که در حصر خانگی به سر میبرند.]] |
|||
خامنهای تاکنون چندین بار در زمینه چگونگی رهبری و اداره کشور مورد انتقاد قرار گرفته است. اغلب مخالفان وی در ایران توسط دستگاههای اطلاعاتی دستگیر، زندانی، محصور، یا حذف میشوند.<ref name="کیهانمنش">{{یادکرد وب |نویسنده = جلال کیهان منش|نشانی=http://www.roozonline.com/persian/news/newsitem/article/-f473b4f15d.html |عنوان= سرنوشت منتقدین آِیت الله خامنهای| ناشر = [[روزآنلاین]]|تاریخ = ۹ آبان ۱۳۸۸|تاریخ بازبینی= ۱۲ بهمن ۱۳۹۲}}</ref> |
|||
بعضی مخالفانی که در دوره خمینی دستگیر و به زندان افتاده بودند نیز در دوره خامنهای به حصر انداخته شدند؛ از جمله آنها [[نورالدین کیانوری]]، رهبر حزب توده ایران، بود که در نامهای به خامنهای پس از رسیدن او به قدرت در نامهای به شرح شکنجههای زندان بر خودش، خانوادهاش، و اعضای حزب توده پرداخت. او به همراه همسرش [[مریم فیروز]] پس از اعتراف اجباری در زیر شکنجه به «[[خانه امن (ایران)|خانه امن]]» منتقل و تا هنگام مرگ در آنجا نگاه داشته شدند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://persian.iranhumanrights.org/1389/12/safe_house/|عنوان= تاریخچهای از «حصر» و بازداشت در «خانه امن»: سرنوشت چهار رهبر ناپدید شده چه خواهد بود؟| ناشر = کمپین بینالمللی حقوق بشر در ایران|تاریخ = ۱۵ اسفند ۱۳۸۹|تاریخ بازبینی= ۱۲ بهمن ۱۳۹۲}}</ref> |
|||
پس از فوت خمینی و در پی انتشار فهرستی از سوی حوزه علمیه قم که در آن نام مراجع تقلید آورده شده بود، خامنهای به عنوان مرجع تقلید معرفی شد. چنین چیزی واکنش تعدادی از مراجع تقلید را در برداشت. آنها بر این باور بودند که خامنهای درجه مرجعیت ندارد. در سال ۱۳۷۶ و چند ماه پس از انتخابات دوم خرداد، [[آیت الله حسینعلی منتظری]] که یکی از استادان او بود، در یک سخنرانی به شدت از خامنهای انتقاد کرد و گفت: |
|||
{{نقل قول|آقای خامنهای شما که در شان و حد مرجعیت نیستید... آیتالله مؤمن (عضو شورای نگهبان) به من گفت یکی از این آقایان (نماینده آیتالله خامنهای در دفتر استفتائات) میرود در دفتر ایشان در قم مینشیند و مسائل را مطابق نظر آقای خامنهای جواب میدهد به ایشان گفتم ایشان که رساله ندارد، شما چگونه فتوا را بر طبق نظر ایشان جواب میدهید؟ گفت ما روی تحریر امام [خمینی] جواب میدهیم! گفتم مردم آخر مسئله ایشان را میخواهند، گفت: میگویند ایشان فتوایش مثل فتوای امام است، ما روی تحریر امام جواب میدهیم! خوب این معنایش مبتذل کردن مرجعیت شیعه نیست؟<ref name="کیهانمنش"/>}} |
|||
این سخنرانی (معروف به [[سخنرانی ۱۳ رجب]]) حصر منتظری را در پی داشت. این حصر برای شش سال ادامه یافت تا آنکه سرانجام در اواسط دوره دوم دولت اصلاحات در آن بازنگری شد. در رسانههای رسمی ایران برای سالها از منتظری به بدی یاد میشد و او را «شیخ سادهلوح» و عامل غرب و [[ضد انقلاب]] مینامیدند. آیتالله منتظری تا هنگام مرگ در آذر سال ۱۳۸۸ منتقد رهبری سید علی خامنهای باقی ماند و در سخنرانیهایش درخواست انتخابات آزاد، واگذاری قدرت و اجازه انتقاد از او داشت.<ref>{{یادکرد |نویسنده = |نشانی= http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/2699541.stm|عنوان= Profile: Iran's dissident ayatollah| ناشر =BBC World |تاریخ =30 January 2003 |تاریخ بازبینی=1 February 2014 |زبان = en}}</ref> |
|||
پس از انتخابات جنجالبرانگیز ۱۳۸۸ در ایران، انتقاد از روش رهبری خامنهای بالاتر گرفت. کسانی چون [[محمد نوریزاد]] و [[مهدی خزعلی]] از جمله کسانی بودند که با نوشتن نامههای انتقادی از او، روش برخورد نیروهای زیر فرمانش را در برخورد و کشتن معترضان به انتخابات زیر سؤال بردند. پاسخ حکومت به این افراد دستگیری و شکنجه آنها بوده است؛ به گونهای که نوریزاد و خزعلی هر دو بارها توسط نیروهای اطلاعاتی دستگیر و مورد ضرب و شتم قرار گرفتند.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.radiofarda.com/archive/news/20120109/143/143.html?id=24446558|عنوان=مهدی خزعلی، وبلاگنویس منتقد، بازداشت شد | ناشر = رادیو فردا|تاریخ =۱۹ دی ۱۳۹۰|تاریخ بازبینی=}}</ref> در یکی از واپسین نامههای خود به خامنهای، نوریزاد او را به دلیل کارنامه سیاسی اش به عدم کفایت سیاسی و توانایی رهبری کشور متهم کرد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده =شاهرخ بهزادی |نشانی= http://www.persian.rfi.fr/نوری-زاد-خطب-به-آیت-الله-خامنه-ای-عدم-کفایت-شما-برای-رهبری-قطعی-و-محرزاست-20140201/ایران|عنوان= نوریزاد خطاب به آیتالله خامنهای: عدم کفایت شما برای رهبری قطعی و محرز است | ناشر =رادیو فرانسه |تاریخ =01 فوریه 2014 |تاریخ بازبینی=}}</ref> |
|||
== جراحی پروستات == |
|||
در صبح ۱۷ شهریور ۱۳۹۳، وبسایت رسمی سید علی خامنهای از عمل جراحی پروستات وی خبر داد. [[علیرضا مرندی]]، رئیس تیم معالج وی اعلام کرد: «مدتی بود که این عارضه در رهبر انقلاب ایجاد شده بود و نظر پزشکان این بود که اکنون زمان مناسبی برای عمل است و رهبر معظم انقلاب نیز از نظر پزشکان معالج تبعیت کردند ... رهبری پس از هفت روز درتاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۹۳ از بیمارستان مرخص شدند.» عمل جراحی پروستات رهبر ایران با موفقیت انجام شد.<ref>{{یادکرد وب |نویسنده = |نشانی= http://www.entekhab.ir/fa/news/180065/|عنوان= عمل جراحی موفقیت آمیز رهبر معظم انقلاب/عیادت روحانی و آیتالله هاشمی از حضرت آیتالله خامنهای/دکتر مرندی: وضعیت عمومی رهبری کاملاً خوب است/ایشان بعد از طی دوران نقاهت به منزل منتقل میشوند | ناشر =انتخاب |تاریخ =۱۷ شهریور ۱۳۹۳ |تاریخ بازبینی=}}</ref> |
|||
== کتابشناسی == |
|||
=== تالیفها و پژوهشها === |
|||
{| |
|||
| |
|||
* فلسطین از منظر آیتالله خامنهای<ref>{{یادکرد وب|نشانی = http://www.tasnimnews.com/Home/Single/792567 |عنوان = فرمایشات رهبر انقلاب دربارهٔ فلسطین خواندنی شد |ناشر = تسنیم|تاریخ بازدید = |تاریخ = ۱۶ تیر ۱۳۹۴}}</ref> |
|||
* طرح کلی اندیشه اسلامی در [[قرآن]] |
|||
* از ژرفای نماز |
|||
* گفتاری در باب صبر |
|||
* چهار کتاب اصلی [[علم رجال]] |
|||
* ولایت |
|||
* پیشوای صادق |
|||
* وحدت و تحزّب |
|||
* هنر از دیدگاه آیتالله خامنهای |
|||
* اجوبة الاستفتائات |
|||
* درست فهمیدن دین |
|||
* عنصر مبارزه در زندگی ائمه |
|||
* روح توحید نفی عبودیت غیر خدا |
|||
* ضرورت بازگشت به قرآن |
|||
* سیره [[امام سجاد]] |
|||
* [[امام رضا]] و ولایتعهدی<ref>[http://www.hawzah.net/fa/Magazine/View/4180/5151/47032/ولایتعهدی-امام-رضا-(علیه-السلام)-از-دیدگاه-شهاید-مطهری]</ref> |
|||
* [[تهاجم فرهنگی]] |
|||
* حدیث ولایت |
|||
|} |
|||
=== ترجمهها === |
|||
:* صلح امام حسن، تألیف [[راضی آل یاسین]]. |
|||
:* آینده در قلمرو اسلام، تألیف [[سید قطب]].<ref>{{یادکرد وب |
|||
| نشانی = hhttp://www.iranianmagazines.com/npview.asp?ID=1662669 |
|||
| عنوان = حکومت جهانی مهدوی |
|||
| تاریخ بازدید = ۲۶ آبان ۱۳۸۸ |
|||
| ناشر = روزنامه رسالت، شماره ۶۴۸۳، صفحه ۱۸، ۱۳۸۷}}</ref> |
|||
:* مسلمانان در نهضت آزادی [[هندوستان]]، تألیف [[عبدالمنعم نمری نصری]]. |
|||
:* ادعانامه علیه تمدّن غرب، تألیف [[سید قطب]]. |
|||
== جستارهای وابسته == |
|||
* [[ولایت فقیه]] |
|||
* [[مرجع تقلید]] |
|||
* [[حوزه علمیه خراسان]] |
|||
== پانویس == |
|||
{{پانویس|۳|اندازه=ریز|جعبه=بله}} |
|||
== منابع == |
|||
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی =آبراهامیان| نام =یرواند| پیوند نویسنده =یرواند آبراهامیان| عنوان =کودتا| ترجمه =محمدابراهیم فتاحی| سال =۱۳۹۳| ناشر =[[نشر نی]]|مکان =تهران| شابک = 978-964-185-342-8}} |
|||
* {{یادکرد|کتاب=پرتوی از خورشید|نویسنده = شیرازی، علی|چاپ=شانزدهم|صفحه=صفحهٔ ۲۰۸|سال=۱۳۸۵}} |
|||
* {{یادکرد|فصل=رهبر|کتاب=قدمت روی چشم|نویسنده=سرژ میشل و پائولو وودز |نویسندگان سایر بخشها=|ترجمه=لاله پویا|ناشر= برنارد گراسه|چاپ=|شهر=پاریس|کوشش=|ویرایش= |صفحه=|سال=۲۰۱۰|شابک=|ژورنال=|نشریه=|تاریخ=۲۰۱۰|شماره=|زبان=فارسی}} |
|||
* {{یادکرد|نویسنده=دفتر نشر و حفظ آثار آیتالله خامنهای|مقاله=استمداد از خدا|نشریه=[[روزنامه همشهری]]|تاریخ=۱۸ خرداد ۱۳۸۸|شماره=شماره ۴۸۵۳|صفحه=صفحه ۱۷}} |
|||
{{چپچین}} |
|||
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = Garver| نام =John W| عنوان =China and Iran: ancient partners in a post-imperial world| نشانی =http://books.google.com/books?id=u2X1DNUATjkC&pg=PA100&lpg=PA100&dq=Patrice+Lumumba+khamenei&source=bl&ots=uGq2nUviOn&sig=xHPHP62oRl636yKuBzt2tej0ras&hl=en&sa=X&ei=XGRFT9iIJMrr0gGv0ezpAw&redir_esc=y#v=onepage&q=Patrice%20Lumumba%20khamenei&f=false| تاریخ =۲۰۰۶| ناشر = University of Washington Press| مکان = Washington| زبان = en| شابک = ISBN 978-0-295-98631-9| صفحات =۴۰۵}} |
|||
* {{یادکرد وب | نام خانوادگی =Zucker| نام = Daniel M| عنوان =Iran’s VEVAK: Disinformation, Inc. | نشانی =http://www.ocnus.net/cgi-bin/exec/view.cgi?archive=106&num=27144 | بازبینی =۲۴–۰۲–۲۰۱۲ | تاریخ = Dec 17, 2006| ناشر = Ocnus| کد زبان = en}} |
|||
* {{یادکرد کتاب | نام خانوادگی = Berman| نام =Ilan| عنوان =Tehran Rising: Iran's Challenge to the United States| نشانی =http://books.google.com/books?id=ihhZ8K0dawwC&pg=PA12&lpg=PA12&dq=Patrice+Lumumba+khamenei&source=bl&ots=qLyoKX8g_P&sig=tifA0F6gGWFusnGINh6vgT79bfc&hl=en&sa=X&ei=XGRFT9iIJMrr0gGv0ezpAw&redir_esc=y#v=onepage&q=Patrice%20Lumumba%20khamenei&f=false| تاریخ = ۲۰۰۵| ناشر = Rowman & Littlefield| مکان = Maryland| زبان = en| شابک = ISBN 978-0-7425-4904-3 | صفحات =۲۲۳}} |
|||
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = TIMMERMAN| نام =KENNETH R | عنوان = Iran’s “Moderates” Are No Reformer| ژورنال =The Brown journal of world affairs | سری = ۹| ناشر = Institute for International Studies (Brown University)| تاریخ = ۲۰۰۲| زبان =en | پیوند = http://www.watsoninstitute.org/bjwa/archive/9.2/Iran/Timmerman.pdf| تاریخ دسترسی =۲۴–۰۲–۲۰۱۲}} |
|||
* {{یادکرد ژورنال | نام خانوادگی = Wihbey| نام = Paul Michael| عنوان = The Southern Eurasian Great Game| ژورنال = IASPS Research Papers in Strategy| شماره =۸ | ناشر =Institute for Advanced Strategic and Political Studies | تاریخ = ۱۹۹۹| زبان = en| پیوند = http://www.iasps.org/strategic8/eurasia.htm| تاریخ دسترسی = ۲۴–۰۲–۲۰۱۲}} |
|||
{{پایان چپچین}} |
|||
== پیوند به بیرون == |
|||
{{ویکیگفتاورد}} |
|||
{{ویکیانبار|Category:Ali Khamenei}} |
|||
* [http://tarikhirani.ir/fa/news/3/bodyView/5184/0/رهبر.انقلاب.در.جبهههای.جنگ.html رهبر انقلاب در جبهههای جنگ] ''tarikhirani.ir'' |
|||
* [http://www.leader.ir وبگاه رسمی دفتر رهبری] |
|||
* [http://www.khamenei.ir وبگاه مرکز نشر آثار آیتالله خامنهای] |
|||
* [http://www.khamenei.ir/FA/Biography/index.jsp زندگینامه برگرفته از وبگاه رسمی] |
|||
* {{یوتیوب|kJUroC9C8LE|مستند خط و نشان رهبر}} |
|||
* [http://www.bbc.co.uk/persian/iran/2014/11/141108_l45_obama_khamenei_letters همه نامههای باراک اوباما به آیتالله خامنهای] بیبیسی فارسی |
|||
{{جعبه آغازی}} |
|||
{{succession box|قبل = [[محمد علی رجایی]]|عنوان = رئیس جمهور ایران|سالها=۱۳۶۸–۱۳۶۰|بعد=[[اکبر هاشمی رفسنجانی]]}} |
|||
{{succession box|قبل = وجود نداشته|عنوان = [[مجمع تشخیص مصلحت نظام]]|سالها = ۱۳۶۸–۱۳۶۶|بعد = [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]}} |
|||
{{succession box|قبل = [[روحالله خمینی]]|عنوان = [[رهبر جمهوری اسلامی ایران]]|سالها = ۱۳۶۸–تاکنون|بعد = نامعلوم}} |
|||
{{جعبه پایانی}} |
|||
{{مستند کردن}} |
|||
{{سید علی خامنهای}} |
|||
{{رهبران ایران}} |
|||
{{مراجع تقلید شیعه}} |
|||
{{رئیسجمهورهای ایران}} |
|||
{{اسلامگرایی}} |
|||
{{تحریف تاریخ}} |
|||
{{ترتیبپیشفرض:خامنهای، علی}} |
|||
[[رده:سید علی خامنهای]] |
|||
[[رده:آذریهای ایرانی]] |
|||
[[رده:آمریکاستیزی]] |
|||
[[رده:آیتاللههای اهل ایران]] |
|||
[[رده:اسلامگرایان اهل ایران]] |
|||
[[رده:اعضای حزب جمهوری اسلامی]] |
|||
[[رده:اعضای شورای انقلاب اسلامی ایران]] |
|||
[[رده:افراد زنده]] |
|||
[[رده:افراد مربوط به انقلاب ۱۳۵۷ ایران]] |
|||
[[رده:امامان جمعه شهر تهران]] |
|||
[[رده:انقلابیون اهل ایران]] |
|||
[[رده:انکارکنندگان هولوکاست]] |
|||
[[رده:اهالی آذربایجان]] |
|||
[[رده:اهالی مشهد]] |
|||
[[رده:تبعیدشدگان اهل ایران]] |
|||
[[رده:روحانیان سیاستمدار رزمنده در جنگ ایران و عراق]] |
|||
[[رده:روحانیان شیعه اهل ایران]] |
|||
[[رده:رهبران ایران]] |
|||
[[رده:رهبران ملی کنونی]] |
|||
[[رده:رئیسجمهورهای ایران]] |
|||
[[رده:زادگان ۱۳۱۸]] |
|||
[[رده:زادگان ۱۹۳۹ (میلادی)]] |
|||
[[رده:زندانیان کمیته مشترک ضدخرابکاری]] |
|||
[[رده:سیاستمداران آذری اهل ایران]] |
|||
[[رده:شیعیان ایران]] |
|||
[[رده:عالمان مسلمان]] |
|||
[[رده:مترجمان اهل ایران]] |
|||
[[رده:مترجمان سده ۲۰ (میلادی)]] |
|||
[[رده:مراجع تقلید زنده]] |
|||
[[رده:نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۶۴)]] |
|||
[[رده:نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران (مهر ۱۳۶۰)]] |
|||
[[رده:نجاتیافتگان از ترور]] |
|||
[[رده:نجاتیافتگان از ترور اهل ایران]] |
|||
[[رده:نمایندگان دوره اول مجلس شورای اسلامی]] |
|||
[[رده:نویسندگان متون دینی]] |
|||
[[رده:وزیران ایران]] |
|||
[[رده:عالمان شیعه]] |
|||
[[رده:روحانیان شیعه]] |
|||
[[رده:اعضای هیئت بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران]] |
نسخهٔ ۱۶ ژانویهٔ ۲۰۱۶، ساعت ۱۹:۰۰
سید علی خامنهای | |
---|---|
دومین رهبر جمهوری اسلامی | |
دوره مسئولیت ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ – تاکنون | |
رئیسجمهور | اکبر هاشمی رفسنجانیسید محمد خاتمیمحمود احمدینژادحسن روحانی |
پس از | سید روحالله خمینی |
سومین رئیس جمهور ایران | |
دوره مسئولیت ۱۷ مهر ۱۳۶۰ – ۱۲ مرداد ۱۳۶۸ | |
نخستوزیر | میرحسین موسوی |
رهبر | سید روحالله خمینی |
پس از | محمدعلی رجایی |
پیش از | علیاکبر هاشمی رفسنجانی |
سومین امام جمعهٔ تهران | |
دوره مسئولیت ۱۳۵۸ – تاکنون | |
پس از | حسینعلی منتظری |
نمایندهٔ مجلس شورای اسلامی | |
دوره مسئولیت ۷ خرداد ۱۳۵۹ – ۱۳۶۰ | |
حوزه انتخاباتی | حوزه انتخاباتی پنجم تهران |
وزیر دفاع ایرانکابینهٔ موقت شورای انقلاب | |
دوره مسئولیت آبان ۱۳۵۸ – بهمن ۱۳۵۸ | |
پس از | مصطفی چمران |
پیش از | جواد فکوری |
اطلاعات شخصی | |
زاده | سید علی حسینی خامنه ۲۴ تیر ۱۳۱۸ (شناسنامه) ۲۹ فروردین ۱۳۱۸[۱] (خطا: نیازمند سال، ماه، روز معتبر سال) مشهد، خراسان |
ملیت | ایران |
حزب سیاسی | حزب جمهوری اسلامیجامعه روحانیت مبارز |
همسر(ان) | منصوره خجسته باقرزاده[۲][۳] |
فرزندان | مصطفی، مجتبی (۱۳۴۸)، مسعود (۱۳۵۳)، میثم (۱۳۵۷)، بشری (۱۳۵۹)، هدی (۱۳۶۰) |
محل تحصیل | حوزهٔ علمیهٔ مشهدحوزهٔ علمیهٔ قم |
پیشه | سیاستمدار |
تخصص | روحانی |
خویشاوندان سرشناس | پدر: سید جواد خامنهایبرادران: محمد (۱۳۱۴)، هادی (۱۳۲۶)، حسنخواهر: بدری (همسر شیخ علی تهرانی) |
امضا | پرونده:امضای آیتالله خامنهای.png |
وبگاه | |
لقب(ها) | سیدعلی |
سید علی حسینی خامنه[۴] (زادهٔ ۲۹ فروردین ۱۳۱۸،[۱] مشهد) معروف به سید علی خامنهای، آیتالله خامنهای، امام خامنهای، رهبر انقلاب اسلامی، مقام معظم رهبری و ولی امر مسلمین جهان،[۵]؛ رهبر کنونی و دومین ولی فقیه در جمهوری اسلامی ایران است. او طبق قانون اساسی عالیترین مقام کشور و فرمانده کل نیروهای مسلح محسوب میشود. وی پیش از این، سومین رئیسجمهور ایران از سال ۱۳۶۰ تا ۱۳۶۸ در دو دورهٔ پیاپی بود. او از سال ۱۳۷۳ به عنوان مراجع تقلید شیعیان اعلام شده اما برخلاف عرف رساله توضیح المسائلی از سوی او منتشر نشده است.
خامنهای تا ۱۹ سالگی تحصیلاتی در حوزه علمیه مشهد و حوزه علمیه نجف فرا گرفت و سپس برای تحصیلات عالی به حوزه علمیه قم رفت. وی در این حوزه با روحالله خمینی که از استادان آنجا بود و بعدها بنیانگذار حکومت جمهوری اسلامی ایران شد آشنا شد و بر سر درسهای او نشست. در جوانی با جنبشهای مخالف حکومت پادشاهی پهلوی همراه شد و نخستین بار پس از حادثه ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ دستگیر و به زندان انداخته شد. او چندین بار دیگر نیز در طی دوران حکومت شاهنشاهی توسط ساواک دستگیر شد که مجموعاً ۶ مرتبه از بازداشتهای وی در زندانهای دوران پهلوی در اسناد ساواک و زندگی نامه او ثبت گردیده است؛ این دستگیریها به آشنایی او با چندین انقلابی معروف از جمله آیتالله حسینعلی منتظری انجامید. با اوجگیری اعتراضات مردمی در سال ۱۳۵۷ و آزادسازی تعدادی از زندانیان سیاسی از سوی حکومت به منظور بازتر کردن فضای سیاسی، خامنهای پس از واپسین دوره تبعید خود در ایرانشهر به زادگاهش مشهد بازگشت.
به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷، خامنهای عضوی از شورای انقلاب شد و در سال ۱۳۵۹ به نمایندگی مردم تهران در نخستین مجلس شورای اسلامی رسید. یک سال بعد او توانست از یک سوءقصد که توسط هواداران گروه فرقان طراحی شده بود جان سالم به در برد. از آن پس، خامنهای سمت ۲ دور پیاپی ریاست جمهوری ایران را میان سالهای ۱۳۶۸–۱۳۶۰ بر دوش داشت. وی پس از درگذشت آیتالله خمینی در سال ۱۳۶۸ به عنوان دومین ولی فقیه به رهبری ایران رسید و از آن هنگام تاکنون بر این مسند است. او امام جمعهٔ تهران و رئیس بنیاد دائرةالمعارف اسلامی (منتشر کنندهٔ دانشنامه جهان اسلام) نیز میباشد.[۶]
اوان زندگی
زادروز
این مقاله بخشی از رشته مقالات دربارهٔ سیاست در ایران است |
نظام جمهوری اسلامی ایران |
---|
قانون اساسی |
|
سید علی خامنهای در سال ۱۳۱۸ در مشهد به دنیا آمدهاست.[۷][۸] در شناسنامه، تاریخ تولد وی ۲۴ تیرماه ۱۳۱۸ ثبت شدهاست که با ۱۶ژوئیهٔ ۱۹۳۹ برابر است، اما خود زادروز صحیحش را در ۲۹ فروردین ماه میداند.[۹][۱۰]
خانواده
پدر سید علی خامنهای، سید جواد و پدربزرگ پدریش سید حسین از روحانیان آذری مقیم نجف بودند و نیایش اهل تفرش که به آذربایجان هجرت کردهبود.[۱۱][۱۲] مادرش خدیجه میردامادی[۱۳] که متولد سال ۱۲۹۱ بود در سال ۱۳۶۸، تنها دو ماه بعد از شروع رهبری او درگذشت. وی دربارهٔ مادرش چنین گفتهاست: «مادرم خانمی بود بسیار فهمیده، باسواد، کتابخوان، دارای ذوق شعری و هنری، حافظشناس –البته نه به معنای علمی، بلکه به معنای مأنوس بودن با دیوان حافظ–، با قرآن کاملاً آشنا بود».[۱۴] او دختر هاشم میردامادی بود که اصالتاً اصفهانی و مقیم مشهد بود. سید جواد خامنهای امام جماعت مسجد ترکها در مشهد بود. او از ازدواج اولش سه دختر به نامهای علویه، بتول و فاطمه داشت که همگی فوت کردهاند.[۱۵][۱۶] پس از درگذشت همسر اولش با خدیجه میردامادی، ازدواج کرد که از این ازدواج دارای ۴ پسر (سید محمد، سید علی، سید هادی و سید حسن) و یک دختر (بدری، همسر شیخ علی تهرانی) شد.
سید محمد برادر بزرگتر خامنهای، عضو مجلس خبرگان قانون اساسی بوده و در حال حاضر ریاست بنیاد حکمت اسلامی صدرا را بر عهده دارد. برادر کوچکترش سیدهادی نیز روحانی و فعال سیاسی عضو مجمع روحانیون مبارز است، که در سال ۱۳۷۹ روزنامهٔ حیات نو را منتشر کرد که بعداً به دستور دادگاه ویژهٔ روحانیت توقیف شد.[۱۷][۱۸] خواهر تنی او بدری همسر شیخ علی تهرانی است. علی تهرانی روحانی فعّال در دوران انقلاب بود که به مجاهدین خلق گرایید و به عراق پناهنده گشت. او در سال ۱۳۷۴ به همراه خانوادهاش به ایران بازگشت.[۱۹][۲۰] کوچکترین برادر او، سید حسن، مسئول هیئتهای رسیدگی به تخلفات اداری وزارت نفت و نمایندهٔ وزیر نفت در این هیئت،[۲۱] و عضو شورای پروانه نمایش است.[۲۲]
پدر بزرگ مادری رهبر ایران، زاده و بزرگشدهٔ نجف و دانشآموختهٔ حوزهٔ علمیهٔ نجف و نیز از سادات میردامادی اصفهانی و مشخصاً نجفآبادی بود. او حدوداً در ۴۰ سالگی به ایران مهاجرت کرد و در مشهد به تبلیغات مذهبی و تحصیل و تدریس و نوشتن کتابهای اسلامی مشغول بود. او در زمان کشف حجاب در حکومت رضاشاه در مسجد گوهرشاد مشهد مبارزاتی کرد و پس از مخالفت با این طرح به سمنان تبعید شد و در مسجد جامع گوهرشاد سالیان بسیار امام جماعت بود و تفسیر قرآن میکرد و کتاب تفسیر قرآن خلاصةالبیان را نوشت.[۲۳] شوهرعمهاش شیخ محمد خیابانی بود.[۲۴]
سید علی خامنهای متأهل و دارای ۶ فرزند است. همسر وی منصوره خجسته باقرزاده نام دارد. نام دخترانش بشری و هدی، و پسرانش مصطفی ،مجتبی، مسعود (محسن) و میثم است.[۲۵][۲۶] بشری همسر محمدجواد گلپایگانی فرزند محمدی گلپایگانی رئیسدفتر رهبری است.[۲۷] هدی، همسر مصباحالهدی باقری کنی فرزند محمدباقر باقری کنی است.[۲۸] مجتبی با دختر غلامعلی حداد عادل ازدواج کردهاست.[۲۹] مصطفی با دختر عزیزالله خوشوقت ازدواج کردهاست و مسعود نیز با فرزند محسن خرازی و خواهر صادق خرازی.[۲۷] میثم داماد محمود لولاچیان از بازاریان مذهبی تهران است.[۳۰]
دوران کودکی و تحصیل
او از دوران کودکی در خانوادهای فقیر پرورش یافت[۳۱] و از چهار سالگی به همراه برادر بزرگش سید محمد به مکتبخانه و پس از مدتی به دبستانی اسلامی به نام دارالتعلیم دیانتی رفت و تحصیلش را تا اخذ مدرک دیپلم ادامه داد. در دورهٔ دبیرستان، خواندن جامع المقدمات و صرف و نحو را آغاز کرد. سپس از مدرسهٔ جدید وارد حوزهٔ علمیهٔ مشهد شد و نزد پدر و دیگر استادان وقت ادبیات و مقدمات را خواند.
وی کتب ادبی از قبیل جامع المقدمات، سیوطی، مغنی را نزد مدرّسان مدرسهٔ سلیمان خان و نوّاب خواند. پدر نیز بر درس فرزندانش نظارت میکرد. کتاب معالم را نیز در همان دوره خواند. سپس شرایع الاسلام و شرح لمعه را مشترکاً نزد پدر و آقا میرزا مدرس یزدی آموخت و رسائل و مکاسب را در حضور شیخ هاشم قزوینی. بقیهٔ دروس سطح فقه و اصول را نزد خود پدر خواند و دورهٔ مقدمات و سطح را در پنج سال و نیم به اتمام رساند.
در زمینهٔ منطق و فلسفه، کتاب منظومهٔ سبزواری را ابتدا از میرزا جوادآقا تهرانی و بعدها نزد شیخ رضا ایسی خواند.[۳۲]
همچنین خامنهای در سال ۱۳۸۸ پیشنهاد اخذ مدرک دکترای افتخاری را که از طرف اساتید و رئیس دانشگاه تهران مطرح شد را رد کرد و گفت:
این مسئله و ابراز محبت دانشگاهیان برای بنده افتخار است اما از پذیرش آن معذورم و اگر خدای کریم کمک کند به همان میثاق طلبگی متعهد و پایبند خواهم بود.[۳۳]
تحصیلات حوزوی
سید علی خامنهای از سن هجدهسالگی در مشهد درس خارج فقه و اصول را نزد آیتالله میلانی از مراجع وقت آغاز کرد. در سال ۱۳۳۶ به قصد زیارت عازم نجف شد. در مدت اقامت کوتاه خود از دروس سید محسن حکیم و ابوالقاسم خویی و سید محمود شاهرودی بهره برد. او با مشاهدهٔ وضعیت تحقیق و تدریس در نجف تصمیم به تحصیل در آن شهر گرفت، ولی به دلیل مخالفت پدر پس از هفت ماه به ایران بازگشت.[۳۴]
پس از آن از سال ۱۳۳۷ تا ۱۳۴۳ در حوزهٔ علمیهٔ قم به تحصیلات عالی در فقه و اصول و فلسفه مشغول شد. او سر درس آیتالله بروجردی و مرتضی حائری یزدی و علامه طباطبایی حاضر شد و نیز پای درس فقه و اصول سید روحالله خمینی شرکت کرد.
در سال ۱۳۴۳ یک چشم پدرش براثر بیماری آب مروارید نابینا شد. پس از آن بهرغم علاقهاش به تحصیل در قم، برای مراقبت از پدر به مشهد بازگشت و تا سال ۱۳۴۷ همانجا درسآموزی خود را با شرکت در دروس استادانی چون آیتالله میلانی ادامه داد. در کنار آن به کتابهای فقه و اصول و معارف دینی به طلاب و دانشجویان میآموخت.[۳۴]
به نوشته آبراهامیان، بعد از برگزیده شدن حجتالاسلام سیدعلی خامنهای به عنوان رهبر ایران، رسانههای حکومتی، او و همکارش حجتالاسلام علی اکبر هاشمی رفسنجانی را به عنوان آیتالله معرفی کردند.[۳۵]
شایعه تحصیل در دانشگاه پتریک لمومبا شوروی
در دهه اول قرن ۲۱ و پیش از آن بارها در منابع خبری و کتابخانهای[۳۶][۳۷] مختلف به ادعای تحصیلات خامنهای در روسیه یا دوستی دیرین او با ولادیمیر پوتین پرداخته یا اشاره شد که از جمله میتوان به گزارش تصویری سال ۲۰۱۰ شبکه رسمی و دولتی روسیه امروز از پنجاهمین سالگرد تأسیس دانشگاه دوستی خلق روسیه (با نام سابق دانشگاه پتریک لمومبا انگلیسی: Patrice Lumumba)[۳۸] و نقل قول شبکه بیبیسی روسی از وبگاه کمرسانت[۳۹] دربارهٔ این دانشگاه در سال ۲۰۰۳ اشاره کرد.[۴۰] که البته شبکه روسیه امروز چندی بعد نام خامنهای رهبر جمهوری اسلامی که در متن خبر بر خلاف ویدئوی آن به اشتباه خمینی نوشته شده بود را حذف نمود[۴۱] و سپس کل این گزارش را از وبگاه این شبکه حذف نمود.
در سال ۲۰۱۵ پیرو کمپین انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۶ ایالات متحده بن کارسون مدعی شد که محمود عباس، ولادیمیر پوتین و علی خامنهای از سال ۱۹۶۸ یکدیگر را بواسطه تحصیل در دانشگاه دوستی خلق روسیه میشناسند و پیرو این ادعا پروژه پالیتیفکت که توسط تمپا بی تایمز (سن پترزبورگ تایمز سابق) راهاندازی شده است به بررسی این ادعا یا به عبارتی شایعه پرداخت.[۴۲] در چنین دورهای (طی ۱۹۶۰ تا ۱۹۶۸) ولادیمیر پوتین در نوجوانی و زیر ۱۹ سال بوده است و در مدرسه ابتدایی شماره ۱۶۸ در لنینگراد تحصیل کرده و پس از آن وارد دبیرستان نمونه مردمی شماره ۲۸۱ با گرایش شیمی تحت حمایت یک مؤسسه فناوری میشود و تحصیلاتش را در سال ۱۹۷۰ تکمیل میکند. خامنهای در ۱۹۶۸ در سن ۲۹ سالگی بوده است و تنها دوره پنهان و مبهم زندگی وی بین مارس ۱۹۶۶ تا مارس ۱۹۶۷ در تهران است که توسط پلیس دستگیر و زندانی شده بود. این دوره مبهم به تقویت و گسترش این شایعه کمک کرد.[۴۲]
این ادعا اولین بار در ۱۲ ژوئن سال ۱۹۸۹ در ستون خبری روزنامه کوچک آبزرور ریپورتر در پنسیلوانیای غربی[۴۳] توسط اسمیت همپستون ژورنالیست، نویسنده و سفیر ایالات متحده در کنیا منتشر شد.[۴۲] برخی منابع غیر وابسته و ناسودبر همچون اکورسی این مدیا مطرح شدن مجدد این ادعا توسط منابع رسمی رسانهای روسیه در سال ۲۰۰۳ و ۲۰۱۰ را وابسته به حساسیت روسیه نسبت به منافع کلان خود در برنامه اتمی ایران و مذاکرات هستهای دانستهاند.[۴۴]
فعالیتهای انقلابی
سیدعلی خامنهای خود را «از شاگردان فقهی، اصولی، سیاسی، انقلابی سید روحالله خمینی» میداند. البته به گفتهٔ خودش نخستین جرقههای انقلابی و مبارزاتی با نظام پهلوی را سید مجتبی نواب صفوی در ذهن او زدهاست:[۴۵][۴۶]
همان وقت جرقههای انگیزش انقلاب اسلامی به وسیله نوّاب صفوی در من به وجود آمد و هیچ شکی ندارم که اولین آتش را مرحوم نوّاب در دل ما روشن کرد.
در سال ۱۳۳۱ هنگامی که نوّاب صفوی با عدّهای از فدائیان اسلام به مشهد رفتهبود و در مدرسهٔ سلیمان خان، سخنرانیای پرهیجان کرد در موضوع احیای اسلام و حاکمیت احکام الهی، مخالفت با شاه و انگلیس و ادعای دروغگویی آنان به ملت ایران، سید علی یکی از طلبههای جوان همان مدرسه بودهاست.[۴۵]
نخستین دستگیریها (ایام ۱۵ خرداد)
وی را در ۱۲ خرداد ۱۳۴۲ (۹ محرم) دستگیر کردند و یک شب بازداشت بود. فردای آن روز به شرط اینکه منبر نرود و تحت نظر باشد، آزاد شد.
با پیش آمدن حادثهٔ خونین قیام ۱۵ خرداد، بازهم او را از بیرجند به مشهد آورده تحویل بازداشتگاه نظامی دادند و ۱۰ روز آنجا زندانیش کردند.[۳۱][۴۷]
دومین بازداشت (سفرهای انقلابی)
بهمن ۱۳۴۲ (رمضان ۱۳۸۳ قمری) او با عدهای از دوستانش آهنگ کرمان کرد و پس از دو سه روز توقف در کرمان و سخنرانی و منبر و دیدار با عالمان و طلاب شهر، عازم زاهدان شد.
به دلیل سخنرانیها بهویژه درایام ششم بهمن سالگرد انتخابات و رفراندوم شاه، در روز ۱۵ رمضان زادروز حسن بن علی، ساواک شبانه او را دستگیر و با هواپیما روانهٔ تهران کرد.
وی حدود ۲ ماه به صورت انفرادی در زندان قزلقلعه زندانی شد.[۳۴]
سومین و چهارمین بازداشت (کلاسهای درس)
به دلیل کلاسهای تفسیر و حدیث و اندیشهٔ اسلامی وی در مشهد و تهران مورد تعقیب ساواک قرار گرفت.
برای همین در سال ۱۳۴۵ در تهران مخفیانه زندگی میکرد. سال دیگر در ۱۳۴۶ دستگیر و محبوس شد. همچنین دوباره ساواک در سال ۱۳۴۹ نیز دستگیر و زندانیش کرد.[۳۴]
پنجمین بازداشت
وی دربارهٔ پنجمین بازداشت خویش توسط ساواک مینویسد:[۳۴]
از سال ۴۸ زمینهٔ حرکت مسلحانه در ایران محسوس بود. حساسیت و شدت عمل دستگاههای جاری رژیم پیشین نیز نسبت به من، که به قرائن دریافته بودند چنین جریانی نمیتواند با افرادی از قبیل من در ارتباط نباشد، افزایش یافت. سال ۵۰ مجدداً و برای پنجمین بار به زندان افتادم. برخوردهای خشونتآمیز ساواک در زندان آشکارا نشان میداد که دستگاه از پیوستن جریانهای مبارزهٔ مسلحانه به کانونهای تفکر اسلامی بهشدت بیمناک است و نمیتواند بپذیرد که فعالیتهای فکری و تبلیغاتی من در مشهد و تهران از آن جریانها بیگانه و بهکنار است. پس از آزادی، دایرهٔ درسهای عمومی تفسیر و کلاسهای مخفی ایدئولوژی و... گسترش بیشتری پیدا کرد.
سخنرانی در مسجد هدایت
وی در سال ۱۳۵۰ به دعوت آیتالله طالقانی سخنرانیهایی در مسجد هدایت تهران، که کانون توجه دانشجویان و جوانان مبارز بود، ایراد کرد.[۴۸]
بازداشت ششم (ادامهٔ درسها)
در خلال سالهای ۱۳۵۰-۱۳۵۳ درسهای تفسیر و ایدئولوژی سید علی خامنهای در سه مسجد کرامت و امام حسن و میرزا جعفر در مشهد تشکیل میشد.
این فعالیتها موجب شد که در دی ماه ۱۳۵۳ ساواک به خانهاش در مشهد هجوم برده، او را دستگیر و بسیاری از یادداشتها و نوشتههایش را ضبط کند.
این ششمین و طولانیترین بازداشت وی بود که نزدیک به ۱۰ ماه به طول انجامید. خامنهای تا پاییز ۱۳۵۴ در زندان کمیتهٔ مشترک ضدخرابکاری بود. در این مدت او به سلول انفرادی بردهبودند.[۳۴]
وی در این باره گفت:
سختیهایی که در این بازداشت تحمل میکرد، فقط برای آنان که آن شرایط را دیدهاند، قابل فهم است.
پس از آزادی از زندان، به مشهد برگشت و بازهم همان برنامه ادامه داشت. البته دیگر امکان تشکیل کلاسهای سابق را به او ندادند.[۳۴]
تبعید به ایرانشهر
در اواخر سال ۱۳۵۶، نیروهای امنیتی پهلوی وی را دستگیر و به مدت ۳ سال به ایرانشهر تبعید کرد.
در اواسط سال ۱۳۵۷ با اوجگیری مبارزات انقلاب ایران، از تبعیدگاه آزاد شده به مشهد بازگشت.[۳۴]
پس از انقلاب اسلامی ایران
آیتالله خمینی پیش از بازگشت از پاریس به تهران او را در کنار مطهری و بهشتی و هاشمی رفسنجانی در شورای انقلاب منصوب کرد. هنگامی که مطهری پیام خمینی را بدو رساند از مشهد به تهران آمد.
ازجمله فعالیتهای او در این دوره عبارت اند از:[۳۴]
رخدادها | سال |
---|---|
پایهگذاری و عضویت درحزب جمهوری اسلامی با همکاری و همفکری بهشتی و باهنر و هاشمی رفسنجانی و برخی دیگر در اسفند |
اسفند ۱۳۵۷ |
معاونت وزارت دفاع | ۱۳۵۸ |
سرپرستی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی | ۱۳۵۸ |
امام جمعهٔ تهران | ۱۳۵۸ |
نمایندهٔ مردم تهران در مجلس شورای اسلامی | ۱۳۵۸ |
نمایندهٔ سید روحالله خمینی در شورای عالی دفاع | ۱۳۵۹ |
حضور در جبههها با شروع جنگ ایران و عراق | ۱۳۵۹ |
ترور نافرجام[۴۹] آسیب دائمی در ناحیه دست در پی حادثه[۵۰] |
ششم تیرماه ۱۳۶۰[۵۱] |
شورای انقلاب
پس از انقلاب اسلامی، آیتالله خمینی در ۱۵ بهمن ۱۳۵۷ مهدی بازرگان را به نخستوزیری دولت موقت انتقالی برگزید. پس از تسخیر سفارت آمریکا در تهران در آبان ۱۳۵۸ دولت موقت استعفا کرد.
با پذیرش این استعفا از آبان ۱۳۵۸ تا بهمن همان سال (رویهمرفته به مدت سه ماه) ادارهٔ کشور را به شورای انقلاب سپردند. در این سه ماه سید علی خامنهای سرپرستی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را برعهده داشت. او سپس برای کاندیداتوری در انتخابات اولین دوره مجلس شورای اسلامی استعفا داد.[۵۲]
نمایندگی مجلس ۱۳۵۹–۱۳۶۰
در اردیبهشت ۱۳۵۹ با کسب ۶۵٫۸۰ درصد از مجموع ۲٬۱۳۴٬۴۳۴ رای[۵۳] بعد از فخرالدین حجازی، حسن حبیبی، مهدی بازرگان، علی اکبر معین فر، در حوزهٔ انتخابیهٔ تهران پنجم شد و به اولین دورهٔ مجلس شورای ملی پس از انقلاب راه یافت.[۵۴]
ترور ناموفق
در ضبطصوتی بزرگ که بر میز سخنرانی خامنهای در مسجد ابوذر تهران بمب کار گذاشتند. به واسطه نوشته داخل ضبط صوت، رهروان فرقان که بازماندهٔ گروه فرقان بودند را عامل این بمب گذاری دانسته اند، این بمب ۶ تیر ۱۳۶۰ هنگام سخنرانی او منفجر شد. البته بمب کامل عمل نکرد. امام جمعهٔ تهران و نمایندهٔ خمینی در شورایعالی دفاع، از این سوءقصد که ممکن بود به مرگ وی بینجامد، جان سالم به در برد ولی جراحات شدیدی بر او وارد شد. براساس اخبار منتشره در همان زمان، خامنهای «از نقطه بالای کتف راست و بالای ران سمت راست» مجروح شد و «استخوان ترقوه» اش شکست و با قطع چند رگ و عصب دست راست وی، دچار مشکل حرکتی شد. دست راست او از آن هنگام از کار افتادهاست.
احمد قدیریان این ترور را کار جواد قدیری و سازمان مجاهدین خلق میداند. البته گزارش روزنامهٔ کیهان در شماره فردای ترور در داخل ضبط صوت نوشته شدهبود: «هدیهٔ گروه فرقان». اعضای گروه فرقان پس از ترورهای سال ۱۳۵۸ دستگیر و اعدام شدهبودند اما برخی از پیروان آنها گروه رهروان فرقان را تأسیس کردند و قاسم اسلامی و سید علی خامنهای را ترور کردند. ایرج مصداقی عاملان ترور را ایرج افشاری و اروج امیرخانزاده معرفی کردهاست.[۵۵]
مرکز اسناد انقلاب اسلامی نیز این ترور را کار بازماندگان گروه فرقان میداند با این تفاوت که نام عامل اصلی را امیرمسعود تقیزاده میداند.[۵۶][۵۷]
ریاست جمهوری ۱۳۶۰–۱۳۶۸
سید علی خامنهای در انتخابات مهرماه ۱۳۶۰ به مقام ریاست جمهوری رسید. در این انتخابات ۴۲ نفر از ۴۶ نامزد رقیب وی در این انتخابات رد صلاحیت شدند و تا حدود زیادی مشخص بود که نامزداول مورد حمایت نظام، حجتالاسلام خامنهای است.[۵۸] او در این انتخابات که با مشارکت ۷۵٪ی مردم برگزار شد که از دو انتخابات پیش بیشتر بود، ۹۵٪ رایها را به دست آورد که تا کنون بیشترین است.
آیتالله خمینی، در مورد ریاستجمهوری او گفتهاست:
ما از سر ناچاری چون آدم نداشتیم به ورود یکی از روحانیون به عرصهٔ اجرایی و انتخابات آقای خامنهای، رای دادیم، وگرنه هر زمانی که آدم صالح و مورد اعتمادی پیدا کنیم، ایشان باید به جایگاه اصلیش یعنی مسجد باز گردد.[۵۹][نیازمند منبع]
در انتخابات سال ۱۳۶۴ نیز، بسیاری از رقیبان خامنهای از جمله نامزدان نهضت آزادی یعنی مهدی بازرگان و ابراهیم یزدی و احمد صدر حاجسیدجوادی، رد صلاحیت شدند. او بار دیگر با کسب ۸۵٪ رای در سمت ریاستجمهوری ماند.
مهدی بازرگان، دربارهٔ رد صلاحیت خود در این انتخابات گفتهاست:
چون حاکمیت میدید که ممکن است ما در انتخابات حائز اکثریت باشیم، چنین تصمیمی گرفت[۵۸]
از جمله سمتها در این دوران:[۳۴]
- ریاست شورای انقلاب فرهنگ، ۱۳۶۰
- ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام، ۱۳۶۶
- ریاست شورای بازنگری قانون اساسی، ۱۳۶۸
الگو:کابینه اول میر حسین موسوی | الگو:کابینه دوم میر حسین موسوی |
رهبری
پس از درگذشت آیتالله خمینی، خبرگان رهبری در تاریخ ۱۴ خرداد ۱۳۶۸، سید علی خامنهای را که در آن زمان ریاست جمهوری ایران را بهعهده داشت، به سمت «رهبر جمهوری اسلامی ایران» برگزیدند.
طبق بررسیهای مجلهٔ آمریکایی فوربس، او ۲۶اُمین انسان قدرتمند جهان در سال ۲۰۱۱ و ۲۱اُمین در سال ۲۰۱۲ میلادی[۶۰] بودهاست.[۶۱]
علاقه خمینی به خامنهای
حسین سلیمانی از محافظان شخصی روحالله خمینی در کتاب خاطراتش از توجه بنیانگذار جمهوری اسلامی به خامنهای گفته است:[۶۲]
امام عنایت خاصّی به آیت الله خامنهای داشتند. هر موقع که آقای خامنهای به جبهه یا جای دیگر سفر میکردند، امام درصدد بودند که زنگ بزنند و از احوال ایشان جویا شوند. در بین کسانی که به دیدار امام میآمدند، تنها آقای خامنهای بودند که اجازه داشتند با ماشین تا دم در حسینیّهٔ جماران بیایند. مابقی افراد در هر پُست و مقامی که بودند، نهایتآ تا «سهراه بیت» با ماشین میآمدند و بقیّهٔ مسیر را که حدود پنجاه متر بود، پیاده طی میکردند. در زمان ملاقاتهای بزرگ در حسینیّهٔ جماران که شخصیّتهای طراز اوّل هم حضور مییافتند و شلوغ میشد، امام سفارش کرده بودند که آقای خامنهای را از در مخصوصی وارد کنند؛ لذا آقای خامنهای با ماشین تا نزدیکترین جای ممکن میآمدند و بعد پیاده میشدند و از داخل بیت امام و حیاط اندرونی عبور میکردند و در جلسهٔ ملاقات حضور مییافتند.
برگزیدگی به رهبری
پیش از درگذشت آیتالله خمینی، آیتالله حسینعلی منتظری برای جانشینی او برگزیده شدهبود. در سال پایانی رهبری او و همزمان با درگیری وی با نظام، او را از این سمت برکنار کردند. البته مسئلهٔ جانشینی رهبری در قانون اساسی پیشبینی نشدهبود.
در ابتدا، شورای رهبریای سه نفره مرکب از علی مشکینی و موسوی اردبیلی و سید علی خامنهای برای جانشینی سید روحالله خمینی پیشنهاد شد که نتوانست آرای کافی را بدست بیاورد. سپس آیتالله گلپایگانی در مجلس خبرگان به اجماع گذاشته شد و رای نیاورد.
سرانجام وی در روز ۱۴ خرداد ۱۳۶۸ با کسب بیش از ۷۲ درصد،[۶۳] به این مقام رسید.
در این جلسه هم چنین هاشمی رفسنجانی پیش از رایگیری سخنرانی کرد و به تمجید از او پرداخت.[۶۴]
در زمان انتخاب وی به رهبری، در قانون اساسی پیشبینی شدهبود، که رهبر باید مرجع (دارای صلاحيت افتاء و مرجعيت) باشد.
مخالفتها
انتخاب خامنهای برای رهبری بحثبرانگیز بودهاست. وی یکی از شرطهای به دست گرفتن امر رهبری یعنی مرجعیت را مطابق با قانون اساسی نداشت. بر اساس اصل صدونهم قانون اساسی سابق شرایط و صفات رهبر یا اعضای شورای رهبری عبارت بود از: صلاحیت علمی و تقوایی لازم برای افتا و مرجعیت، بینش سیاسی و اجتماعی و شجاعت و قدرت و مدیریت کافی برای رهبری؛ ولی او عنوان مرجعیت را نداشت.
هاشمی رفسنجانی به نقل از خمینی در مجلس خبرگان گفت که وی گفتهبودهاست که مرجعیت لازم نیست.
خمینی پیش از درگذشتش خود خواستار اصلاح قانون اساسی بود و خود شورایی برای بازنگری در قانون اساسی تشکیل دادهبود. وی در ۹ اردیبهشت ۱۳۶۸ در نامهای به علی مشکینی، رئیس شورای بازنگری قانون اساسی، نوشته بود که:
معتقدم برای رهبری شرط مرجعیت لازم نیست. مجتهد عادل مورد تأیید خبرگان محترم سراسر کشور، کفایت میکند[۶۵][۶۶]
- در سال ۱۳۷۶، آیتالله حسینعلی منتظری عدم کفایت علمی و دینی و نامشروع بودن انتخاب خامنهای را مطرح کرد.[۶۷] وی دربارهٔ مرجعیت خامنهای گفت:
اینکه آمدند در شب بعد از فوت آیتالله اراکی، عدهای بچه راه انداختند در خیابان جلوی جامعه مدرسین، مثل همین الان که راه میاندازند؛ بعد هم سه چهار نفر از تهران آمدند و اصلاً (کسانی که ایشان را میگفتند) هفت هشت نفر بیشتر نبودند و به زور هفت نفر را به عنوان مرجع گفتند که ایشان را هم جزو کنند، در صورتی که ایشان در حد فتوا و مرجعیت نیست. بنابر این مرجعیت شیعه را مبتذل کردند، بچه گانه کردند، با یک عده بچه اطلاعاتی که راه انداختند! اینها مصیبتهایی است که ما در این کشور میبینیم.[۶۸]
- احمد آذری قمی نیز با نوشتن نامهای او را فاقد شرایط مرجعیت برشمرد.[۶۹][۷۰]
- در سال ۸۳ قاسم شعلهسعدی نمایندهٔ مجلسهای سوم و چهارم در نامهای به سید علی خامنهای با وی را حجتالاسلام خطاب کرد و گفت در زمان انتصاب به عنوان رهبر، فاقد شرایط تعیینشده برای رهبری در قانون اساسی بودهاست.[۷۱]
در رسانه
این بخش نیازمند گسترش است. میتوانید با افزودن به آن کمک کنید. |
در سال ۲۰۰۰ کمیتهٔ حمایت از روزنامهنگاران، وی را جزو ۱۰ دشمن آزادی بیان قرار داد.[۷۲]
در اوایل کار مجلس ششم، وقتی طرح اصلاح قانون مطبوعات، تهیه شدهبود تا در جلسهٔ علنی مجلس مطرح شود، خامنهای با حکم حکومتی خود، دستور داد این طرح مسکوت گذاشته شود.[۷۳] این طرح چندی پیش در مجلس پنجم تصویب شدهبود.
تاکنون روزنامهنگاران بسیاری به دلیل انتقاد از او یا سازمانهای زیر نظر او دستگیر شده و به زندان افتادهاند.[۷۴][۷۵][۷۶] مانند احمد زیدآبادی، عبدالله نوری، محمد نوری زاد، عیسی سحرخیز، محسن سازگارا و اکبر گنجی اشاره کرد.[۷۷]
موقوفه کارنگی برای صلح بینالمللی در سال ۲۰۰۸ مقالهای با عنوان «بازخوانی خامنهای: دیدگاه جهانی قدرتمندترین رهبر ایران» به قلم کریم سجادپور منتشر کرد.[۷۸] مقاله اینچنین آغاز میشود: «شاید در دنیا هیچ رهبری نباشد که به اندازهٔ آیتالله خامنهای برای مسایل جاری جهان اهمیت داشته باشد اما درعینحال تا این حد برای جهانیان ناشناخته باشد». به نظر میرسد این تحلیل که خود مؤسسهٔ کارنگی آن را «تحلیل عمیق سیاسیِ» سیدعلی خامنهای و بر اساس سخنرانیها و نوشتههای وی در ۳ دهه اخیر میداند،[۷۹] در ایران چندان با واکنشهای تند داخلی مواجه نشدهاست.[۸۰][۸۱]
سفرهای استانی
این بخش نیازمند گسترش است. میتوانید با افزودن به آن کمک کنید. |
سفر به استان قم در سال ۱۳۸۹
این بخش نیازمند گسترش است. میتوانید با افزودن به آن کمک کنید. |
سید علی خامنهای در ۲۷ مهر ۱۳۸۹ برای یک سفر ۹ روزه به شهر قم رفت.[۸۲]
وی در یکی از سخنرانیهایش گفت که تحریمهای آمریکا و شورای امنیت اثر چندانی در زندگی مردم نخواهد داشت. وی دربارهٔ حوادث سال ۸۸ نیز گفت:
دشمنان، قصد داشتند با فتنهانگیزی، این حضور پرشور را تحتالشعاع قرار دهند، اما موفّق نشدند و فتنه پارسال، کشور را در برابر میکروبهای سیاسی واکسینه کرد.»[۸۳][۸۴][۸۵]
انتخابات ریاستجمهوری ۱۳۸۸
در انتخابات سال ۱۳۸۸، محمود احمدینژاد با میرحسین موسوی و دو تن دیگر رقابت میکرد. در این انتخابات احمدینژاد با ۶۳٪ رای در برابر ۳۴٪ رای موسوی به پیروزی رسید. انتخابات اعتراضات شدیدی را از سوی هواداران موسوی و کروبی در پی داشت و معترضان نظام را به تقلب گسترده در انتخابات متهم کردند. البته خامنهای، از نتیجهٔ اعلام شده حمایت و ساعاتی پس از اعلام نتایج به رئیسجمهور منتخب تبریک گفت.[۸۶] وی در انتخاباتهای گذشته نیز، فردای روز انتخابات پیام تبریکی برای رئیس جمهور ارسال کردهاست.[۸۷][۸۸][۸۹]
موسوی پیش از اعلام نتیجه خود را پیروز انتخابات اعلام کردهبود. حامیان موسوی، صحت نتایج را به چالش کشیده و راهپیماییهای مردمی عظیمی را در تهران و چند شهر دیگر برگزار کردند.
سید علی خامنهای خواستار شد که طبق روند قانونی شورای نگهبان موارد تقلب ادعایی بررسی شود. بهرغم درخواست معترضان او با خروج از روند قانونی مخالفت کرد. (البته چند مورد را اجازه داد، مانند تمدید مهلت). شورای نگهبان تصمیم بازشماری رایها را گرفت و بازشماری انجام شد، ولی مخالفان خودِ شورای نگهبان را از عاملان تقلب در انتخابات دانسته و بررسی انجام شده توسط آن را مقبول نمیدانستند.[نیازمند منبع]
پس از حدود یک هفته اعتراض، خامنهای اولین واکنش علنی خود را به ناآرامیها نشان داد. او با بعید خواندن احتمال تقلب ۱۱ میلیونی به مخالفان در مورد ادامهٔ اعتراضات خیابانی هشدار داد. وی در نماز جمعهٔ ۲۹ خرداد ۱۳۸۸ که یک هفته بعد از انتخابات برگزار شد در خطبههای پیش از نماز به صراحت اعلام کرد که از رئیس جمهور منتخب حمایت میکند، تمام توانش را برای ممانعت از تغییر خارج از روند قانون نتیجهٔ انتخابات به کار خواهد گرفت، و هشدار داد که «اگر چند نخبهٔ سیاسی بخواهند قانون را زیر پا بگذارند، یا برای اصلاح ابرو چشم را کور کنند، چه بخواهند و چه نخواهند مسئول خونها و خشونتها و هرجومرجها، آنهایند». وی ضمن تعریف از هاشمی در عبارتی اثرگذار و بسیارمهم گفت: «من البته در موارد متعددی با آقای هاشمی اختلافنظر داریم، که طبیعی هم هست؛ ولی مردم نباید دچار توهم بشوند، چیز دیگری فکر کنند. البته بین ایشان و بین آقای رئیس جمهور از همان انتخاب سال ۸۴ تا امروز اختلافنظر بود، الان هم هست؛ هم در زمینهٔ مسائل خارجی اختلافنظر دارند، هم در زمینهٔ نحوهٔ اجرای عدالت اجتماعی اختلافنظر دارند، هم در برخی مسائل فرهنگی اختلافنظر دارند؛ و نظر آقای رئیس جمهور به نظر بنده نزدیکتر است.» این جمله وی بارتابهای کوتاهمدت و بلندمدت فراوانی در پی داشت و دارد.[۹۰]
سازمان عفو بینالملل در اطلاعیهای این سخنرانی را «چراغ سبز رهبر ایران برای سرکوب» توصیف کرد. اعتراضات فردای آن روز با کشته شدن چند تن از معترضین همراه شد.[۹۱][۹۲]
دیری نپایست که اعتراضات متوجه خامنهای شد و معترضان با سردادن شعارهایی، عملکرد وی را مورد اعتراض قرار دادند.[۹۳]
او در پاسخ به درخواست موسوی اردبیلی، برای آزادی زندانیان سیاسی گفت:
شما در زمان امام راحل عظیم الشان، رئیس شورای عالی قضائی بودید و من رئیسجمهور. در آن زمان که متولی قوهٔ قضائیه شما بودید به دستور رهبر فقید انقلاب، مخالفان نظام اعدام میشدند. اکنون من دستور ندادهام مخالفان نظام را اعدام کنند، آنها را فقط زندانی کردهاند، حالا شما به این هم اعتراض میکنید؟![۹۴][۹۵]
در پی حوادث سال ۸۸ او را در سال ۲۰۰۹ دانشگاه اسلو دیکتاتور سال شناخت.[۹۶]
در سال ۱۳۹۰ پس از انتشار اسنادی که جزئیات آن پس از یک سال و نه ماه پس از دیداری با نمایندگان اصولگرای مجلس داشتهاست، به مجلس توصیه کردهاست که قوهٔ قضاییه باید میان معترضان و آشوبگران تمایز قایل شود، اما این تمایز به معنی مصونیت معترضان نیست و آنها نیز باید تاوان آنچه را که میگویند، بپردازند.[۹۷]
حادثهٔ کهریزک
پس از انتخابات، چند تن از دستگیر شدگان از جمله فرزند عبدالحسین روح الامینی از وفاداران به سید علی خامنهای در بازداشتگاه کهریزک، جان خود را از دست دادند که حتی ادعای شکنجهٔ زندانیان نیز شدهاست. پس از این ماجرا وی دستور تعطیلی بازداشتگاه را صادر کرد.[۹۸]
حمله به کوی دانشگاه
در دومین حمله به کوی دانشگاه (حملهٔ نخست در زمان ریاستجمهوری سید محمد خاتمی روی دادهبود)، متجاوزان با شعار حمایت از رهبر به ضرب و شتم دانشجویان پرداختند، که خامنهای در نماز جمعهٔ ۲۹ خرداد این عمل را تقبیح کرد.[۹۹] وی دستور به رسیدگی به وقایع کوی دانشگاه را صادر کردهبود.[۱۰۰]
دیدگاهها
اعتقاد به تئوری توطئه و روحیه ضد آمریکایی
در اسفند ۱۳۵۹، هنگامی که بیش از ۱۰۰ هزار نفر برای گرامی داشت درگذشت مصدق و درخواست تشکیل جمهوری دموکراتیک به جای جمهوری اسلامی در دانشگاه تهران گردهم آمدند، سیدعلی خامنهای به شکل تهدید آمیز گفت: «ما مثل آلنده و مصدق لیبرال نیستیم که C.I.A بتواند «ما را» سرکوب کند.»[۱۰۱]
سرژ میشل و پائولو وودز بر این باورند که سخنرانیهای سید علی خامنهای مجموعهای است از «تهدیدها و شعارهای تو خالی» که با اعتقاد بر تئوری توطئه و روحیهٔ شدید ضد آمریکایی همراه است، او همه جا «دسیسهٔ دشمنان» را میبیند و قدرتهای خارجی را «مستکبر»، «شیطانی»، «آزمند»، «منفور»، «واپسگرا»، «برتریطلب»، «سرطانی»، «ستمکار»، «زهرآگین» و «تجسم شیطان» توصیف میکند. این صفات هم به دولتهای غربی و هم به سرویسهای اطلاعاتیشان سیا، موساد، اینتلیجنت سرویس، اطلاق میشود.[۱۰۲]
اعتقاد به برتری عقیده و صلاحدید ولی فقیه بر نظر مردم
سید علی خامنهای، رهبر کنونی نظام جمهوری اسلامی ایران، معتقد است:
اختیارات ولی فقیه در صورت تعارض با اراده و اختیار مردم، بر اختیارات و تصمیمات مردم، مقدم و حاکم است.[۱۰۳][۱۰۴]
او عقیده دارد در نظام تحت ولایت او ولی فقیه همان حاکم اسلامی است و حکومتش تا قیامت ادامه پیدا میکند:[۱۰۵]
مراد از ولایت مطلقه فقیه جامعالشرایط، این است که دین حنیف اسلام که خاتم ادیان آسمانی و باقی تا روز قیامت است، دین حکومت است و دین اداره شئون جامعه، پس در این حکومت چارهای جز این نیست که تمام طبقات جامعه، یک ولی امر و حاکم شرع و رهبر داشته باشند، تا امت اسلام را از شر دشمنان اسلام و مسلمین حفظ کند و با جلوگیری تعدی قوی بر ضعیف، عدالت را در سیاست جامعه برپا دارند و وسایل پیشرفت فرهنگی، سیاسی و شکوفایی اجتماعی را فراهم سازد و چه بسا این کارها با خواستهها، مطامع، منافع و آزادی بعضی اشخاص در تضاد باشد.
از نظر او این حکومت و حاکمیت نه تنها اختیاری نیست،[نیازمند منبع] بلکه تحت عناوینی چون «مصلحت»، «حفاظت امت از دشمنان» و «اجرای حکم اسلام» گریز و چارهای از آن نیست. او همچنین اعتقاد دارد دایره این حاکمیت میتواند تا آزادی شخصی افراد پیش رود. خامنهای همچنین از «واجب بودن» اقدام علیه خواسته و صلاحدید مردم، در شرایطی که آنرا مخالف با آنچه که او «مصالح عمومی اسلام و مسلمین» مینامند، سخن به میان میآورد و حتی بیان میدارد که این تشخیص مصالح بر دوش حاکم مسلمین یا همان «ولی فقیه» است:[۱۰۶]
همچنین بر حاکم مسلمین پس از عهدهدار گردیدن وظیفه مهم رهبری واجب است، که عنداللزوم دست به اقدامات مناسب بزند و باید خواسته و صلاحدید حاکم مسلمین در مواردی که به مصالح عامه اسلام و مسلمین مربوط میشود، برخاسته و صلاحدید عامه مردم، مقدم گردد.
به گفته حسن فیروزآبادی، خامنهای در زمستان ۱۳۹۱ در برابر گفته عدهای که سخنان او را «فرمایش» میدانند، آنها را «دستور» دانست و از مسوولان حکومتی گلایه کرد که بدانها عمل نمیکنند.[۱۰۷]
فرهنگ ایرانی
سید علی خامنهای بر این باور است، که به جای تأکید بر ایران قبل اسلام، باید بر ایران بعد از اسلام تأکید شود زیرا به عقیدهٔ او افتخارات ایران بعد از اسلام برجسته تر از افتخارات ایران قبل از اسلام است.
او همچنین بیان کرده که پیشرفتهای حکومتهای دیلمی، سلجوقی و صفوی با پیشرفتهای ایران قبل اسلام، قابل مقایسه نیست.[۱۰۸]
موسیقی
سید علی خامنهای، دربارهٔ موسیقی گفتهاست:
موسیقی اگر انسان را از یاد خدا و معنویت غافل کند و به ابتذال، گناه و بیکارگی بکشاند، حرام است. ببینید، در مورد موسیقی دو حرف وجود دارد: یکی این که ببینیم، اساساً مشخصههای موسیقی حلال و حرام چیست و دیگر این که بیاییم، در مصداق، مرزهایی را مشخص کنیم تا جوانان بدانند که این یکی حرام و این یکی حلال است.[۱۰۹] البته این دومی کار آسانی نیست، کار دشواری است؛ که انسان از این اجراهای موسیقیهای گوناگون ـ موسیقی خارجی، موسیقی ایرانی هم با انواع و اقسامش، با کلام، بی کلام ـ بخواهد، یکی یکی اینها را مشخص کند اما مشخصههای کلی یی دارد که آن را میشود، گفت. البته من هم در جاهایی به بعضی از اشخاصی که دست اندر کار بودند، آنچه را که میتوانستم و میدانستم، گفتهام. حالا هم مختصری برای شما عرض میکنم. ببینید. موسیقی اگر انسان را به بیکارگی و ابتذال و بی حالی و واخوردگی از واقعیّتهای زندگی و امثال اینها بکشاند، این موسیقی، موسیقی حلال نیست، موسیقی حرام است.[۱۰۹] موسیقی اگر چنانچه انسان را از معنویت، از خدا و از ذکر غافل کند، این موسیقی حرام است. موسیقی اگر انسان را به گناه و شهوترانی تشویق کند، این موسیقی حرام است.[۱۰۹]
وی همچنین در دیدار با اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی در ارتباط با موسیقی گفت:
الان در دانشگاههای کشور ترویج موسیقی میشه، نباید بشود، ترویج موسیقی میشه؟! ترویج موسیقی یک کاری است بر خلاف مذاق اسلام. درسته که هر نوع موسیقی حرام نیست، اما ترویج موسیقی، معناش این نیست که یک موسیقی را که حرام نیست میگردند با دقت پیدا میکنند، اونو تعلیم میدهند به مردم و ترویج میکنند. این نیست، نخیر، درست عکس این است.[۱۱۰]
هوشنگ اسدی، یکی از همسلولیهای سابق سید علی خامنهای پیش از انقلاب دربارهٔ او میگوید:
او از همان ابتدا از موسیقی تنفر داشته است. هنگامی که اسدی در زندان آهنگی را از بنان، برای او زمزمه میکردهاست، خامنهای به وی میگوید که از موسیقی اجتناب کند و به دعا و مناجات بپردازد.[۱۱۱]
زنان
خامنهای در سخنرانیهای خود به مناسبتهای گوناگون دیدگاه خود دربارهٔ زنان و نقش آنان را در جامعه بیان کرده است. این دیدارها گاه به مناسبت روز زن در ایران بودهاند و گاه با فعالان زن در جهان عرب. دولت ایران اغلب به تبلیغ دیدگاههای او دربارهٔ زنان میپردازد و بسیج ایران نیز برپایه این دیدگاهها منشوری تهیه کرده است تا به تبیین «زن مسلمان طراز انقلاب اسلامی» بپردازد.[۱۱۲]
در ژوئیه ۱۹۹۷، او اندیشهٔ مشارکت برابر زنان در جامعه را منفی و ابتدایی و کودکانه خواند.[۱۱۳] به باور وی، حضور زنان در پستهای اجرایی کشور مایه افتخار نیست و نوعی انفعال در برابر گفتمان غربی به شمار میرود.[۱۱۴] او همچنین «خانهداری» و «فرزندآوری» را مجاهدت و هنر زنان دانسته است.[۱۱۵]
ارزش راستین زن با این سنجیده میشود که او چه میزان محیط خانواده را برای همسر و فرزندانش همانند بهشت میکند.[۱۱۳]
همزمان با رهبری سید علی خامنهای، سیاستهای محدودیتی برای زنان ایران دنبال شد. این شامل جلوگیری از سفر به خارج زنان بیاجازه «ولی» (که اغلب شوهر یا پدر میباشد) و جداسازی جنسیتی میشود.[۱۱۳] سرکوب زنان از راه کنترل پوشش هر سال توسط گشتهای ارشاد اعمال میشود و زنان ناچار به بر سر گذاشتن حجاب میشوند. سرپیچی از این قانون اغلب دستگیری و جریمه نقدی به همراه دارد.[۱۱۶] در ژوئن ۱۹۹۸، سید علی خامنهای دستور به «سرکوب رفتارهای سرکشانه زنان» داد و تا میانه اوت همان سال، ۱۸۰۰ زن و مرد به دلیل آنچه «پوشش نامناسب و رفتار هرزه» خوانده شد توسط پلیس دستگیر شدند. این دوره همچنین شاهد سرکوب روزنامهنگاران زن و روزنامهها و مجلات ویژهٔ زنان همچون مجله زنان بود.[۱۱۳]
اتهامات
ماجرای کرخه کور
بنا بر ادعای ابوالحسن بنیصدر که در آن زمان فرماندهی کل قوا را بر عهده داشته است، خامنهای در جریان جنگ ایران و عراق و در نبرد کرخه کور در جبهه جنگ حضور یافته ولیکن فرار وی از منطقه عملیاتی موجب تضعیف روحیه و فرار سربازان شده است.[۱۱۷] از سوی دیگر سایت مشرق نیوز ادعا دارد که در جریان جنگ اساساً چنین اتفاقی نیافتاده است. همچنین سخنان خامنهای علیه بنیصدر در مجلس نه در پاسخ نمایندگان سؤال کننده از وی در مورد فرار از جنگ، بلکه در جریان جلسه رای عدم کفایت در تاریخ ۳۱ خرداد ۱۳۶۰ میباشد.[۱۱۸]
ترور میکونوس
در ۲۱ فروردین ۱۳۷۶، دادگاهی در آلمان، که به پرونده ترور میکونوس رسیدگی میکرد، در طی حکمی کمیته امور ویژه جمهوری اسلامی را، که سید علی خامنهای یکی از اعضای آن بود، به دادن دستور این ترور، متهم کرد.[۱۱۹]
مرتضی سرمدی معاون ارتباطات وزیر امور خارجه ایران، در آن زمان اتهامات دستگاه قضائی آلمان را به شدت رد کرد و گفت: «ایران معتقد است مقامات قضایی آلمان و دستگاه قضایی این کشور تحت نفوذ صهیونیستها به مبارزه سیاسی کثیفی علیه جمهوری اسلامی ایران دست یازیدهاند.»[۱۲۰]
پس از این حکم، آلمان و ایران سفرای خود در دو کشور را فرا خواندند و آلمان چهار دیپلمات ایرانی را از این کشور اخراج کرد، تمامی کشورهای عضو اتحادیه اروپا نیز، سفرای خود را از ایران فراخواندند.
ایران نیز در پاسخ به این حرکت اتحادیه اروپا، تمام سفیران خود را از کشورهای عضو این اتحادیه فرا خواند و روابط دو طرف دچار بحران شد.
که تا سه ماه بعد و پیروزی محمد خاتمی در انتخابات ریاست جمهوری ادامه داشت.[۱۲۱][۱۲۲]
این واقعه، موجی از اعتراضات را در میان مردم ایران علیه آلمان برانگیخت.[۱۲۳] صدهاتن از ایرانیان مخالف حکومت پس از اعلام حکم به شادمانی و رقص در خیابانهای آلمان پرداختند و آلمان به شهروندانش درمورد سفر به ایران هشدار داد.[۱۲۴]
دادگاه آرژانتین
نشریه نیویورک تایمز، مدعی است، که عبدالقاسم مصباحی، یکی از افراد بلندپایه وزارت اطلاعات ایران که درسال ۱۹۹۶ به آلمان گریخت، در مصاحبهای با بازپرس دادگاه آمیا، که برای رسیدگی به پرونده بمب گذاری آمیا برگزار شده بود، خامنهای را متهم کرد که عامل اصلی این ترور بوده و ۲۰۰ میلیون دلار ازحساب مشترک خود با احمد خمینی در بانک سوئیس را صرف این کار کردهاست. در نهایت دادگاه آرژانتین هیچ حکمی دربارهٔ خامنهای صادر نکرد[۱۲۵] ... و نیز مقامات ایرانی مدعی هستند که، تاکنون هیچ مدرکی علیه دخالت جمهوری اسلامی ایران در این خصوص ارائه نشده و سیستم قضایی آرژانتین را فاسد و موضوع را توطئهای سیاسی از سوی صهیونیستها و آمریکا تلقی میکنند.[۱۲۶]
اینترنت و حضور در شبکههای اجتماعی مجازی
در دوران رهبری خامنهای بر ایران، این کشور شاهد ورود فناوریهای نوین ارتباطی همانند اینترنت بود. با اینکه جمعیت زیادی از جوانان ایران به اینترنت دسترسی دارند، خدمات اینترنت در این کشور با محدودیتهایی روبرو است که اغلب از سوی نهادهای مرتبط با رهبر اعمال میشوند.[۱۲۷] به گفته احمد علمالهدی، خامنهای مخالف بالا بردن سرعت اینترنت در ایران است و برای مقابله با آن دستور داده است.[۱۲۸]
با این حال دفتر خامنهای در فضای مجازی فعالیت دارد و علاوه بر اداره یک سایت اینترنتی بسیار فعال و به لحاظ فنی پیشرفته، بر روی شبکههای اجتماعی فیس بوک،[۱۲۹] توییتر و اینستاگرام نیز حضور دارد.[۱۳۰][۱۳۱] به باور خامنهای استفاده از فیس بوک در شرایطی که موجب «مفسده، تقویت دشمنان اسلام یا خوف ارتکاب گناه» نباشد بلامانع است.[۱۳۲]
انتقادها از رهبری
خامنهای تاکنون چندین بار در زمینه چگونگی رهبری و اداره کشور مورد انتقاد قرار گرفته است. اغلب مخالفان وی در ایران توسط دستگاههای اطلاعاتی دستگیر، زندانی، محصور، یا حذف میشوند.[۱۳۳]
بعضی مخالفانی که در دوره خمینی دستگیر و به زندان افتاده بودند نیز در دوره خامنهای به حصر انداخته شدند؛ از جمله آنها نورالدین کیانوری، رهبر حزب توده ایران، بود که در نامهای به خامنهای پس از رسیدن او به قدرت در نامهای به شرح شکنجههای زندان بر خودش، خانوادهاش، و اعضای حزب توده پرداخت. او به همراه همسرش مریم فیروز پس از اعتراف اجباری در زیر شکنجه به «خانه امن» منتقل و تا هنگام مرگ در آنجا نگاه داشته شدند.[۱۳۴]
پس از فوت خمینی و در پی انتشار فهرستی از سوی حوزه علمیه قم که در آن نام مراجع تقلید آورده شده بود، خامنهای به عنوان مرجع تقلید معرفی شد. چنین چیزی واکنش تعدادی از مراجع تقلید را در برداشت. آنها بر این باور بودند که خامنهای درجه مرجعیت ندارد. در سال ۱۳۷۶ و چند ماه پس از انتخابات دوم خرداد، آیت الله حسینعلی منتظری که یکی از استادان او بود، در یک سخنرانی به شدت از خامنهای انتقاد کرد و گفت:
آقای خامنهای شما که در شان و حد مرجعیت نیستید... آیتالله مؤمن (عضو شورای نگهبان) به من گفت یکی از این آقایان (نماینده آیتالله خامنهای در دفتر استفتائات) میرود در دفتر ایشان در قم مینشیند و مسائل را مطابق نظر آقای خامنهای جواب میدهد به ایشان گفتم ایشان که رساله ندارد، شما چگونه فتوا را بر طبق نظر ایشان جواب میدهید؟ گفت ما روی تحریر امام [خمینی] جواب میدهیم! گفتم مردم آخر مسئله ایشان را میخواهند، گفت: میگویند ایشان فتوایش مثل فتوای امام است، ما روی تحریر امام جواب میدهیم! خوب این معنایش مبتذل کردن مرجعیت شیعه نیست؟[۱۳۳]
این سخنرانی (معروف به سخنرانی ۱۳ رجب) حصر منتظری را در پی داشت. این حصر برای شش سال ادامه یافت تا آنکه سرانجام در اواسط دوره دوم دولت اصلاحات در آن بازنگری شد. در رسانههای رسمی ایران برای سالها از منتظری به بدی یاد میشد و او را «شیخ سادهلوح» و عامل غرب و ضد انقلاب مینامیدند. آیتالله منتظری تا هنگام مرگ در آذر سال ۱۳۸۸ منتقد رهبری سید علی خامنهای باقی ماند و در سخنرانیهایش درخواست انتخابات آزاد، واگذاری قدرت و اجازه انتقاد از او داشت.[۱۳۵]
پس از انتخابات جنجالبرانگیز ۱۳۸۸ در ایران، انتقاد از روش رهبری خامنهای بالاتر گرفت. کسانی چون محمد نوریزاد و مهدی خزعلی از جمله کسانی بودند که با نوشتن نامههای انتقادی از او، روش برخورد نیروهای زیر فرمانش را در برخورد و کشتن معترضان به انتخابات زیر سؤال بردند. پاسخ حکومت به این افراد دستگیری و شکنجه آنها بوده است؛ به گونهای که نوریزاد و خزعلی هر دو بارها توسط نیروهای اطلاعاتی دستگیر و مورد ضرب و شتم قرار گرفتند.[۱۳۶] در یکی از واپسین نامههای خود به خامنهای، نوریزاد او را به دلیل کارنامه سیاسی اش به عدم کفایت سیاسی و توانایی رهبری کشور متهم کرد.[۱۳۷]
جراحی پروستات
در صبح ۱۷ شهریور ۱۳۹۳، وبسایت رسمی سید علی خامنهای از عمل جراحی پروستات وی خبر داد. علیرضا مرندی، رئیس تیم معالج وی اعلام کرد: «مدتی بود که این عارضه در رهبر انقلاب ایجاد شده بود و نظر پزشکان این بود که اکنون زمان مناسبی برای عمل است و رهبر معظم انقلاب نیز از نظر پزشکان معالج تبعیت کردند ... رهبری پس از هفت روز درتاریخ ۲۴ شهریور ۱۳۹۳ از بیمارستان مرخص شدند.» عمل جراحی پروستات رهبر ایران با موفقیت انجام شد.[۱۳۸]
کتابشناسی
تالیفها و پژوهشها
|
ترجمهها
- صلح امام حسن، تألیف راضی آل یاسین.
- آینده در قلمرو اسلام، تألیف سید قطب.[۱۴۱]
- مسلمانان در نهضت آزادی هندوستان، تألیف عبدالمنعم نمری نصری.
- ادعانامه علیه تمدّن غرب، تألیف سید قطب.
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ ۱٫۰ ۱٫۱ روایتی از شرکت رهبر انقلاب در سرشماری عمومی نفوس و مسکن
- ↑ همسران رهبران ایران و جهان، دویچه وله فارسی
- ↑ همسران روسای جمهور ایران چه کسانی هستند؟، تابناک
- ↑ «تصویری از شناسنامه حضرت آیتالله خامنهای». پايگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آيتاللهالعظمی سيدعلی خامنهای. دریافتشده در {{جا:تاریخ}}. تاریخ وارد شده در
|بازبینی=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «آیا اطلاق «امام» یا «رهبر مسلمانان جهان» به مقام معظم رهبری درست است» مقدار
|نشانی=
را بررسی کنید (کمک). آوینی. دریافتشده در ۵ آذر ۱۳۹۴. - ↑ «معرفی بنیاد دائرةالمعارف اسلامی». وبگاه بنیاد دانشنامه جهان اسلام.
- ↑ تصویر کارت ملی در وبگاه دفتر
- ↑ سابقاً نام وی در شناسنامه فاقد لفظ سید بود. ویدیو، دقیقه ۰۲:۴۰، «شرایط برگزاری همه پرسی در ایران چیست؟»، بیبیسی فارسی
- ↑ «روایتی از شرکت رهبر انقلاب در سرشماری عمومی نفوس و مسکن». پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله خامنهای. ۲ آبان ۱۳۹۰. دریافتشده در ۲۹ تیر ۱۳۹۱.
- ↑ «گلایه رهبر انقلاب از برپایی جشن تولد برای ایشان». خبرگزاری فارس به نقل از روزنامه کیهان. ۳ مرداد ۱۳۸۶. دریافتشده در ۲۴ تیر ۱۳۹۱.
- ↑ «نسب و والدین آیتالله خامنهای». وبگاه آفتاب. ۲۲ خرداد ۱۳۸۶. دریافتشده در ۲۶ فروردین ۱۳۸۷.
- ↑ مرکز اسناد انقلاب اسلامی - نسب و والدین رهبر معظم انقلاب، حضرت آیتالله خامنهای-۱
- ↑ BBC فارسی - ایران - خویشاوندان آیتالله خامنهای چه کسانی هستند
- ↑ KHAMENEI.IR - گزارشی کوتاه از زندگی ادبی حضرت آیتالله خامنهای / متن کامل - دیگران
- ↑ «برادران و خواهران رهبری چه میکنند؟». ۲۰۱۵-۱۱-۲۰. دریافتشده در ۲۰۱۵-۱۱-۲۰. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=
صرف نظر شد (|وبگاه=
پیشنهاد میشود) (کمک) - ↑ «خواهر گرامی آیتالله العظمی خامنهای درگذشت». ۲۰۱۵-۱۱-۲۰. دریافتشده در ۲۰۱۵-۱۱-۲۰. از پارامتر ناشناخته
|وبگاه=
صرف نظر شد (|وبگاه=
پیشنهاد میشود) (کمک) - ↑ امیر نامدار (۱۲ ژانویه ۲۰۰۳). «کاریکاتور روزولت در ایران بحران آفرید». وبگاه بیبیسی فارسی. دریافتشده در ۲۶ فروردین ۱۳۸۷.
- ↑ «توضیحات هادی خامنهای در مجلس راجع به کاریکاتور اهانتآمیز». وبگاه رادیو صدای آمریکا (VOA News). ۱۲ ژانویه ۲۰۰۳. دریافتشده در ۲۶ فروردین ۱۳۸۷.
- ↑ "خواهر رئیس جمهور ایران برای پیوستن به شوهرش در عراق از کشور گریخت" (به انگلیسی). وبگاه روزنامه نیویورک تایمز. ۳ مه ۱۹۸۵. Retrieved 8 اردیبهشت 1387.
{{cite web}}
: Check date values in:|تاریخ بازدید=
(help) - ↑ ایران قلم، برداشت شده در ۱۰ مرداد ۱۳۸۸.
- ↑ سید حسن خامنهای عضو کارگروه پیشگیری و مبارزه با رشوه در صنعت نفت شد - نفت نیوز
- ↑ http://www.mashreghnews.ir/fa/news/253025/اعضای-شورای-نمایش-معرفی-شدند
- ↑ زندگی نامه آیتالله خامنهای (بخش نخست)- تولد و والدین
- ↑ BBC فارسی - ایران - خویشاوندان آیتالله خامنهای چه کسانی هستند
- ↑ «کروبی پسر آیتالله خامنهای را به دخالت در انتخابات متهم کرد». بیبیسی فارسی. ۱۹ ژوئن ۲۰۰۵. دریافتشده در ۲۶ فروردین ۱۳۸۷.
- ↑ علیرضا نوریزاده (۲۳ نوامبر ۲۰۰۷). «یا رب این بچه ترکان چه دلیرند به خون». سایت اینترنتی دکتر علیرضا نوریزاده. دریافتشده در ۲۶ فروردین ۱۳۸۷.
- ↑ ۲۷٫۰ ۲۷٫۱ «از ازدواج انقلابی تا ازدواج سیاسی». سایت تحلیلی خبری عصر ایران. ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷. دریافتشده در ۸ فروردین ۱۳۸۷.
شهروند امروز
- ↑ «همه چیز دربارهٔ فرزندان امام خامنهای». شبکه مجازی میبد ما. ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۰. دریافتشده در ۸ آبان ۱۳۹۱.
- ↑ ««خواستگاری» داستان ازدواج پسر مقام معظم رهبری با دختر دکتر حداد عادل». وبگاه ایرانیان آتلانتا (AtlantaPersians.com). دریافتشده در ۲۶ فروردین ۱۳۸۷.
نشریه «اشراق اندیشه» به نقل از حجت السلام پاینده، از اعضای دفتر مقام معظم رهبری
- ↑ BBC فارسی - ایران - خویشاوندان آیتالله خامنهای چه کسانی هستند
- ↑ ۳۱٫۰ ۳۱٫۱ «زندگینامه». پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری. دریافتشده در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷.
- ↑ تبیان. «زندگینامه حضرت آیتالله سید علی حسینی خامنهای».
- ↑ http://farsi.khamenei.ir/others-report?id=8807
- ↑ ۳۴٫۰۰ ۳۴٫۰۱ ۳۴٫۰۲ ۳۴٫۰۳ ۳۴٫۰۴ ۳۴٫۰۵ ۳۴٫۰۶ ۳۴٫۰۷ ۳۴٫۰۸ ۳۴٫۰۹ «زندگینامه رهبر انقلاب اسلامی». دفتر حضرت آیتالله العظمی سید علی خامنهای. دریافتشده در ۱۷ آوریل ۲۰۰۹.
- ↑ Abrahamian، Ervand. A History of Modern Iran. Cambridge University Press، ۲۰۰۸،P.182
- ↑ John W Garver (۲۰۰۶). China And Iran: Ancient Partners in a Post-Imperial World. University of Washington Press. صص. ۱۰۰. شابک ۹۷۸-۰-۲۹۵-۹۸۶۳۱-۹. دریافتشده در ۷ ژانویه ۲۰۱۳.
- ↑ آیلن برمن (۲۰۰۵). Tehran Rising: Iran's Challenge to the United States. Maryland: Rowman & Littlefield. صص. ۱۲. شابک ۹۷۸-۰-۷۴۲۵-۴۹۰۴-۳.
- ↑ «People's Friendship University turns 50». روسیه امروز. ۵ فوریه ۲۰۱۰. بایگانیشده از اصلی در ۲ فوریه ۲۰۱۱. دریافتشده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۵.
- ↑ «Третий университет России». کمرسانت. ۲۵ نوامبر ۲۰۰۳. بایگانیشده از اصلی در ۹ سپتامبر ۲۰۱۵. دریافتشده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۵.
- ↑ Наташа Ваульс (۲۵ نوامبر ۲۰۰۳). «Грузия: Балканы ХХI века?». بیبیسی روسی. بایگانیشده از اصلی در ۲۴ دسامبر ۲۰۱۴. دریافتشده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۵.
- ↑ «People's Friendship University turns 50». روسیه امروز. ۵ فوریه ۲۰۱۰. بایگانیشده از اصلی در ۵ مارس ۲۰۱۲. دریافتشده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۵.
- ↑ ۴۲٫۰ ۴۲٫۱ ۴۲٫۲ Louis Jacobson (۹ اکتبر ۲۰۱۵). «Ben Carson says Mahmoud Abbas, Ali Khamenei, Vladimir Putin knew each other in 1968 Moscow». پالیتیفکت. بایگانیشده از اصلی در ۲۱ نوامبر ۲۰۱۵. دریافتشده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۵.
Ben Carson: In the class of 1968 at Patrice Lumumba University in Moscow, Mahmoud Abbas was one of the members of that class, and so was Ali Khamenei. And that's where they first established relationships with the young Vladimir Putin.
- ↑ «Khomeini's revolution survives his death». گوگل نیوز. آبزرور ریپورتر. ۱۲ ژوئن ۱۹۸۹.
- ↑ «CNN's Iranian Propaganda Campaign». اکورسی این مدیا. ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۳. بایگانیشده از اصلی در ۲۲ مه ۲۰۱۵. دریافتشده در ۲۸ دسامبر ۲۰۱۵.
- ↑ ۴۵٫۰ ۴۵٫۱ «نگاهی اجمالی به مبارزات سیاسی رهبر فرزانه انقلاب». مؤسسهٔ فرهنگی امام حسین. دریافتشده در ۲۴ مرداد ۱۳۸۷.
- ↑ «فدائیان اسلام؛ طلایه داران تشکیل حکومت اسلامی». بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس، وبگاه ساجد. دریافتشده در ۲۵ مرداد ۱۳۸۷.
- ↑ «نشریه ۳۱». سبز سرخ - سایت بزرگداشت سرداران و دههزار شهید مازندران. دریافتشده در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷.
- ↑ پایگاه اطلاعرسانی دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله سیدعلی خامنهای
- ↑ مسئولین نظام: منافقین به تلویح یا تصریح مسئول این اقدام هستند
- ↑ بیبیسی
- ↑ سایت خبری تحلیلی خدمت
- ↑ http://www.radiofarda.com/content/b17-khamenei-biography-12/24732052.html
- ↑ http://rc.majlis.ir/fa/parliament_member/show/762450
- ↑ http://www.radiofarda.com/content/b17-khamenei-biography-12/24732052.html
- ↑ «چه کسی خامنهای را در تیرماه ۶۰ ترور کرد؟». ایرج مصداقی. ۱۳۹۰/۱۲/۲۴. دریافتشده در ۲ شهریور ۱۳۹۱. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «چه کسی خامنهای را ترور کرد». روز آنلاین. ۱۳۹۱/۰۴/۰۶. دریافتشده در ۲ شهریور ۱۳۹۱. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «چه کسی مسئول ترور رهبر انقلاب بود؟». پارسینه. ۱۳۹۱/۰۴/۰۵. دریافتشده در ۲ شهریور ۱۳۹۱. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۵۸٫۰ ۵۸٫۱ آیتالله خامنهای از ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۸
- ↑ کانون اندیشه وران ایرانی، آسیبشناسی روانی سیدعلی خامنهای، نوامبر ۲۰۰۰، ص ۶۹
- ↑ "قدرتمندترین انسانهای جهان" (به انگلیسی). فوربس. ۲ نوامبر ۲۰۱۱. Retrieved 14 November 2011.
- ↑ http://www.forbes.com/profile/ali-hoseini-khamenei/
- ↑ عنایت ویژه و مخصوص امام خمینی(ره) به آیت اللهخامنهای، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- ↑ آغاز ولایت سید علی خامنهای بر جهان اسلام مبارک /چگونه آیتالله خامنه ایی به رهبری رسیدند؟/خوش به حال دل من چون تویی دارد آقا
- ↑ فیلم جلسه نمایش داده شده در صدا و سیما
- ↑ [مندرج در صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی، جلد ۱، صفحه ۵۸]
- ↑ نامه روحالله خمینی رهبر ایران به علی مشکینی رئیس مجلس خبرگان درباره متمم قانون اساسی
- ↑ میشل، سرژ (۲۰۱۰)، صفحهٔ ۳۵۳
- ↑ «سخنرانی ۱۳ رجب». دریافتشده در ۲۰ مه ۲۰۱۳.
- ↑ روز آن لاین
- ↑ سخنرانی آیتالله منتظری دربارهٔ مرجعیت خامنهای در یوتیوب
- ↑ جنبش راه سبز - قاسم شعله سعدی، نماینده اسبق مجلس و استاد دانشگاه تهران، بازداشت شد
- ↑ Spotlight on Press Tyrants: CPJ Names Ten Worst Enemies of the Press
- ↑ مجلس ششم، ضعف نمایندگان یا مشکل ساختاری؟
- ↑ همسر نوری زاد: نگران سرانجام مصیبتی که بر سر افراد خیرخواه کشور آوردهاند، هستم
- ↑ یادمان اسرای جنبش سبز/ احمد زیدآبادی تاوان انتقاد خود از رهبر را پس میدهد!
- ↑ کمیته حمایت از روزنامه نگاران: ایران بزرگترین زندان روزنامه نگاران بعد از چین
- ↑ The world view of iran's most powerful leader
- ↑
سجادپور، کریم (2008). "بازخوانی خامنهای: دیدگاه جهانی قدرتمندترین رهبر ایران" (به انگلیسی). وبگاه موقوفه کارنگی برای صلح بینالمللی. Retrieved 8 اردیبهشت 1387.
{{cite web}}
: Check date values in:|تاریخ بازدید=
(help); Unknown parameter|ماه=
ignored (help) - ↑ proj=zme "بخش ایران - بازخوانی خامنهای: دیدگاه جهانی قدرتمندترین رهبر ایران" (به انگلیسی). وبگاه موقوفه کارنگی برای صلح بینالمللی. Retrieved 8 اردیبهشت 1387.
{{cite web}}
: Check|نشانی=
value (help); Check date values in:|تاریخ بازدید=
(help) - ↑
«اهمیت هیچ رهبری در جهان به اندازه آیتالله خامنهای نیست». وبگاه آفتاب (aftab.ir). ۱۹ فروردین ۱۳۸۷. دریافتشده در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷.
خبرگزاری فارسی
- ↑ «تحلیل مؤسسه کارنگی دربارهٔ رهبر انقلاب». سایت تحلیلی خبری عصر ایران. ۱۹ فروردین ۱۳۸۷. دریافتشده در ۸ اردیبهشت ۱۳۸۷.
- ↑ «کشور واکسینه شد». الف. دریافتشده در ۲۸ مهر ۱۳۸۹.
- ↑ «رهبر ایران: تحریمها اثر قابل توجهی بر زندگی مردم ندارد». بیبیسی فارسی. دریافتشده در ۲۸ مهر ۱۳۸۹.
- ↑ «Iran's top leader seeks to secure clerics' support». آسوشیتدپرس. دریافتشده در ۱۰ آبان ۱۳۸۹.
- ↑ «مشروعیت خامنهای در گرو برخورد علمای قم». دویچهوله. دریافتشده در ۱۰ آبان ۱۳۸۹.
- ↑ پیام مهم رهبر معظم انقلاب اسلامی به مناسبت حماسهٔ پرشور ۲۲ خرداد، بایگانی شده در 27 خرداد 1388
- ↑ پیام تبریک آیتالله خامنهای پس از انتخابات سال ۱۳۸۴
- ↑ پیام تبریک آیتالله خامنهای پس از انتخابات سال ۱۳۸۰
- ↑ پیام تبریک آیتالله خامنهای پس از انتخابات سال ۱۳۷۶
- ↑ «خطبههای نماز جمعهٔ تهران». دفتر حفظ و نشر آثار حضرت آیتاللهالعظما خامنهای. ۲۹ خرداد ۱۳۸۸.
- ↑ BBC هشدار آیتالله خامنهای در مورد ادامه تظاهرات خیابانی بی بیسی فارسی
- ↑ سخنرانی ۲۹ خرداد آیتالله خامنهای؛ نقطه عطف امید پارسانژاد، بی بیسی فارسی، ۲۹ خرداد ۱۳۸۹
- ↑ Iranian protesters' slogans target Khamenei as the real enemy
- ↑ «خامنهای: امام خمینی مخالفان نظام را اعدام میکرد و من فقط زندانی میکنم». وبگاه. العربیه. اکتبر ۲۰۱۱. دریافتشده در ۳۱ اکتبر ۲۰۱۱.
- ↑ «خامنئی لمرجع شیعی: الخمینی کان یعدم المعارضین وأنا أکتفی بسجنهم». وبگاه (به عربی). العربیه. اکتبر ۲۰۱۱. دریافتشده در ۳۱ اکتبر ۲۰۱۱.
- ↑ Iran's Khamenei named 'dictator of the year'
- ↑ شرف الدین، بزرگمهر (۲۸ اکتبر ۲۰۱۱). «معترض و اغتشاشگر در نگاه رهبر ایران». بیبیسی. دریافتشده در ۲۸ اکتبر ۲۰۱۱.
- ↑ دومین سالگرد کشتهشدگان بازداشتگاه کهریزک در تهران برگزار شد
- ↑ پایگاه اطلاعرسانی دفتر مقام معظم رهبری
- ↑ دستور رهبری در رسیدگی به پرونده «جنایت کوی دانشگاه» را فراموش نکنید
- ↑ آبراهامیان، کودتا، 306.
- ↑ میشل، سرژ (۲۰۱۰)، صفحه ۳۵۲–۳۵۱
- ↑ ولی فقیه، مشروعیت خود را از مردم میگیرد یا خدا؟, بیبیسی فارسی
- ↑ پایگاه اطلاعرسانی و استفتائات آیتالله خامنهای - ولایت فقیه و حکم حاکم - سؤال ۶۳,
- ↑ پایگاه حوزه، از کتاب اجوبة الاستفتائات، سید علی خامنهای
- ↑ پایگاه حوزه، از کتاب اجوبة الاستفتائات، سید علی خامنهای
- ↑ حسین باستانی (۲۲ اسفند ۱۳۹۱). «توصیف جدید رهبر ایران از جایگاه خود: حرفی نمیزنم مگر آنکه دستور باشد». بیبیسی فارسی.
- ↑ «آیت الله خامنهای: به جای ایران قبل از اسلام بر ایران بعد از اسلام تأکید شود». بیبیسی فارسی. ۲۹ اوت ۲۰۱۱. دریافتشده در ۲۹ اوت ۲۰۱۱.
- ↑ ۱۰۹٫۰ ۱۰۹٫۱ ۱۰۹٫۲ [۱]،
- ↑ روز آن لاین
- ↑ "Music fails to chime with Islamic values, says Iran's supreme leader" (به انگلیسی). گاردین.
- ↑ «شاخصههای زن در انقلاب اسلامی براساس دیدگاههای سید علی خامنهای تدوین شد». رادیو فرانسه پارسی. ۲۰ آوریل ۲۰۱۳. دریافتشده در ۱۲ مه ۲۰۱۳.
- ↑ ۱۱۳٫۰ ۱۱۳٫۱ ۱۱۳٫۲ ۱۱۳٫۳ Donna M. Hughes (February 2000), Women and Reform in Iran (به انگلیسی), University of Rhode Island, retrieved 12 May 2013
- ↑ «رهبر ایران: حضور زنان در مناصب اجرایی افتخار ندارد». بیبیسی پارسی. ۱۱ مه ۲۰۱۳.
- ↑ «بیانات در دیدار جمعی از مداحان». دفتر حفظ و نشر آثار آیتالله خامنهای. ۱۱ اردیبهشت ۱۳۹۲.
- ↑ Jason Rezaian (21 July 2012), Struggle over what to wear in Iran (به انگلیسی), Washington Post, retrieved 12 May 2013
- ↑ بیبیسی
- ↑ مشرق نیوز
- ↑ ««از آزادی هماهنگ کننده تیم ترور میکونوس متاسفم»». وبگاه رادیو فردا. چهارشنبه ۲۱ آذر ۱۳۸۶. دریافتشده در ۲۶ نوامبر ۲۰۰۸. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ جزئیات خواندنی ماجرای میکونوس بعد از ۱۴ سال (فارسی) سایت خبری تحلیلی عصر ایران به نقل از کتاب «بررسی روابط ایران و آلمان» نوشته سید حسین موسویان چاپ مرکز تحقیقات استراتژیک/ شابک: ۹۶۴۷۲۹۸۱۷x
- ↑ "German court implicates Iran leaders in '92 killings" (به انگلیسی). وبگاه CNN. April ۱۰, ۱۹۹۷. Retrieved 26 November 2008.
- ↑ ALAN COWELL (April ۱۱, ۱۹۹۷). "BERLIN COURT SAYS TOP IRAN LEADERS ORDERED KILLINGS" (به انگلیسی). وبگاه The New York Times. Retrieved 26 November 2008.
- ↑ جزئیات خواندنی ماجرای میکونوس بعد از ۱۴ سال
- ↑ German court rules Iranian leaders ordered Berlin slayings
- ↑ LARRY ROHTER (March ۱۰, ۲۰۰۳). "Argentine Judge Indicts 4 Iranian Officials in 1994 Bombing of Jewish Center" (به انگلیسی). وبگاه The New York Times. Retrieved 26 November 2008.
- ↑ «روزنامه همشهری - ایران - سیاستخارجی - واکنش ایران به اتهامات مجدد آرژانتین». ۱۳۸۶/۰۸/۰۵. دریافتشده در ۱۳۸۶/۰۲/۱۶. تاریخ وارد شده در
|تاریخ بازدید=،|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ "Iran's Supreme Leader sets up body to oversee internet" (به انگلیسی). BBC World. 7 March 2012. Retrieved 19 September 2014.
- ↑ «تقابل نظامی با ایران به نفع غرب نیست». صبح توس. ۲۵ شهریور ۱۳۹۳.
- ↑ «آیتالله خامنهای به عضویت فیس بوک درآمد». رادیو فردا. ۲۷ آذر ۱۳۹۱.
- ↑ «آیتالله سید علی خامنهای عضو فیسبوک شد». دریافتشده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۲.
- ↑ http://www.azadegi.com/link/2012/12/17/288683
- ↑ «خامنهای: استفاده از فیسبوک در شرایطی بلامانع است». دریافتشده در ۱۷ دسامبر ۲۰۱۲.
- ↑ ۱۳۳٫۰ ۱۳۳٫۱ جلال کیهان منش (۹ آبان ۱۳۸۸). «سرنوشت منتقدین آِیت الله خامنهای». روزآنلاین. دریافتشده در ۱۲ بهمن ۱۳۹۲.
- ↑ «تاریخچهای از «حصر» و بازداشت در «خانه امن»: سرنوشت چهار رهبر ناپدید شده چه خواهد بود؟». کمپین بینالمللی حقوق بشر در ایران. ۱۵ اسفند ۱۳۸۹. دریافتشده در ۱۲ بهمن ۱۳۹۲.
- ↑ Profile: Iran's dissident ayatollah (به انگلیسی), BBC World, 30 January 2003, retrieved 1 February 2014
- ↑ «مهدی خزعلی، وبلاگنویس منتقد، بازداشت شد». رادیو فردا. ۱۹ دی ۱۳۹۰.
- ↑ شاهرخ بهزادی (01 فوریه 2014). «نوریزاد خطاب به آیتالله خامنهای: عدم کفایت شما برای رهبری قطعی و محرز است». رادیو فرانسه. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=
را بررسی کنید (کمک) - ↑ «عمل جراحی موفقیت آمیز رهبر معظم انقلاب/عیادت روحانی و آیتالله هاشمی از حضرت آیتالله خامنهای/دکتر مرندی: وضعیت عمومی رهبری کاملاً خوب است/ایشان بعد از طی دوران نقاهت به منزل منتقل میشوند». انتخاب. ۱۷ شهریور ۱۳۹۳.
- ↑ «فرمایشات رهبر انقلاب دربارهٔ فلسطین خواندنی شد» مقدار
|نشانی=
را بررسی کنید (کمک). تسنیم. ۱۶ تیر ۱۳۹۴. - ↑ [۲]
- ↑ [hhttp://www.iranianmagazines.com/npview.asp?ID=1662669 «حکومت جهانی مهدوی»]. روزنامه رسالت، شماره ۶۴۸۳، صفحه ۱۸، ۱۳۸۷. دریافتشده در ۲۶ آبان ۱۳۸۸.
منابع
- آبراهامیان، یرواند (۱۳۹۳). کودتا. ترجمهٔ محمدابراهیم فتاحی. تهران: نشر نی. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۱۸۵-۳۴۲-۸.
- شیرازی، علی (۱۳۸۵)، پرتوی از خورشید، ص. صفحهٔ ۲۰۸ پارامتر
|چاپ=
اضافه است (کمک) - سرژ میشل و پائولو وودز (۲۰۱۰)، «رهبر»، قدمت روی چشم، ترجمهٔ لاله پویا، پاریس: برنارد گراسه
- دفتر نشر و حفظ آثار آیتالله خامنهای (۱۸ خرداد ۱۳۸۸)، روزنامه همشهری، ش. شماره ۴۸۵۳، ص. صفحه ۱۷ پارامتر
|عنوان= یا |title=
ناموجود یا خالی (کمک); از|مقاله=
صرفنظر شد (کمک)
- Garver, John W (۲۰۰۶). China and Iran: ancient partners in a post-imperial world (به انگلیسی). Washington: University of Washington Press. pp. ۴۰۵.
- Zucker, Daniel M (Dec 17, 2006). "Iran's VEVAK: Disinformation, Inc" (به انگلیسی). Ocnus. Retrieved 24–02–2012.
{{cite web}}
: Check date values in:|بازبینی=
(help) - Berman, Ilan (۲۰۰۵). Tehran Rising: Iran's Challenge to the United States (به انگلیسی). Maryland: Rowman & Littlefield. pp. ۲۲۳.
- TIMMERMAN, KENNETH R (۲۰۰۲). "Iran's "Moderates" Are No Reformer" (PDF). The Brown journal of world affairs. ۹ (به انگلیسی). Institute for International Studies (Brown University). Retrieved 24–02–2012.
{{cite journal}}
: Check date values in:|تاریخ دسترسی=
(help) - Wihbey, Paul Michael (۱۹۹۹). "The Southern Eurasian Great Game". IASPS Research Papers in Strategy (به انگلیسی). Institute for Advanced Strategic and Political Studies (۸). Retrieved 24–02–2012.
{{cite journal}}
: Check date values in:|تاریخ دسترسی=
(help)
پیوند به بیرون
- رهبر انقلاب در جبهههای جنگ tarikhirani.ir
- وبگاه رسمی دفتر رهبری
- وبگاه مرکز نشر آثار آیتالله خامنهای
- زندگینامه برگرفته از وبگاه رسمی
- مستند خط و نشان رهبر در یوتیوب
- همه نامههای باراک اوباما به آیتالله خامنهای بیبیسی فارسی
پیشین: محمد علی رجایی |
رئیس جمهور ایران ۱۳۶۸–۱۳۶۰ |
پسین: اکبر هاشمی رفسنجانی |
پیشین: وجود نداشته |
مجمع تشخیص مصلحت نظام ۱۳۶۸–۱۳۶۶ |
پسین: اکبر هاشمی رفسنجانی |
پیشین: روحالله خمینی |
رهبر جمهوری اسلامی ایران ۱۳۶۸–تاکنون |
پسین: نامعلوم |
- سید علی خامنهای
- آذریهای ایرانی
- آمریکاستیزی
- آیتاللههای اهل ایران
- اسلامگرایان اهل ایران
- اعضای حزب جمهوری اسلامی
- اعضای شورای انقلاب اسلامی ایران
- افراد زنده
- افراد مربوط به انقلاب ۱۳۵۷ ایران
- امامان جمعه شهر تهران
- انقلابیون اهل ایران
- انکارکنندگان هولوکاست
- اهالی آذربایجان
- اهالی مشهد
- تبعیدشدگان اهل ایران
- روحانیان سیاستمدار رزمنده در جنگ ایران و عراق
- روحانیان شیعه اهل ایران
- رهبران ایران
- رهبران ملی کنونی
- رئیسجمهورهای ایران
- زادگان ۱۳۱۸
- زادگان ۱۹۳۹ (میلادی)
- زندانیان کمیته مشترک ضدخرابکاری
- سیاستمداران آذری اهل ایران
- شیعیان ایران
- عالمان مسلمان
- مترجمان اهل ایران
- مترجمان سده ۲۰ (میلادی)
- مراجع تقلید زنده
- نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران (۱۳۶۴)
- نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ایران (مهر ۱۳۶۰)
- نجاتیافتگان از ترور
- نجاتیافتگان از ترور اهل ایران
- نمایندگان دوره اول مجلس شورای اسلامی
- نویسندگان متون دینی
- وزیران ایران
- عالمان شیعه
- روحانیان شیعه
- اعضای هیئت بازنگری قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران