Skip to main content

EMILIOS SOLOMOU

Followers

64

Following

27

Co-authors

8

Public Views

C. Michael Hall

Massey University

Armando Marques-Guedes

UNL - New University of Lisbon

Alberto Mattiacci

Università degli Studi "La Sapienza" di Roma

Svend Hollensen

University of Southern Denmark

University of Malta

Emine Özlem Ataman

Ege University

University College Dublin

Luis Falcao Escorrega

IESM

Viacheslav Kuleshov

Stockholm University

Emel (Kursunluoglu) Yarimoglu

Yasar University

Interests

Uploads

Conference Proceedings by EMILIOS SOLOMOU

Emotional Intelligence – The Cyprus Perspective

by Christina Ioannou, Philippos Pouyioutas, and EMILIOS SOLOMOU

This paper presents a survey carried out in Cyprus regarding the awareness of University Professo... more This paper presents a survey carried out in Cyprus regarding the awareness of University Professors and School Headmasters and Teachers regarding Emotional Intelligence (EI) and the implementation of EI in the School Curriculum. The survey conducted entailed the distribution of questionnaires. The data was analyzed using a statistical package and the summary of the analysis results are presented herein. The work presented is part of the European project LETHE-LEarning THrough Emotions -Project n° 129937-CP-1-2006-1-IT-COMENIUS-C21. This project aims at analyzing the situation in various European countries regarding Emotional Intelligence and the promotion of this concept into the School curriculum.

Papers by EMILIOS SOLOMOU

What kind of history teaching may promote intercultural competence in culturally-diverse societies? Teachers’ reflections from a case of conflict

Frontiers in Education

IntroductionIn our globalised world, the goal of cultivating a rigid national identity through sc... more IntroductionIn our globalised world, the goal of cultivating a rigid national identity through school history should be replaced by the goals of developing global citizenship and safeguarding democracy. School history should thus balance the feeling of belonging to the state with the feeling of being a global citizen by building students’ intercultural competence through historical thought, conscience, and empathy. To this end, the main purpose of this research is to examine teachers’ perceptions of the best teaching strategies and practices to cultivate students’ intercultural competence through history education.MethodsThe study is implemented in Cyprus, as it provides for a context of conflict, in which history education is called to play a catalytic role in building reconciliation. Interviews were carried out with 18 high-school history teachers.ResultsBased on teachers’ perspectives, three thematic categories emerged from the data analysis; namely: (a) history teaching through ...

International Mindedness in Emerging Contexts of International Schooling. Cyprus, A Case Study

British journal of educational studies, Feb 14, 2024

International or Internationalised? Exploring issues faced by international schools in local markets: a Cyprus case study

Journal of Research in International Education

The growing popularity and diversity of international schools worldwide has resulted in the ident... more The growing popularity and diversity of international schools worldwide has resulted in the identification of several typologies of such schools based on different factors of significance. The largest growth in numbers of international schools is now occurring in local markets, with many having a large number of host-country students and to some extent incorporating both national and international curriculum and customs. In this article we discuss the institutional and social issues that may be faced by such schools in terms of their curriculum and their identity, as well as socio-linguistic aspects. We discuss the global and local perspectives that drive and challenge the internationalisation of these schools, with a focus in particular on the context of Cyprus.

Evaluation of the Pilot Implementation of the EIT (English for Information Technology) E-Learning Portal

International Conference on Research and Innovation, Oct 1, 2008

The EUCLIDES Methodology and Portal: An On-Line Learning Environment Utilizing Problem-Based Learning and Information Communication Technology

US-China education review, 2010

The Bridging Insula Europae Project: A Student Centred On-line Multimedia Portal for Learning About the European Union

V International Conference on Multimedia and Information Communication Technologies in Education, Apr 1, 2009

International schools, international mindedness, and the development of global citizenship: Reflections from a case study of international schools in Cyprus

PROSPECTS, 2022

International schools encourage international mindedness, which in turn supports global citizensh... more International schools encourage international mindedness, which in turn supports global citizenship education (GCE). This article responds to the notion that GCE fits into the narrative of international schools, yet not much information indicates how it is being approached in practice. Although the international curriculum provides opportunities for GCE, it can also pose several challenges for these schools. On the one hand, international schools are, to a great extent, independent institutions that follow an international curriculum and foster an international orientation toward knowledge and attitude; on the other hand, they are committed to preserving the status quo, due to the various backgrounds of their students. They expand on teaching students about global issues in a manner that does not cross the boundaries of their school’s socio-cultural context. Nonetheless, international school educators understand their responsibility to teach students skills that will allow them to function successfully in the new globalized reality. This includes an awareness of current affairs, the ability to navigate media and social media in the era of fake news, and an understanding that the actions of a few do not represent the entire culture. Furthermore, experimental learning and extracurricular activities give schools a major opportunity to internationalize and promote active citizenship. Such outsourcing helps international schools provide GCE education, yet at the same time, keep themselves relatively neutral in their core. https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s11125-021-09585-3.pdf

Identifying New Historical Information Using a Methodology for Developing a Multimedia Application- the Case of the

In this paper we discuss a methodology for identifying new historical information. This methodolo... more In this paper we discuss a methodology for identifying new historical information. This methodology is based on the development of a 3D animated multimedia application, simulating ancient archaeological monuments and the life of people in these monuments at the time point in history under investigation. Traditional methods of identifying new historical information include studies of books, journals and other relevant printed and digital documents as well as visits to the archaeological monuments and detailed examination of the ruins, drawings, sculptures and other ancient remains. Such studies are carried out by archaeologists, historians, architects, anthropologists, sociologists and other

Emotional Intelligence: The Cyprus Perspective

Independent Cyprus 1960-2010. Selected Readings from the Cyprus Review

Problem Based Learning in the Educational System of Cyprus

unic.ac.cy

This paper describes the findings of the research on problem-based learning in the Educational Sy... more

The EUCLIDES methodology and portalAn on-line learning environment utilizing PBL and ICT

US-China Education …, 2010

... Maria Rita Bracchini, MA, Centro Studi e Formazione Villa Montesca; research field: education... more

Lessons from the Past for the Future

Stay Tuned, 2001

Emilios solomou and HubErt Faustmann 'However professionally skeptical we may be about learning f... more

Identifying New Historical Information using a Methodology for Developing a Multimedia Application: The Case of the Hala Sultan Tekke Application

Traditional methods of identifying new historical information include studies of books, journals ... more Traditional methods of identifying new historical information include studies of books, journals and other relevant printed and digital documents as well as visits to the archaeological monuments and detailed examination of the ruins, drawings, sculptures and other ancient remains. Such studies are carried out by archaeologists, historians, architects, anthropologists, sociologists and other relevant scientists and artists [1, 2].

The Insula Europae Project – A Multimedia Application Portal for Teaching the History of European Integration

A Virtual Reconstruction Of Apostolos Andreas Monastery And Hala Sultan Tekke Mosque With The Use Of Multimedia And 3d Animation

Emotional IntelligenceThe Cyprus Perspective

Paris International Conference …, 2008

This paper presents a survey carried out in Cyprus regarding the awareness of University Professo... more

Problem Based Learning in the Educational System of Cyprus

This paper describes the findings of the research on problem-based learning in the Educational Sy... more This paper describes the findings of the research on problem-based learning in the Educational System of Cyprus. The research was conducted for all levels of the Educational System and was carried out through: (a) Literature review from hardcopy and on-line resources (through the Internet) (b) Study of the educational curriculum of the programmes of study of the Primary and Pre-primary Education of the 5 Universities in Cyprus offering these programmes (c) Interviews with selected teachers of primary and secondary education of state and private schools in Cyprus (d) Interviews with selected professors of the Education Department of the University of Nicosia (e) Interviews with selected professors of various disciplines of the University of Nicosia (f) The completion of questionnaires, which were sent to a number of schools in Cyprus. Based on the findings of this research various recommendations are made.

The EIT e-Learning Module

Int. Conf. on E-Business and Telecommunication Networks, 2007

Emotional Intelligence – The Cyprus Perspective

by Christina Ioannou, Philippos Pouyioutas, and EMILIOS SOLOMOU

This paper presents a survey carried out in Cyprus regarding the awareness of University Professo... more This paper presents a survey carried out in Cyprus regarding the awareness of University Professors and School Headmasters and Teachers regarding Emotional Intelligence (EI) and the implementation of EI in the School Curriculum. The survey conducted entailed the distribution of questionnaires. The data was analyzed using a statistical package and the summary of the analysis results are presented herein. The work presented is part of the European project LETHE-LEarning THrough Emotions -Project n° 129937-CP-1-2006-1-IT-COMENIUS-C21. This project aims at analyzing the situation in various European countries regarding Emotional Intelligence and the promotion of this concept into the School curriculum.

What kind of history teaching may promote intercultural competence in culturally-diverse societies? Teachers’ reflections from a case of conflict

Frontiers in Education

IntroductionIn our globalised world, the goal of cultivating a rigid national identity through sc... more IntroductionIn our globalised world, the goal of cultivating a rigid national identity through school history should be replaced by the goals of developing global citizenship and safeguarding democracy. School history should thus balance the feeling of belonging to the state with the feeling of being a global citizen by building students’ intercultural competence through historical thought, conscience, and empathy. To this end, the main purpose of this research is to examine teachers’ perceptions of the best teaching strategies and practices to cultivate students’ intercultural competence through history education.MethodsThe study is implemented in Cyprus, as it provides for a context of conflict, in which history education is called to play a catalytic role in building reconciliation. Interviews were carried out with 18 high-school history teachers.ResultsBased on teachers’ perspectives, three thematic categories emerged from the data analysis; namely: (a) history teaching through ...

International Mindedness in Emerging Contexts of International Schooling. Cyprus, A Case Study

British journal of educational studies, Feb 14, 2024

International or Internationalised? Exploring issues faced by international schools in local markets: a Cyprus case study

Journal of Research in International Education

The growing popularity and diversity of international schools worldwide has resulted in the ident... more The growing popularity and diversity of international schools worldwide has resulted in the identification of several typologies of such schools based on different factors of significance. The largest growth in numbers of international schools is now occurring in local markets, with many having a large number of host-country students and to some extent incorporating both national and international curriculum and customs. In this article we discuss the institutional and social issues that may be faced by such schools in terms of their curriculum and their identity, as well as socio-linguistic aspects. We discuss the global and local perspectives that drive and challenge the internationalisation of these schools, with a focus in particular on the context of Cyprus.

Evaluation of the Pilot Implementation of the EIT (English for Information Technology) E-Learning Portal

International Conference on Research and Innovation, Oct 1, 2008

The EUCLIDES Methodology and Portal: An On-Line Learning Environment Utilizing Problem-Based Learning and Information Communication Technology

US-China education review, 2010

The Bridging Insula Europae Project: A Student Centred On-line Multimedia Portal for Learning About the European Union

V International Conference on Multimedia and Information Communication Technologies in Education, Apr 1, 2009

International schools, international mindedness, and the development of global citizenship: Reflections from a case study of international schools in Cyprus

PROSPECTS, 2022

International schools encourage international mindedness, which in turn supports global citizensh... more International schools encourage international mindedness, which in turn supports global citizenship education (GCE). This article responds to the notion that GCE fits into the narrative of international schools, yet not much information indicates how it is being approached in practice. Although the international curriculum provides opportunities for GCE, it can also pose several challenges for these schools. On the one hand, international schools are, to a great extent, independent institutions that follow an international curriculum and foster an international orientation toward knowledge and attitude; on the other hand, they are committed to preserving the status quo, due to the various backgrounds of their students. They expand on teaching students about global issues in a manner that does not cross the boundaries of their school’s socio-cultural context. Nonetheless, international school educators understand their responsibility to teach students skills that will allow them to function successfully in the new globalized reality. This includes an awareness of current affairs, the ability to navigate media and social media in the era of fake news, and an understanding that the actions of a few do not represent the entire culture. Furthermore, experimental learning and extracurricular activities give schools a major opportunity to internationalize and promote active citizenship. Such outsourcing helps international schools provide GCE education, yet at the same time, keep themselves relatively neutral in their core. https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s11125-021-09585-3.pdf

Identifying New Historical Information Using a Methodology for Developing a Multimedia Application- the Case of the

In this paper we discuss a methodology for identifying new historical information. This methodolo... more In this paper we discuss a methodology for identifying new historical information. This methodology is based on the development of a 3D animated multimedia application, simulating ancient archaeological monuments and the life of people in these monuments at the time point in history under investigation. Traditional methods of identifying new historical information include studies of books, journals and other relevant printed and digital documents as well as visits to the archaeological monuments and detailed examination of the ruins, drawings, sculptures and other ancient remains. Such studies are carried out by archaeologists, historians, architects, anthropologists, sociologists and other

Emotional Intelligence: The Cyprus Perspective

Independent Cyprus 1960-2010. Selected Readings from the Cyprus Review

Problem Based Learning in the Educational System of Cyprus

unic.ac.cy

This paper describes the findings of the research on problem-based learning in the Educational Sy... more

The EUCLIDES methodology and portalAn on-line learning environment utilizing PBL and ICT

US-China Education …, 2010

... Maria Rita Bracchini, MA, Centro Studi e Formazione Villa Montesca; research field: education... more

Lessons from the Past for the Future

Stay Tuned, 2001

Emilios solomou and HubErt Faustmann 'However professionally skeptical we may be about learning f... more

Identifying New Historical Information using a Methodology for Developing a Multimedia Application: The Case of the Hala Sultan Tekke Application

Traditional methods of identifying new historical information include studies of books, journals ... more Traditional methods of identifying new historical information include studies of books, journals and other relevant printed and digital documents as well as visits to the archaeological monuments and detailed examination of the ruins, drawings, sculptures and other ancient remains. Such studies are carried out by archaeologists, historians, architects, anthropologists, sociologists and other relevant scientists and artists [1, 2].

The Insula Europae Project – A Multimedia Application Portal for Teaching the History of European Integration

A Virtual Reconstruction Of Apostolos Andreas Monastery And Hala Sultan Tekke Mosque With The Use Of Multimedia And 3d Animation

Emotional IntelligenceThe Cyprus Perspective

Paris International Conference …, 2008

This paper presents a survey carried out in Cyprus regarding the awareness of University Professo... more

Problem Based Learning in the Educational System of Cyprus

This paper describes the findings of the research on problem-based learning in the Educational Sy... more This paper describes the findings of the research on problem-based learning in the Educational System of Cyprus. The research was conducted for all levels of the Educational System and was carried out through: (a) Literature review from hardcopy and on-line resources (through the Internet) (b) Study of the educational curriculum of the programmes of study of the Primary and Pre-primary Education of the 5 Universities in Cyprus offering these programmes (c) Interviews with selected teachers of primary and secondary education of state and private schools in Cyprus (d) Interviews with selected professors of the Education Department of the University of Nicosia (e) Interviews with selected professors of various disciplines of the University of Nicosia (f) The completion of questionnaires, which were sent to a number of schools in Cyprus. Based on the findings of this research various recommendations are made.

The EIT e-Learning Module

Int. Conf. on E-Business and Telecommunication Networks, 2007

Identifying New Historical Information Using a Methodology for Developing a Multimedia Application - the Case of the Hala Sultan Tekke Application

Letter from the Editors

by Christina Ioannou and EMILIOS SOLOMOU

The Cyprus Review, 2017, Vol. 29 No 1

Σύγχρονες προσεγγίσεις διδασκαλίας παιδιών με μεταναστευτική βιογραφία (Editing)

by Nansia Kyriakou and EMILIOS SOLOMOU

L.N.K. GLOBAL PRINTSERVICES LTD, 2021

Τις τελευταίες δεκαετίες η Ελληνοκυπριακή εκπαίδευση επιχειρεί την υιοθέτηση ενός διαπολιτισμικού... more Τις τελευταίες δεκαετίες η Ελληνοκυπριακή εκπαίδευση επιχειρεί
την υιοθέτηση ενός διαπολιτισμικού εκπαιδευτικού μοντέλου. Η
αδιάκοπη μελέτη και ανάλυση φαινομένων και στάσεων που
παρατηρείται στη βιβλιογραφία γύρω από το θέμα της ετερότητας
στοχεύει στον εντοπισμό αλλά και στην εξάλειψη αρνητικών στερεοτύπων
και προκαταλήψεων προς συγκεκριμένες ομάδες ανθρώπων. Μέσω της
ευρύτερης εκπαιδευτικής πολιτικής του νησιού, προωθούνται πολλαπλές
δράσεις και πρωτοβουλίες, έτσι ώστε να καλλιεργηθούν αισθήματα
εμπιστοσύνης, αλληλοαποδοχής, εξαλείφοντας ανισότητες και ρατσιστικά
φαινόμενα, οικοδομώντας γέφυρες μεταξύ ανθρώπων με διαφορετικές
πολιτισμικές καταβολές, θρησκευτικές πεποιθήσεις και γλωσσικά
υπόβαθρα. Bασικός πυρήνας αυτής της εκπαιδευτικής προσπάθειας
οφείλει να είναι η συνάντηση πολιτισμών, απαλλαγμένων από
οποιαδήποτε εμπόδια, αλλά και η δρομολόγηση πολιτισμικών
ανταλλαγών και πολιτισμικού εμπλουτισμού (Hohmann, 1989). Σε όλο
αυτό το εγχείρημα, η αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών, προσφέρει
νέους ορίζοντες για το τι είναι δυνατό και εφικτό.
Με αυτούς τους προβληματισμούς κατά νου, αναζητήσαμε απαντήσεις
σχετικά με την εξέλιξη, την πρόοδο αλλά και τη συνολική προσπάθεια που
καταβάλλεται στον χώρο της διαπολιτισμικής, δίγλωσσης εκπαίδευσης
και της τεχνολογίας, τόσο σε ερευνητικό αλλά και σε εκπαιδευτικό
επίπεδο. Στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας που υπογράφηκε
μεταξύ του Εκπαιδευτικού Ομίλου Κύπρου και της Έδρας UNESCO του
Πανεπιστημίου Λευκωσίας, οι δύο φορείς αποφάσισαν τη συγγραφή ενός
Εκπαιδευτικού Τόμου με γενικό θέμα «Η τεχνολογία ως παράθυρο
επικοινωνίας, συνεργασίας, και μέσο διδασκαλίας αλλά και διατήρησης
της γλώσσας και της κουλτούρας των παιδιών με μεταναστευτική
βιογραφία».
Στην πρωτοβουλία αυτή ανταποκρίθηκαν ερευνητές/-τριες αλλά και
παιδαγωγοί ποικίλων επιστημονικών κλάδων από δημόσια αλλά και
ιδιωτικά Πανεπιστήμια της χώρας, ερευνητικά ινστιτούτα, το Υπουργείο
Παιδείας, Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας αλλά και το
Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου. Οι συγγραφείς χαρακτηρίζονται από
μακροχρόνια εμπειρία και εξειδίκευση στα θέματα διγλωσσίας,
διαπολιτισμικότητας αλλά και αξιοποίησης των Νέων Τεχνολογιών στην
Εκπαίδευση, συνθέτοντας ένα ιδιαίτερα εντυπωσιακό κράμα γνώσεων και
εμπειριών.
Ο τόμος φιλοξενεί εργασίες που πραγματεύονται ζητήματα όπως οι
προκλήσεις αλλά και οι δυνατότητες που προσφέρει η αξιοποίηση νέων
τεχνολογιών στην προώθηση της πολυγλωσσίας και της
πολυπολιτισμικότητας. Οι εργασίες παρουσιάζουν νέες καινοτόμες
θεωρητικές αρχές, εστιάζοντας σε παιδαγωγικές προσεγγίσεις αλλά και σε
πρωτότυπες διδακτικές μεθοδολογίες που εφαρμόστηκαν σε
πολυγλωσσικά και πολυπολιτισμικά περιβάλλοντα, ανεξαρτήτου
βαθμίδας εκπαίδευσης, συνδυάζοντας πολλαπλούς διεπιστημονικούς
τομείς έρευνας και διδασκαλίας. Ευελπιστούμε ότι η συγγραφή και
δημοσίευση αυτού του τόμου θα συμβάλει ουσιαστικά στην περαιτέρω
μεταρρύθμιση του ελληνοκυπριακού εκπαιδευτικού συστήματος,
απαλλάσσοντάς το από οποιαδήποτε κατάλοιπα αναχρονιστικών,
μονοπολιτισμικών μοντέλων και στρατηγικών μάθησης.
Λόγω του διαθεματικού χαρακτήρα του, ο τόμος απευθύνεται τόσο σε
ερευνητές/-τριες, μελετητές/-τριες αλλά και σε εκπαιδευτικούς που
ασχολούνται με την πολυγλωσσία και την πολυπολιτισμικότητα,
αξιοποιώντας τις νέες τεχνολογίες. Ελπίζουμε ότι οι αναγνώστες/-στριες
θα βρουν ενδιαφέροντα και αξιοποιήσιμα τα όσα αναπτύσσονται στον
τόμο.
Λευκωσία, 2021
Η Εκδοτική Επιτροπή

Epetiris of the Cyprus Society of Historical Studies 14 (2021)

by Andreas Karyos, Maria Hadjiathanasiou, and EMILIOS SOLOMOU

Epetiris of the Cyprus Society of Historical Studies 14 (2021), Aug 3, 2021

Eυχαριστίες οφείλονται στο Yπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού για την οικονομική του αρωγή.

ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ: ΕΝΑ ΣΧΟΛΕΙΟ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ - ∆ιδάσκοντας φιλοσοφία και μαθαίνοντας να φιλοσοφούμε: Κατάσταση και προοπτικές

by Αλέξιος Πέτρου and EMILIOS SOLOMOU

Ζήτρος, 2020

Το βιβλίο αυτό συνιστά το σύνολο των πορισμάτων μιας μελέτης που πραγματοποίησε η UNESCO το 2005-... more Το βιβλίο αυτό συνιστά το σύνολο των πορισμάτων μιας μελέτης που πραγματοποίησε η UNESCO το 2005-2007, με απώτερο στόχο να σχηματίσει μια όσο γίνεται πιο σαφή εικόνα αναφορικά με το πού βρίσκεται (βρισκόταν) η διδασκαλία της Φιλοσοφίας ανά τον κόσμο και κατά πόσο η Φιλοσοφία έχει τη θέση που της αρμόζει μέσα στη σύγχρονη, ανοικτή, συμπεριληπτική και πλουραλιστική κοινωνία της γνώσης, αλλά και να προτείνει εισηγήσεις και νέους προσανατολισμούς. Ακόμη, στόχος της έρευνας ήταν, αφού πρώτα καταγράψει το πώς η Φιλοσοφία γίνεται αντιληπτή και εφαρμόζεται στο χώρο της εκπαίδευσης, από την προσχολική μέχρι και την πανεπιστημιακή εκπαίδευση, να καταγράψει και τις όποιες άτυπες (μη ιδρυματικές) λειτουργίες της που ενδέχεται να λαμβάνουν χώρα μέσα στο μεγαλύτερο σχολείο, αυτό της πόλης. Σκοπός της έρευνας ήταν μέσα από την καταγραφή και το σχολιασμό ο/η κάθε ενδιαφερόμενος/η να μπορέσει να στοχαστεί πάνω σε μια μεγάλη γκάμα ιδεών, εμπειριών, πρωτοβουλιών και πρακτικών, κατά τέτοιο τρόπο που να μπορέσει να αντιμετωπίσει όσο καλύτερα γίνεται τις προκλήσεις του μέλλοντος, αλλά και να καταστούν φανεροί οι λόγοι για τους οποίους θα πρέπει να αυξηθεί η διδασκαλία της, όπου αυτή συμβαίνει, και να προωθηθεί όπου αυτή απουσιάζει. Ακόμη, η εν λόγω έρευνα καθιστά φανερό πως, ακόμη και σήμερα, είναι σημαντικό να θέσουμε το ζήτημα της διδασκαλίας της Φιλοσοφίας, ειδικά αν επιθυμούμε να αυξήσουμε την αξία της γνώσης μας και να τη μοιραστούμε με τους άλλους, επενδύοντας σε μια ποιοτική εκπαίδευση και επιβεβαιώνοντας ότι αυτή η εκπαίδευση εξασφαλίζει ίσες ευκαιρίες για όλους.

Στο πρώτο κεφάλαιο αυτής της μελέτης αναδεικνύεται η καθοριστική σημασία της προσχολικής και πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, στο βαθμό που κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων, της ηλικίας της περιπλάνησης, είναι που «ενσταλάζονται στα παιδιά οι συνήθειες της δημιουργικής και κριτικής σκέψης». Αυτό που συζητάται πιο ειδικά είναι η δύναμη της μεθόδου που προτείνει η Φιλοσοφία για Παιδιά και άλλες παρόμοιες πρακτικές, και αυτό που υποστηρίζεται είναι ότι, ναι, τα παιδιά από πολύ νεαρή ηλικία είναι σε θέση να μάθουν να φιλοσοφούν, κάτι που κρίνεται ως πολύ σημαντικό για φιλοσοφικούς, πολιτικούς, ηθικούς και παιδαγωγικούς σκοπούς.

Στο δεύτερο κεφάλαιο συζητούνται οι ποικίλοι τρόποι αξιοποίησης της φιλοσοφίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και εξηγούνται οι λόγοι για τους οποίους η Φιλοσοφία δεν θα πρέπει να γίνεται αντιληπτή μονάχα ως ένα μάθημα «προώθησης του ορθολογισμού», αλλά μάλλον ως το μέσο «εκμάθησης της κριτικής προσέγγισης της γνώσης και των συστημάτων αξιών» και της διαμόρφωσης της προσωπικότητας του εφήβου. Με τον τρόπο αυτό η Φιλοσοφία δεν θα μπορεί σε μεταγενέστερη ηλικιακή φάση να αξιοποιηθεί ως μέσο για πολιτισμική περιχαράκωση και ως στήριγμα για κάθε είδος απολυταρχισμού και φανατισμού, αλλά μονάχα ως στήριγμα για τις ελεύθερες και δημοκρατικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των ατόμων.

Στο τρίτο κεφάλαιο αναδεικνύεται η σημασία που θα πρέπει να έχει η Φιλοσοφία στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, καθιστώντας την πολιτισμική και ανθρώπινη δράση σε μια ιστορική προοπτική και απελευθερώνοντάς την από κάθε απολυταρχική φιλοδοξία, αλλά και τα ίδια τα άτομα από το βάρος των κληρονομημένων ηθικών, πολιτισμικών και κοινωνικών συνθηκών. Για να επιτευχθεί όμως αυτό θα πρέπει η ακαδημαϊκή ελευθερία, η ελευθερία της διδασκαλίας και της μάθησης της φιλοσοφίας να παραμείνουν ελεύθερες, επιτρέποντας στους ίδιους τους καθηγητές να καθορίζουν τις ερευνητικές τους προτεραιότητες, το αντικείμενο των θεμάτων που θα συζητούν, αλλά και τα όρια των στόχων της Φιλοσοφίας. Για το λόγο μάλιστα αυτό προτείνεται η περαιτέρω στήριξη της φιλοσοφικής έρευνας και διδασκαλίας, με σκοπό την ενίσχυση των φιλοσοφικών κοινοτήτων, αλλά και η ανάπτυξη ποικίλων μεθοδολογικών και εννοιολογικών προσεγγίσεων και ζητημάτων.

Στο τέταρτο κεφάλαιο της μελέτης αυτό που συζητείται είναι η αξιοποίηση της Φιλοσοφίας σε χώρους εκτός των αμιγώς ακαδημαϊκών (σχολεία και πανεπιστήμια) και οι ποικίλες ανάγκες που μπορεί να εξυπηρετεί μέσα στο πλαίσιο της πόλης. Αν και υπάρχουν πολλές ενστάσεις στο κατά πόσο η «πρακτική φιλοσοφία» είναι όντως φιλοσοφική, στο βαθμό που πολλές φορές εμφανίζεται ως απλοϊκή, νοθευμένη ή συμφεροντολογική, αυτό που εδώ τονίζεται είναι πως όλες αυτές οι παθολογίες ή υπερβολές που καταγράφονται δεν θα πρέπει να μας οδηγήσουν σε μια πρόταση απομόνωσης της φιλοσοφίας στους χώρους των σχολικών ή των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, αλλά σε μια πιο προσεκτική παρακολούθηση του φαινομένου της εξάπλωσης των πρακτικών της φιλοσοφίας στα «άτυπα» περιβάλλοντα μάθησης. Άλλωστε, όπως ορθώς σχολιάζουν οι συγγραφείς, «οι κουλτούρες, όπως τα φιλοσοφικά ρεύματα σκέψης, τα άτομα και οι ομάδες, η θεωρία και η πράξη, ο πλουραλισμός και η αλήθεια, δεν λειτουργούν ποτέ με τον ίδιο τρόπο, αλλά έχουν διαφορετικά πλεονεκτήματα και αδυναμίες».

Τα δεδομένα της έρευνας για την παρούσα μελέτη, όπως εξηγείται στο Πέμπτο Κεφάλαιο της μελέτης συλλέχθηκαν με τη βοήθεια ενός αυτο-χορηγούμενου ηλεκτρονικού ερωτηματολογίου και ύστερα από ενθάρρυνση για συνεισφορά των εκπροσώπων των 126 Εθνικών Επιτροπών και Μόνιμων Αντιπροσωπειών της UNESCO. Το ερωτηματολόγιο περιλάμβανε ερωτήσεις ανοικτού τύπου και άλλες ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής ή σύντομης απάντησης, ενώ οι ερωτήσεις ανοικτού τύπου δημιούργησαν πρόσθετες προτάσεις και παρατηρήσεις, που εξετάζονται πλήρως στο ίδιο κεφάλαιο (μέρη ΙΙ και ΙΙΙ). Τέλος, όσον αφορά στα υπόλοιπα αποτελέσματα και τα διαγράμματά τους, αυτά έτυχαν μιας πιο ολοκληρωμένης ανάλυσης με τη χρήση κριτηρίων που έχουν επιλεγεί για να ταιριάζουν στα χρήσιμα δεδομένα, ενώ τα διάφορα γραφικά, οι πίνακες και τα διαγράμματα θα πρέπει –όπως εξηγούν οι συγγραφείς-- να τα λάβουμε υπόψη όχι με τρόπο απόλυτο, αλλά ως απεικονίσεις μιας εν εξελίξει κατάστασης της διδασκαλίας της Φιλοσοφίας σε ολόκληρο τον κόσμο.

Η μελέτη αυτή, πέραν των διαφόρων απόψεων και θέσεων που καταγράφει με τρόπο ευσύνοπτο, συγκεντρώνει μέσα σε ειδικά πλαίσια και αρκετά πολύ επεξηγηματικά κείμενα ή περιγραφές από τους ερωτηθέντες για το τι ή πώς πραγματοποιούνται διάφορες δράσεις ή πρακτικές διδασκαλίας της φιλοσοφίας στις χώρες τους.
Τέλος, εδώ θα πρέπει να κάνουμε ειδική μνεία για τη σημαντικότητα της εννοιολόγησης των ορισμών που παρατίθενται στο Γλωσσάρι (Παράρτημα 3), η οποία κρίνεται ως πολύ βοηθητική για την ορθή κατανόηση της ορολογίας που χρησιμοποιούν οι συντάκτες της παρούσης μελέτης.

Σε τι όμως μπορεί να φανεί χρήσιμη μια έρευνα πάνω στη διδασκαλία της Φιλοσοφίας ανά τον κόσμο η οποία πραγματοποιήθηκε σχεδόν 15 χρόνια πριν; Και τι μπορεί να έχει να μας προσφέρει εμάς σήμερα, στην εποχή της ραγδαίας τεχνολογικής ανάπτυξης, της αξιοποίησης της τεχνολογίας στην εξ’ αποστάσεως πανεπιστημιακή διδασκαλία, αλλά συνάμα και στην εποχή της κρίσης τόσο της παγκόσμιας οικονομίας όσο και των ανθρώπινων αξιών; Εδώ, η «Άποψη» της αναγνωστικής επιτροπής που παρατίθεται στο τέλος της μελέτης, μας δίνει μια πρώτη απάντηση στο ερώτημα περί της τεχνολογίας. αλλά και για τη σημερινή αξία της έρευνας: Καταγράφουμε ένα μικρό απόσπασμα: «Σήμερα, σε μια εποχή που η επιστήμη θεωρείται ότι αποτελεί την ουσία της γνώσης μας και η τεχνολογία αποτελεί την ουσία των δυνατοτήτων μας, η Φιλοσοφία φαίνεται να είναι ένα καίρια αναστοχαστικό μάθημα. Όσον αφορά την επιστήμη, η Φιλοσοφία προωθεί έναν κριτικό προβληματισμό σχετικά με τα θεμέλια αυτής της γνώσης. Όσον αφορά την τεχνολογία, τη σοφία με τη σύγχρονη έννοια, η Φιλοσοφία είναι ένας κριτικός αναστοχασμός πάνω στις συνθήκες ανάπτυξης και χρήσης των τεχνολογικών δυνατοτήτων. Η φιλοσοφική διδασκαλία ορίζεται ως η ελευθερία στην άσκηση της κριτικής σκέψης --και μέσω της κριτικής σκέψης, η άσκηση της ελευθερίας.»

Σε ό,τι τώρα αφορά τη σημερινή προσφορά της μελέτης αυτής, στην εποχή της κρίσης και των αξιών, αυτή μπορεί να καταφανεί στο βαθμό που πολλές από τις βασικές αρχές που πρεσβεύει η διδασκαλία της φιλοσοφίας, συνεχίζουν στην εποχή μας να παραμένουν υπό αίρεση: Ελευθερία, Δημοκρατία, Ειρήνη. Τέλος, σε ό,τι αφορά τόσο την ιδρυματική όσο και την άτυπη διδασκαλία της Φιλοσοφίας μπορούν ακόμη να γίνουν πολλά, παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχει υπάρξει πολύ μεγάλη πρόοδος σε πολλά από τα ζητήματα που η έθιξε η μελέτη αυτή. Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι η κατάσταση της διδασκαλίας στην Ελλάδα και την Κύπρο δεν καταγράφονται επαρκώς από τη μελέτη αυτή, αλλά και η αναγκαιότητα να διεξαχθούν παρόμοιες μελέτες και έρευνες για τη σημερινή κατάσταση σε ό,τι αφορά τη διδασκαλία της Φιλοσοφίας τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ελλάδα, έχοντας μάλιστα κατά νου τις νέες προοπτικές και εξέλιξης της παγκόσμιας κατάστασης.

Η Έδρα UNESCO «Πολιτισμική Ετερότητα και Διαπολιτισμικός Διάλογος για έναν Πολιτισμό Ειρήνης» του Πανεπιστημίου Λευκωσίας, πιστεύοντας στη δύναμη της Φιλοσοφίας και της διδασκαλίας της, προχωρεί στην έκδοση της μετάφρασης στην ελληνική της έρευνας της UNESCO «Φιλοσοφία, ένα σχολείο ελευθερίας -- Διδάσκοντας Φιλοσοφία και μαθαίνοντας να φιλοσοφούμε: Κατάσταση και προοπτικές», με τη βεβαιότητα πως με τον τρόπο αυτό μπορεί πιο εύκολα να προωθήσει τις αρχές και τις αξίες που η ίδια υπηρετεί.

Δρ Αιμίλιος Α. Σολωμού
Διευθυντής της Έδρας UNESCO «Πολιτισμική Ετερότητα και Διαπολιτισμικός Διάλογος για έναν Πολιτισμό Ειρήνης» του Πανεπιστημίου Λευκωσίας

Αλέξιος Πέτρου
Καθηγητής Φιλοσοφίας Τμήματος Παιδαγωγικών Σπουδών Πανεπιστημίου Λευκωσίας