Jump to content

Australia

Urnosen dagiti silpo
Manipud iti Wikipedia, ti nawaya nga ensiklopedia
Daytoy ket daan a rebision iti daytoy a panid, kas inurnos babaen ni Lam-ang (tungtungan | aramid) idi 18:25, 25 Hunio 2015 (sinimpa dagiti parametro ti gini ken hdi). Ti agdama nga adres ket permanente a silpo iti daytoy a bersion, ken mabalin nga adu ti pakaigiddiatanna manipud iti agdama a rebision.
Daytoy nga artikulo ket maipanggep iti pagilian. Para iti dadduma nga usar, kitaen ti Australia (panangilawlawag).
Mankomunidad iti Australia
Wagayway ti Australia
Wagayway
Eskudo ti Australia
Eskudo
Nailian a kanta: "Advance Australia Fair"[N 1]
Lokasion ti Australia
KapitolioCanberra
Kadakkelan a siudadSydney
Opisial a sasaoAwan[N 2]
Nailian a pagsasaoIngglés (de facto)[N 2]
Nagan dagiti umiliAustraliano, Aussie, Tga-Australia[2][3]
GobiernoPederal a parlamentario a batay-linteg a monarkia
• Monarkia
Isabel II
Quentin Bryce
Julia Gillard
LehislaturaParlamento
• Akinngato a kamara
Senado
• Akinbaba a kamara
Kamara dagiti Pannakabagi
Pannakawayawayas 
manipud ti Nagkaykaysa a Pagarian
1 Enero 1901
11 Disiembre 1931
9 Oktubre 1942 (nga addaan ti naapektaran manipud idi 3 Septiembre 1939)
3 Marso 1986
Kalawa
• Dagup
7,617,930 km2 (2,941,300 sq mi) (Maika-6)
Populasion
• Karkulo idi 2024
27,091,169[4] (Maika-52)
• Senso idi 2006
19,855,288[5]
• Densidad
2.8/km2 (7.3/sq mi) (Maika-233)
GDP (PPP)Karkulo idi 2011
• Dagup
$918.978 billion[6] (Maika-18)
• Tunggal maysa a tao
$40,836[6] (Maika-12)
GDP (nominal)Karkulo idi 2011
• Dagup
$1.507 trillion[6] (Maika-13)
• Tunggal maysa a tao
$66,984[6] (Maika-5)
Gini (2012)33.6[7]
kalalainganna · Maika-19
HDI (2013)steady 0.933[8]
nangato unay · Maika-2
KuartaAustraliano a doliar (AUD)
Sona ti orasUTC+8 to +10.5 (sabsabali[N 3])
• Kalgaw (DST)
UTC+8 to +11.5 (sabsabali[N 3])
Pagmanehuankanigid
Kodigo ti panagtawag+61
Kodigo ti ISO 3166AU
TLD ti internet.au

Ti Australia (/[imbalido a naikabil: 'icon']əˈstreɪljə/), opisial a ti Mankomunidad iti Australia,[9] ket maysa a pagilian idiay Akin-abagatan a Hemisperio a nabuklan ti kangrunaan a daga iti kontinente iti Australia ken dagiti is-isla iti Tasmania ken dadduma pay a a babassit nga isla idiay Indiano ken Taaw Pasipiko. Daytoy ket isu ti maikanem akadakkelan a pagilian babaen ti dagup a kadakkel. Dagiti kaarrubana apagilina ket mairaman ti Indonesia, Daya a Timor ken Papua Baro a Guinea iti amianan; ti Is-isla ti Solomon, Vanuatu ken Baro a Kaledonia iri amianan-daya; ken Baro a Selanda iti abagatan-daya.

Para kadagiti 40,000 a tawtawen[10] sakbay ti Europeano a panagtaeng idi naladaw a maika-18 a siglo, ti Australia ket tinaengan idi babaen dagiti patneng nga Australiano,[11] a naikameng ti, maysa wenno adadu ti agarup a 250 a grupgrupo ti pagsasao.[12][13] Kalpasan ti panakadukatal babaen dagiti Olandes nga eksplorador idi 1606, ti akin-daya a kagudua ti Australia' ket tinunton babaen ti Gran Britania idi 1770 ken tinaengan babaen ti penal a pagluganan idiay kolonia ti Baro nga Abagatan a Gales manipud idi 26 Enero 1788. Ti populasion ket nagin-inut a dimmakkel kadagiti simmarsaruno a dekada; ti kontinente ket nasuksukimat ken nanayonan ti lima a naipatakder a bukod nga agturturay a Balangat a kolkolonia.

Idi 1 Enero 1901, dagitoy nga innem a kolonia ket napederado, a nangporma ti Mankomunidad ti Australia. Manipud ti Panakapederasion, ti Australia ket nakataripatu ti natalinaay a liberal a demokratiko a sistema ti politika nga agpamay-ay a kas maysa a pederal a parlamentario a demokrasia ken batay-linteg a monarkia. Ti pederasion ket buklen dagiti innem nga estado ken nadumaduma a terteritorio. Ti populasion a 22.7 a riwriw [14] ket adu a naipatengngaan a dagidiay Dumaya nga estado ken kaaduan nga urbanisado.

Daytoy ket nmaysa a nangato a narang-ay a pagilian, ti Australia ket isu ti maika-13 a kadakkelan nga ekonomia iti lubong ken adda ti maikanem a kangatuan ti matgedan ti tunggal maysa a tao iti lubong. Ti panaggastus ti Australia ti milisia ket isu ti maika-13 a kadakkelan iti lubong. Nga adda ti maikadua a kangatuan ti pagsurotan ti panagrangrang-ay ti nagtagitaoan iti lubong, ti Australia ket nangato a mairanggo kadagiti adu a sangalubongan a panagipadpada ti nailian apannakaaramid, a kas ti kasayaat ti biag, salun-at, edukasion, waya ti ekonomiko, ken ti panagsalaknib ti sibil a wayawaya ken dagiti karbengan ti politika.[15] Ti Australia ket maysa a kameng ti G20, OECD, WTO, APEC, UN, Mankomunidad dagiti Pagilian, ANZUS, ken ti Sanglatipunan dagiti Isla ti Pasipiko.

Paammo

  1. ^ Ti Australia ket addan ti maysa a naarian a kanta, "God Save the Queen (or King)
    (Ilokano: Apo Isalakanmo ti Rena)", a daytoy ket may-ayam no adda dagiti kameng iti Naarian a pamilia no addada idiay Australia. Kadagiti dadduma pay a maibagay a linaon, ti nailian a kanta ti Australia, "Advance Australia Fair", ket isu ti maay-ayam.[1]
  2. ^ a b Ti Inggles ket awan ti de jure a kasasaad.
  3. ^ a b Adda dagiti babassit a paggiddiatan manipud kadagiti tallo a sona ti oras, kitaen ti Oras idiay Australia.

Dagiti nagibasaran

  1. ^ Daytoy ket Pammadayaw – Dagiti Simbolo – Ti Nailian a Kanta iti Australia ken DFAT – "Ti Nailian a Kanta ti Australia"; "Dagiti Nailian a Simbolo" (PDF). Parliamentary Handbook of the Commonwealth of Australia (maika-29 nga ed.). 2002. Naala idi 7 Hunio 2007. {{cite book}}: Di naikaskaso ti di ammo a parametro ti |chapterurl=(maisingasing ti |chapter-url=) (tulong)
  2. ^ Ti Macquarie a Diksionario
  3. ^ Collins Ingles a Diksiorio. Bishopbriggs, Glasgow: HarperCollins. 2009. p. 18. ISBN 978-0-00-786171-2.
  4. ^ "Populasion a pagurasan". Australian Bureau of Statistics website. Mankomunidda iti Australia. Naala idi 6 Enero 2012. Ti populasion a karkulo ket inaldaw nga automatiko a makarkulo iti 00:00 UTC ken naibatay iti datos a naala manipud ti pagurasan ti populasion iti petsa a naipakita iti dakamat.
  5. ^ Plantilia:Census 2006 AUS
  6. ^ a b c d "Australia". IMF website. Washington, D.C.: Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi 5 Nobiembre 2011.
  7. ^ "OECD Economic Surveys: Norway 2012".
  8. ^ "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Naala idi 27 Hulio 2014.
  9. ^ "Batay-linteg iti Australia". ComLaw. 1 Hunio 2003. Naala idi 5 Agosto 2011. 3. Ket kalintegan to para iti Reina, nga addaan ti nabagbagaan iti Pribado a Konsilo,nga iparangarang babaen ti proklamasion a, ti daytoy ken kalpasan ti maysa nga aldaw a daytoy ket naidutoken, a saan a naladladaw ngem maysa a tawen ti mapalabas kalpasan ti panakaipasa iti daytoy a Tignay, dagiti tatao iti Baro nga Abagatan a Gales, Victoria, Abagatan nga Australia, Queensland, ken Tasmania, ken no ti Apo ket napaneknekan a dagiti tatao iti Lumaud nga Australia ket umannurot, ket agkaykaysa da iti Pederal a Mankomunidad iti Australia.
  10. ^ Wade, Nicholas (22 Septiembre 2011). "Ti Australiano nga Aborihen a Buok ket Mangibagbaga ti Sarita ti Migrasion ti Nagtagitaoan". The New York Times.
  11. ^ Dagiti Australiano nga Aborihen ken dagiti Europeano ket Nairamutanda idiay Aprika – idi 50,000 a tawtawen
  12. ^ "Australian Social Trends". Australiano nga Opisina dagiti Estadistika website. Mankomunidad ti Australia. Naala idi 6 Hunio 2008.
  13. ^ Michael Walsh. 'Pakabuklan dagiti patneng a pagsasao ti Australia' iti Suzane Romaine (ed) Pagsasao idiay Australia (Cambridge: Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan, 1991) ISBN 0-521-33983-9
  14. ^ "Population clock". Australian Bureau of Statistics website. Commonwealth of Australia. Naala idi 15 Agosto 2014. The population estimate shown is automatically calculated daily at 00:00 UTC and is based on data obtained from the population clock on the date shown in the citation.
  15. ^ "Australia: World Audit Democracy Profile". WorldAudit.org. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 13 Disiembre 2007. Naala idi 5 Enero 2008. {{cite web}}: Di naikaskaso ti di ammo a parametro ti |deadurl=(maisingasing ti |url-status=) (tulong)

Bibliograpia

  • Denoon, Donald, et al. (2000). Ti Pakasaritaan ti Australia, Baro a Selanda, ken ti Pasipiko. Oxford: Blackwell. ISBN 0-631-17962-3
  • Davison, Graeme; Hirst, John; Macintyre, Stuart (1999). Ti Oxford a Kumaduaan ti Australiano pakasaritaan. Melbourne, Vic.: Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan. ISBN 0-19-553597-9.{{cite book}}: Panagtaripato ti CS1: adu a nagnagan: authors list (silpo)
  • Emily Kngwarreye – Dagiti Pinintaan (awan ti mannurat a naited) (1996). North Ryde NSW: Craftsman House / G + B Arts International. ISBN 90-5703-681-9
  • Germaine, Max (1990). Dagiti Artista ken dagiti Palko ti Australia. Roseville, Vic.: Craftsman House. ISBN 976-8097-02-7.
  • Goad, Philip and Julie Willis (eds) (2011). Ti Ensiklopedia ti Australiano nga Arkitektura Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan, Port Melbourne, Victoria. ISBN 9780521888578
  • Hughes, Robert (1986). Ti Makadangran nga Aplaya: Ti Epiko a Panakabangon ti Australia. Knopf. ISBN 0-394-50668-5.
  • Johnson, Vivien (2007). Papunya a Pinintaan: Manipud ti Desierto. Canberra: Nailian a Museo ti Australia. ISBN 978-1-876944-58-2.
  • Jupp, James (2001). Ti Australiano a tattao: ti ensiklopedia ti pagilian, tattaona, ken dagiti punganayanda. Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan. ISBN 0-521-80789-1.
  • Macintyre, Stuart (2000). Ti Ababa a Pakasaritaan ti Australia. Cambridge, U.K.: Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan ISBN 0-521-62359-6
  • McCulloch, Alan; Susan McCulloch, Emily McCulloch Childs (2006). Ensiklopedia ti Australiano nga Arte ni McCulloch. Fitzroy, VIC: Aus nga Edison dagiti Arte a naitaripnong ti The Miegunyah Press. ISBN 0-522-85317-X
  • Powell JM (1988). Ti Naipakasaritaan a Heograpia ti Moderno nga Australia: The Restive Fringe. Cambridge, U.K.: Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan. ISBN 0-521-25619-4
  • Robinson GM, Loughran RJ, ken Tranter PJ (2000) Australia ken Baro a Selanda: ekonomia, kagimongan ken enbironmento. Londres: Arnold; NY: OUP; 0340720336 papel 0-340720328 natangken.
  • Smith, Bernard; Smith, Terry (1991). Australian painting 1788–1990. Melbourne, Vic.: Unibersidad ti Oxford a Pag,alditan. ISBN 0-19-554901-5.{{cite book}}: Panagtaripato ti CS1: adu a nagnagan: authors list (silpo)
  • Teo, Hsu-Ming; White, Richard (2003). Kultural a Pakasaritaan idiay Australia. Unibersidad ti Baro nga Abagatan a Gales a Pagmalditan. ISBN 0-86840-589-2.{{cite book}}: Panagtaripato ti CS1: adu a nagnagan: authors list (silpo)

Dagiti silpo ti ruar

Dagiti midia a mainaig iti Australia iti Wikimedia Commons

Naala manipud iti "https://ilo.wikipedia.org/w/index.php?title=Australia&oldid=243102"