Etonogestrel

związek chemiczny

Etonogestrel (łac. etonogestrelum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, pochodna 19-nortestosteronu, biologicznie czynny metabolit dezogestrelu, pierwszej generacji lek przeciwhistaminowy, stosowany jako środek antykoncepcyjny w implantach i krążkach dopochwowych.

Etonogestrel
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny

C22H28O2

Masa molowa

324,46 g/mol

Wygląd

ciało stałe[1]

Identyfikacja
Numer CAS

54048-10-1

PubChem

6917715

DrugBank

DB00294

Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC

G02BB01 G03AC08

Mechanizm działania biologicznego

edytuj

Etonogestrel wykazuje prawdopodobnie następujący efekt biologiczny u człowieka: hamowanie owulacji, zwiększenie gęstości śluzu szyjkowego oraz atrofię endometrium co w efekcie uniemożliwia zajście w ciążę[5]. Implant powiniennem być stosowany nie dłużej niż przez 3 lata, przez pierwsze 2 lata nie obserwuje się owulacji, natomiast w trzecim roku zdarzają się sporadyczne owulacje[4]. Wskaźnik Pearla dla etonogestrelu wynosi 0,38[4].

Zastosowanie medyczne

edytuj
  • antykoncepcja w postaci implantu podskórnego u kobiet w wieku 18–40 lat[6]
  • antykoncepcja w postaci krążka dopochwowego w połączeniu z etynyloestradiolem u kobiet w wieku 18–40 lat[6]

Etonogestrel znajduje się na wzorcowej liście podstawowych leków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO Model Lists of Essential Medicines) (2019)[7].

Etonogestrel jest dopuszczony do obrotu w Polsce (2020)[8].

Działania niepożądane

edytuj

Etonogestrel najczęściej może powodować następujące działania niepożądane u ponad 1% pacjentów niezależnie od systemu[6][9]: ból głowy, tkliwość piersi, trądzik pospolity, zaburzenia menstruacji, zapalenie pochwy, zwiększenie masy ciała.

Przypisy

edytuj
  1. a b c Etonogestrel, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 6917715 [dostęp 2021-01-06] (ang.).
  2. a b c Etonogestrel, [w:] DrugBank [online], University of Alberta, DB00294 [dostęp 2021-01-06] (ang.).
  3. Safety Data Sheet. Etonogestrel, Santa Cruz Biotechnology, 26 września 2015, SC-211493 [dostęp 2021-01-06] (ang.).
  4. a b c d e f g Jan Podlewski, Alicja Chwalibogowska-Podlewska: Encyklopedia Leki Współczesnej Terapii. Wyd. XXII. Warszawa: Medical Tribune Polska, 2019, s. 383-384. ISBN 978-83-951310-6-6.
  5. Lauren Thaxton, Antonella Lavelanet, Systematic review of efficacy with extending contraceptive implant duration, „International Journal of Gynaecology and Obstetrics: The Official Organ of the International Federation of Gynaecology and Obstetrics”, 144 (1), 2019, s. 2–8, DOI10.1002/ijgo.12696, ISSN 1879-3479, PMID30343503, PMCIDPMC7379677 [dostęp 2021-01-06] (ang.).
  6. a b c Charakterystyka produktu leczniczego Implanon NXT. Rejestr Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2021-01-06].
  7. WHO Model List of Essential Medicines 21th List. Światowa Organizacja Zdrowia, 2019. [dostęp 2021-01-06]. (ang.).
  8. Obwieszczenie Prezesa Urzędu Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych z dnia 8 lipca 2020 r. w sprawie ogłoszenia Urzędowego Wykazu Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Dziennik Urzędowy Ministra Zdrowia, 2020-07-20. [dostęp 2021-01-06].
  9. Charakterystyka produktu leczniczego Adaring. Rejestr Produktów Leczniczych Dopuszczonych do Obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2021-01-06].