Terceira dinastía de Exipto
| Localización | |||
|---|---|---|---|
| Xeografía | |||
| Parte de | |||
| Datos históricos | |||
| Precedido por | |||
| Creación | 2686 a. C.  | ||
| Disolución | 2613 a. C. | ||
| Sucedido por | Cuarta Dinastía de Exipto | ||
A Terceira dinastía do antigo Exipto é a primeira dinastía do Imperio Antigo de Exipto. Outras dinastías do Imperio Antigo inclúen a Cuarta, a Quinta e a Sexta. A capital durante o período do Imperio Antigo estaba en Menfis, Exipto.
Visión xeral
[editar | editar a fonte]Despois dos turbulentos últimos anos da Segunda dinastía que podería incluír unha guerra civil, Exipto pasou ao mando de Zoser, marcando o comezo da Terceira Dinastía.[1] Tanto a Lista de Reis de Turín como a Lista de Reis de Abidos rexistran cinco reis,[2] mentres a Tabela de Saqqara só rexistra catro.
- A Lista de Reis de Turín cita: Nebka, Zoser, Djoserti, Hudjefa I e Huni
- A Lista real de Abidos cita: Nebka, Zoser, Teti, Sedjes e Neferkare
- A Tabela de Saqqara cita: Zoser, Djoserteti, Nebkare e Huni
As evidencias arqueolóxicas mostran que Khasekhemwy, o último gobernante da Segunda Dinastía, foi sucedido por Zoser, que no seu momento só foi testemuñado polo seu presunto nome de Horus Netjerikhet. O sucesor de Zoser foi Sekhemkhet que tivo o nome de Djeserty. O último rei da dinastía foi Huni. Os tres nomes restantes de faraóns da 3ª dinastía coñecidos son: Sanakht, Khaba e quizais Qahedjet. Un destes tres pasou polo nome nebty de Nebka.[2]
Datar a Terceira Dinastía é un desafío similar. Shaw indica que as datas son aproximadamente do 2686 a 2613 a.C.[3] A lista de reis de Turín suxire un total de 75 anos para a terceira dinastía. Baines e Malek situaron a terceira dinastía entre os anos 2650 - 2575 a.C.,[2] mentres que Dodson e Hilton datan a dinastía entre o 2584 e o 2520 a.C. Non é raro que estas estimacións diferan en máis dun século.[1]
Gobernantes
[editar | editar a fonte]Os reis da Terceira Dinastía gobernaron aproximadamente setenta e cinco anos. Debido a recentes achados arqueolóxicos en Abidos que revelaron que Zoser foi o que enterrou a Khasekhemui, o último rei da Segunda Dinastía, agora crese que Zoser é o fundador da Terceira dinastía, como sucesor directo de Khasekhemui e responsable de rematar a súa tumba.[4] Estes achados contradín escritos anteriores, como Wilkinson 1999, que propuxo que Nebka / Sanakht fundara a dinastía. Non obstante, os dous non estaban moi afastados temporalmente, poden ser irmáns, xunto con Sekhemkhet,[5][6] como os fillos de Khasekhemui e a súa consorte favorita Nimaathap.
| Nome de Horus | Nome Persoal | Anos de reinado | Morte | Consorte(s) | |
|---|---|---|---|---|---|
| Netjerikhet | Zoser |  |
19 ou 28 | Saqqara | Hetephernebti |
| Sekhemkhet | Djoserty |  |
6-7 | Saqqara: Pirámide enterrada | Djeseretnebti |
| Sanakht | Nebka |  |
6–28 anos, dependendo da identificación, probablemente 6, 18, ou 19 anos |
Posiblemente mastaba K2 en Beit Khallaf | |
| Khaba | Teti |  |
6 ? 24, se identifícase con Huni | Zawyet el'Aryan: Pirámide estratificada | |
| Incerto, Qahedjet ? | Huni |  |
24 | Meidum ? | Djefatnebti Meresankh I |
A orde dos reis baseada en Wilkinson é a seguinte.[2] O número de anos como rei, está baseado en Dodson e Hilton. Teñen a dinastía cunha duración de só 64 anos.[1]
| Nome común | Nome de Horus | Nome de Trono | Comentarios | Reinado |
|---|---|---|---|---|
| Sanakht | Sanakht | Nebka | 19 anos | |
| Zoser | Necherkhet | Dyeser | Erixíu a Pirámide estratificada de Saqqara | 19 anos |
| Sekhemkhet | Sekhemkhet | Dyeser-teti | 6 anos | |
| Khaba | Khaba | Sedyes | 6 anos | |
| Qa-hedyet | Qa-hedyet | Huni | Moitos exiptólogos pensan que é Huni | 24 anos |
 |
Mentres que Manetón nomea a Necherophes, e a Lista real de Turín nomea a Nebka (tamén coñecido como Sanakht), como o primeiro faraón da Terceira Dinastía,[2] moitos exiptólogos contemporáneos cren que Zoser foi o primeiro rei desta dinastía, sinalando a orde na que se mencionan algúns predecesores de Queops no Papiro Westcar suxire que Nebka debería situarse entre Zoser e Huni, e non antes de Zoser. O que é máis importante, atopáronse selos co nome de Zoser na entrada da tumba de Khasekhemui en Abidos, o que demostra que foi Zoser, en lugar de Sanakht, quen enterrou e sucedeu a este rei. [2] O escriba da lista real de Turín escribiu o nome de Zoser con tinta vermella, que indica o recoñecemento dos antigos exipcios á importancia histórica deste rei na súa cultura. En calquera caso, Zoser é o rei máis coñecido desta dinastía, porque encargou ao seu visir Imhotep a construción da primeira pirámide sobrevivente, a Pirámide estratificada.
A identificación de Nebka con Sanakht é incerta, aínda que moitos exiptólogos seguen a apoiar a teoría de que os dous reis eran un mesmo home, existen discrepancias porque esta opinión descansa sobre un único selo de barro fragmentario descuberto en 1903 por John Garstang. Aínda que está danado, o selo mostra o serekh de Sanakht, xunto cun cartucho que contén un formulario do cartel de "ka", con espazo suficiente para o cartel de "Nab". A duración do reinado de Nebka ten dezaoito anos tanto por Manetón como polo Canon de Turín, aínda que é importante ter en conta que estas fontes escribíronse entre 2.300 e 1.400 anos despois da súa vida, polo que a súa precisión é incerta. En contraste con Zoser, tanto Sanakht como Nebka están testemuñados en poucas reliquias para un gobernante de case dúas décadas, o Canon de Turín dá un reinado de só seis anos a un antecesor inmediato sen nome de Huni. Toby Wilkinson suxire que este número se axusta a Sanakht (a quen identifica concretamente con Nebka), dada a escaseza de probas arqueolóxicas para el, pero tamén podería ser a duración do reinado de Khaba ou incluso de Qahedjet, reis cuxas identidades son incertas. (Wilkinson sitúa a Nebka como o penúltimo rei da Terceira Dinastía, antes de Huni, pero isto non é de ningún xeito coñecido definitivamente nin sequera está apoiado de xeito abafador entre os exiptólogos).
Algunhas autoridades cren que Imhotep viviu no reinado do faraón Huni. Pouco se sabe con certeza de Sekhemkhet, pero considérase que o seu reinado foi de só seis ou sete anos, segundo o canon de Turín e a pedra de Palermo, respectivamente. Non obstante, crese que Khaba posiblemente construíu a Pirámide estratificada en Zawyet el'Aryan.
Referencias en listas reais e datos arqueolóxicos
[editar | editar a fonte]| Nome de Horus | Lista Real de Abidos | Lista Real de Saqqara | Canon Real de Turín | Manetón Sexto Xulio Africano |
Anos | Período de reinado (Datado por Shaw) |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Sanakht | Nebka | Nebka | Nekerofes | 28 | c. 2686 - 2667 a. C. | |
| Necherjet | Dyeser-sa | Dyeser | Dyeser-it | Tosortros | 29 | c. 2667 - 2648 a. C. |
| Sejemjet | Teti | Dyeser-teti | Dyeser-ti | Tyreis | 7 | c. 2648 - 2640 a. C. |
| Jaba (?) | Sedyes | Hu(dyefa) | Mesocris | 17 | c. 2640 - 2637 a. C. | |
| Jaba (?) | Neferkara | Nebkara (?) | Soyfis | 16 | c. 2640 - 2637 a. C. | |
| Qa-hedyet (?) | Nebkara (?) | Tosertasis (?) | 19 | c. 2637 - 2655 a. C. | ||
| Qa-hedyet | Huni | Hu(ny) | Akes | 24 | c. 2637 - 2613 a. C. |
Hipótese de Nabil Swelim
[editar | editar a fonte]| Nome de Horus | Outros Nomes | Lista Real de Abidos | Lista Real de Saqqara | Canon Real de Turín | Manetón Africano (Af) |
Anos de reinado | Monumento funerario |
| Jaba | Hornub Irtdyetef Nebka |
Nebka | omitido | Nebka | Nekerokis (Af) Necrokis (Eu) |
19 | Recinto de Hieracómpolis |
| Sa | Sadyeser Dyeser |
Dyersera | Dyeser | Dyeserit | Tosortros (Af) Sesortos (Eu) |
19 | Gisr el Mudir en Saqqara |
| Ba | Teti | Teti | omitido | omitido | Tyreis (Af) | 7 | Recinto de Ptah-hotep en Saqqara |
| Sanajt | Rey W* | perdido (sedyes) |
omitido | omitido | Mesocris (Af) Monkeiri (Er) |
17 | Recinto de El-Deir Estrutura en adobe |
| Necherjet | Necherjet-ranub Senui o Sensen Rey X* |
perdido sedyes |
omitido | omitido | Soyfis (Af) Stoicos (Er) |
30 | Complexo da pirámide escalonada en Saqqara |
| Sejemjet | Dyeserty anj | perdido (Sedyes) |
Dyeserteti | Dyeserti | Tosertasis (Af) Gosormies (Er) |
16 | Pirámide estratificada incompleta en Saqqara |
| ? | Nebkara | perdido (sedyes) |
Nebkara | perdido (hudyefa) |
Akes (Af) Mares (Er) |
3,5 | Pirámide incompleta en Zawyet el-Aryan |
| ? | Neferka | Neferkara | omitido | perdido (hudyefa) |
Sefuris (Af) Anoifis (Er) |
2,4 | Basamento de pirámide en Zawyet el-Aryan |
| Qahedyet | Huni | omitido | Huni | Huni | Kerferes (Af) | 24 | Pirámide de Meidum |
- Nota: Rei W e Rei X indican dous soberanos da Pedra de Palermo cuxos nomes descoñécense.
Cronograma
[editar | editar a fonte]
Notas
[editar | editar a fonte]- Referencias
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Dodson, Hilton, The Complete Royal Families of Ancient Egypt, 2004
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Toby A.H. Wilkinson, Early Dynastic Egypt, Routledge, 2001
- ↑ Shaw, Ian, ed. (2000). The Oxford History of Ancient Egypt. Oxford University Press. p. 480. ISBN 0-19-815034-2.
- ↑ Bard, Kathryn (2015). An Introduction to the Archaeology of Ancient Egypt (2 ed.). John Wiley & Sons. pp. 140–145. ISBN 978-1-118-89611-2.
- ↑ Toby A. H. Wilkinson: Early Dynastic Egypt. Routledge, London 2001, ISBN 0415260116, p. 80 - 82, 94 - 97.
- ↑ Silke Roth: Die Königsmütter des Alten Ägypten von der Frühzeit bis zum Ende der 12. Dynastie (= Ägypten und Altes Testament, vol. 46). Harrassowitz, Wiesbaden 2001, ISBN 3-447-04368-7, p. 59-61 & 65–67.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Terceira dinastía de Exipto  |
Outros artigos
[editar | editar a fonte]Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]| Dinastía precedente | Dinastía | Dinastía seguinte |
|---|---|---|
| Segunda Dinastía | Terceira Dinastía | Cuarta Dinastía |
