Tawhaki Vallis

Tawhaki
Imaxe de Tawhaki Vallis tomada pola sonda Galileo en novembro do ano 1999. O val corre de norte a sur pola marxe dereita da imaxe. O norte está arriba e a luz do sol ilumina o terreo dende a esquerda.
Tipo de accidente xeolóxico	Vallis
Accidente xeolóxico de	Ío
Lonxitude	190 km
Anchura	0,5-6 km
Profundidade	40-65 m
Coordenadas	0,5° N 72,8° O
Procedencia do nome	Deus maorí do lóstrego.

Tawhaki Vallis é un val pouco profundo na superficie da lúa de Xúpiter, Ío. Está situado no hemisferio principal da lúa, nas planicies ecuatoriais da parte occidental de Media Regio, nas coordenadas 0,5° N 72,8° O. O val ten uns 190 km de longo, entre 0,5 e 6 km de ancho, e de 40 a 60 metros de profundidade. Debido á pouca profundidade, o escaso brillo e variacións de cor asociadas ó val, Tawhaki Vallis foi visto unha soa vez, nunha imaxe de gran resolución espacial, tomada pola sonda Galileo durante o encontro con Ío do 26 de novembro de 1999. A parte final do val, tanto no norte coma no sur, aparece cortada na imaxe, a causa do terminador solar, polo cal Tawhaki podería ser máis longo do que se estimou. O val recibiu o seu nome oficial, Tawhaki Vallis, no ano 2006, varios anos despois de que a Unión Astronómica Internacional lle dese nome a unha patera próximo, chamado Tawhaki Patera, recibindo pois este nome pola proximidade a esta patera; Tāwhaki é o deus do lóstrego na mitoloxía maorí.

Características

A análise da topografía de Tawhaki Vallis amosa que é coma unha canle de lava, erosionando a planicie de Media Regio a través da erosión termal. A canle ten forma de trenza, con illas no medio. Os cambios de anchura desta canle veñen dados polas diferenzas na topografía ou nas propiedades do substrato que forman as chairas. Xa que o chan da canle é máis baixo cás chairas que a rodean, a lava no pasado puido fluír a través dela, escavándoa a través da erosión termal, de xeito máis nítido do que o faría a lava nun estado pouco fluído ou lava fría. A teoría indica que Tawhaki Vallis é máis unha canle de lava fluída, o que corrobora a ausencia de diques nas súas dúas ribeiras. Isto significaría que a lava que fluíu pola canle tivo que ser parcialmente refrixerada ó longo dos seus case 200 km. Pero que o chan da canle sexa plano e a ausencia de cadeas de pequenos cráteres podería indicar a posibilidade de que Tawhaki Vallis sexa un tubo de lava colapsado, coma o Hadley Rille na Lúa. Dependendo da composición da lava e do substrato, Tawhaki Vallis puido formarse nun espazo de tempo de 400 a 600 días (para lava ultramáfica fluíndo sobre planicies ultramáficas), de 10 a 60 días (para lavas sulfurosas sobre chairas sulfurosas), ou dalgunhas horas a días se a lava a altas temperaturas fluíse sobre un substrato cun punto de fusión moito máis baixo, coma lava ultramáfica correndo sobre planicies compostas principalmente por sulfuros. Considerando que se precisa mante-la lava líquida tempo dabondo para que percorra estas grandes distancias e tendo en conta a duración típica dunha erupción que puidese xerar unha canle coma esta, a última posibilidade (lava a altas temperaturas fluíndo sobre un substrato cun punto de fusión moito máis baixo) é considerada a hipótese máis probable.

Observáronse canles coma Tawhaki Vallis preto de Zamama e Emakong Patera. Estas canles están claramente asociadas cos seus respectivos volcáns, pero baseándose nas imaxes dispoñibles, non se pode afirmar que unha erupción en Tawhaki Patera fose a responsable da formación de Tawhaki Vallis.