Wikipedia

Eugeniusz Kwiatkowski

polski polityk i ekonomista
Ten artykuł dotyczy polityka i działacza gospodarczego. Zobacz też: Eugeniusz Kwiatkowski (lekkoatleta) – sportowiec, miotacz kulą.

Eugeniusz Felicjan Kwiatkowski (ur. 30 grudnia 1888 w Krakowie, zm. 22 sierpnia 1974 tamże) – polski chemik, wicepremier, minister przemysłu i handlu (1926–1930), minister skarbu (1935–1939) II Rzeczypospolitej.

Eugeniusz Kwiatkowski
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Eugeniusz Felicjan Kwiatkowski

Data i miejsce urodzenia

30 grudnia 1888
Kraków, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

22 sierpnia 1974
Kraków, Polska

Wiceprezes Rady Ministrów, Minister skarbu
Okres

od 13 października 1935
do 30 września 1939

Przynależność polityczna

Obóz Zjednoczenia Narodowego

Poprzednik

Władysław Marian Zawadzki[1]

Następca

Adam Koc

Minister przemysłu i handlu
Okres

od 4 czerwca 1926
do 4 grudnia 1930

Poprzednik

Hipolit Gliwic

Następca

Aleksander Prystor

Faksymile
Odznaczenia
Order Orła Białego Wstęga Wielka Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Medal Niepodległości Wielki Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wielki Orderu Gwiazdy Rumunii Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii Krzyż Wielki Orderu Świętego Sawy (Serbia) Order Trzech Gwiazd I klasy (Łotwa) Komandor Krzyża Wielkiego Orderu Gwiazdy Polarnej (Szwecja) Krzyż Wielki Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa Order Lwa Białego I klasy (Czechosłowacja) Krzyż Wielki Orderu Danebroga (Dania) Krzyż Wielki Orderu Feniksa (Grecja) Wielki Krzyż Orderu Korony (Belgia) Krzyż Wielki Orderu Węgierskiego Zasługi (cywilny)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Eugeniusz Kwiatkowski (4. z lewej) w towarzystwie członków rządu i generalicji podczas przyjęcia noworocznego na Zamku Królewskim, druga połowa lat 20.
Pomnik E. Kwiatkowskiego przed siedzibą zakładów w Mościcach, którymi zarządzał w latach 1931–1935
Tablica pamiątkowa na warszawskim pałacu Ministrów Skarbu
Tablica pamiątkowa na kamienicy przy al. Słowackiego 8 w Krakowie, w której mieszkał w latach 1954–1974
Grób Kwiatkowskiego na cmentarzu Rakowickim w Krakowie

Życiorys

edytuj

Kierował opracowaniem 4-letniego planu inwestycyjnego przewidującego rozbudowę infrastruktury, zwiększenie potencjału obronnego kraju, przygotowanie fundamentów dla przyszłej rozbudowy przemysłu, łącznie z aktywizacją Staropolskiego Okręgu Przemysłowego. Zainicjował budowę portu i miasta w Gdyni. Znacznie przyczynił się do powstania Stalowej Woli.

Wniósł znaczący wkład w rozwój polskiego przemysłu chemicznego: zakładów azotowych w Chorzowie i Tarnowie. Jak napisał Jan Nowak-Jeziorański, przyjaciel rodziny:

Przeszedł Kwiatkowski do historii jako twórca Gdyni, ale określenie to znacznie zawęża jego rolę. Polegała ona na ocaleniu i umocnieniu niezależności gospodarczej, bez której Polska nie mogła się ostać jako niepodległe Państwo[2].

Dzieciństwo i młodość

edytuj

Był synem Jana (1841–1902) i Wincentyny z Maszczyńskich[3] (1864–1951). Ojciec – prawnik – był urzędnikiem kolei krakowskiej. Po odziedziczeniu majątku po bracie przeniósł się z rodziną do miejscowości Czernichowce pod Zbarażem, w której Eugeniusz spędził dzieciństwo wraz z rodzeństwem: Romanem (1885–1948), Janiną (1892–1994) i Zofią (1900–2000). W 1898 rozpoczął naukę w Gimnazjum Franciszka Józefa we Lwowie – nauka w tym czasie nie szła mu najlepiej. Od 1902 roku uczęszczał do Gimnazjum OO. Jezuitów w Bąkowicach pod Chyrowem. W 1907 otrzymał świadectwo dojrzałości. Po maturze, w latach 1907–1910, studiował na Wydziale Chemii Technicznej Politechniki Lwowskiej, gdzie nauka szła mu bardzo dobrze. Jednak w 1910 Eugeniusz na prośbę matki, która bała się aktywności politycznej i niepodległościowej syna, wyjechał na dalsze studia na wydziale chemicznym Kóniglich Bayerische Technische Hochschule w Monachium (1910–1912)[4]. W 1913 roku powrócił do Lwowa, w którym odbył praktykę w Gazowni Miejskiej. W okresie studiów we Lwowie związał się z młodzieżowymi organizacjami niepodległościowymi „Zet” i „Zarzewie”, a następnie był członkiem Polskich Drużyn Strzeleckich. Wstąpił też do Polskiego Związku Wojskowego[4].

Wielka Wojna

edytuj

W czasie I wojny światowej walczył w Legionie Wschodnim, po jego rozwiązaniu wrócił do Lublina[4]. Następnie w 1916 r. wstąpił do Legionów Polskich zostając komisarzem werbunkowym. Od 1917 r. zajmował się pracą konspiracyjną w Polskiej Organizacji Wojskowej. W listopadzie 1918 r. uczestniczył w rozbrajaniu wojsk niemieckich w Łukowie. W odrodzonej Polsce wstąpił do Wojska Polskiego[4].

Jeszcze w trakcie wojny pełnił funkcję zastępcy dyrektora Gazowni Lubelskiej.

II Rzeczpospolita

edytuj

W odrodzonej ojczyźnie, w lutym 1919 r. rozpoczął pracę jako pracownik sekcji mechanicznej Ministerstwa Robót Publicznych. Rok później był członkiem Komisji Propagandowej Polskiego Komisariatu Plebiscytowego na Śląsku. W okresie wojny polsko-bolszewickiej pracował w sekcji chemicznej Głównego Urzędu Zaopatrzenia Armii przy Ministerstwie Spraw Wojskowych. W 1921 wystąpił z wojska w stopniu porucznika. Po demobilizacji zajął się działalnością naukową i publicystyczną. Publikował m.in. w „Robotach Publicznych” i „Przemyśle Chemicznym”. W tym samym roku, jako docent, wykładał chemię węgla kamiennego i gazu na Politechnice Warszawskiej[5].

Jako inżynier chemik, podjął pracę na stanowisku dyrektora technicznego w Państwowej Fabryce Związków Azotowych w (Starym) Chorzowie, której dyrektorem naczelnym był wówczas Ignacy Mościcki. W ciągu czterech lat doprowadził do rozkwitu fabryki, uprzednio pozbawionej przez Niemców dokumentacji i personelu technicznego[2]. W latach 1924–1926 był prezesem Polskiego Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Województwa Śląskiego, którego członkostwo honorowe otrzymał w roku 1928[6].

Po przewrocie majowym (1926) prezydent RP Ignacy Mościcki zarekomendował go na stanowisko ministra przemysłu i handlu w drugim rządzie Kazimierza Bartla, które to stanowisko piastował w latach 1926–1930. Jako minister za najważniejsze uznał równowagę budżetową oraz stabilizowanie złotego. Przyśpieszył rozbudowę portu w Gdyni, kończąc spór z budującym port konsorcjum polsko-francuskim, podpisując przy tym nową umowę. Uzyskał wsparcie od prezydenta Mościckiego, który 1.06.1927 r. wydał rozporządzenie o poparciu rozbudowy miasta i portu, przy okazji oferując zwolnienia podatkowe dla przedsiębiorstw tam działających[4]. Kwiatkowski przyczynił się też do powstania Państwowej Fabryki Związków Azotowych w Mościcach pod Tarnowem. Ponadto powołał Komisję Ankietową Badania Warunków i Kosztów Produkcji oraz Wymiany, a w 1928 r. Instytut Badania Koniunktur Gospodarczych i Cen.

Po dymisji rządu Józefa Piłsudskiego 4 grudnia 1930, kiedy nowym premierem został Walery Sławek, ten nie zaproponował Kwiatkowskiemu miejsca w rządzie. Po tej decyzji aż do 1935 roku pozostawał na marginesie życia politycznego. W 1931 roku zrezygnował z mandatu poselskiego w Sejmie Śląskim (który objął rok wcześniej z ramienia BBWR). W latach 1931–1935 był dyrektorem Państwowych Fabryk Związków Azotowych w Chorzowie i Mościcach.

Od października 1935 do 30 września 1939 pełnił funkcje wicepremiera i ministra skarbu w rządach: Mariana Zyndram-Kościałkowskiego i Felicjana Sławoja Składkowskiego.

Włączył się w działalność Obozu Zjednoczenia Narodowego[7].

Skalę problemów gospodarczych, z którymi miał się borykać, przedstawił w wystąpieniu sejmowym z 1935 roku, podczas którego stwierdzał: „Nasza struktura gospodarcza jest wyjątkowo niekorzystna (...). Wieś polska w XX w. powróciła prawie do gospodarki naturalnej. Szereg potrzeb wsi zaspakaja się w sposób anormalny i niezwykle prymitywny, zapałki dzieli się na części, wraca się do łuczywa, a transport pieszy i kołowy nawet na znaczne odległości przyszedł ponownie – po przerwie od końca XIX w. – do znaczenia[8]”.

Jako minister doprowadził do zwiększania wpływów do budżetu państwa. Uprościł system podatkowy m.in. poprzez scalenie większości podatków bezpośrednich[4]. Ponadto doprowadził do uchwalenia ustaw: o ulgach inwestycyjnych, która zakładała np. zwolnienie w zakresie podatków od nieruchomości, dochodowego, specjalnego od wynagrodzeń z funduszy itd., oraz ustawa o podatku obrotowym reformującą podatek przemysłowy i znosząca świadectwa przemysłowe[4]. Kwiatkowski był twórcą Czteroletniego Planu Inwestycyjnego na lata 1936-1940. Od 1937 roku patronował Centralnemu Okręgowi Przemysłowemu, koncepcji autorstwa braci Kosieradzkich (Władysław Kosieradzki i Paweł Kosieradzki).

Opowiadał się za szybkim uprzemysłowieniem kraju i reformą rolną (zwolennik interwencjonizmu państwowego w dziedzinie cen płodów rolnych, oddłużania rolnictwa i inwestycji publicznych). Doceniał sukcesy radzieckiego planowania gospodarczego, jednocześnie podkreślając skalę prześladowań obywateli radzieckich. Był zwolennikiem równouprawnienia mniejszości narodowych w Polsce. W kręgach sanacyjnych był zwolennikiem dialogu z opozycją. Uważał, że bez porozumienia z silną w kraju opozycją nie można prowadzić aktywnej polityki gospodarczej. Pod pseudonimem umieszczał artykuły w opozycyjnym „Kurierze Warszawskim”. Działaczy opozycji zaprosił do udziału w tworzonym przez niego Obywatelskim Komitecie Pożyczki Obrony Narodowej. Udało mu się organizować spotkania przedstawicieli opozycji z prezydentem Mościckim. Jego starania o porozumienie i amnestię dla skazanych w procesie brzeskim nie przyniosły jednak rezultatów. Politycznie związany z tzw. „Zamkiem”, czyli obozem prezydenta Mościckiego pozostawał w konflikcie zarówno z Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych Edwardem Śmigłym-Rydzem (na tle niechęci do dewaluacji złotego) i z ministrem spraw zagranicznych Józefem Beckiem (na tle stosunku do polityki wobec III Rzeszy, której Kwiatkowski był stanowczym krytykiem)[9].

II wojna światowa i Polska Rzeczpospolita Ludowa

edytuj

W obliczu klęski wrześniowej wraz z rządem opuścił Polskę 17 września 1939. W latach 1939–1945 internowany w Rumunii[4]. Premier Władysław Sikorski odrzucił jego prośbę o przyjęcie w skład armii polskiej we Francji, motywując to jego osobistą odpowiedzialnością za klęskę 1939 roku jako członka władz przedwrześniowych.

8 lipca 1945 powrócił do kraju i w latach 1945–1948 był Delegatem Rządu dla Spraw Wybrzeża (jego zastępcą był Kazimierz Strzegocki[10]). Krytykowany przez emigrację polityczną i opozycję w kraju. Zaangażował się w odbudowę gospodarki morskiej. W swoim przemówieniu z 1945 roku stwierdził: „Tu nad bałtyckim wybrzeżem ofiarowuje nam historia szanse, jakich nie mieliśmy od prawie pięciu wieków. Musimy więc skupić wszystkie siły i wszystkie uzdolnienia tkwiące w naszym narodzie, by te możliwości wyzyskać w całej pełni”. Utrzymywał poprawne stosunki z głównymi ówczesnymi politycznymi decydentami Bolesławem Bierutem i Władysławem Gomułką. Z sił politycznych popierał PPS, choć pozostał bezpartyjny. W latach 1947–1952 był posłem na Sejm Ustawodawczy. Krytykował m.in. zniesienie święta Konstytucji 3 Maja oraz późniejsze odebranie immunitetu poselskiego aresztowanemu Gomułce[9]. Jednak na 98 posiedzeniu Sejmu Ustawodawczego – w trakcie którego odebrano Gomułce immunitet poselski – głosu nie zabierał[11].

W czasie pobytu na Wybrzeżu mieszkał w Sopocie, gdzie włączył się czynnie w działalność ZHP. Został przewodniczącym Zarządu Okręgu ZHP.

W 1948 roku został odsunięty od działalności publicznej i przeniesiony na przymusową emeryturę z administracyjnym zakazem pobytu na Wybrzeżu i w Warszawie. Zamieszkał w Krakowie. Po 1956 roku wrócił do aktywności i zajął się głównie pracą naukową z dziedzin chemii, ekonomii i historii. Zmarł 22 sierpnia 1974. Został pochowany na krakowskim cmentarzu Rakowickim (kwatera XIV B-płn-5)[12] obok swojego syna (zginął w 1939 roku postrzelony przez pomyłkę przez współtowarzyszy z wojska). Na miejsce spoczynku odprowadził Eugeniusza Kwiatkowskiego ówczesny arcybiskup krakowski Karol Wojtyła.

Twórca gospodarki morskiej

edytuj

Eugeniusz Kwiatkowski w Gdyni jest traktowany jako jedna z bardziej zasłużonych postaci dla rozwoju miasta. Dzięki niemu budowa gdyńskiego portu, która początkowo prowadzona była dość ospale, w 1926 roku ruszyła w błyskawicznym tempie[13], a Gdynia stała się dla międzywojennej Polski „oknem na świat”. Poza budową portu przyczynił się do powstania polskiej floty handlowej, uwalniając Polskę od opłacania obcych armatorów. Jednocześnie z jego inicjatywy powstała Dalekomorska Flota Rybacka.

Życie prywatne

edytuj

Od 1913 r. jego żoną była Leokadia Glazer (1890–1977), bratanica bp Jakuba Glazera. Miał z nią czworo dzieci: syna zmarłego w niemowlęcym wieku, Jana (1914–1939), Annę (1918–2007) i Ewę (1925–2018)[4].

Okresy sprawowania urzędów

edytuj

Wicepremier

edytuj
  • 16.05.1936 - 30.09.1939[4]

Minister Przemysłu i Handlu

edytuj
  • 8.06- 24.09.1926
  • p.o. 24-27.09.1926
  • 27-30.09.1926
  • p.o. 30.09 - 2.10.1926
  • 2.10.1926 - 27.06.1928
  • 27.06.1928 - 13.04.1929
  • p.o. 13-14.04.1929
  • 14.04 - 7.12.1929
  • p.o. 7-29.12.1929
  • 29.12.1929 - 17.03.1930
  • 17-29.03.1930
  • 29.03 - 23.08.1930
  • p.o. 23-25.08.1930
  • 25.08 - 4.12.1930

Minister Skarbu

edytuj
  • 13.10.1935 - 15.05.1936
  • p.o. 15-16.05.1936
  • 16.05.1936 - 30.09.1939

Wybrane prace naukowe

edytuj

Jest autorem szeregu prac ekonomicznych:

  • „Zagadnienie przemysłu chemicznego na tle wielkiej wojny” (1923),
  • „Postęp gospodarczy Polski” (1928),
  • „Polska gospodarcza w roku 1928” (1928),
  • „Powrót Polski nad Bałtyk” (1930),
  • „Dysproporcje. Rzecz o Polsce przeszłej i obecnej” (1932).

W 2009 wydano „Archiwum Morskie Eugeniusza Kwiatkowskiego” (Wyższa Szkoła Administracji i Biznesu im. Eugeniusza Kwiatkowskiego w Gdyni, współpraca prof. Marian Marek Drozdowski).

Ordery i odznaczenia

edytuj

Wyróżnienia

edytuj
Honorowe obywatelstwa

Eugeniusz Kwiatkowski otrzymał tytuły honorowego obywatelstwa Gdyni (1928), honorowego obywatelstwa Łukowa (23 czerwca 1938) honorowego obywatelstwa Przeworska (21 grudnia 1938)[22], Lubaczowa (1939)[23], Jarosławia, Gminy Frysztak, Gminy Szczawne, Rymanowa (14 stycznia 1939)[24][25], honorowego obywatelstwa Sanoka (styczeń 1939)[26], Jasła (31 stycznia 1939)[27], gminy Bircza (pocz. 1939)[28], gminy powiatu brzozowskiego (pocz. 1939)[28], honorowego obywatelstwa Szczecina (1946)[29] (jest to jedyne honorowe obywatelstwo Szczecina nadane w okresie Polski Ludowej, którego w 2017 nie odwołała rada tego miasta)[30].

Inne

W lipcu 1939 zgłosił akces do Towarzystwa Popierania Budowy Publicznych Szkół Powszechnych i został wtedy członkiem dożywotnim tej organizacji[31].

19 sierpnia 1974 Uniwersytet Gdański przyznał Eugeniuszowi Kwiatkowskiemu tytuł doktora honoris causa za wkład w rozwój polskiej gospodarki morskiej oraz ogólnej teorii ekonomii[32].

Upamiętnienie

edytuj

Filmy biograficzne

 
Pomnik ławeczka, port morski w Gdyni

Inne formy

Jego imię noszą:

W Polsce Ludowej jego imieniem nazwano statek handlowy. Ponadto w szeregu polskich miast znajdują się jego pomniki i tablice pamiątkowe.

Uchwałą z 24 stycznia 2002 Sejm RP zdecydował o ustanowieniu roku 2002 Rokiem Eugeniusza Kwiatkowskiego[36].

Jego wizerunek znajduje się na 38. stronie polskich paszportów wydawanych od 5 listopada 2018 roku[37].

Zobacz też

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Władysław Marian Zawadzki pełnił wyłącznie urząd minister skarbu.
  2. ↑ a b Jan Nowak-Jeziorański. Człowiek ze złota. Wspomnienie o Eugeniuszu Kwiatkowskim. „Tygodnik Powszechny”. 38, 1996. 
  3. ↑ Kwiatkowski Eugeniusz Felicjan 1888-1974. [w:] Parlamentarzyści [on-line]. bs.sejm.gov.pl. [dostęp 2018-02-18].
  4. ↑ a b c d e f g h i j Paweł Grata, Eugeniusz Kwiatkowski (1888-1974), [w:] Zbigniew Girzyński, Jarosław Kłaczkow, Wojciech Piasek (red.), Premierzy i ministrowie Rzeczypospolitej Polskiej 1918–1939, wyd. pierwsze, Warszawa: Instytut De Republica, 2023, s. 347-349, ISBN 978-83-67253-59-8.
  5. ↑ Andrzej Romanowski: Eugeniusz Kwiatkowski. Radom: Wydawnictwo Naukowe ITE-PIB, 2014, s. ?. ISBN 978-83-7789-287-9.
  6. ↑ Józef Piłatowicz, Ruch stowarzyszeniowy inżynierów i techników polskich do 1939 r. T. 2, Słownik polskich stowarzyszeń technicznych i naukowo-technicznych do 1939 r., Naczelna Organizacja Techniczna Federacja Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych Główna Komisja FSNT NOT ds. Seniorów i Historii Ruchu Stowarzyszeniowego, 2005, ISBN 83-921738-2-1 [dostęp 2017-05-27].
  7. ↑ Paweł Wieczorkiewicz, Historia polityczna Polski 1935-1945, Warszawa 2005, s. 30.
  8. ↑ Adam Leszczyński „Skok w nowoczesność” Instytut Studiów Politycznych PAN. ISBN 978-83-64091-02-5, s. 311.
  9. ↑ a b Eugeniusz Kwiatkowski, Archiwum polityczne Eugeniusza Kwiatkowskiego, Marian Marek Drozdowski (oprac.), Ewa Kwiatkowska-Obrąpalska (oprac.), Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2002, s. 14–24, ISBN 83-7059-612-6, OCLC 830385805.
  10. ↑ Kazimierz Strzegocki – biogram na stronie PKO BP. pkobp.pl. [dostęp 2016-08-24].
  11. ↑ Sprawozdanie Stenograficzne z 98 posiedzenia Sejmu Ustawodawczego w dniu 31 października 1951 r. [online]
  12. ↑ Lokalizator Grobów – Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2020-02-12].
  13. ↑ Tyszel 1930 ↓, s. 76, 81.
  14. ↑ M.P. z 1997 r. nr 14, poz. 123 „w uznaniu znamienitych zasług dla niepodległości i chwały Rzeczypospolitej Polskiej”.
  15. ↑ a b c d e f g h i j k l m Czy wiesz kto to jest?. Stanisław Łoza (red.). Warszawa: Wydawnictwo Głównej Księgarni Wojskowej, 1938, s. 405.
  16. ↑ M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 345 „za zasługi na polu pracy państwowej”.
  17. ↑ Człowiek, który wyprzedził swój czas. Kurier z wizytą u prof. E. Kwiatkowskiego, „Kurier Polski”, nr 176 z 29–30 lipca 1972, s. 1–2.
  18. ↑ M.P. z 1947 r. nr 52, poz. 363 „za działalność powojenną przy utrwaleniu demokratycznych form państwowości polskiej na terenie całego kraju”.
  19. ↑ M.P. z 1932 r. nr 293, poz. 341 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  20. ↑ Odznaka Zasłużony dla Województwa Podkarpackiego. bip.podkarpackie.pl. [dostęp 2017-12-15].
  21. ↑ Przyjęcie w MSZ. Król Rumunii Karol II (z lewej) w rozmowie z wicepremierem i ministrem skarbu Eugeniuszem Kwiatkowskim. Z lewej widoczni minister spraw zagranicznych Józef Beck i adiutant prezydenta RP kpt. Józef Hartman.
  22. ↑ Obywatelstwo honorowe Przeworska dla najwyższych dostojników państwa. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 291 z 23 grudnia 1938. 
  23. ↑ Rocznik Lubaczowski, Tom V, s. 61, Towarzystwo Miłośników Ziemi Lubaczowskiej, 1994.
  24. ↑ Uchwały o obywatelstwie honorowym dla Pana Prezydenta Rzplitej, Marsz. Śmigłego-Rydza, premiera Składkowskiego i wicepremiera Kwiatkowskiego. „Ilustrowana Republika”, s. 3, nr 14 z 14 stycznia 1939. 
  25. ↑ Obywatelstwo honorowe Rymanowa dla najwyższych dostojników. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 11 z 15 stycznia 1939. 
  26. ↑ Franciszek Oberc. Samorząd miejski Sanoka a wybitni sanoczanie. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 11: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1990–2010, s. 524, 2014. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  27. ↑ Honorowi Obywatele Miasta. jaslo.pl, 2014-07-04. [dostęp 2016-07-10].
  28. ↑ a b Z Birczy obok Dobromila. „Wschód”. Nr 120, s. 2, 3 marca 1939. 
  29. ↑ Honorowi obywatele miasta Szczecina. Szczecin: VI Liceum Ogólnokształcące im. Stefana Czarnieckiego, 2003. ISBN 83-916186-2-5.
  30. ↑ Chruszczow, Gomułka i Bierut zostali pozbawieni honorowego obywatelstwa Szczecina. wSzczecinie.pl, 2017-03-28. [dostęp 2023-07-03].
  31. ↑ P. premier i p .wicepremier członkami dożywotnimi Towarzystwa Popierania Budowy Publicznych Szkół Powszechnych. „Wschód”. Nr 139, s. 3, 16 lipca 1939. 
  32. ↑ Doktorzy Honorowi Uniwersytetu Gdańskiego. ug.edu.pl. [dostęp 2016-08-23].
  33. ↑ Mirosław Bork: Eugeniusz Kwiatkowski. Mąż stanu. 2019-09-15. [dostęp 2020-08-13].
  34. ↑ U narodzin nowoczesności w bazie filmpolski.pl
  35. ↑ tv.wp.pl.
  36. ↑ M.P. z 2002 r. nr 5, poz. 78.
  37. ↑ Paszport - 2018. gov.pl. [dostęp 2024-11-12].

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Eugeniusz_Kwiatkowski&oldid=75304327”