Alfons II Aragoński

Alfons II
	Król Aragonii
Okres	od 1162 (wraz z matką),; od 1164 (samodzielnie); do 1196
Poprzednik	Petronela Aragońska
Następca	Piotr II Katolicki
	Hrabia Prowansji
Okres	od 1167; do 1173
Poprzednik	Douce II Prowansalska
Następca	Rajmund Berengar III Prowansalski
	Hrabia Barcelony
Okres	od 1162; do 1196
Poprzednik	Rajmund Berengar IV
Następca	Piotr II Katolicki
	Dane biograficzne
Dynastia	Barcelońska
Data urodzenia	1152
Data śmierci	25 kwietnia 1196
Ojciec	Rajmund Berengar IV
Matka	Petronela Aragońska
Żona	Sancha
Dzieci	Piotr II Katolicki; Alfons; Konstancja Aragońska; Eleonora; Sancha
	Multimedia w Wikimedia Commons

Alfons II^[1] Trubadur, Cnotliwy^[2] (ur. 25 marca 1157, zm. 25 kwietnia 1196 w Perpignan) – hrabia Barcelony 1162-1196 jako Alfons I, król Aragonii 1162-1164 (wraz z matką) oraz 1164-1196 (samodzielnie) jako Alfons II, hrabia Prowansji 1167-1196 jako Alfons I, hrabia Girony, Osony, Besalu, Cerdagne i Roussillon.

Życiorys

Był synem Ramona Berengara IV, hrabiego Barcelony i Petroneli, królowej Aragonii. Alfons II był pierwszym królem Aragonii z dynastii barcelońskiej, ponieważ jego ojcu, mimo sprawowania faktycznych rządów w królestwie, przysługiwał jedynie tytuł księcia aragońskiego. Królową Aragonii do momentu abdykacji była matka Petronela, przedstawicielka dynastii pampeluńskiej, sprawującej władzę w Aragonii od początków X wieku^[3]

W odniesieniu do okresu zapoczątkowanego datą wstąpienia na tron Alfonsa II używa się terminu „Korona Aragonii” na określenie terytoriów, nad którymi rozciąga się władza aragońskiego króla^[4].

Początkowo nosił popularne w jego rodzie imię Ramon, jednak później jego ojciec zmienił je na Alfons, bliższe tradycji aragońskiej.

Po śmierci ojca 5-letni Alfons objął nominalną władzę w hrabstwie Barcelony. Do roku 1164 rządy w Katalonii w imieniu syna jako regentka sprawowała Petronela^[5]. Matka abdykowała na rzecz syna w czerwcu 1164, gdy Alfons miał zaledwie 7 lat. Rządy w Aragonii i Katalonii w imieniu małoletniego władcy sprawowała rada regencyjna złożona z najwyższych rangą dostojników aragońskich i katalońskich^[6].

Alfons II kontynuował rekonkwistę swoich poprzedników, nadto umacniał swoje wpływy w południowej części obecnej Francji, przyłączył w 1172^[7] do hrabstwa Barcelony Roussillon i Urgell (zob. Alt Urgell), wcześniej (w 1166^[7]) odziedziczył też władzę w hrabstwie Prowansji oraz podporządkował min. Carcassonne, Nîmes, Bigorre oraz Béarn. Sukcesy króla doprowadziły do sporu z hrabiami Tuluzy oraz z królestwem Kastylii, co spowodowało, iż w 1179 Alfons II zawarł układ z królem Kastylii Alfonsem VIII rozgraniczający wpływy Aragonii i Kastylii na obszarach objętych rekonkwistą. Już wcześniej w 1170 Alfons II pomógł Alfonsowi VIII w walce o utrzymanie tronu kastylijskiego, w zamian za co odzyskał utraconą w 1158 Saragossę i potwierdzenie suwerenności Aragonii wobec Kastylii. Król Alfons II był wielkim protektorem trubadurów.

Żoną Alfonsa II była poślubiona w 1174 Sancza (zm. 1208), córka króla Kastylii Alfonsa VII oraz Rychezy (Ryksy), która była córką księcia polskiego Władysława II Wygnańca. Z tego związku pochodziły dzieci:

Piotr II Katolicki, król Aragonii 1196-1213,
Alfons, hrabia Prowansji 1196-1209,
Konstancja, żona króla Węgier Emeryka, następnie żona cesarza Fryderyka II Hohenstaufa,
Eleonora, żona hrabiego Tuluzy Rajmunda VI,
Sancha, żona hrabiego Tuluzy Rajmunda VII.

Przypisy

↑ (katal. Alfons II d’Aragó, aragon. Alifonso II d’Aragón, kast. Alfonso II de Aragón) Według numeracji aragońskiej Alfons II, kolejny władca tego imienia po Alfonsie I Walecznym. Według katalońskiej numeracji właców był Alfonsem I.
↑ (katal. el Trobador, kast. el Trovador; katal. el Cast, hiszp. el Casto) L’Arxiu de la Corona D’Arago, Madrid: Ministerio de Cultura 1980, s. 15. Helena Buffery, Elisenda Marcers, Historical Dictionary of the Catalans, Lanham: Scarecrow Press 2010, s. 33..
↑ Kazimierz Jasiński, Kompendium genealogii europejskiej ciąg dalszy, „Studia źródłoznawcze”, t. 30, 1987, s. 184. – Dynastia pampeluńska jest niekiedy nazywana od swojego założyciela dynastią Iñiga (Jimena). Jej przedstawiciele panowali w Królestwie Pampeluny od końca VIII w., w Viguerze w X w., w Królestwie Nawarry w latach 905-1234, jako hrabiowie i królowie Aragonii w latach 912-1164 oraz jako władcy Kastylii i Leonu w latach 1010-1137.
↑ Rafał Hryszko, Zarys dziejów politycznych Katalonii w czasach unii z Aragonią (do schyłku XIV w.), [w:] Libre de Sent Soví. katalońska średniowieczna księga kucharska, Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica” 2010, s. 21.
↑ Theresa Earenfight, The King’s Other Body. Maria of Castile and the Crown of Aragon, Philadelphia: University of Pennsylvania Press 2011, s. 25.
↑ Theresa M. Vann, Queens, Regents and Potentates, Woodbridge: Boydell & Brewer 1995, s. 55.
↑ ^a ^b Praca zbiorowa: Historia powszechna - Od imperium Karola Wielkiego do kryzysu XIV wieku. T. 8. Mediaset Group SA, 2007, s. 182. ISBN 978-84-9819-815-7.

[1] (katal. Alfons II d’Aragó, aragon. Alifonso II d’Aragón, kast. Alfonso II de Aragón) Według numeracji aragońskiej Alfons II, kolejny władca tego imienia po Alfonsie I Walecznym. Według katalońskiej numeracji właców był Alfonsem I.

[2] (katal. el Trobador, kast. el Trovador; katal. el Cast, hiszp. el Casto) L’Arxiu de la Corona D’Arago, Madrid: Ministerio de Cultura 1980, s. 15. Helena Buffery, Elisenda Marcers, Historical Dictionary of the Catalans, Lanham: Scarecrow Press 2010, s. 33..

[3] Kazimierz Jasiński, Kompendium genealogii europejskiej ciąg dalszy, „Studia źródłoznawcze”, t. 30, 1987, s. 184. – Dynastia pampeluńska jest niekiedy nazywana od swojego założyciela dynastią Iñiga (Jimena). Jej przedstawiciele panowali w Królestwie Pampeluny od końca VIII w., w Viguerze w X w., w Królestwie Nawarry w latach 905-1234, jako hrabiowie i królowie Aragonii w latach 912-1164 oraz jako władcy Kastylii i Leonu w latach 1010-1137.

[4] Rafał Hryszko, Zarys dziejów politycznych Katalonii w czasach unii z Aragonią (do schyłku XIV w.), [w:] Libre de Sent Soví. katalońska średniowieczna księga kucharska, Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica” 2010, s. 21.

[5] Theresa Earenfight, The King’s Other Body. Maria of Castile and the Crown of Aragon, Philadelphia: University of Pennsylvania Press 2011, s. 25.

[6] Theresa M. Vann, Queens, Regents and Potentates, Woodbridge: Boydell & Brewer 1995, s. 55.

[whs-7] Praca zbiorowa: Historia powszechna - Od imperium Karola Wielkiego do kryzysu XIV wieku. T. 8. Mediaset Group SA, 2007, s. 182. ISBN 978-84-9819-815-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Mianowani przez władców frankijskich	Berà (801–820) Rampó (820–826) Bernard z Septymanii (826–832) Berenguer z Tuluzy (832–835) Bernard z Septymanii (836–844) Sunifred I (844–848) Wilhelm (848–850) Aleran i Isembart (850–852) Odalryk (852–858) Humfryd (858–864) Bernard z Gocji (865–878) Wilfred Włochaty (878–897)
Dziedziczni, podlegli feudalnie Karolingom	Borrell I (897–911) Sunyer I (911–947)
Dziedziczni, niezależni od Karolingów	Borrell II (947–992; do 966 razem z Miro) Rajmund Borrell (992–1017) Berengar Rajmund I (1017–1035) Rajmund Berengar I (1035–1076) Rajmund Berengar II (1076–1082) Berengar Rajmund II (1076–1097) Rajmund Berengar III (1082–1131) Rajmund Berengar IV (1131–1162) Alfons II Aragoński (1162–1164) władcy Aragonii