Ռայմոն Քենո

Ռայմոն Քենո; ֆր.՝ Raymond Queneau
Ծնվել է	փետրվարի 21, 1903[…]
Ծննդավայր	Հավր
Մահացել է	հոկտեմբերի 25, 1976[…] (73 տարեկան)
Մահվան վայր	Փարիզի 13-րդ շրջան, Փարիզ, Ֆրանսիա
Գերեզման	Ժուվիզի սյուր Օրժ
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիա
Մայրենի լեզու	ֆրանսերեն
Կրթություն	Փարիզի համալսարան
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, դրամատուրգ, վիպասան, թարգմանիչ, սցենարիստ, մաթեմատիկոս և գրող
Ամուսին	Janine Kahn?
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Prix des Deux Magots? և Straelen Translator’s Prize provided by Kunststiftung NRW?
Անդամություն	Պատաֆիզիկայի դպրոց, ՈՒԼԻՊՈ և comité de lecture des éditions Gallimard?
Երեխաներ	Jean-Marie Queneau?
Կայք	oulipo.net/oulipiens/RQ
	Ստորագրություն;
	Raymond Queneau Վիքիպահեստում

Ռայմոն^[8] Քենո (ֆր.՝ Raymond Queneau; փետրվարի 21, 1903(1903-02-21)^[1]^[2]^[3]^[…], Հավր^[4]^[5]^[6] - հոկտեմբերի 25, 1976(1976-10-25)^[1]^[2]^[3]^[…], Փարիզի 13-րդ շրջան, Փարիզ, Ֆրանսիա^[4]^[6]), ֆրանսիացի գրող, բանաստեղծ, էսսեիստ, թարգմանիչ, սյուրռեալիստական շարժման անդամ, ULIPO (Պոտենցիալ գրականության կամ գրական ներուժի կառավարման աշխատաժողովի) հիմնադիրներից մեկը, Պաթաֆիզիկական քոլեջի^[9] տրանսցենդենտալ սատրապ, «Pleiades encyclopedias» տնօրեն.

Կենսագրություն

Ռայմոն Քենոն ծնվել է Հավրում 1903 թվականին՝ վաճառականների ընտանիքում։ Ավարտել է Հավրի ճեմարանը,որից հետո Սորբոնում և Բարձրագույն ուսումնասիրությունների պրակտիկ դպրոցում ուսումնասիրել է փիլիսոփայություն։ Նրա դասավանդողների թվին է պատկանել Ալեքսանդր Կոժևը^[10].

1924 թվականից Քենոն մտերմանում է սյուրռեալիստների հետ, բայց 1929 թվականին խզում է կապերը նրանց հետ։

Հունաստանի ճանապարհորդությունից հետո՝ 1932 թվականին հրատարակում է իր առաջին վեպը՝ «Le Chiendent», որի համար ստանում է Two Mago մրցանակը^[11].

Բանկի գործավարի ու վաճառողի ժամանակավոր աշխատանքից հետո նա աշխատանքի է անցնում «Gallimard» հրատարակչությունում որպես թարգմանիչ. Ավելի ուշ՝ 1941 թվականին, նա կդառնա հրատարակչության գլխավոր քարտուղար^[10]։

1942 թվականին լույս է տեսնում «Pierrot mon ami» վեպը, որը գրողին հաջողություն է բերում։

1945 թվականից Քենոն զբաղվում է լրագրությամբ ու աշխատում ռադիոյում։ 1947 թվականին լույս են տեսնում հանրահայտ «Exercises in Style»՝ 99 ոճական տարբերակ տրված թեմայով։ 1948 թվականին Քենոն միանում է Ֆրանսիայի Մաթմատիկական ընկերությանը։

1950 թվականին նա դառնում է Պաթաֆիզիկական քոլեջի անդամ։ 1951 թվականին Քենոն ընտրվեց Գոնկուրի ակադեմիայի անդամ։ 1954 թվականից Քենոն «Pleiades encyclopedias» տնօրենն էր, որը հրատարակում էր «Gallimard»-ը^[11].

1959 թվականին году «Gallimard» հրատարակում է «Զազին մետրոյում» վեպը, որը հետագայում կդառման Քենոյի ամենահանրահայտ ստեղծագործությունը։

1960 թվականին Քենոն՝ մաթեմատիկոս Ֆրանսուա Լե Լիոնեի հետ ստեղծում է OULIPO («գրական ներուժի կառավարման աշխատաժողով») խումբը, որը հետազոտում ու զարգացնում է ֆորմալ սահմանափակող գրականության հնարավորությունները։ 1961 թվականին լույս է տեսնում նրա «Հարյուր հազար միլիարդ բանաստեղծություն» սոնետների հավաքածուն։

Ռայմոն Քենոն մահացավ 1976 թվականի հոկտեմբերի 25 թոքերի քաղցկեղից։

Ստեղծագործական գործունեություն

Իր ստեղծագործությունների մեջ Քենոն փորձեր է կատարում գրական կառուցվածքի ու գրության մեջ․ օգտագործում է հնչյունական այսպես կոչված «նոր ֆրանսերեն» լեզու, խոսակցական ու ժարգոնային բառապաշար, արխաիզմներ ու նեոլոգիզմներ, ինչպես նաև մշակում է «գրական պրոթեզների» ամբողջ համակարգ՝ գիտակցաբար սահմանված ֆորմակ սահմանափակումների (դյուրադարձուկներ, լիպոգրամներ, անագրամներ և այլն), որոնք խթանումեն հեղինակային երևակայությունը և թույլ են տալիս հրաժարվել կարծրատիպերից։ Քենոյի՝ ըստ ժանրերի բազմազան ստեղծագործությունները՝ մաթեմատիկական բառահանելուկներից^[12] մինչև փիլիսոփայական էսսեներ, միշտ ուղեկցվում են հումորի զգացումով (մեջբերումներ, պարոդիա, փոխառություններ ու միստիկա) և վիրտուոզ բառախաղով։

Մատենագիտություն

Վեպեր

Le Chiendent, 1933;
«Последние дни» (ֆր.՝ Les Derniers jours), 1936;
«Одиль» (ֆր.՝ Odile), 1937;
Les enfans du limon, 1938;
«Суровая зима» (ֆր.՝ Un Rude Hiver), в 1939;
Pierrot mon ami, 1942;
«Вдали от Рюэйля» (ֆր.՝ Loin de Rueil), 1944
«С ними по-хорошему нельзя» (ֆր.՝ On est toujours trop bon avec les femmes), 1947;
«День святого Жди-не-жди» (ֆր.՝ Saint-Glinglin), в 1948;
«Интимный дневник Салли Мара» (ֆր.՝ Journal intime de Sally Mara), 1950;
«Зази в метро» (ֆր.՝ Zazie dans le métro), 1959; (Зази в метро. Экранизация 1960 года, реж. Луи Маль. Фр. Ит)
«Голубые цветочки» (ֆր.՝ Les Fleurs bleues), в 1965;
Le Vol d’Icare, 1968.

Բանաստեղծական ժողովածուներ

Chêne et Chien, 1937;
Les Zieux, 1943;
Loin de Rueil, 1944;
Bucoliques, 1947;
L’Instant fatal, 1948;
Petite cosmogonie portative, 1950;
Si tu imagines, 1952;
Le Chien à la mandoline, 1958;
Le Chant du styrène, 1958;
«Сто тысяч миллиардов стихотворений» (ֆր.՝ Cent mille milliards de poèmes), 1961;
Courir les rues, 1967;
Battre la campagne, 1968;
Fendre les flots, 1969;
Morale élémentaire, 1975.

Էսսե

Les Enfants du limon, 1938;
«Упражнения в стиле» (ֆր.՝ Exercices de style), 1947 (1963);
Bâtons, Chiffres et Lettres, 1950 (1965);
Aux Confins des Ténèbres, les fous littéraires, 2002.

Թարգմանություններ ռուսաց լեզվով

«Зази в метро» (1959). М.: Моск.рабочий, 1992. Пер. М. Голованивской, Е. Э. Разлоговой. Под ред. Н. Ржевской.
«Упражнения в стиле». М.: Има-пресс, 1992. Пер. М. Голованивской
«Голубые цветочки» (1965). М.: Изд-во им. Сабашниковых, 1994. Пер. И. Волевич.
«Одиль» (1937) М.: Палимпсест, Республика. 1995.
«Суровая зима» (1939). М: «Комментарии», 4, 1995. Пер. Ж. Петивер.
Избр.соч. в 2 тт. Спб: Симпозиум. Т.1: «С ними по-хорошему нельзя» (1947). «Интимный дневник Салли Мара» (1950). Пер. В.Кислова, т.2. «Упражнения в стиле». Пер. В.Кислова. «Зази в метро». Пер. Л. Цывьяна. «Голубые цветочки». Пер. И.Волевич. Рассказы. Пер. В.Кислова, А.Захаревич, А.Миролюбовой.
«Сто тысяч миллиардов стихотворений» (1961). М.: Грантъ, 2002. Пер. Т. Бонч-Осмоловской.
«День святого Жди-не-жди» (1948). М.: Текст, 2003. Пер. В. Кислова.
«Образцовая история» // СПб.: «Коллегиум» 1-2, 2004. Пер. В. Кислова.
Стихи// Поэзия французского сюрреализма. СПб: Амфора, 2003, с.285-296,433-435.
«Вдали от Рюэйля» М.: Флюид, 2007. Пер. В.Кислова.
Упражнения в стиле. Пер. Т. Бонч-Осмоловской // Т. Бонч-Осмоловская, С. Федин, С. Орлов. Занимательная риторика Раймона Кено. М.: Либроком, 2009.
«Последние дни» М.: АСТ, Астрель, 2010. Пер. А. Захаревич.
«Из современной французской поэзии». Сборник под ред. Е. Эткинда. М.: Прогресс, 1973 (пер. М.Кудинова, стихотворения из сборников «Если ты думаешь», «Пес с мандолиной», «Прогулки по городу», «Деревенские прогулки», «По волнам», также в журнале «Иностранная литература», № 8, 1970, сс.162-171). На стихи Кено в этом переводе рок-группа «Странные игры» создала несколько песен, принесших ей известность.
«Дети праха». Б. м.: Salamandra P.V.V., 2021.

Գրականություն Քենոյի մասին

В. Кислов. «Послесловие» / Собр. соч., т. 1. — СПб, Симпозиум, 2001.
В. Кислов. «Потенциальный перевод» / Иностранная литература, № 2, 2009.

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Internet Movie Database — 1990.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Raymond Queneau (նիդերլ.)
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Archivio Storico Ricordi — 1808.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Արվեստների և մեդիատեխնոլոգիաների կենտրոն — 1997.
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Fichier des personnes décédées mirror
↑ https://actu.fr/insolite/toussaint-quelles-sont-les-celebrites-enterrees-en-essonne_46091418.html
↑ Գրողի անվան ճիշտ արտասանությունն է Ռեմոն։ «Ռայմոնը» հնացած տառադարձում է։
↑ «ru.wikipedia».
↑ ^10,0 ^10,1 L'Internaute
↑ ^11,0 ^11,1 Gallimard
↑ «en.wikipedia».

Արտաքին հղումներ

«Raymond Queneau» (ֆրանսերեն). Dictionnaire mondial des littératures (Larousse). Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 2-ին.
«En savoir plus sur Raymond Queneau» (ֆրանսերեն). Gallimard. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 2-ին.
«Хронология жизни и творчества; библиография». L'Internaute (ֆրանսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2023-04-02-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 2-ին.
О Кено на сайте OULIPO(ֆր.)
Авторское чтение «Зази в метро»

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռայմոն Քենո» հոդվածին։

[_9de30c53a0ef520f-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Internet Movie Database — 1990.

[_05294ef86fdf6518-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_2bee2b09e966780d-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Raymond Queneau (նիդերլ.)

[_e213e8d1503dd58a-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Archivio Storico Ricordi — 1808.

[_ab21eda56c639939-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Արվեստների և մեդիատեխնոլոգիաների կենտրոն — 1997.

[_66c1495c88811db4-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 Fichier des personnes décédées mirror

[_669f2e5865b82fc3-7] ttps://actu.fr/insolite/toussaint-quelles-sont-les-celebrites-enterrees-en-essonne_46091418.html

[8] Գրողի անվան ճիշտ արտասանությունն է Ռեմոն։ «Ռայմոնը» հնացած տառադարձում է։

[9] «ru.wikipedia».

[L'Internaute———-10] 10,0 ^10,1 L'Internaute

[Gallimard———-11] 11,0 ^11,1 Gallimard

[12] «en.wikipedia».

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]