Hoofdgroepmetaal

Andere reeksen
	Overgangsmetalen
	Hoofdgroep
	Hoofdgroepmetalen
	Metalloïden
	Niet-metalen
	Lanthaniden
	Actiniden

De hoofdgroepen in het periodiek systeem worden gevormd door de elementen waarbij een p-orbitaal het laatst toegevoegde elektron bevat. De twaalf zwaardere elementen van de boorgroep, koolstofgroep en de stikstofgroep worden wel de hoofdgroepmetalen genoemd, om deze metalen te onderscheiden van de overgangsmetalen, de lanthaniden en de actiniden. Als het begrip hoofdgroep uitgebreid wordt met elementen waarbij het laatste elektron ook in een s-orbitaal geplaatst mag zijn dan worden de alkali- en aardalkalimetalen ook tot de hoofdgroepmetalen gerekend.

De hoofdgroepmetalen hebben gemeen dat zij metallieke geleiders zijn en dat de band waarin deze geleiding plaatsvindt voornamelijk uit p- of s-golffuncties bestaat (en niet uit d- of f-functies). Dit is een belangrijk verschil omdat p- en s-banden door hun grotere overlap meestal veel breder zijn. De elektronen benaderen daarom meer het ideaal van een vrij elektronengas.

Ook hun chemie is meestal wat eenvoudiger omdat er minder met elkaar concurrerende oxidatietoestanden zijn. Wel treedt bij de zwaardere elementen vaak een inertie op in de s-orbitaal: de meest voorkomende ionlading wordt twee lager (de s-elektronen) dan het groepsnummer. In tegenstelling tot de d- en f-metalen zijn de ionen vaak niet gekleurd. Voor gekleurde ionen zijn onvolledig gevulde d- en/of f-orbitalen nodig die dicht genoeg bij elkaar liggen om overgangen in het zichtbare gebied mogelijk te maken. Bij de hoofdgroepmetalen zijn slechts geheel lege, of juist helemaal gevulde d- en f-orbitalen aanwezig.

	1 Ia																	18 0
1	1 H	2 IIa	Periodiek systeem										13 IIIa	14 IVa	15 Va	16 VIa	17 VIIa	2 He
2	3 Li	4 Be											5 B	6 C	7 N	8 O	9 F	10 Ne
3	11 Na	12 Mg	3 IIIb	4 IVb	5 Vb	6 VIb	7 VIIb	8 VIIIb	9 VIIIb	10 VIIIb	11 Ib	12 IIb	13 Al	14 Si	15 P	16 S	17 Cl	18 Ar
4	19 K	20 Ca	21 Sc	22 Ti	23 V	24 Cr	25 Mn	26 Fe	27 Co	28 Ni	29 Cu	30 Zn	31 Ga	32 Ge	33 As	34 Se	35 Br	36 Kr
5	37 Rb	38 Sr	39 Y	40 Zr	41 Nb	42 Mo	43 Tc	44 Ru	45 Rh	46 Pd	47 Ag	48 Cd	49 In	50 Sn	51 Sb	52 Te	53 I	54 Xe
6	55 Cs	56 Ba	↓	72 Hf	73 Ta	74 W	75 Re	76 Os	77 Ir	78 Pt	79 Au	80 Hg	81 Tl	82 Pb	83 Bi	84 Po	85 At	86 Rn
7	87 Fr	88 Ra	↓↓	104 Rf	105 Db	106 Sg	107 Bh	108 Hs	109 Mt	110 Ds	111 Rg	112 Cn	113 Nh	114 Fl	115 Mc	116 Lv	117 Ts	118 Og

Lanthaniden			57 La	58 Ce	59 Pr	60 Nd	61 Pm	62 Sm	63 Eu	64 Gd	65 Tb	66 Dy	67 Ho	68 Er	69 Tm	70 Yb	71 Lu
Actiniden			89 Ac	90 Th	91 Pa	92 U	93 Np	94 Pu	95 Am	96 Cm	97 Bk	98 Cf	99 Es	100 Fm	101 Md	102 No	103 Lr