ĉiam
Étymologie
[modifier le wikicode]- (Date à préciser) Étymologie manquante ou incomplète. Si vous la connaissez, vous pouvez l’ajouter en cliquant ici.
Adverbe
[modifier le wikicode]ĉiam \ˈt͡ʃi.am\
- Toujours, tout le temps.
La suno estis ĉiam kaŝita malantaŭ dompintoj, kaj stratlampoj siblis la tutan tagon.
— (Tim Westover, Tri Ruĝaj Knabinoj, Marvirinstrato, 2009, page 19)- Le soleil était toujours caché derrière les toits des maisons, et les lampadaires sifflaient toute la journée.
Mi miris, ke mi ne aŭdas la iradon de mia poŝa horloĝo, kiun mi ĉiam metas apud mia lito sur la noktan tableton, kaj mi eltiris mian manon por preni alumetojn, sed mia mano tuj frapiĝis je ia mureto.
— (Nikolaï Afrikanovitch Borovko, El la tombo, dans La Esperantisto, 1892, pp.103-108 → lire en ligne)- J’ai été surpris de ne pas entendre le tic-tac de ma montre à gousset, que je posais toujours à côté de mon lit, sur la table de nuit. Et je sortais la main pour prendre des allumettes, mais ma main heurtait immédiatement un petit mur.
Dérivés
[modifier le wikicode]Académiques:
- ĉiama ( composition de racines de l’ekzercaro §30) : permanent, de toujours
Autres:
- porĉiama : perpétuel (caractère pour toujours)
- porĉiame : perpétuellement, pour toujours
- ĉiamverda — sempervirent
- ĉiam-hieraŭa
- ĉiam-hieraŭulo
Antonymes
[modifier le wikicode]Vocabulaire apparenté par le sens
[modifier le wikicode]| Corrélatifs en espéranto, ou tabelvortoj {cat} | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Intention | indéfini | question | désignation | totalité | négation | |
| Préfixe | i- | ki- | ti- | ĉi- | neni- | |
| Suff. | Sens | un quelconque, un certain — |
quel — ?! lequel — |
ce — là | tout — chaque — |
aucun — |
| -o | chose, situation | io(n) | kio(n) | (ĉi) tio(n) | ĉio(n) | nenio(n) |
| -u | personne (si seul) | iu(j/n) | kiu(j/n) | (ĉi) tiu(j/n) | ĉiu(j/n) | neniu(j/n) |
| sélection (si + substantif) | ||||||
| -a | qualité | ia(j/n) | kia(j/n) | (ĉi) tia(j/n) | ĉia(j/n) | nenia(j/n) |
| -e | lieu | ie(n) | kie(n) | (ĉi) tie(n) | ĉie(n) | nenie(n) |
| -es | possession | ies | kies | (ĉi) ties | ĉies | nenies |
| -el | manière | iel | kiel | (ĉi) tiel | ĉiel | neniel |
| -al | cause | ial | kial | (ĉi) tial | ĉial | nenial |
| -am | temps | iam | kiam | (ĉi) tiam | ĉiam | neniam |
| -om | quantité | iom | kiom | (ĉi) tiom | ĉiom | neniom |
Prononciation
[modifier le wikicode]- (Région à préciser) : écouter « ĉiam [ˈt͡ʃi.am] »
- Pays-Bas (partie continentale) (Wijchen) : écouter « ĉiam [Prononciation ?] »
- France (Toulouse) : écouter « ĉiam [Prononciation ?] »
- Białystok (Pologne) : écouter « ĉiam [Prononciation ?] » (bon niveau)
Anagrammes
[modifier le wikicode]Références
[modifier le wikicode]Bibliographie
[modifier le wikicode]- E. Grosjean-Maupin, Plena Vortaro de Esperanto, SAT, Parizo, 1934 (selon Retavortaro)
- ĉiam sur le site Plena Ilustrita Vortaro de Esperanto (PIV)
- ĉiam sur le site Reta-vortaro.de (RV)
- Racine "ĉiam" présent dans le dictionnaire des racines « Universala Vortaro » (R1 de l’Akademio de Esperanto).