Obxeccións á evolución

Eruditos, teólogos e persoas correntes formularon ao longo do tempo diversas obxeccións á evolución desde que as ideas evolutivas adquiriron importancia no século XIX. Cando Charles Darwin publicou o seu libro de 1859 A orixe das especies, a súa teoría da evolución (a idea de que as especies se orixinaron por descendencia con modificación a partir dun só antepasado común nun proceso impulsado principalmente pola selección natural) encontrou inicialmente a oposición de científicos que tiñan diferentes teorías, pero finalmente acabou por recibir unha esmagadora aceptación entre a comunidade científica. A observación de que o proceso evolutivo realmente ocorre (así como a síntese evolutiva moderna que explica esas probas) é algo que non é controvertido entre a corrente principal de biólogos desde a década de 1940. O que ás veces se debate na comunidade científica son aspectos concretos da evolución, para o que algúns científicos presentan alternativas ás explicacións tradicionais, que tamén son alternativas evolucionistas.

Desde entón, a maioría das críticas e negacións da evolución proceden de fontes relixiosas en lugar de da comunidade científica. Aínda que moitas relixións, como as que avogan pola evolución teísta, aceptaron a realidade da evolución, algunhas crenzas relixiosas rexeitan as explicacións evolutivas en favor da doutrina do creacionismo (a crenza de que unha deidade creou o universo e a vida por medio da aplicación de procesos sobrenaturais). Isto plantea nalgúns países o que aparenta ser un conflito entre relixión e ciencia, que nos países occidentais é especialmente relevante en Estados Unidos.

O moderno creacionismo inclúe movementos como a chamada ciencia da creación, o neocreacionismo e o deseño intelixente, que argumentan que a idea de que a vida está directamente deseñada por un deus ou intelixencia é polo menos tan científica como a teoría evolutiva, e debería, por tanto, ensinarse na educación pública. Tales argumentos contra a evolución foron ampliados e comprenden obxeccións ás evidencias científicas da evolución, metodoloxía, plausibilidade, moralidade e aceptación científica. Porén, a comunidade científica, non recoñece esas obxeccións como válidas, e sinalan as incorrectas interpretacións que fan os detractors de cousas como o método científico, as probas, e as leis físicas básicas.

Historia

Véxase tamén: Historia do pensamento evolucionista e Historia do creacionismo.

A teoría de Charles Darwin da evolución foi amplamente aceptada como descrición da orixe das especies, pero houbo unha continua resistencia á importancia central que lle deu á selección natural como mecanismos da evolución.

A inicios do século XIX adquiriron importancia varias ideas evolutivas, especialmente a teoría da transmutación das especies presentada por Jean-Baptiste Lamarck. A esta se opuxo no campo científico principalmente Georges Cuvier, e tamén recibiu obxeccións políticas e relixiosas. Estas ideas nas que as leis naturais controlaban o desenvolvemento da natureza e mesmo da sociedade chegaron ás grandes audiencias populares co libro de George Combe The Constitution of Man de 1828 e o anónimo Vestiges of the Natural History of Creation de 1844. Cando Charles Darwin publicouen 1859 o seu libro A orixe dasespecies, a maioría da comunidade científica acabou por convencerse de que as novas especies se orixinaban por descendencia por modificación nun patrón ramificante de diverxencia desde antepasados comúns, pero mentres que a maioría dos científicos aceptaban que a selección natural era unha hipótese válida e comprobable empiricamente, a visión de Darwin do que era o mecanismo primario da evolución era xeralmente rexeitada.

As primeiras obxeccións á evolución darwinista eran tanto científicas coma relixiosas. Os contemporáneos de Darwin acabaron finalmente por aceptar a transmutación das especies baseándose en evidencias fósiles; o X Club formouse para defender a evolución contra a igrexa e honestos afeccionados, aínda que o mecanismo evolutivoespecífico que sinalaba Darwin, a selección natural, discutíase activamente en favor de teorías alternativas como o lamarckismo e a ortoxénese. A explicación gradualista de Darwin tamén se opoñía ao saltacionismo e ao catastrofismo. Lord Kelvin opúxose cientificamente ao gradualismo baseándose en cálculos termodinámicos de que a Terra tiña unha idade de entre 24 e 400 millóns de anos, unha estimación fortemente discutida polos xeólogos. Estas cifras foron corrixidas en 1907 cando a datación radioactiva das rochas mostrou que a Terra tiña miles de millóns de anos de anitigüidade. As ideas propias de Kelvin estaban en favor dunha versión da evolución teísta acelerada pola guía divina. O mecanismo hereditario específico que propoñía Darwin, a panxénese, carecía de probas que a apoiasen. Aínda que a evolución como tal non era discutida, a falta de certeza sobre o mecanismo que a guiaba no período chamado a eclipse do darwinismo persistiu desde a década de 1880 ata a de 1930 cando se incluíu a herdanza mendeliana e naceu a síntese evolutiva moderna. A síntese moderna conseguiu unha aceptación universal entre os biólogos coa axuda de novas evidencias, como as xenéticas, que confirmaban as predicións de Darwin e refutaban as teorías competidoras.

O Protestantismo, especialmente en América, estalou en "acedas polémicas" e discusións sobre a evolución desde 1860 á década de 1870 (cun punto de inflexión posiblemente marcado pola morte de Louis Agassiz en 1873) e en 1880 unha forma de "evolución cristiá" estaba converténdose no consenso. En Gran Bretaña, aínda que a publicación de The Descent of Man de Darwin en 1871 reavivara o debate desde a década anterior, Sir Henry Chadwick sinalou unha aceptción estable da evolución "entre os cristiáns máis educados" entre 1860 e 1885. Como resultado, a teoría evolutiva era "tanto permisible coma respectable" en 1876. As conferencias de Frederick Temple sobre The Relations between Religion and Science (1884) sobre como a evolución non era "antagónica" coa relixión subliñaron esta tendencia. A reunión de Temple co arcebispo de Canterbury en 1896 demostrou a ampla aceptación da evolución na xerarquía da igrexa.

Durante décadas a Igrexa Católica Romana evitou facer unha refutación oficial da evolución, aínda que estaba mal vista. Porén, refreou aos católicos que propoñían que a evolución podía ser reconciliada coa Biblia, xa que isto estaba en conflito co Concilio Vaticano Primeiro (1869–70) que sinalara que todo foi creado do nada por Deus, e que negar isto podía levar á excomuñón. En 1950, a encíclica Humani generis do Papa Pío XII menciona por primeira vez directa e oficialmente a evolución. Permitía que se puidese investigar no concepto de que os humanos procedían de materia viva preexistente, pero non cuestionar a Adán e Eva ou a creación da alma. En 1996, o Papa Xoán Paulo II dixo que a evolución era "máis que unha hipótese" e recoñecía a gran cantidade de traballos acumulados que a apoiaban, pero reiteraba que calquera intento de dar unha explicación material da alma humana era "incompatible coa verdade sobre o home".

A reacción musulmá foi desde aqueles que se atiñan á crenza na creación literal coránica á de moitos musulmáns educados que subscribían unha versión da evolución guiada ou teísta na cal o Corán reforza en vez de contradicir á corrente vixente da ciencia. Isto ocorreu relativamente cedo, xa que as madrasas medievais ensinaban as ideas de Al-Jahiz, un erudito musulmán do século IX, que propuxo conceptos similares á selección natural. Porén, a aceptación da evolución segue sendo baixa no mundo musulmán, xa que importantes figuras rexeitan a filosofía materialista que pode encontrar apoio na evolución como insá para explicar as orixes humanas e unha negación de Allah. Outras obxeccións feitas polos autores musulmáns reflicten en gran medida as que se fan no mundo occidental.

Independentemente da aceptación nas xerarquías relixiosas altas, as primeiras obxeccións relixiosas á teoría de Darwin aínda se usan para opoñerse á evolución. As ideas de que as especies cambian co tempo por medio de procesos naturais e que diferentes especies comparten antepasados comúns parecían contradicir a narración da creación do Xénese. Os crentes na infalibilidade bíblica atacaron o darwinismo como algoherético. A teoloxía natural de inicios do século XIX estaba tipificada pola analoxía do reloxieiro de William Paley, un argumento do deseño aínda usado hoxe polo movemento creacionista. A teoloxía natural comprende un conxunto de ideas e argumentos desde o principio, e cando se publicou a teoría de Darwin, as ideas da evolución teísta estaban presentes no sentido de aceptar a evolución como unha causa secundaria aberta á investigación científica, mentres que se mantén a crenza en Deus como unha primeira causa cun papel non especificado na guía da evolución e creación dos homes. Esta posición foi adoptada por varias confesións cristiás e xudías en liña coa teoloxía modernista, que ve a Biblia e a Torah como alegóricas, e así eliminan o conflito entre evolución e relixión.

Porén, na década de 1920 os fundamentalistas cristiáns dos Estados Unidos desenvolveron os seus argumentos literalistas contra a teoloxía modernista en oposición á ensinanza da evolución, porque temían que o darwinismo levase ao militarismo como en Alemaña e porque era unha ameaza á relixión e á moralidade. Esta oposición orixinou a controversia creación-evolución na que se embarcaron os literalistas cristiáns dos Estados Unidos que obxectan a ensinanza escolar da evolución. Aínda que os primeiros obxectores descartaban a evolución por contradicir a súa interpretación da Biblia, este argumento foi legalmente invalidado cando a Corte Suprema dos Estados Unidos ditaminou no caso Epperson contra Arkansas de 1968 que prohibir a ensinanza da evolución sobre bases relixiosas violaba a Cláusula do Establecemento (que estableceu o estado laico).

Desde entón os creacionistas desenvolveron obxeccións máis matizadas á evolución, alegando diversas cuestións como que non é científica, viola a liberdade relixiosa dos creacionistas ou que a aceptación da evolución é unha postura relixiosa. Os creacionistas apelaron a principios democráticos de imparcialidade, argumentando que a evolución é controvertida, e que as clases de ciencias deberían, por tanto, "ensinar a controversia." Estas obxeccións á evolución culminaron no movemento do deseño intelixente nas décadas de 1990 e inicios da do 2000, cando intentaron sen éxito presentarse como unha alternativa científica á evolución.

Definición da evolución

Liña do tempo da evolución humana

ver • conversa • 

-10 —

–

-9 —

–

-8 —

–

-7 —

–

-6 —

–

-5 —

–

-4 —

–

-3 —

–

-2 —

–

-1 —

–

0 —

Simios
de tipo humano

Nakalipithecus

Ouranopithecus

Sahelanthropus

Orrorin

Ardipithecus

Australopithecus

Homo habilis

Homo erectus

Neanderthal

Homo idaltu

←

Primeiros simios

←

Inicio do bipedismo

←

Primeiras ferramentas de pedra

←

Primeira saída
de África

←

Uso do lume

←

Inicio da cociña

←

Home moderno

P
l
i
s
t
o
c
e
n
o

P
l
i
o
c
e
n
o

M
i
o
c
e
n
o

H

o

m

i

n

i

n

i

Escala do eixe: millóns de anos.

Artigo principal: Evolución.

Unha das principais fontes de confusión e ambigüidade no debat creación–evolución é a propia definición de evolución. No contexto da bioloxía, evolución son os cambios xenéticos nas poboacións de organismos en xeracións sucesivas. Porén, a palabra ten varios significados difeentes en diferentes campos, desde a computación evolutiva á evolución molecular ou a evolución sociocultural, evolución estelar e galáctica. Pode referirse tamén á evoluxión metafísica, evolución espiritual, ou a calquera das filosofías evolucionistas. Cando a evolución biolóxica é mesturada con outros procesos evolutivos, isto pode causar erros como a afirmación que a teoría evolutiva moderna di algo sobre a abioxénese ou o Big Bang.

Morfos que apareceron na evolución de Biston betularia

Biston betularia branca

Morfo negro da Biston betularia que se fixo numeroso na evolución desta especie. Mesmo pequenas variacións nunha poboación poden levar á evolución por selección natural.

En contextos coloquiais, evolution pode indicar calquera tipo de desenvolvemento progresivo ou mellora gradual, e a evolución enténdese como un proceso que ten como resultado unha maior calidade ou complexidade. Cando se usa incorrectamente para a evolución biolóxica este significado común leva a frecuentes malas interpretacións. Por exemplo, a idea de desvolución (do inglés devolution, é dicir, evolución "cara atrás") é o resultado de considerar erroneamente que a evolución é direccional ou ten un obxectivo específico (cf. ortoxénese). En realidade, a evolución dun organismo non en "obxectivo" e só está mostrando a crecente capacidade de sucesivas xeracións de sobrevivir e reproducirse no seu ambiente; a crecente idoneidade só é definida en relación ao seu ambiente. Os biólogs non consideran ningunha especie, como podería ser a humana, que sexa máis evolucionada ou avanzada que outra. Certas fontes foron criticadas por indicar o contrario debido á tendencia a avaliar os organismos non humanos segundo os estándars antropocéntricos en vez de por outros máis obxectivos.

A evolución tampouco require que os organismos se fagan máis complexos. Aínda que a historia da vida mostra unha aparente tendencia cara á evolución da complexidade biolóxica, cuestiónase se a aparición desta maior complexidade é real, ou se esta conclusión procede de que pasa por alto o feito de que a maioría da vida na Terra consistiu sempre en seres procariotas sinxelos. Desde esta punto de vista, a complexidade non é unha consecuencia da evolución, senón que é a consecuencia de circunstancias específicas da evolución na Terra, que frecuentemente fixeron que unha maior complexidade fose vantaxosa, e así fose seleccionada favorablemente. Dependendo da situación, a complexidade dos organismos pode incrementarse, diminuír ou permanecer igual, e as tres tenencias foron observadas na evolución.

En fontes creacionistas defínese frecuentemente a evolución segundo o seu significado coloquial, en vez de co significado científico. Como resultado, moitos dos intentos de rebater a evolución non se dirixen aos descubrimentos da bioloxía evolutiva (falacia do espantallo). Isto tamén significa que os partidarios do creacionismo e os biólogos evolutivos a miúdo simplemente falan sen escoitar ao outro.

Aceptación científica

Liña do tempo da vida na Terra

ver • conversa • 

-4500 —

–

-4000 —

–

-3500 —

–

-3000 —

–

-2500 —

–

-2000 —

–

-1500 —

–

-1000 —

–

-500 —

–

0 —

Vida simple

Fotosíntese

Eucariotas

Vida multicelular
complexa

Animais terr.

Plantas e

"Dinosauros"

Mamíferos

Flores

 

←

Primeira Terra (-4540)

←

Primeira auga

←

Primeira vida (-4100)

←

Bombardeo meteorítico

←

Primeiro oxíxeno

←

Oxíxeno atmosférico

←

Gran evento de O₂

←

Primeiras reproducións sexuais

←

Biota de Ediacara

←

Explos. cámbrica

←

Primeiros humanos

F
a
n
e
r
z
c

P
r
o
t
e
r
o
z
o
i
c
o

A
r
c
a
i
c
o

H
á
d
i
c
o

Escala do eixe: millóns de anos.

Algunhas obxeccións recentes á teoría evolutiva están enfocadas a cuestionar a súa validez científica, ou a intentar propoñer ideas alternativas.

Véxase tamén

Outros artigos

• Creacionismo
• Deseño Intelixente
• Fe e razón

Bibliografía

• Behe, Michael J. (1996). Darwin's Black Box: The Biochemical Challenge to Evolution. New York: Free Press. ISBN 0-684-82754-9. LCCN 96000695. OCLC 34150540. 
• Bowler, Peter J. (1992) [Original hardback edition published 1983]. The Eclipse of Darwinism: Anti-Darwinian Evolution Theories in the Decades Around 1900 (Johns Hopkins Paperbacks ed.). Baltimore, MD: Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-4391-X. LCCN 82021170. OCLC 611262030. 
• Bowler, Peter J. (2003). Evolution: The History of an Idea (3rd ed.). Berkeley, CA: University of California Press. ISBN 0-520-23693-9. LCCN 2002007569. OCLC 49824702. 
• Butterfield, Nicholas J. (2001). "Ecology and evolution of Cambrian plankton". En Zhuravlev, Andrey Yu.; Riding, Robert. The Ecology of the Cambrian Radiation. Critical Moments in Paleobiology and Earth History Series; Perspectives in Paleobiology and Earth History Series. New York: Columbia University Press. ISBN 0-231-10613-0. LCCN 00063901. OCLC 44869047. 
• Darwin, Charles (1859). On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life (1st ed.). London: John Murray. LCCN 06017473. OCLC 741260650.  The book is available from The Complete Work of Charles Darwin Online. Retrieved 2015-03-30.
• Darwin, Charles (1866). On the Origin of Species by Means of Natural Selection, or the Preservation of Favoured Races in the Struggle for Life (4th ed.). London: John Murray. OCLC 44636697. Consultado o 2015-03-30. 
• Dawkins, Richard (2006). The God Delusion. Boston, MA: Houghton Mifflin Company. ISBN 978-0-618-68000-9. LCCN 2006015506. OCLC 68965666. 
• Dawkins, Richard (2010) [First published in Great Britain in 2009 by Bantam Press]. The Greatest Show on Earth: The Evidence for Evolution (First Free Press trade pbk. ed.). New York: Free Press. ISBN 978-1-4165-9479-6. LCCN 2010655116. OCLC 685121521. 
• Dembski, William A. (1998). The Design Inference: Eliminating Chance through Small Probabilities. Cambridge; New York: Cambridge University Press. ISBN 0-521-62387-1. LCCN 98003020. OCLC 38551103. 
• Fowler, Thomas (2007). The Evolution Controversy: A Survey of Competing Theories. Grand Rapids, MI: Baker Academic. ISBN 978-0-8010-3174-8. LCCN 2007011459. OCLC 122291332. 
• Fry, Iris (2000). Emergence of Life on Earth: A Historical and Scientific Overview. New Brunswick, NJ: Rutgers University Press. ISBN 0-8135-2740-6. LCCN 99023153. OCLC 41090659. 
• Gould, Stephen J. (1983). Hen's Teeth and Horse's Toes (1st ed.). New York: W. W. Norton & Company. ISBN 0-393-01716-8. LCCN 82022259. OCLC 8954357. 
• Ham, Ken (1987). The Lie: Evolution. Green Forest, AR: Master Books. ISBN 0-89051-158-6. LCCN 00108776. OCLC 50574665. 
• Hempel, Carl Gustav (1965) [Essay originally published 1950 in Revue Internationale de Philosophie, 41 (11): 41–63]. "Problems and Changes in the Empiricist Criterion of Meaning" (PDF). Aspects of Scientific Explanation and other Essays in the Philosophy of Science. Glencoe, IL: Free Press. LCCN 65015441. OCLC 522395. 
• Hoyle, Fred (1982). Evolution From Space (The Omni Lecture) and Other Papers on the Origin of Life. Hillside, NJ: Enslow Publishers. ISBN 0-89490-083-8. LCCN 82008856. OCLC 8495145. 
• Hoyle, Fred; Wickramasinghe, Chandra (1982) [Originally published 1981; London: J. M. Dent & Sons]. Evolution from Space: A Theory of Cosmic Creationism (Reprint ed.). New York: Simon & Schuster. ISBN 0-671-45031-X. LCCN 82005622. OCLC 8430789. 
• Hoyle, Fred; Wickramasinghe, Chandra (1986). Archaeopteryx, the Primordial Bird: A Case of Fossil Forgery. Swansea, Wales: Christopher Davies. ISBN 0-7154-0665-5. OCLC 17768215. 
• Hoyle, Fred; Wickramasinghe, Chandra (1993). Our Place in the Cosmos: The Unfinished Revolution. London: J. M. Dent & Sons. ISBN 0-460-86084-4. LCCN 94130735. OCLC 30817228. 
• Isaak, Mark (2007). The Counter-Creationism Handbook. Berkeley, CA: University of California Press. ISBN 978-0-520-24926-4. LCCN 2006047492. OCLC 69241583. 
• Kehoe, Alice B. (1984) [Originally published 1983]. "The Word of God". En Godfrey, Laurie R. Scientists Confront Creationism (Later prt. ed.). New York: W. W. Norton & Company. ISBN 0-393-30154-0. LCCN 82012500. OCLC 12399341. 
• Kellogg, Vernon (1917). Headquarters Nights: A Record of Conversations and Experiences at the Headquarters of the German Army in France and Belgium. Boston: The Atlantic Monthly Press. LCCN 17025619. OCLC 1171749.  The book is available from the Internet Archive. Retrieved 2015-04-07.
• Kitcher, Philip (1982). Abusing Science: The Case Against Creationism. Cambridge, MA: MIT Press. ISBN 0-262-11085-7. LCCN 82009912. OCLC 8477616. 
• Klyce, Brig; Wickramasinghe, Chandra (2003). "Creationism versus Darwinism: A Third Alternative". En Campbell, John Angus; Meyer, Stephen C. Darwinism, Design and Public Education. East Lansing, MI: Michigan State University Press. ISBN 0-87013-675-5. LCCN 2003020507. OCLC 53145654. 
• Moore, James R. (1979). The Post-Darwinian Controversies: A Study of the Protestant Struggle to Come to Terms with Darwin in Great Britain and America, 1870-1900. Cambridge; New York: Cambridge University Press. ISBN 0-521-21989-2. LCCN 77094372. OCLC 4037223. 
• Morris, Henry M., ed. (1974). Scientific Creationism. Prepared by the technical staff and consultants of the Institute for Creation Research. San Diego, CA: Creation-Life Publishers. ISBN 0-89051-003-2. LCCN 74014160. OCLC 1556752. 
• Morris, Henry M. (1982). The Troubled Waters of Evolution (2nd ed.). San Diego, CA: Creation-Life Publishers. ISBN 0-89051-087-3. LCCN 82083647. OCLC 10143785. 
• Morris, Henry M. (1989). The Long War Against God: The History and Impact of the Creation/Evolution Conflict. Grand Rapids, MI: Baker Book House. ISBN 0-8010-6257-8. LCCN 89039261. OCLC 20296637. 
• Pennock, Robert T. (1999). Tower of Babel: The Evidence against the New Creationism. Cambridge, MA: MIT Press. ISBN 0-262-16180-X. LCCN 98027286. OCLC 44966044. 
• Perry, Marvin; Chase, Myrna; Jacob, Margaret; Jacob, James; Daly, Jonathan W.; Von Laue, Theodore H. (2014). Western Civilization: Ideas, Politics, and Society. Volume II: Since 1600 (11th ed.). Boston, MA: Cengage Learning. ISBN 978-1-305-09142-9. LCCN 2014943347. OCLC 898154349. 
• Plantinga, Alvin (1993). Warrant and Proper Function. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-507864-0. LCCN 92000408. OCLC 25628862. doi:10.1093/0195078640.001.0001. 
• Popper, Karl (1985) [Originally published 1976]. Unended Quest: An Intellectual Autobiography. La Salle, IL: Open Court. ISBN 0-08-758343-7. LCCN 85011430. OCLC 12103887. 
• Quine, Willard Van Orman (1953) [Essay originally published 1951 in The Philosophical Review, 60 (1): 20–43]. "Two Dogmas of Empiricism". From a Logical Point of View: Nine Logico-Philosophical Essays. Cambridge, MA: Harvard University Press. LCCN 53005074. OCLC 1470269. 
• Ridley, Mark (2004). Evolution (3rd ed.). Malden, MA: Blackwell Publishing. ISBN 1-4051-0345-0. LCCN 2003000140. OCLC 51330593. 
• Sarfati, Jonathan; Matthews, Mike (2002). Refuting Evolution 2. Green Forest, AR: Master Books. ISBN 0-89051-387-2. LCCN 2002113698. OCLC 54206922. 
• Scott, Eugenie (2005) [Originally published 2004; Westport, CT: Greenwood Press]. Evolution Vs. Creationism: An Introduction. Foreword by Niles Eldredge (1st pbk. ed.). Berkeley, CA: University of California Press. ISBN 0-520-24650-0. LCCN 2005048649. OCLC 60420899. 
• Strobel, Lee (2004). The Case for a Creator: A Journalist Investigates Scientific Evidence That Points Toward God. Grand Rapids, MI: Zondervan. ISBN 0-310-24144-8. LCCN 2003023566. OCLC 53398125. 
• Temple, Frederick (1884). The Relations Between Religion and Science. Eight Lectures Preached Before the University of Oxford in the Year 1884 on the Foundation of the Late Rev. John Bampton, M.A. Bampton Lectures. London: Macmillan and Co. ISBN 978-1-108-00027-7. LCCN 38016289. OCLC 556953. 
• Weikart, Richard (2004). From Darwin to Hitler: Evolutionary Ethics, Eugenics, and Racism in Germany (1st ed.). New York: Palgrave Macmillan. ISBN 1-4039-6502-1. LCCN 2003065613. OCLC 53485256. 
• Wells, Jonathan (2000). Icons of Evolution: Science or Myth?. Washington, D.C.: Regnery Publishing. ISBN 0-89526-276-2. LCCN 00062544. OCLC 44768911. 
• Yahya, Harun (1999) [Translated from the Turkish edition of 1997]. The Evolution Deceit: The Scientific Collapse of Darwinism and its Ideological Background. Istanbul, Turkey: Okur. ISBN 975841500X. LCCN 2001336710. OCLC 46701250. 
• Young, David A. (1988) [Originally published 1982; Grand Rapids, MI: Zondervan]. Christianity and the Age of the Earth. Thousand Oak, CA: Artisan Publishers. ISBN 0-934666-27-X. LCCN 81016266. OCLC 20135091. 

Ligazóns externas

• Coleman, Simon; Carlin, Leslie, eds. (2004). The Cultures of Creationism: Anti-Evolution in English-Speaking Countries. Aldershot, Hants, England; Burlington, VT: Ashgate. ISBN 0-7546-0912-X. LCCN 2003045172. OCLC 51867865. 
• Denton, Michael (1986) [Originally published in Great Britain in 1985 by Burnett Books Limited]. Evolution: A Theory in Crisis (1st U.S. ed.). Bethesda, MD: Adler & Adler. ISBN 0-917561-05-8. LCCN 85013556. OCLC 12214328.