Przejdź do zawartości

Operacja kurska: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja oczekująca na przejrzenie]
Usunięta treść Dodana treść
m Jeremski przeniósł(-osła) stronę Wkroczenie wojsk ukraińskich do obwodu kurskiego do Operacja kurska: w mediach od pewnego czasu jest ona tak jednoznacznie nazywana
Nie podano opisu zmian
Znaczniki: Z urządzenia mobilnego Z wersji mobilnej (przeglądarkowej)
Linia 2: Linia 2:
|nazwa = Operacja kurska
|nazwa = Operacja kurska
|epoka = czasy najnowsze
|epoka = czasy najnowsze
|konflikt = [[wojna rosyjsko-ukraińska]]
|konflikt = [[inwazja Rosji na Ukrainę|wojna rosyjsko-ukraińska]]
|grafika = August_2024_Kursk_Oblast_incursion.svg
|grafika = August_2024_Kursk_Oblast_incursion.svg
|opis grafiki = Sytuacja militarna ({{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAMEGEN}} {{CURRENTYEAR}})
|opis grafiki = Sytuacja militarna
|czas = od 6 sierpnia 2024
|czas = od 6 sierpnia 2024
|miejsce = [[obwód kurski]]
|miejsce = [[obwód kurski]]
|terytorium = [[Rosja|Federacja Rosyjska]]
|terytorium = [[Rosja|Federacja Rosyjska]]
|przyczyna = ofensywa wojsk ukraińskich mająca na celu odciągnięcie sił rosyjskich od natarcia w Donbasie
|przyczyna =
|wynik =
|wynik =
|strona1 = {{Państwo|UKR}}
|strona1 = {{Państwo|UKR}}
Linia 14: Linia 14:
|dowódca1 =
|dowódca1 =
|dowódca2 =
|dowódca2 =
|siły1 = 10&nbsp;000 żołnierzy wyposażonych w czołgi i transportery<ref name=":0"/>
|siły1 =
|siły2 =
|siły2 =
|straty1 =
|straty1 =
Linia 22: Linia 22:
|commons =
|commons =
}}
}}
'''Operacja kurska'''<ref>{{Cytuj |tytuł = Gen. Waldemar Skrzypczak: Rosjanie są przebiegli. Operacja kurska zmienia się w ich sukces |data dostępu = 2024-10-18 |opublikowany = Rzeczpospolita |url = https://www.rp.pl/konflikty-zbrojne/art41309461-gen-waldemar-skrzypczak-rosjanie-sa-przebiegli-operacja-kurska-zmienia-sie-w-ich-sukces |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Ukraińcy przeniknęli na terytorium Rosji. Dowódca zdradza detale operacji |data dostępu = 2024-10-18 |opublikowany = www.tvp.info |url = https://www.tvp.info/82960307/operacja-kurska-czyli-jak-ukraincy-przenikneli-na-terytorium-rosji |język = pl}}</ref> – kampania [[Siły Zbrojne Ukrainy|Sił Zbrojnych Ukrainy]] rozpoczęta 6 sierpnia 2024 roku wkroczeniem do rosyjskiego [[Obwód kurski|obwodu kurskiego]] co najmniej 1000 ukraińskich żołnierzy, wspieranych przez czołgi i pojazdy opancerzone<ref>{{Cytuj |tytuł = Putin accuses Ukraine of ‘provocation’ amid alleged border incursion |data = 2024-08-07 |opublikowany = BBC News |url = https://www.bbc.com/news/articles/cm2n9y4nm3lo |język = en}}</ref><ref name="REU86">{{Cytuj stronę |url = https://www.reuters.com/world/europe/russian-forces-thwart-ukrainian-attempt-penetrate-border-regional-governor-says-2024-08-06/ |tytuł = Russia says it moves troop reserves to border after Ukrainian attack |data = 6 sierpnia 2024 |opublikowany = [[Reuters]] |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.dw.com/en/russia-claims-it-is-repelling-ukrainian-border-attack/a-69873333 |tytuł = Russia claims it is repelling Ukrainian border attack |data = 6 sierpnia 2024 |opublikowany = [[Deutsche Welle]] |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20240806163812/https://www.dw.com/en/russia-claims-it-is-repelling-ukrainian-border-attack/a-69873333}}</ref>.
'''Operacja kurska'''<ref>{{Cytuj |tytuł = Gen. Waldemar Skrzypczak: Rosjanie są przebiegli. Operacja kurska zmienia się w ich sukces |data dostępu = 2024-10-18 |czasopismo = Rzeczpospolita |url = https://www.rp.pl/konflikty-zbrojne/art41309461-gen-waldemar-skrzypczak-rosjanie-sa-przebiegli-operacja-kurska-zmienia-sie-w-ich-sukces |język = pl}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Ukraińcy przeniknęli na terytorium Rosji. Dowódca zdradza detale operacji |data dostępu = 2024-10-18 |opublikowany = TVP Info |url = https://www.tvp.info/82960307/operacja-kurska-czyli-jak-ukraincy-przenikneli-na-terytorium-rosji |język = pl}}</ref> – kampania [[Siły Zbrojne Ukrainy|Sił Zbrojnych Ukrainy]] rozpoczęta 6 sierpnia 2024 roku wkroczeniem do rosyjskiego [[Obwód kurski|obwodu kurskiego]] co najmniej 1000 ukraińskich żołnierzy, wspieranych przez czołgi i pojazdy opancerzone<ref>{{Cytuj |tytuł = Putin accuses Ukraine of ‘provocation’ amid alleged border incursion |data = 2024-08-07 |opublikowany = BBC News |url = https://www.bbc.com/news/articles/cm2n9y4nm3lo |język = en}}</ref><ref name="REU86">{{Cytuj stronę |url = https://www.reuters.com/world/europe/russian-forces-thwart-ukrainian-attempt-penetrate-border-regional-governor-says-2024-08-06/ |tytuł = Russia says it moves troop reserves to border after Ukrainian attack |data = 6 sierpnia 2024 |opublikowany = [[Reuters]] |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.dw.com/en/russia-claims-it-is-repelling-ukrainian-border-attack/a-69873333 |tytuł = Russia claims it is repelling Ukrainian border attack |data = 6 sierpnia 2024 |opublikowany = [[Deutsche Welle]] |język = en |archiwum = https://web.archive.org/web/20240806163812/https://www.dw.com/en/russia-claims-it-is-repelling-ukrainian-border-attack/a-69873333}}</ref>.


Jest to pierwsza akcja zbrojna zorganizowanych wojsk innego państwa na terenie Rosji od czasu [[Atak Niemiec na ZSRR|operacji Barbarossa]] w trakcie II wojny światowej (prowadzonej wówczas na terenie Związku Radzieckiego)<ref>{{cytuj stronę |url = https://tvn24.pl/swiat/ukraina-rosja-le-figaro-to-pierwszy-taki-atak-od-1941-roku-nie-dywersja-a-nowy-kierunek-dzialan-st8035860 |tytuł = Pierwszy taki atak od 1941 roku |autor = Andrzej Wilk |data = 2024-08-08 |opublikowany = tvn24.pl}}</ref>. Chociaż ukraińskie oddziały dokonywały już rajdów o charakterze dywersyjno-zwiadowczym na terytorium Rosji w 2023 r. i na początku 2024 r.<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Piotr Andrusieczko |tytuł = Operacja kurska, czyli jak Ukraińcy przenieśli wojnę na teren Rosji |data = 11.08.2024 |data dostępu = 2024-08-18 |opublikowany = wyborcza.pl |url = https://wyborcza.pl/7,75399,31219920,operacja-kurska-czyli-jak-ukraincy-przeniesli-wojne-na-teren.html?utm_source=mail&utm_medium=newsletter&utm_campaign=poranny&NLID=6cea4b7a0c992e534171e9530185c27d10d453e10ff552b3add687e80bef6652}}</ref>, operacja kurska była zaskoczeniem zarówno dla Rosji, jak i sojuszników Ukrainy, którzy nie zostali poinformowani o tych planach<ref name="BBC Cursino">{{cytuj |autor = Malu Cursino |tytuł = Russia must feel war consequences, says Zelensky amid Ukrainian attack |url = https://www.bbc.co.uk/news/articles/cy0ngzg9754o |opublikowany = BBC News |data = 9 sierpnia 2024}}</ref>.
Jest to pierwsza akcja zbrojna zorganizowanych wojsk innego państwa na terenie Rosji od czasu [[Atak Niemiec na ZSRR|operacji Barbarossa]] w trakcie II wojny światowej (prowadzonej wówczas na terenie Związku Radzieckiego)<ref>{{cytuj stronę |url = https://tvn24.pl/swiat/ukraina-rosja-le-figaro-to-pierwszy-taki-atak-od-1941-roku-nie-dywersja-a-nowy-kierunek-dzialan-st8035860 |tytuł = Pierwszy taki atak od 1941 roku |autor = Andrzej Wilk |data = 2024-08-08 |opublikowany = tvn24.pl}}</ref>. Chociaż ukraińskie oddziały dokonywały już rajdów o charakterze dywersyjno-zwiadowczym na terytorium Rosji w 2023 r. i na początku 2024 r.<ref name=":0">{{Cytuj |autor = Piotr Andrusieczko |tytuł = Operacja kurska, czyli jak Ukraińcy przenieśli wojnę na teren Rosji |data = 11.08.2024 |data dostępu = 2024-08-18 |opublikowany = wyborcza.pl |url = https://wyborcza.pl/7,75399,31219920,operacja-kurska-czyli-jak-ukraincy-przeniesli-wojne-na-teren.html?utm_source=mail&utm_medium=newsletter&utm_campaign=poranny&NLID=6cea4b7a0c992e534171e9530185c27d10d453e10ff552b3add687e80bef6652}}</ref>, operacja kurska była zaskoczeniem zarówno dla Rosji, jak i sojuszników Ukrainy, którzy nie zostali poinformowani o tych planach<ref name="BBC Cursino">{{cytuj |autor = Malu Cursino |tytuł = Russia must feel war consequences, says Zelensky amid Ukrainian attack |url = https://www.bbc.co.uk/news/articles/cy0ngzg9754o |opublikowany = BBC News |data = 9 sierpnia 2024}}</ref>.
Linia 28: Linia 28:
Po nieudanej ofensywie w 2023 r. na kierunku zaporoskim, ukraińskie siły przeszły do tzw. strategicznej obrony, a rosyjskie siły skoncentrowały się na zajęciu całego Donbasu. 10 maja Rosjanie zaatakowali północną część obwodu charkowskiego, ale zostali powstrzymani. W lipcu sytuacja na niektórych odcinkach frontu w obwodzie donieckim stała się dla Ukraińców bardzo ciężka, m.in. na skutek zajęcia Awdijiwki przez Rosjan i przerwania przez nich ukraińskich umocnień w rejonie Torećka<ref name=":0" />.
Po nieudanej ofensywie w 2023 r. na kierunku zaporoskim, ukraińskie siły przeszły do tzw. strategicznej obrony, a rosyjskie siły skoncentrowały się na zajęciu całego Donbasu. 10 maja Rosjanie zaatakowali północną część obwodu charkowskiego, ale zostali powstrzymani. W lipcu sytuacja na niektórych odcinkach frontu w obwodzie donieckim stała się dla Ukraińców bardzo ciężka, m.in. na skutek zajęcia Awdijiwki przez Rosjan i przerwania przez nich ukraińskich umocnień w rejonie Torećka<ref name=":0" />.


Celem operacji było więc odciągnięcie sił rosyjskich od frontu donieckiego, udowodnienie zdolności ofensywnych armii ukraińskiej oraz oddalenie artylerii rosyjskiej od ostrzeliwanych przez nią terenów przygranicznych<ref>{{cytuj |url = https://suspilne.media/812559-mzs-ukraina-ne-zacikavlena-tomu-sob-zabrati-teritoriu-kurskoi-oblasti/ |tytuł = МЗС: „Україна не зацікавлена тому, щоб забрати територію Курської області” |data = 13 sierpnia 2024 |opublikowany = Suspilne}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = PAP |tytuł = Gen. Komornicki: atak Ukrainy na terytorium Rosji był uzgodniony z Zachodem |data dostępu = 2024-08-13 |opublikowany = Polska Agencja Prasowa |url = https://www.pap.pl/aktualnosci/gen-komornicki-atak-ukrainy-na-terytorium-rosji-byl-uzgodniony-z-zachodem}}</ref>. W operacji na terytorium obwodu kurskiego mogło być zaangażowanych do 10 tys. ukraińskich żołnierzy, wspartych przez pododdziały czołgów, transporterów opancerzonych oraz wsparcie artyleryjskie<ref name=":0" />.
Celem operacji było więc odciągnięcie sił rosyjskich od frontu donieckiego, udowodnienie zdolności ofensywnych armii ukraińskiej oraz oddalenie artylerii rosyjskiej od ostrzeliwanych przez nią terenów przygranicznych<ref>{{cytuj |url = https://suspilne.media/812559-mzs-ukraina-ne-zacikavlena-tomu-sob-zabrati-teritoriu-kurskoi-oblasti/ |tytuł = МЗС: „Україна не зацікавлена тому, щоб забрати територію Курської області” |data = 13 sierpnia 2024 |opublikowany = Suspilne}}</ref><ref>{{Cytuj |autor = PAP |tytuł = Gen. Komornicki: atak Ukrainy na terytorium Rosji był uzgodniony z Zachodem |data dostępu = 2024-08-13 |opublikowany = Polska Agencja Prasowa |url = https://www.pap.pl/aktualnosci/gen-komornicki-atak-ukrainy-na-terytorium-rosji-byl-uzgodniony-z-zachodem}}</ref>. W operacji na terytorium obwodu kurskiego mogło być zaangażowanych do 10 tysięcy ukraińskich żołnierzy, wspartych przez pododdziały czołgów, transporterów opancerzonych oraz wsparcie artyleryjskie<ref name=":0" />.


== Przebieg ==
== Przebieg ==

Wersja z 00:10, 27 paź 2024

Operacja kurska
wojna rosyjsko-ukraińska
Ilustracja
Sytuacja militarna
Czas

od 6 sierpnia 2024

Miejsce

obwód kurski

Terytorium

Federacja Rosyjska

Przyczyna

ofensywa wojsk ukraińskich mająca na celu odciągnięcie sił rosyjskich od natarcia w Donbasie

Strony konfliktu
 Ukraina  Rosja
Siły
10 000 żołnierzy wyposażonych w czołgi i transportery[1]
Położenie na mapie obwodu kurskiego
Mapa konturowa obwodu kurskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
Położenie na mapie Rosji
Mapa konturowa Rosji, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
51°11′29″N 35°16′14″E/51,191389 35,270556

Operacja kurska[2][3] – kampania Sił Zbrojnych Ukrainy rozpoczęta 6 sierpnia 2024 roku wkroczeniem do rosyjskiego obwodu kurskiego co najmniej 1000 ukraińskich żołnierzy, wspieranych przez czołgi i pojazdy opancerzone[4][5][6].

Jest to pierwsza akcja zbrojna zorganizowanych wojsk innego państwa na terenie Rosji od czasu operacji Barbarossa w trakcie II wojny światowej (prowadzonej wówczas na terenie Związku Radzieckiego)[7]. Chociaż ukraińskie oddziały dokonywały już rajdów o charakterze dywersyjno-zwiadowczym na terytorium Rosji w 2023 r. i na początku 2024 r.[1], operacja kurska była zaskoczeniem zarówno dla Rosji, jak i sojuszników Ukrainy, którzy nie zostali poinformowani o tych planach[8].

Po nieudanej ofensywie w 2023 r. na kierunku zaporoskim, ukraińskie siły przeszły do tzw. strategicznej obrony, a rosyjskie siły skoncentrowały się na zajęciu całego Donbasu. 10 maja Rosjanie zaatakowali północną część obwodu charkowskiego, ale zostali powstrzymani. W lipcu sytuacja na niektórych odcinkach frontu w obwodzie donieckim stała się dla Ukraińców bardzo ciężka, m.in. na skutek zajęcia Awdijiwki przez Rosjan i przerwania przez nich ukraińskich umocnień w rejonie Torećka[1].

Celem operacji było więc odciągnięcie sił rosyjskich od frontu donieckiego, udowodnienie zdolności ofensywnych armii ukraińskiej oraz oddalenie artylerii rosyjskiej od ostrzeliwanych przez nią terenów przygranicznych[9][10]. W operacji na terytorium obwodu kurskiego mogło być zaangażowanych do 10 tysięcy ukraińskich żołnierzy, wspartych przez pododdziały czołgów, transporterów opancerzonych oraz wsparcie artyleryjskie[1].

Przebieg

6 sierpnia

O godzinie 8:00 czasu moskiewskiego, wojska ukraińskie przekroczyły granicę rosyjską. Według Ministerstwa Obrony Federacji Rosyjskiej początkowe siły ukraińskie składały się z 300 ukraińskich żołnierzy, 11 czołgów oraz ponad 20 wozów bojowych[11]. Ofensywa skierowana została początkowo w dwóch kierunkach: na miejscowość Olesznia w kierunku większej miejscowości Sudża, oraz w kierunku Nikołajewa-Darjino[12]. Federacja Rosyjska zareagowała na atak, wysyłając w region walk dodatkowe siły lądowe oraz powietrzne.

W wieczornym oświadczeniu na platformie Telegram siły rosyjskie oznajmiły wyparcie sił ukraińskich z powrotem w kierunku granicy. Siły ukraińskie ponieść miały duże straty za pośrednictwem ostrzału artyleryjskiego oraz lotniczego. Oświadczenie zostało później skorygowane – oznajmiając że walki wciąż trwają.

Jednocześnie strona ukraińska zachowywała całkowite milczenie nt. działań w obwodzie kurskim[1].

7 sierpnia

Regularne siły rosyjskie oraz rzekomo „kadyrowcy[13] kontynuowały rozpoczęte dzień wcześniej próby wyparcia sił ukraińskich z obwodu kurskiego. Milbloger stwierdził, że w przeciągu 24 godzin wojska ukraińskie zajęły 11 miejscowości i przebiły się na 14 kilometrów w głąb obwodu kurskiego[14]. Prezydent Rosji Władimir Putin zarządził instytucjom rządowym „udzielenie niezbędnej pomocy mieszkańcom”[15]. Aleksiej Smirnow, pełniący obowiązki gubernatora obwodu kurskiego, zarządził stan wyjątkowy na podległym mu obszarze administracyjnym[16][17][18]. Władimir Putin spotkał się z Walerijem Gierasimowem, Aleksandrem Bortnikowem, Siergiejem Szojgu oraz z Andriejem Biełousowem w związku z ukraińską ofensywą w obwodzie kurskim.

Zniszczony budynek w obwodzie kurskim

Zdjęcia żołnierzy biorących udział w walkach potwierdziły, iż siły ukraińskie weszły na 10 kilometrów w głąb terytorium Rosji, zajmując przy tym przynajmniej dwie lokalne rosyjskie fortyfikacje obronne. Według rosyjskie milblogerów, wojska ukraińskie kontynuowały ofensywę wzdłuż drogi 38K-030 łączącej Sudżę i Korieniewo. Ukraińskie wojska nacierające zarówno w kierunku północno-zachodnim jak i południowo-wschodnim wzdłuż tej drogi, 7 sierpnia walczyły już w okolicach wspomnianej wcześniej Sudży i Korieniewa. Na podstawie zdjęć wykonanych przez Ukraińców, można wywnioskować wzięcie w niewolę przynajmniej 40 rosyjskich żołnierzy. Poprzedniego dnia, schwytanych rzekomo zostało 35 członków rosyjskiego personelu wojskowego. Ukraiński porucznik kryptonim „Alex”, zadeklarował natomiast schwytanie 300 rosyjskich jeńców wojennych od początku operacji[19][20].

8 sierpnia

Rosyjski milbloger Jurij Podoljak oświadczył, że „Sudża została tak naprawdę przez nas utracona”[21].

Wojska ukraińskie przejęły kontrolę nad zachodnią częścią Sudży. Drobne walki trwają w reszcie miasta. 72 godziny po rozpoczęciu operacji, siły ukraińskie obecne były na 35 kilometrów w głąb rosyjskiej granicy[22].

9 sierpnia

Telerozmowa prezydenta Rosji z gubernatorem obwodu kurskiego

Rozmaite raporty wojenne, przypisywały Ukrainie kontrolę nad od 100 do 200 kilometrami kwadratowymi terytorium obwodu kurskiego[23][24]. CNN natomiast oznajmiło, iż Ukraina kontroluje około 250 kilometrów kwadratowych obwodu[25].

Konwój wojsk rosyjskich został zniszczony w nalocie rakietowym z wyrzutni HIMARS, podczas przemieszczania się między rejonem głuszkowskim a miastem Kursk. Materiały przedstawiające skutki ataku, ukazują 14 spalonych ciężarówek wojskowych z pewną ilością ciał w środku. Według strony ukraińskiej każda z tych ciężarówek mogła przewozić do 35 w pełni wyposażonych i uzbrojonych żołnierzy. Sugeruje to, iż Rosja stracić mogła między 200 a 490 żołnierzy w zaledwie jednym ostrzale. Sugeruje to, że może to być jedna z największych jednorazowych strat personelu ludzkiego od początku inwazji w 2022[26][27][28].

Generał Apti Alaudinow – dowódca „kadyrowców” stacjonujących na terenie obwodu biełgorodzkiego i kurskiego od 2023 roku – poinformował media rosyjskie, iż on i jego oddział nie wiązali walką nacierających Ukraińców, zamiast tego wycofując się z dala od granicy w celu oczekiwania na posiłki. Część rosyjskich milblogerów oskarżyła Alaudinowa o ucieczkę z pola walki[29][30].

Z powodu oczekiwanych ataków powietrznych ze strony rosyjskiej, 20 000 ludzi zostało ewakuowanych z obwodu sumskiego. W tym samym czasie, posiłki rosyjskie kontynuowały wzmacnianie nowo utworzonej linii frontu w obwodzie kurskim, w którym to trwały w dalszym ciągu walki o Sudżę[31][32][33]. Rosyjscy milblogerzy ogłosili rzekome zajęcie wsi Łukasziwka (obwód sumski) przez wojska rosyjskie, podczas gdy Ukraińcy przeprowadzili rzekomo natarcie w nowym kierunku w stronę wsi Kuczerow. Natarcie to nie powiodło się[34].

Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej ogłosiło transport kolumny wojskowej z obwodu biełgorodzkiego na teren walk w obwodzie kurskim. Rozmaite ślady odkryte na sprzęcie będącym podmiotem transportu, dały podstawy do osądu iż Rosja przerzuca do walki jednostki zaprawione w boju[35][36].

Władze miasta Kurczatow (obwód kurski), oznajmiły iż walki toczą się zaledwie 30 kilometrów od Kurskiej Elektrowni Jądrowej[37][38] Razem z komunikatem, władze zablokowały dostęp do elektrowni. Ewakuowano pracowników, a sama elektrownia została pozbawiona energii. Wojska Obrony Radiologicznej, Chemicznej i Biologicznej Federacji Rosyjskiej, zostały rozmieszczone w celu ochrony elektrowni[39].

Według komunikatu ukraińskich wojsk Siły Zbrojne Ukrainy przejęły kontrolę nad składami amunicji w Sudży, czyniąc kolejny postęp w kierunku zdobycia miasta[40][41].

Do 9 sierpnia wojska rosyjskie przeprowadziły udany kontratak – odbijając wieś Snagost oraz wypychając Ukraińców z wysuniętych daleko na północy posterunków w Milutino i Gienierałowce[42]. Według szacunków CEIP, ukraińskie siły liczyły w 3 dniu operacji od 10 do 12 tysięcy żołnierzy.

W odpowiedzi na Ukraińską ofensywę w obwodzie kurskim, FSB wprowadziło reżim operacji antyterrorystycznej na terenie obwodu kurskiego, briańskiego i biełgorodzkiego[43][44].

10 sierpnia

Wojska ukraińskie przeprowadziły drobny rajd na terytoria obwodu biełgorodzkiego, ogłaszając zdobycie wsi Poroz[45][46][47].

Na etapie czwartego dnia operacji pojawiły się dwie interpretacje stanu ofensywy. Analitycy przytoczeni przez „New York Times” ogłosili, iż ukraińskie natarcie zostało w dużej mierze zatrzymane przez napływające rosyjskie posiłki[48]. Inne źródła takie jak „Washington Post” czy „Frankfurter Rundschau”, zgłaszały iż Rosja nie jest w stanie odzyskać kontroli nad sytuacją, a ukraińska ofensywa postępuje[49][50]. Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej przyjęło stanowisko, iż zatrzymano wszelką ukraińską ofensywę[51].

Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej ogłosiły odzyskanie kontroli nad wsią Machnowka na wschód od Sudży, w której dalej trwały walki[52]. Według raportów, obszar walki obejmował już około 650 kilometrów kwadratowych (wzrost o około 2,5x względem dnia poprzedniego)[53].

Gubernator obwodu kurskiego ogłosił wieczorem, iż 15 osób zostało rannych w mieście Kursk na skutek spadającej przechwyconej ukraińskiej rakiety[54].

11 sierpnia

Ministerstwo Obrony Narodowej Federacji Rosyjskiej ogłosiło nad ranem zestrzelenie czterech ukraińskich rakiet Toczka oraz 14 dronów nad niebem obwodu kurskiego poprzedniej nocy[55].

W nocy 11 sierpnia wojska ukraińskie weszły na terytorium rejonu biełowskiego (obwód kurski), co zostało potwierdzone przez władze rejonu[56].

Niezależne rosyjskie medium Proekt ogłosiło, iż obszar walk powiększył się do 720 kilometrów kwadratowych[57].

12 sierpnia

Siły Zbrojne Federacji Rosyjskiej organizujące pomoc humanitarną dla swoich obywateli

Władze rosyjskie potwierdziły ukraińską kontrolę nad przynajmniej 28 miejscowościami[58]. Ukraińskie instytucje podały 44 jako liczbę rzekomo kontrolowanych miejscowości[59][60]. Głównodowodzący Sił Zbrojnych Ukrainy Ołeksandr Syrski, oznajmił iż jego siły kontrolują około 1000 kilometrów kwadratowych terytorium Federacji Rosyjskiej[61].

Żołnierze ukraińscy opublikowali nagranie, przedstawiające ich samych jadących przez centrum Sudży, oznajmiając, iż miasto jest już pod ukraińską kontrolą[62].

Liczba potwierdzonych nagraniem rosyjskich jeńców wojennych, wzrosła do 265[63].

13 sierpnia

Rosja wezwała do nieformalnego spotkania Rady Bezpieczeństwa ONZ w formacie „Arria”[64][65]. Strona ukraińska zadeklarowała, iż Rosja przemieszcza obecnie niewielkie siły z głównego frontu, konkretnie z Zaporoża i Chersonia – w celu wzmocnienia frontu w Kursku. Ma być to odpowiedź armii rosyjskiej na niezadowolenie wyrażone przez władze, szczególnie przez prezydenta Putina – w związku z postępującą ukraińską ofensywą[66].

W wieczornym przemówieniu, prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński oznajmił iż siły ukraińskie kontrolują około 1000 kilometrów kwadratowych terytorium Federacji Rosyjskiej w tym 74 miejscowości wewnątrz obwodu kurskiego[67]. Litewski Minister Obrony Narodowej Laurynas Kasčiūnas, oznajmił podczas spotkania z prezydentem Ukrainy, iż Rosja jest w trakcie relokowania części oddziałów z eksklawy w Królewcu do obwodu kurskiego[68].

Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej oświadczyło, iż zatrzymało ukraińskie ofensywy w rejonie korieniewskim i rejonie sudżańskim[69].

Su-27 należący do Sił Powietrznych Ukrainy, miał zniszczyć rosyjski posterunek dowodzenia w miejscowości Tiotkino[70][71].

14 sierpnia

Rosja oskarżyła Ukrainę o przeprowadzanie zmasowanych ataków powietrznych na terytoria Federacji Rosyjskiej, w szczególności na terytoria obwodów kurskiego, woroneskiego, biełogorodzkiego, niżnonowogrodzkiego, wołgogradzkiego, briańskiego, orłowskiego i rostowskiego, przypisując sobie zestrzelenie 117 dronów oraz 4 rakiet[72].

Wojska ukraińskie oznajmiły, iż walki o Sudżę dobiegły końca, a miasto znajduje się obecnie pod pełną kontrolą ukraińską. Ukraińska telewizja państwowa w reportażu potwierdziła, iż Sudża znajduje się pod kontrolą wojsk ukraińskich, ukazując nagranie przedstawiające ukraińskich żołnierzy, usuwających flagę Rosji z budynku państwowego[73]. Siły ukraińskie zostały także ukazane podczas dostarczania pomocy humanitarnej dla mieszkańców Sudży[74]. Dowódca „kadyrowców” gen. Apti Alaudinow zdementował te doniesienia, nie przedstawiając jednak żadnych dodatkowych dowodów[75][76].

Ukraina zadeklarowała schwytanie 100 rosyjskich jeńców wojennych w przeciągu zaledwie 24 godzin, pochodzących rzekomo ze 144 dywizji zmechanizowanej oraz oddziału tzw. „kadyrowców”[77][78]. Zełeński stwierdził, iż od początku ofensywy "setki" złożyły broń przed ukraińskimi wojskami[79]. Według SBU była to największa jednorazowa kapitulacja wojsk Rosyjskich od początku inwazji[80].

Po rzekomym zdobyciu Sudży, wojska ukraińskie kontynuowały ofensywę w trzech kierunkach: na wschód od Sudży w kierunku wsi Gir'i, na północ w kierunku miasta Lgow, oraz na północny-zachód w kierunku Korieniewa. Odnotowano stoczenie zaciekłej walki o wieś Kauczuk, około 30 kilometrów od miasta Lgow. Wojska rosyjskie rozpoczęły budowę umocnień w postaci okopów na południe od Lgowa[81][82].

Wsie takie jak Czerkasskaja Konopielka, Kuriłowka, Borki i Krupiec znalazły się także pod rzekomą okupacją ukraińską, insynuując przejęcie kontroli nad obszarami na aż 20 kilometrów na wschód od centrum Sudży[83]. Z rozkazu gubernatora obwodu kurskiego, z powodu postępującej ukraińskiej ofensywy, całość rejonu głuszkowskiego została poddana ewakuacji[84].

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełeński przyznał, iż Ukraina rozważa ustanowienie administracji wojskowej w postaci okupacji wojskowej, na okupowanych terytoriach rosyjskich[85].

15 sierpnia

Głównodowodzący Ukraińskich Sił Zbrojnych Ołeksandr Syrski ogłosił utworzenie administracji wojskowej na terytorium obwodu kurskiego, pod dowództwem generała Eduarda Moskaliowa. Syrski dodał, iż Ukraina kontroluje obecnie aż 82 miejscowości w obwodzie kurskim[86].

W wieczornym orędziu Wołodymyr Zełeński ogłosił całkowite zajęcie Sudży, czym potwierdził doniesienia z dnia poprzedniego o rzekomym zakończeniu walk w tym mieście[87].

Ministerstwo Obrony Federacji Rosyjskiej poinformowało o odbiciu utraconej dzień wcześniej wsi Krupiec, potwierdzając jednocześnie posunięcie się wojsk ukraińskich o kolejne 2 kilometry w głąb Rosji[88][89].

Dziennikarze z włoskiego Rai oraz ukraińskiego Hromadśke.TV odwiedzili zdobytą przez Ukraińców Sudżę i przeprowadzili szereg wywiadów z lokalnymi mieszkańcami[90][91][92].

16 sierpnia

Siły ukraińskie opublikowały nagranie ukazujące zniszczenie rosyjskiego posterunku i schwytanie ponad 50 rosyjskich jeńców wojennych w pierwszych godzinach ofensywy[93][94][95].

Na podstawie ogłoszeń na terytorium Federacji Rosyjskiej oraz raportu rosyjskiego BBC, Rosja pilnie zatrudnia cywili w celu kopania umocnień. Oferowana jest stawka 2 500 $ (około 9600 zł) na miesiąc, z zapewnieniem iż prace odbywać się będą poza strefą walk. Śledczy insynuują, iż Rosja próbuje pilnie ufortyfikować obszary kilkanaście kilometrów od obecnego frontu w obwodzie kurskim. Zdjęcia satelitarne potwierdziły znaczny wzrost rosyjskich umocnień w regionie[96].

W Głuszkowie, w wyniku ukraińskiego ostrzału, zniszczony został ważny most nad rzeką Sejm. Jego zniszczenie może znacznie utrudnić relokację około 20 000 cywili w rejonie[97][98].

8 Regiment Sił Operacji Specjalnych Ukrainy opublikował nagranie z zasadzki na rosyjską ciężarówkę, rzekomo zabijając kilkunastu rosyjskich żołnierzy w „kilka minut”[99].

Ukraińskie Ministerstwo Kultury opublikowało zdjęcia pomnika Włodzimierza Lenina w Sudży, demontowanego przez siły ukraińskie. W komentarzu dodano, iż „proces dekomunizacji postępuje także w Sudży”[100].

17 sierpnia

Według doniesień, siły rosyjskie wysadziły w powietrze dwa mosty w pobliżu Tiotkina i Popowa-Leżaczi po wycofaniu się z prawego brzegu Sejmu w tym rejonie[101].

Ukraińskie wojsko twierdziło, że zajęło osadę Korieniewo, rosyjskie ministerstwo obrony zaprzeczało[102].

18 sierpnia

Siły ukraińskie zniszczyły kolejny most na rzece Sejm w pobliżu Zwannoje[103][104][105].

80. Brygada Powietrzno-Szturmowa opublikowała film przedstawiający czołg T-90M zdobyty w obwodzie kurskim. Twierdzili, że naprawili czołg i użyją go przeciwko Rosjanom[106].

Według rosyjskich blogerów zarówno Ukraina, jak i Rosja wzmocniły swoje siły walczące pod Kurskiem, a Rosja przeniosła część sił z innych frontów do Kurska[107].

Marines z 501. Oddzielnego Batalionu Piechoty Marynarki Wojennej opublikowali wideo, na którym zrywają rosyjską flagę z budynku miejskiego w Apanasowce[108].

19 sierpnia

Rosja twierdziła, że wojsko ukraińskie zniszczyło trzeci i ostatni most na rzece Sejm w rejonie korieniewskim, co spowodowało możliwe obciążenia logistyczne na ponad 700 kilometrach kwadratowych terytorium Rosji[109].

W wieczornym przemówieniu prezydent Zełenski powiedział, że siły ukraińskie kontrolują 92 osady w obwodzie kurskim i 1250 kilometrów kwadratowych terytorium Rosji[110].

20 sierpnia

Rosyjskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ostrzegło mieszkańców obwodów briańskiego, kurskiego i białogrodzkiego przed korzystaniem z internetowych serwisów randkowych i kamer bezpieczeństwa, powołując się na obawy związane z gromadzeniem informacji przez siły ukraińskie[111]. 20 sierpnia 2024 roku zastępcą Andrieja Biełousowa w Radzie Koordynacyjnej ds. Bezpieczeństwa Terytoriów Przygranicznych został Junus-biek Jewkurow, były szef Inguszetii i urzędujący zastępca szefa Ministerstwa Obrony Narodowej. Biełousow poinformował, że Jewkurow był już tego dnia w obwodzie kurskim[112].

Ministerstwo Obrony Ukrainy podało, że siły ukraińskie zbliżyły się do wsi Nowoiwanówka i Kulbaki. Stwierdzono również, że Korieniewo było atakowane od południa. Twierdzono także, że Ukraina kontroluje również osadę Martynowka na drodze Sudża-Kursk oraz że przejęła Plechowe na południu, ale Birky, Ocheretane i Girji znajdują się pod kontrolą Rosji[113].

21 sierpnia

Ukraina twierdziła, że zniszczyła kilka mostów pontonowych używanych przez siły rosyjskie na rzece Sejm[114].

Rosyjskie Siły Powietrzne przeprowadziły 17 nalotów przy użyciu 27 kierowanych bomb lotniczych na terytorium Rosji zajętym przez Ukraińców, a armia rosyjska przeprowadziła ataki artyleryjskie na ukraińskie osady graniczne Porozok i Pożnię[115].

Rosyjskie Ministerstwo Obrony twierdziło, że jego siły odparły ukraińskie ataki z Komarowki, Korieniewa, Małej Łokni i Ruskiej Konopielki oraz zaatakowały ukraińskich żołnierzy w pobliżu ośmiu wsi w obwodzie kurskim i dziewięciu wsiach w obwodzie sumskim[115].

22 sierpnia

Ukraińskie lotnictwo opublikowało nagranie wideo z uderzenia na rosyjski „punkt umocnienia plutonu” za pomocą amerykańskich bomb precyzyjnych GBU-39 SDB[116].

29 sierpnia

Siły rosyjskie całkowicie odbiły Korieniewo[117].

10 września

Po ukraińskiej inwazji 6 sierpnia Putin miał nakazać swoim wojskom odbicie okupowanego obszaru obwodu kurskiego do 1 października.  Armia rosyjska rozpoczęła operację kontrofensywną w obwodzie kurskim 10 września, od doniesień o rosyjskich postępach w rejonie korenewskim. Apti Alaudinow(inne języki) twierdził również, że siły rosyjskie wkroczyły do Snagost[118].

14 października

Według Alaudinowa siły rosyjskie odzyskały połowę terytorium obwodu kurskiego znajdującego się wcześniej pod ukraińską okupacją[119].

Skutki

Pełniący obowiązki gubernatora obwodu kurskiego, Aleksiej Smirnow, poinformował, że na 12 sierpnia 2024 ukraińska armia kontrolowała strefę wymiarów 12 na 40 km, w której znajduje się 28 rosyjskich miejscowości[120].

W odpowiedzi na atak, w obwodzie kurskim ogłoszono stan wyjątkowy, a na ten obszar skierowano rezerwowe siły rosyjskie[8]. W nocy z 9 na 10 sierpnia władze rosyjskie wprowadziły reżim „operacji antyterrorystycznej” na terenie obwodów biełgorodzkiego, briańskiego i kurskiego[121][122].

W wyniku walk strona rosyjska przesiedliła co najmniej 121 000 cywilów[123].

Poprzednie rajdy

 Osobny artykuł: Rajd na obwód biełgorodzki.

Od początku pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę w 2022 roku doszło poprzednio do kilku mniejszych wtargnięć sił proukraińskich na terytorium Rosji[124], które zostały poparte przez stronę ukraińską, zaprzeczającą jednak bezpośredniemu zaangażowaniu w nie.

Przypisy

  1. a b c d e Piotr Andrusieczko, Operacja kurska, czyli jak Ukraińcy przenieśli wojnę na teren Rosji [online], wyborcza.pl, 11 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-18].
  2. Gen. Waldemar Skrzypczak: Rosjanie są przebiegli. Operacja kurska zmienia się w ich sukces, „Rzeczpospolita” [dostęp 2024-10-18] (pol.).
  3. Ukraińcy przeniknęli na terytorium Rosji. Dowódca zdradza detale operacji [online], TVP Info [dostęp 2024-10-18] (pol.).
  4. Putin accuses Ukraine of ‘provocation’ amid alleged border incursion [online], BBC News, 7 sierpnia 2024 (ang.).
  5. Russia says it moves troop reserves to border after Ukrainian attack. Reuters, 6 sierpnia 2024. (ang.).
  6. Russia claims it is repelling Ukrainian border attack. Deutsche Welle, 6 sierpnia 2024. [zarchiwizowane z tego adresu]. (ang.).
  7. Andrzej Wilk: Pierwszy taki atak od 1941 roku. tvn24.pl, 2024-08-08.
  8. a b Malu Cursino, Russia must feel war consequences, says Zelensky amid Ukrainian attack [online], BBC News, 9 sierpnia 2024.
  9. МЗС: „Україна не зацікавлена тому, щоб забрати територію Курської області” [online], Suspilne, 13 sierpnia 2024.
  10. PAP, Gen. Komornicki: atak Ukrainy na terytorium Rosji był uzgodniony z Zachodem [online], Polska Agencja Prasowa [dostęp 2024-08-13].
  11. The Moscow Times, Moscow Rushes Troops to Kursk Region as 3 Killed in Ukrainian Attacks [online], The Moscow Times, 6 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  12. Institute for the Study of War [online], Institute for the Study of War [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  13. Institute for the Study of War [online], Institute for the Study of War [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  14. Russia says it's battling a major cross-border assault by Ukraine [online], NBC News, 7 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  15. The Moscow Times, Putin Blasts 'Indiscriminate' Ukrainian Incursion Into Border Region [online], 7 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  16. Governor declares 'state of emergency' in Russia's Kursk Oblast, says situation remains 'very difficult' [online], The Kyiv Independent, 7 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  17. Holly Ellyatt, 3,000 evacuated, state of emergency declared after Ukraine’s raid into Russia [online], CNBC, 8 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  18. Russia: State of emergency in Kursk amid incursion – DW – 08/07/2024 [online], dw.com [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  19. About 300 Russian Soldiers Surrendered To AFU In Kursk Region [online], charter97.org [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  20. Institute for the Study of War [online], Institute for the Study of War [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  21. Battles rage in Kursk region after Ukraine's largest incursion yet into Russia [online], France 24, 8 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  22. Institute for the Study of War [online], Institute for the Study of War [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  23. Ukraine’s Counter-Invasion of Russia Could Gain Bargaining Chips for Kyiv in the Event of Negotiated Peace With Moscow [online], The New York Sun, 9 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  24. Isabelle Khurshudyan i inni, Ukraine, powered by Western arms, stuns Russia in cross-border assault, „The Washington Post”, 9 sierpnia 2024, ISSN 0190-8286 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  25. Tim Lister, ‘Doing the least obvious thing’: Ukraine embarrasses Putin with surprise assault on southern Russia [online], CNN, 10 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  26. The Moscow Times, Pro-War Bloggers Slam Military Command Over Destroyed Russian Column in Kursk [online], The Moscow Times, 9 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  27. Column of Russian vehicles, personnel destroyed in Kursk Oblast, multiple sources say [online], The Kyiv Independent, 9 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  28. The authorities of the Kursk region are panicking as the Ukrainian Armed Forces approach the Kursk NPP [online], news.online.ua, 9 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  29. Chechen commander admits Russian losses, Ukrainian advances in Kursk Oblast [online], The Kyiv Independent, 9 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  30. Ukraine employed units from the border with Belarus to attack Kursk - Prensa Latina [online], 8 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  31. Russia declares an emergency in Kursk, under attack by Ukraine. 14 die in a Russian strike on a mall [online], AP News, 9 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  32. Constant Méheut, As Ukraine Pushes Deeper Into Russia, Moscow Sends Reinforcements, „The New York Times”, 9 sierpnia 2024, ISSN 0362-4331 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  33. Institute for the Study of War [online], Institute for the Study of War [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  34. Institute for the Study of War [online], Institute for the Study of War [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  35. Andrey Zatirko, Россия перебросила в Курскую область военных и технику из Белгородской и Донецкой областей • «Агентство» [online], «Агентство», 9 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ros.).
  36. Российское командование перебрасывает резервы в Курскую область с харьковского направления [online], The Insider [dostęp 2024-08-16] (ros.).
  37. AFP, Russia Evacuates Tens of Thousands Amid Ukraine Incursion [online], The Moscow Times, 10 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  38. Русская служба The Moscow Times, Власти Курской области заявили о приближении ВСУ к Курской АЭС [online], Русская служба The Moscow Times, 9 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ros.).
  39. Русская служба The Moscow Times, Курскую АЭС оцепили из-за угрозы атаки ВСУ [online], Русская служба The Moscow Times, 9 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ros.).
  40. Операція в Курській області: ЗСУ захопили склади та боєприпаси біля Суджи [online], ГЛАВКОМ, 9 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ukr.).
  41. Призначалися для наступу на Сумщину: ЗСУ захопили склад з боєприпасами біля Суджі, — Братчук [online], ФОКУС, 9 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ukr.).
  42. Institute for the Study of War [online], Institute for the Study of War [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  43. Ukraine war: Cross-border attack into Russia's Kursk enters fifth day [online], www.bbc.com [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  44. Война в Украине: ВСУ сообщили о создании военной комендатуры в Курской области; Киев использовал британские танки в ходе наступления [online], BBC News Русская служба, 16 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ros.).
  45. Isabelle Khurshudyan, Ukraine appears to expand Russia incursion, in morale boost for Kyiv, „The Washington Post”, 10 sierpnia 2024, ISSN 0190-8286 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  46. Brendan Cole Senior News Reporter, Ukraine pushes into new part of Russia: reports [online], Newsweek, 10 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  47. AFU broke into the Belgorod region of the Russian Federation — online.ua [online], news.online.ua, 10 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  48. Kim Barker, Russia Pushes Back at Ukraine’s Cross-Border Assault, but Kyiv Presses On, „The New York Times”, 10 sierpnia 2024, ISSN 0362-4331 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  49. Russland bekommt Kursk-Offensive nicht in den Griff: Bewohner senden Video-Appell an Putin [online], www.fr.de, 12 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (niem.).
  50. Isabelle Khurshudyan, Ukraine appears to expand Russia incursion, in morale boost for Kyiv, „The Washington Post”, 10 sierpnia 2024, ISSN 0190-8286 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  51. Dan Sabbagh, Russia claims to have thwarted Ukraine’s advance in Kursk, „The Observer”, 10 sierpnia 2024, ISSN 0029-7712 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  52. Бои под Курском. День пятый. Главное [online], istories.media [dostęp 2024-08-16] (ros.).
  53. Slava Oglobin, Площадь боевых действий в Курской области в субботу составила 650 кв км • «Агентство» [online], «Агентство», 10 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ros.).
  54. Ukraine troops now up to 30km inside Russia's Kursk region, Moscow says [online], www.bbc.com [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  55. Губернатор: в Курске на девятиэтажный дом упали обломки сбитой ракеты. 13 человек пострадали [online], The Insider [dostęp 2024-08-16] (ros.).
  56. Украинские военные зашли в Беловский район Курской области — глава района [online], The Insider [dostęp 2024-08-16] (ros.).
  57. Александр Родионов, Площадь боевых действий в Курской области в воскресенье продолжила расти • «Агентство» [online], «Агентство», 11 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ros.).
  58. ВСУ контролируют 28 населенных пунктов в Курской области – DW – 12.08.2024 [online], dw.com [dostęp 2024-08-16] (ros.).
  59. Robyn Dixon, Russians evacuated from Kursk as Putin grapples with Ukrainian incursion, „The Washington Post”, 12 sierpnia 2024, ISSN 0190-8286 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  60. Российские войска приближаются к Покровску. Хроника войны [online], Радио Свобода, 24 lutego 2022 [dostęp 2024-08-16] (ros.).
  61. Top Ukrainian commander says his forces now control almost 390 square miles of Russia's Kursk region [online], AP News, 12 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  62. Slava Oglobin, Площадь боевых действий в Курской области превысила 1000 кв км • «Агентство» [online], «Агентство», 12 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-16] (ros.).
  63. Kursk region: Several hundred Russians have already been captured by the Ukrainian troops [online], Militarnyi [dostęp 2024-08-16] (ang.).
  64. Russia to convene informal UN Security Council meeting on Kiev's crimes on August 13 [online], TASS [dostęp 2024-08-17].
  65. La Russie veut convoquer un conseil de sécurité. LCI 2024-08-12. [dostęp 2024-08-17].
  66. Putin pulls units out of Ukraine to defend Russia, Kyiv says [online], POLITICO, 13 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-17] (ang.).
  67. Ukraine war latest: Ukraine controls 74 settlements in Russia's Kursk Oblast, Zelensky says [online], The Kyiv Independent, 13 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-17] (ang.).
  68. Russische Grenzgebiete: Ukraine verstärkt Angriffe – DW – 14.08.2024 [online], dw.com [dostęp 2024-08-17] (niem.).
  69. Минобороны РФ заявило, что российские войска помешали ВСУ прорваться вглубь Курской области в 28 километрах от границы [online], Meduza [dostęp 2024-08-17] (ros.).
  70. Український Су-27 скинув авіабомбу JDAM на командний пункт у Тьоткіно — Forbes [online], Зеркало недели | Дзеркало тижня | Mirror Weekly [dostęp 2024-08-17] (ukr.).
  71. Високий Замок, ЗСУ вперше вдарили з літака Су-27 по позиціях росіян у курській області, — джерело — Високий Замок [online], wz.lviv.ua, 14 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-17] (ukr.).
  72. Russia claims over 110 downed drones amid reported explosions near airbases [online], The Kyiv Independent, 14 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-17] (ang.).
  73. https://www.reuters.com/world/europe/ukraines-state-tv-shows-ukrainian-troops-pulling-down-russian-flag-sudzha-2024-08-14/
  74. Ukrainian military have been delivering humanitarian aid to those who were reportedly abandoned in the Kursk region [online], Sky News [dostęp 2024-08-17] (ang.).
  75. ЗСУ контролюють російську Суджу: що відбувається у місті - ексклюзивний репортаж ТСН [online], ТСН.ua, 14 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-17] (ukr.).
  76. The Moscow Times, Russia Still Fighting for Control of Sudzha Gas Hub, Chechen Commander Says [online], The Moscow Times, 14 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-17] (ang.).
  77. Спецпризначенці СБУ за раз узяли в полон рекордних 102 росіян на Курщині – фото [online], LIGA, 15 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-17] (ukr.).
  78. Рота російських солдатів здалася в полон у Курській області (відео) - Подробиці [online], Експрес онлайн [dostęp 2024-08-17] (ukr.).
  79. Ukraine captures over 100 Russian troops in Kursk Oblast in less than a day, Syrskyi says [online], The Kyiv Independent, 14 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-17] (ang.).
  80. Ukrainian forces capture over 100 Russian soldiers in Kursk Oblast at once – photos, videos [online], Ukrainska Pravda [dostęp 2024-08-17] (ang.).
  81. Russian Military Fortifies Southern Outskirts of Lgov, Kursk Oblast [online], Militarnyi [dostęp 2024-08-17] (ang.).
  82. Сотни российских призывников в плену. Хроника войны, „Радио Свобода” [dostęp 2024-08-17] (ros.).
  83. BILD на русском [online], Telegram [dostęp 2024-08-17].
  84. Russia to evacuate thousands more from Kursk region attacked by Ukraine. Reuters, 15.08.2024. [dostęp 2024-08-20]. (ang.).
  85. Україна розглядає питання про створення військових комендатур на зайнятих територіях РФ – Зеленський [online], Гордон | Gordon [dostęp 2024-08-17] (ukr.).
  86. Ukraine forms military administration in Russia's Kursk Oblast, Syrskyi says [online], The Kyiv Independent, 15 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-17] (ang.).
  87. Zelensky confirms full capture of Russian town of Sudzha in Kursk Oblast [online], The Kyiv Independent, 15 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-17] (ang.).
  88. Главком ВСУ объявил о создании военной комендатуры в Курской области [online], Meduza [dostęp 2024-08-17] (ros.).
  89. Медуза — LIVE [online], Telegram [dostęp 2024-08-17].
  90. Are the hostilities in Kursk Oblast just the beginning? Interview with military expert Mykhailo Samus [online], hromadske.ua, 16 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-17] (ang.).
  91. «Суджа була Сумської губернії»: росіяни в Курській області / hromadske. hromadske 2024-08-15. [dostęp 2024-08-17].
  92. https://x.com/tg1rai/status/1823789746813857817?s=46
  93. Kursk attack will force Russia to negotiate, says Zelensky aide [online], BBC News [dostęp 2024-08-17] (ang.).
  94. Перші години наступу на Курську область: з'явилось відео [online], КИЇВ24, 16 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-17] (ukr.).
  95. З явилося відео перших годин прориву на Курщині [online], ua.korrespondent.net [dostęp 2024-08-17] (ros.).
  96. Warren Murray, Warren Murray with Guardian, Ukraine war briefing: Russia hiring trench diggers after Kursk invasion, „The Guardian”, 16 sierpnia 2024, ISSN 0261-3077 [dostęp 2024-08-17] (ang.).
  97. Ukraine 'destroys bridge' in Russia's Kursk region [online], The Canberra Times, 16 sierpnia 2024 [dostęp 2024-08-17] (ang.).
  98. Ukraine says it keeps advancing, 'strengthening positions' in Kursk region. Reuters. [dostęp 2024-08-20]. (ang.).
  99. Dozen Russian soldiers killed in a few minutes: Ukrainian Special Forces show results of ambush in Kursk Oblast – video [online], Ukrainska Pravda [dostęp 2024-08-17] (ang.).
  100. Lenin monument demolished in Sudzha, Kursk Oblast – photos [online], Ukrainska Pravda [dostęp 2024-08-17] (ang.).
  101. «Взорвали мосты». Российские военкоры сообщают об «организованном отступлении» армии РФ на восточный берег реки Сейм [online], nv.ua [dostęp 2024-08-17], Cytat: „Wysadzili mosty”. Rosyjscy dziennikarze wojskowi donoszą o „zorganizowanym odwrocie” okupantów na wschodni brzeg rzeki Sejm w pobliżu Tiotkina (ukr.).
  102. Неподтвержденные сообщения о взятии ВСУ райцентра Коренево в Курской области [online], Radio Free Europe/Radio Liberty [dostęp 2024-08-17] (ros.).
  103. Ukraine Says Struck Another Bridge in Russia’s Kursk Region [online], The Moscow Times [dostęp 2024-08-18] (ang.).
  104. Russian Offensive Campaign Assessment, August 16, 2024 [online], ISW [dostęp 2024-08-18], Cytat: Źródła rosyjskie podały 16 sierpnia, że ukraińskie ataki HIMARS zniszczyły mosty w Głuszkowie i Zwannoje (oba na południowy zachód od Korieniewa). (ang.).
  105. Russia, le forze ucraine mettono fuori uso un secondo ponte nella regione di Kursk - Video [online], rainews [dostęp 2024-08-18] (wł.).
  106. Soldiers of the 80th Separate Air Assault Galician Brigade of the Air Assault Forces of the Armed Forces of Ukraine captured the latest Russian T-90M "Proryv" tank during a raid in the Kursk region [online], Ukrinform [dostęp 2024-08-18] (ang.).
  107. Kursk Invasion Map Shows Ukrainian Advances in New Locations [online], Newsweek [dostęp 2024-08-18] (ang.).
  108. Marines of 501st Separate Battalion remove Russian flag in Kursk region [online], RBC-Ukraine [dostęp 2024-08-18] (ang.).
  109. В Росії скаржаться на знищення ЗСУ останнього моста через річку Сейм [online], RBC-Ukraine [dostęp 2024-08-19] (ukr.).
  110. Ukraine in control of 92 settlements in Russia's Kursk Oblast, Zelensky claims [online], Kyiv Independent [dostęp 2024-08-19] (ang.).
  111. Don't Use Dating Sites Amid Kursk Incursion, Russia Tells Border Region Residents [online], The Moscow Times [dostęp 2024-08-20] (ang.).
  112. Генерал Евкуров стал замглавы совета по защите приграничных регионов [online], RBK [dostęp 2024-08-20] (ros.).
  113. Генштаб вперше показав карту територій, які ЗСУ контролюють у Курській області [online], 24 TV [dostęp 2024-08-21] (ukr.).
  114. Ukraine Says Destroyed Russian Army Pontoon Bridges in Kursk Region [online], The Moscow Times [dostęp 2024-08-21] (ang.).
  115. a b Война Девятьсот десятый день. Хроника «Медузы» [online], Meduza [dostęp 2024-08-21] (ros.).
  116. Ukraine's Air Force strikes Russian platoon strong point in Kursk Oblast – video [online], www.pravda.com.ua [dostęp 2024-08-24].
  117. Russians retake village of Korenevo in Kursk Oblast – Deep State [online], Ukrainska Pravda [dostęp 2024-09-14] (ang.).
  118. Russia claims to counterattack against Ukraine in Kursk Oblast [online], The Kyiv Independent, 11 września 2024 [dostęp 2024-09-14] (ang.).
  119. Алаудинов: около 50% занятой ВСУ территории Курской области освобождено [online], Коммерсантъ, 14 października 2024 [dostęp 2024-10-18] (ros.).
  120. Władimir Putin musiał usłyszeć ile miejscowości w obwodzie kurskim zajęła Ukraina [online], Rzeczpospolita (pol.).
  121. Russian authorities impose counter-terrorist operation regime in 3 oblasts [online], Ukrainska Pravda (ang.).
  122. Russia evacuates tens of thousands amid Ukraine incursion. Voice of America, 10 sierpnia 2024.
  123. Russia evacuates 121,000 people from Kursk region as Ukraine advances [online], France 24, 12 sierpnia 2024 (ang.).
  124. Russia battling major Ukrainian cross-border incursion for third day. Al Jazeera. [zarchiwizowane z tego adresu (8 sierpnia 2024)]. (ang.).