Trilladeira pataqueira

Pouco preocupante^[1]

Reino:	Animalia
Filo:	Chordata
Clase:	Mammalia
Orde:	Rodentia
Suborde:	Myomorpha
Superfamilia:	Muroidea
Familia:	Cricetidae
Subfamilia:	Arvicolinae
Xénero:	Microtus
Subxénero:	'Microtus (Microtus)'
Especie:	M. arvalis

Nome binomial

'Microtus (Microtus) arvalis'
(Pallas, 1778)

Sinonimia

albus, Bechstein, 1801
arvensis, Schinz, 1840
angularis, Miller, 1908
assimilis, Rörig e Börner, 1905
assimilis, Miller, 1912.
asturianus, Miller, 1911
ater, de Sélys longchamps, 1845
brevirostris, Ognev, 1924
calypsus, Montagu, 1923
campestris, Blasius, 1853
caucasicus, Saturnin, 1896
cimbricus, Stein, 1931
contigua, Röring e Börner, 1905
corneri, Hinton, 1910
cunicularius, Ray, 1847
depressa, Miller, 1912
duplicatus, Röring e Börder, 1905
duplicatus, Miller, 1912
flava, Fatio, 1905
fulva, Fatio, 1869
fulvus, Geoffroy, 1803
fulvus, Miller, 1912
galliardi, Fatio, 1905
ghalgai, Krassovsky, 1929
grandis, Martino e Martino, 1948
gudauricus, Ognev, 1929
hawelkae, Bolkay, 1925
heptneri, Hamar, 1963
hyrcania, Goodwin, 1940
igmanensis, Bolkay, 1919
incertus, de Sélys Longchamps, 1841
incognitus, Stein, 1931
iphigeniae, Heptner, 1946
khorkoutensis, Goodwin, 1940
macrocranius, Ognev, 1924
meldensis, Delost, 1955
meridianus, Miller, 1908
mystacinus, de Filipi, 1865
obscurus, Eversmann, 1841
orcadensis, Millais, 1904
oyaensis, Heim de Balsac, 1940
principalis, Rörig e Börig, 1905
principalis, Miller, 1912
rhodopensis, Heinrich, 1936
ronaldshaiensis, Hinton, 1913
rousiensis, Hinton, 1913
rufescentefuscus, Schinz, 1845
ruthenus, Ognev, 1950
sandayensis, Millais, 1905
sarnius, Miller, 1909
simplex, Rörig e Börig, 1905
terrestris, Schank, 1798
transcaucasicus, Ognev, 1924
transuralensis, Serebrennikov, 1929
variabilis, Miller, 1912
vulgaris, Desmarest, 1822
westrae, Miller, 1908

A trilladeira pataqueira (Microtus arvalis) é unha especie de roedor da familia Cricetidae amplamente distribuído por Europa e algunhas zonas de Asia central.

Descrición

É un pequeno roedor, de 8–13 cm de lonxitude, dos que un cuarto corresponde a unha curta cola. De constitución masiva, con orellas curtas, nada sobresaíntes e cabeza ancha. A cor dorsal é parda-amarelada, e a ventral branca-cinsenta; os exemplares novos son grises e non hai dimorfismo sexual en canto a cor e porte. É moi semellante ao Microtus agrestis, do que se distingue con dificultade.

Hábitat e xeito de vida

Trátase dun herbívoro estrito, de hábitos diúrnos, que se alimenta preferentemente de dicotiledóneas. Pode ser praga dos cultivos, sobre todo dos de regadío.

Fai o seu niño nunha cavidade esférica subterránea, a 30–50 cm de profundidade, que comunica co exterior por varias galerías. Na superficie percorre sempre as mesmas rutas, dando lugar a sendeiros recoñecibles entre a vexetación.

Reprodución e cría

Trátase dunha especie polixínica, na que cada macho fecunda un certo número de femias. Cada femia está dotada de catro pares de mamas, e pare cada vez entre 2 e 11 crías, despois dunha xestación de 21 a 22 días. No val do Douro, as condicións climáticas permiten que a reprodución se dea durante todo o ano, mais non é así nos Pireneos ou Europa Central. As femias acadan a madurez sexual nun só mes, os machos en dous.

Demografía

A mortaldade nas primeiras fases da vida é moi elevada, pero cando as circunstancias son favorables, con poucos depredadores e moito alimento, a elevada taxa de natalidade facilita que se produzan explosións demográficas. O rápido crecemento e maduración permiten que se sucedan varias xeracións nun mesmo ano.

Distribución

A subespecie típica, M. arvalis arvalis, esténdese desde Rusia Central, a través de Europa Central, até a costa atlántica de Francia. Alcanza a Península Ibérica, encontrándose nos Pireneos Occidentais e Centrais. Está ausente nas Illas Británicas, nas rexións setentrionais e na Europa Mediterránea. A subespecie ibérica, M. arvalis asturianus, de tamaño algo maior, estendíase polas montañas que rodean o val do Douro, pero desde 1980 a súa área expandiuse ás terras baixas e polo Sistema Ibérico.

Pragas

As poboacións do Douro presentan desde hai 20 anos ciclos demográficos coñecidos semellantes a outras especies da subfamilia dos arvicolinos, con oscilacións periódicas tipicamente de tres ou catro anos. En condicións normais, a densidade típica é de 5-10 individuos por hectárea, pero nos máximos pode superar amplamente os 200 individuos/ha. Na fase normal os machos son moi territoriais; durante as fases de explosión demográfica a organización social debilítase. O hábitat normal son as manchas de vexetación natural herbácea ou de matogueira, pero cando crece a densidade esténdese practicamente a todos os ambientes, dentro da súa área de distribución.

Poden trasmitir enfermidades ao ser humano como a tularemia, tanto por contacto directo como por po que tocaron.

En 2007 os campos de Castela e León (España) víronse seriamente prexudicados por este pequeno roedor. No val do Douro e nas montañas circundantes existe unha subespecie propia, algo maior que a típica, e calcúlase que en agosto de 2007 o número de exemplares era de 750 millóns, ocupando unha extensión de 2 millóns de hectáreas.

Galería

Gorida dunha trilladeira pataqueira.
Galerías.
Entradas dunha colonia en Interlaken (Suíza).

Rastros na neve.
Sendas de trilladeiras pataqueiras na fin do inverno. Interlaken.

Referencias

↑ Amori, G., Hutterer, R., Kryštufek, B., Yigit, N., Mitsain, G. & Palomo, L.J. (2008). "Microtus arvalis". Lista Vermella da IUCN de Especies en Perigo (en inglés). IUCN 2008. Consultado o 11 de febreiro de 2011.

González-Esteban, J. & Villate, I. () "Microtus arvalis (Pallas, 1778). Topillo campesino" en Atlas de mamíferos terrestres, Inventario Nacional de Biodiversidad. Ministerio de Medio Ambiente, Madrid.[1]