Feriae Romanae
Ecce index feriarum Romanarum die ordinatus. Feriae quaedam tempore diverso institutae sunt, itaque si possibile est tempus instituendi scribitur.
Ianuarius
recensere- 1 Ianuarii : Kalendae Ianuarii.
- 2 Ianuarii : Compitalia, dedicata Laribus Compitalibus, dis minoribus compitorum.
- 9 Ianuarii : Agonalia prima, dedicata Iano vel Agonio.
- 11 et 15 Ianuarii : Carmentalia, dedicata Carmentae, deae partus et praedictionis.
- 24 — 26 Ianuarii : Sementivae (sed rure Paganalia), sacra sementis, dedicata Cereri, deae agriculturae.
Februarius
recensere- 13 — 15 Februarii : Lupercalia, ut animas malas avertat et urbem purificat, dedicata Luperco, deo pastorum, et Lupae Capitolinae, lupa quae Romulum et Remum uberibus suis sustinuit.
- 13 — 22 Februarii : Parentalia, dedicata dis parentibus.
- 17 Februarii : Quirinalia, dedicata Quirino, deo Sabiniani belli (et recentiore, Romulo consecrato).
- 21 Februarii : Feralia, dedicata Manibus, animis mortuorum.
- 22 Februarii : Caristia, ut cognati cenam communem faciant donaque mutua dent.
- 23 Februarii : Terminalia, ut terminos consecrat, dedicata Termino, deo terminorum.
- 24 Februarii : Regifugium, cum rex sacrorum comitiis victimam immolaverat et statim fugae se dedit.
- 27 Februarii : Equirria prima, ut exercitum consecrat sustineatque, dedicata Marti, deo belli.
Martius
recensere- 1 Martii : Matronalia, ut uxores celebret, dedicata Iunoni, deae matrimonii.
- 1 Martii : Feriae Martis, dedicata Marti, deo belli, cui hic mensis appellatur.
- 5 Martii Navigium Isidis in honorem deae Aegyptiae Isidis, maritimae navigationis post hiemem denuo apertae celebrandae causa.
- 14 Martii : Equirria secunda, ut exercitum consecret sustineatque, dedicata Marti, deo belli.
- 15 et 16 Martii : Bacchanalia, ut omnes cerrito vel ebrio gerant, dedicata Baccho, deo vini.
- 17 Martii : Agonalia secunda, dedicata Marti, deo belli.
- 17 Martii : Liberalia, in honorem Liberi patris cum Libera.
- 19 Martii : Quinquatria, ne vulnus infligat, dedicata Minervae, deae sapientiae, belli, et pacis. Recentior, ad 23 Mar. cum quattuor diebus ludorum gladiatoriorum.
- 23 Martii : Tubilustrium, ut exercitum bello praeparet, dedicata Marti, deo belli.
- 25 Martii : Hilaria in honorem Magnae Matris deum (Cybele). Quo die comes a dea amatus, Attis, renascebatur.
- 30 Martii : sacra Salutis.
Aprilis
recensere- 1 Aprilis : Veneralia, ut mulieres auxilium divinum in amore accipiat, dedicata Veneri, deae amoris.
- 4 — 10 Aprilis : Ludi Megalenses seu Megalesia, dedicata Cybelae, matri magnae deorum (ab 191 a.C.n.).
- 12 — 19 Aprilis : Cerialia, dedicata Cereri, deae agriculturae (ab 202 a.C.n.).
- 15 Aprilis : Fordicidia, dedicata Telluri, prosopopoeiae Terrae.
- 21 Aprilis : Parilia, ut pastores et oves purgentur, dedicata Pali, deae pascuorum et pastoriciae artis.
- 23 Aprilis : Vinalia prima aut Urbana, degustandi vini novi causa in honorem Iovis instituta, postea etiam Veneris.
- 25 Aprilis : Robigalia, ut fruges a robigine tueatur, dedicata Robigo, deo qui fruges a robigine tuebatur.
- 28 Aprilis — 3 Maii : Floralia, ut renovationem circuli vitae significet, dedicata Florae, deae florum et veris.
Maius
recensereIunius
recensere- 3 Iunii : sacra Bellonae, deae belli.
- 7 — 15 Iunii : Vestalia, dedicata Vestae, deae familiae et ignis.
- 11 Iunii : Matralia, dedicata Matri Matutae
- 13 Iunii : Quinquatria Minuscula, dedicata Minervae, deae sapientiae, belli, et pacis.
- 19 Iunii : Adonia, ut mulieres mortem Adonis maereant, dedicata Adoni, deo novi ortus et florae.
- 20 Iunii : sacra Summani, dei tonitrus nocturni.
Iulius
recensere- 5 Iulii : Poplifugia, ut fugam Romanorum post Proelium Alliae celebret, dedicata Iovi, patri deorum et hominum.
- 6 — 13 Iulii : Ludi Apollinares, dedicata Apollini, deo vaticinationis, musicae, iuventutis, scientiae, medicinae et solis (ab 208 a.C.n.).
- 7 Iulii : Nonae Caprotinae, ob victoriam Romanorum de finitimis populis post cladem Alliensem, Iunoni Caprotinae, deae matrimonii, celebratae. Item feriae Palibus II[1] et sacrum ad aram Consi[2]
- 8 Iulii : Vitulatio, ut Vitulae primitiae offerantur.
- 9 Iulii : Caprotinia, festi Iunonis Caprotinae, dea matrimonii.
- 19 et 21 Iulii : Lucaria, festus, ut Romanos in silva abdendos post Proelium Alliae celebret.[3]
- 23 Iulii : Neptunalia, dedicata Neptuno, deo oceanorum et marium ut Posidon Graecus, antiquitus apud Italicos et Celtas etiam aquarum dulcium.
- 25 Iulii : Furrinalia in honorem deae Furrinae
Augustus
recensere- 10 aut 25 Augusti : Opalia prima, dedicata Opi, deae fertilitatis.
- 13 Augusti : Vertumnalia, dedicata Vertumno, deo tempestatum, horti, et arborum fructuariarum.
- 13 — 15 Augusti (aut luna plena Augusti) : Nemoralia, dedicata Dianae, deae silvarum, animalium, venatus necnon lunae.
- 17 Augusti : Portumnalia, dedicata Portuno, deo portuum et portarum.
- 19 Augusti : Vinalia altera Rustica dicta, in honorem Iovis leniendarum tempestatum causa sed etiam postea Veneris.
- 21 Augusti : Consualia prima, dedicata Conso, deo et defensori frumentorum et horreorum.
- 23 Augusti : Vulcanalia, dedicata Vulcano, deo ignis.
- 25 Augusti : Opiconsivia in honorem deae Opis
- 27 Augusti : Volturnalia, dedicata Volturno, deo aquarum et fontum.
- 28 Augusti : sacra Solis, dedicata Soli, deus Solis.
September
recensere- 4 — 19 Septembris : Ludi Romani, dedicata Iovi, patri deorum et hominum (ab 366 a.C.n.).
- 13 Septembris : Epulum Iovis prima, dedicata Iovi, patri deorum et hominum.
- 26 Septembris : sacra Veneris Genetricis, deae amoris, matris gentis Iuliae et omnium Romanorum.
October
recensere- 4 Octobris : Ieiunium Cereris, dedicata Cereri, deae agriculturae (ab 191 a.C.n.).
- 11 Octobris : Meditrinalia, ut gratias vino novo referat, dedicata Meditrinae, deae salutis.
- 13 Octobris : Fontinalia, dedicata Fonto, deo fontium.
- 15 Octobris : Equus October
- 19 Octobris : Armilustrium, ut armas purget et reponat, dedicatum Marti, deo belli.
November
recensere- 4 — 17 Novembris : Ludi Plebeii.
- 13 Novembris : Epulum Iovis secunda, dedicata Iovi, patri deorum et hominum.
- 15 Novembris : sacra Feroniae, deae fertilitatis et abundantiae.
December
recensere- 4 Decembris : Sacra Bonae Deae altera, deae castitatis et fertilitatis mulierum.
- 5 Decembris : Faunalia, dedicata Fauno, deo agrestis et pastoralis.
- 11 Decembris : Agonalia quarta, dedicata Soli Indigi.
- 15 Decembris : Consualia secunda, dedicata Conso, deo et defensori frumentorum et horreorum.
- 17 — 23 Decembris : Saturnalia, ut manducet, bibet, et gaudeat, dedicata Saturno, deo agriculturae et messis (ab 217 a.C.n.).
- 18 Decembris : Eponalia, dedicata Eponae, deae fertilitatis et defensori equorum et asinorum.
- 19 Decembris : Opalia secunda, dedicata Opi, deae fertilitatis.
- 21 Decembris : Divalia, dedicata Angeronae, deae tristis dolorisque virorum levandi.
- 23 Decembris : Larentalia, dedicata Larentiae vel Larundae, deae mortuorum.
- 25 Decembris : Dies Natalis Solis Invicti, sacra Solis Invicti
- 25 Decembris : Brumalia, dedicata Baccho, deo vini.
Bibliographia
recensere- Fowler, W. Warde (1899). The Roman Festivals of the Period of the Republic: An Introduction to the Study of the Religion of the Romans. Londinii: Macmillan Textus apud archive.org
- Georgius Dumézil, Fêtes romaines d'été et d'automne ; suivi de Dix questions romaines, Gallimard, 1975. Recensio critica Altera recensio critica Nonnullae paginae apud Guglum librorum
- Angelika König, Ingemar König: Der römische Festkalender der Republik. Reclam Wissen, Stuttgart 1991, ISBN 3-15-008693-0
- Jörg Rüpke: Kalender und Öffentlichkeit: Die Geschichte der Repräsentation und religiösen Qualifikation von Zeit in Rom. de Gruyter, Berlin 1995, ISBN 3-11-014514-6
- Scullard, H. H. (1981). Festivals and Ceremonies of the Roman Republic. Londinii: Thames and Hudson. ISBN 0-500-40041-5
- William Smith, Dictionary of Greek and Roman Antiquities (Londinii, 1842; 2a ed., 1865; 3a ed., 1870): Index commentationum de religione
Nexus interni
recensereNotae
recensere- ↑ Fasti Antiates Maiores
- ↑ Tertullianus de Spectaculis V,7.
- ↑ Fasti Amiterni
De Roma antiqua