Piotrków Kujawski (gmina)
Piotrków Kujawski (daw. gmina Piotrkowo) – gmina miejsko-wiejska w Polsce położona województwie kujawsko-pomorskim, w powiecie radziejowskim. W latach 1975–1998 gmina administracyjnie należała do województwa włocławskiego.
| gmina miejsko-wiejska | |||||||
| |||||||
| Państwo | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||
| Powiat | |||||||
| TERC |
0411053 | ||||||
| Burmistrz |
Krystian Betliński | ||||||
| Powierzchnia |
138,62 km² | ||||||
| Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||||||
| • gęstość |
67,4 os./km² | ||||||
| Nr kierunkowy |
54 | ||||||
| Tablice rejestracyjne |
CRA | ||||||
Adres urzędu: ul. Kościelna 188-230 Piotrków Kujawski | |||||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||||
| |||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego  | |||||||
 52°33′N 18°30′E/52,546944 18,500833
| |||||||
| Strona internetowa | |||||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||||
Siedziba gminy to Piotrków Kujawski.
Według danych z 30 czerwca 2004[2] gminę zamieszkiwało 9645 osób.
Historia
edytujHistorycznie odpowiednik gmina Piotrków (lub gmina Piotrkowo) odpowiadał dwóm różnym jednostkom.
Pierwsza gmina o nazwie Piotrkowo powstała 1 stycznia 1867 za Królestwa Polskiego, gdzie należała do powiatu radiejewskiego (od 1871 nieszawskiego) w guberni warszawskiej[3][4]. Na południe od niej znajdowała się gmina Wymysłów. Miasto Piotrków stanowiło oddzielną jednostkę administracyjną, położoną między gminami Piotrków (na północy) a Wymysłów (na południu), natomiast miasto Radziejów stanowiło enklawę (również oddzielną jednostkę administracyjną) na obszarze gminy Piotrków.
31 maja 1870[5] do gminy Piotrków przyłączono pozbawiony praw miejskich Radziejów[6], natomiast pozbawiony praw miejskich 28 sierpnia 1870 Piotrków[7] nie włączono do gminy Piotrkowo, lecz do gminy Wymysłów, którą przemianowano na gminę Gradowo[8].
Dopiero w 1874 roku uporządkowano zawiłą sytuację administracyjną, kiedy to gminę Gradowo (z Piotrkowem) przemianowano na gminę Piotrków, a istniejącą dotychczas gminę Piotrków (z Radziejowem) na gminę Radziejów[9][10][10]. W 1919 Radziejów odzyskał prawa miejskie, i został wyłączony z gminy Radziejów[11].
Poniższa tabela przedstawia tę złożoność, między innymi zmianę znaczenia odpowiednika gminy Piotrków:
| Rok | Gmina północna | Gmina południowa |
|---|---|---|
| 1867 | gmina Piotrków[12] | gmina Wymysłów |
| 1870 | gmina Piotrków + zniesiono miasto Radziejów | gmina Gradowo + zniesiono miasto Piotrków |
| 1874 | gmina Radziejów z osadą Radziejów | gmina Piotrków z osadą Piotrków |
Struktura powierzchni
edytujWedług danych z roku 2002[13] gmina Piotrków Kujawski ma obszar 138,62 km², w tym:
- użytki rolne: 83%
- użytki leśne: 4%
Gmina stanowi 22,84% powierzchni powiatu.
Demografia
edytujDane z 30 czerwca 2004[2]:
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| populacja | 9645 | 100 | 4895 | 50,8 | 4750 | 49,2 |
| gęstość zaludnienia (mieszk./km²) |
69,6 | 35,3 | 34,3 | |||
- Piramida wieku mieszkańców gminy Piotrków Kujawski w 2014 roku[1].
Zabytki
edytujWykaz zarejestrowanych zabytków nieruchomych na terenie gminy[14]:
- zespół dworski z połowy XIX w. w Leszczach, obejmujący: dwór; elektrownię, obecnie dom mieszkalny; park, nr 418/A z 14.12.1998 roku
- kościół parafii pod wezwaniem św. Jakuba z XVI w. w Piotrkowie Kujawskim, nr 27/311 z 01.06.1955 roku
- zespół dworski w Piotrkowie Kujawskim, obejmujący: dwór z przełomu XIX/XX w.; park z drugiej połowy XIX w.; figurę Matki Boskiej z przełomu XIX/XX w., nr 419/A z 14.12.1998 roku
- kościół parafii pod wezwaniem Świętej Trójcy z drugiej połowy XIX w. w Połajewie, nr A/420 z 20.06.1988 roku
- zespół cmentarny w Rzeczycy, obejmujący: cmentarz z 1878 roku; kaplicę, nr 408/A z 26.01.1998 roku.
- Jurkowo – osada pradziejowa od neolitu do średniowiecza, punkty osadnicze w kilku miejscach. Osadnictwo kultury pucharów lejkowatych, amfor kulistych, kultury łużyckiej do średniowiecza. Osada w trakcie rozpoznawania.
Sołectwa
edytujAnusin, Bycz, Dębołęka, Gradowo, Jerzyce, Kaczewo, Lubsin, Łabędzin, Malina, Nowa Wieś, Palczewo, Połajewo, Przedłuż, Przewóz, Rogalin, Rudzk Duży, Rudzk Mały, Stawiska, Szewce, Świątniki, Wójcin, Zborowiec.
Pozostałe miejscowości
edytujByszewo, Czarnotka, Higieniewo, Józefowo, Kaspral, Katarzyna, Kozy, Krogulec, Leszcze, Łączki, Połajewek, Rzeczyca, Rzepiska, Sokoły, Teodorowo, Trojaczek, Wąsewo, Wincentowo, Zakręta, Zborowczyk.
Sąsiednie gminy
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Gmina Piotrków Kujawski w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-14], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ a b Baza Demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Postanowienie z 17 (29) września 1866, ogłoszone 5 (17) stycznia 1867 (Dziennik Praw, rok 1866, tom 66, nr 219, str. 279)
- ↑ Postanowienie z 29 grudnia 1867 (10 stycznia 1868), ogłoszone 8 (20) lutego 1868 (Dziennik Praw, rok 1868, tom 67, nr 228, str. 359)
- ↑ 19 maja 1870 według kalendarza juliańskiego
- ↑ Postanowienie z 20 marca (1 kwietnia) 1870, ogłoszone 19 (31) maja 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 241, str. 127)
- ↑ 16 sierpnia 1870 według kalendarza juliańskiego
- ↑ Postanowienie z 28 sierpnia (9 września) 1870, ogłoszone 1 (13) października 1870 (Dziennik Praw, rok 1870, tom 70, nr 243, str. 369)
- ↑ Skorowidz Królestwa Polskiego czyli Spis alfabetyczny miast, wsi, folwarków, kolonii i wszystkich nomenklatur w guberniach Królestwa Polskiego, z wykazaniem: gubernii, powiatu, gminy, parafii, sądu pokoju lub gminnego, oraz najbliższej stacyi pocztowej, wraz z oddzielnym spisem gmin podług najświeższej ich liczby i nazwy ułożony, wykazujący: odległość każdej danej gminy od miasta powiatowego i sądu swojego gminnego; czy i jakie znajdują się w gminie zakłady fabryczne lub przemysłowe, szkoły itp. oraz ludność każdej gminy, obejmujący także podział sądownictwa krajowego świeżo urządzonego. T. 2
- ↑ a b Powiat nieszawski (1867-71 radziejowski), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 126.
- ↑ Dz.U. z 1919 r. nr 13, poz. 140
- ↑ miasto Piotrków stanowiło oddzielną jednostkę administracyjną, położoną między gminami Piotrków (na północy) a Wymysłów (na południu), natomiast miasto Radziejów stanowiło eksklawę (również oddzielną jednostkę administracyjną) na obszarze gminy Piotrków
- ↑ Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych na terenie województwa kujawsko-pomorskiego stan na dzień 31 grudnia 2011 roku. [dostęp 2012-02-23].