Hopp til innhald

Turkmenistan

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket
Türkmenistan Jumhuriyäti
Republik Turkmenistan

(norsk: Turkmenistan, turkmensk)

Det turkmenske flagget Det turkmenske riksvåpenet
Flagg Riksvåpen
Nasjonalsong «Garaşsyz, Bitarap,Türkmenistanyň Döwlet Gimni»
Motto Ingen
Geografisk plassering av Turkmenistan
Offisielle språk turkmensk
Hovudstad Asjkhabad
Styresett
Republikk
Serdar Berdimuhamedow
Flatevidd
 – Totalt
 – Andel vatn
 
488 100 km² (52.)
Ubetydeleg
Folketal
 – Estimert (2017)
 – Tettleik
 
5 351 277 (118.)
11 /km² (179.)
Sjølvstende
  - Erklært
Frå Sovjetunionen
27. oktober 1991
Nasjonaldag 27. oktober
BNP
 – Totalt (2015)
 – Per innbyggjar
 
90 290 mill. USD (83.)
16 100 USD (80.)
Valuta Turkmensk manat
Tidssone UTC +5
Telefonkode +993
Toppnivådomene .tm


Turkmenistan er eit land i Sentral-Asia. Det grensar til Afghanistan, Iran, Kasakhstan, Usbekistan og Kaspihavet.

Kommunistpartiet i landet er det einaste tillatne. Presidenten vart dyrka gjennom avbildingar og statuar, medan dei to bøkene hans er pensum i skulen. Reiser og kommunikasjon, til dømes media, er underlagde streng kontroll.

Kart over Turkmenistan
(klikk på kartet for større versjon)

På 1100- og 1200-talet vart byen Merv ein av dei største byane i verda, med eit innbyggartal på opptil 500.000.

Turkmenistan var eit diktatur fram til desember 2006, då den sjølvutnemnde livstidspresidenten Saparmurat Nijazov døydde. Han styrte landet saman med det tidlegare kommunistpartiet i landet, som er det einaste tillatne.

Turkmenistan har eit kontinentalt klima med store daglege og årlege temperatursvingingar. Støv er kanskje det mest alvorlege klimatiske problemet i landet. Kvar vår vert store støvskyer piska opp frå Karakumørkenen. Dei kjem ofte i samband med torevêr som gjev lite eller ingen nedbør. Dei mest støvete områda er dei sentrale områda av Turkmenistan, som kan ha 60 eller fleire slike dagar i året. Sjølv dei sentrale ørkenområda får nokre dagar med lett snø og ein god del overskya vêr. Sjølv om det aldri vert lummert er det overraskande mykje fukt i lufta om sommaren, som elles er så godt som utan nedbør. Den relative fukta fordi temperaturen er høg, og enkelte dagar kan det bli opp i 45 °C. Om sommaren kjem temperaturen sjeldan under 35 °C; om vinteren fell han ofte under -30 °C. Hausten kjem raskt og gjev ei blanding av behagelege temperaturar, mykje sol og lite nedbør. Asjgabat har ein årleg nedbørsnormal på 228 mm, men i ørkenområda kjem det berre kring 80 mm nedbør i året. I fjellstrøka kan det kome kring 300 mm.

Satellittbilde av Turkmenistan.


Bakgrunnsstoff

[endre | endre wikiteksten]