stand

Nederlands

Uitspraak

(heteroniem)

• [A] Geluid:  stand    (hulp, bestand)
  • IPA: / stɑnt / (1 lettergreep)
• [B] Geluid:  stand    (hulp, bestand)
  • IPA: / stɛnt / (1 lettergreep)

Gelijkklinkende woorden

• [B] stent

Woordafbreking

• stand

Woordherkomst en -opbouw

• [A] van Middelnederlands stant, in de betekenis van ‘gesteldheid’ aangetroffen vanaf 1343 en in de betekenis van ‘houding’ aangetroffen vanaf 1615
• [B] in de betekenis van ‘plaats op een tentoonstelling’ ontleend aan Engels stand en aangetroffen vanaf 1929

[A]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	stand	standen
verkleinwoord	standje	standjes

Zelfstandig naamwoord

[A] de stand m

1. hoe of waar iets staat

   • Dat hangt van de stand van de zon af. 
   • Kun je de schakelaar s.v.p. in de stand 'midden' zetten? 

2. sociale positie in de maatschappij

   • Zulk gedrag past niet bij zijn stand. 

3. puntentelling bij een wedstrijd of een aantal cijfers op een paneel (meter)

   • De stand is nu drie-nul voor de Belgische dames. 

4. berisping (alleen als verkleinwoord) zie: standje
5. (biologie) grootte van de populatie van een soort in een bepaald gebied

   • De stand van de zeehonden en de zeeschildpadden zullen door die olieramp een geduchte knauw krijgen. 

Synoniemen

• [1] positie
• [2] graad, rang
• [3] score

Hyponiemen

   

WK-stand achterstand adelstand afstand arbeidersstand artsenstand barometerstand beginstand bijstand bladstand boerenstand boezemstand brilstand brugstand burgerstand defectenstand diagramstand droogstand dwangstand eindstand gelijkstand grondwaterstand handelsstand handenstand handstand handwerksstand haringstand hoogstand hoogwaterstand houtstand journalistenstand kabeljauwstand kiepstand kilometerstand konijnenstand kopstand kwartierstand leegstand lekenstand maanstand medaillestand meterstand middenstand misstand nulstand onderstand opstand overstand paalstand palingstand periodestand planeetstand priesterstand rechtstand recordstand rentestand ridderstand rijksstand rivierstand roodstand ruststand samenstand scheefstand schietstand setstand slaapstand slotstand sluimerstand spreidstand stand-bystand stilstand strekstand stuurstand tegenstand toestand totaalstand trilstand tussenstand vaanstand veiligheidsstand visstand vloedstand voetstand vogelstand voorstand wachtstand walvisstand waterstand weerstand weidevogelstand welstand wereldbekerstand wildstand winkelstand wisselstand zalmstand zeehondenstand zonnestand zwichtstand

Afgeleide begrippen

   

bovenstandig eigenstandig eindstandig hoekstandig in stand blijven in stand houden instandhouding kelkstandig kransstandig omstandig standaard standairco standbeeld standbeen standenbouw standengeest standenmaatschappij standenstaat standenvertegenwoordiging standetje standgeld standgenoot standhoek standhouden standhouder standig standlicht standmatig standolie standpenning standpijp standplaats standproef standpunt standrecht standruimte standsafwijking standsbesef standsbewustzijn standsgeheim standsorganisatie standsuitgave standsverschil standtijd standvast standvink standvis standvizier standvlak standvlinder standvogel standweiden standwerker standwild standyoghurt tot stand brengen tot stand komen volstandig wandstandig weerstander wortelstandig zelfstandig

Uitdrukkingen en gezegden

• tot stand brengen

• tot stand komen

Vertalingen

    A 1. hoe of waar iets staat   

Engels: position (en), stand (en)

Spaans: posición (es) v

    A 2. sociale positie in de maatschappij   

Engels: class (en), grade (en), position (en), rank (en)

Spaans: clase (es) v, estamento (es) m, estatus (es) m, rango (es) m

[B]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	stand	stands
verkleinwoord	standje	standjes

Zelfstandig naamwoord

[B] de stand m

1. plaats op een tentoonstelling waar producten vertoond worden

   • Hij was vooral nieuwsgierig naar de stand van zijn concurrent. 

Hyponiemen

   

bandstand beursstand drankstand haringstand informatiestand infostand onenightstand verkoopstand visstand

Afgeleide begrippen

• standbouw
• standcatalogus
• standnummer

Vertalingen

    B. plaats op een tentoonstelling   

Engels: stand (en)

Spaans: puesto (es) m

Gangbaarheid

• Het woord stand staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "stand" herkend door:

100 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.

Duits

Uitspraak

• Geluid:  stand    (hulp, bestand)
• IPA:

Woordafbreking

• stand

Werkwoord

stand

1. eerste persoon enkelvoud aantonende wijs verleden tijd van stehen
2. derde persoon enkelvoud aantonende wijs verleden tijd van stehen

Engels

Uitspraak

• Geluid:  stand    (hulp, bestand)
• IPA:

enkelvoud	meervoud
stand	stands

Zelfstandig naamwoord

stand

1. positie, stand [1]
2. standpunt, stellingname
3. stelling
4. (techniek) staander, statief
5. kraam, stand [6]
6. podium, tribune
7. (juridisch), (Amerikaans Engels) getuigenbank
8. (bosbouw) opstand [2]

vervoeging
onbepaalde wijs	to  stand
he/she/it	stands
verleden tijd	stood
voltooid deelwoord	stood
onvoltooid deelwoord	standing
gebiedende wijs	stand

Werkwoord

stand

1. onovergankelijk (rechtop) staan [1]
2. onovergankelijk zich ergens bevinden
3. onovergankelijk stilstaan
4. onovergankelijk gelden [2], in werking zijn, van kracht zijn
5. onovergankelijk, (scheepvaart) koersen
6. overgankelijk rechtop neerzetten/plaatsen
7. overgankelijk doorstaan, ondergáán
8. overgankelijk dulden, verdragen
9. overgankelijk trakteren op