Arrigo Boito
Imię i nazwisko |
Enrico Giuseppe Giovanni Boito |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
24 lutego 1842 |
Data i miejsce śmierci |
10 czerwca 1918 |
Narodowość | |
Dziedzina sztuki | |
Epoka | |
Ważne dzieła | |
opera Mefistofeles | |
Odznaczenia | |
Arrigo Boito, właśc. Enrico Giuseppe Giovanni Boito (ur. 24 lutego 1842 w Padwie, zm. 10 czerwca 1918 w Mediolanie) − włoski poeta, kompozytor i librecista, syn włoskiego malarza miniaturzysty i polskiej hrabianki Józefiny Radolińskiej herbu Leszczyc[1].
Jako poeta był głównym reprezentantem modernizującego ugrupowania Scapigliatura („Rozczochrani”), autorem jego programowych wierszy i poematów (Dwoistość).
Przypisuje mu się anonimowe przekłady na język włoski Pana Tadeusza i fragmentów Dziadów A. Mickiewicza.
Autor dwóch oper (Mefistofeles i Neron) oraz librett m.in. dla A. Ponchiellego i G. Verdiego.
Największym jego dziełem była opera Mefistofeles, oparta na Fauście Johanna Wolfganga von Goethego. Napisał też operę Neron, jednak do historii przeszedł głównie jako autor libretta do Otella i Falstaffa Giuseppe Verdiego oraz, choć w nieco mniejszym stopniu, Giocondy Amilcare Ponchiellego.
Studia, w zakresie teorii muzyki, gry na skrzypcach i fortepianie odbył w mediolańskim konserwatorium. Z tego okresu pochodzą kompozycje, jakie Boito pisał wspólnie z F. Facciem. Po studiach nawiązał kontakt z takimi twórcami, jak: Victor Hugo, Hector Berlioz, Gioacchino Rossini, a przede wszystkim Giuseppe Verdi.
Mając polskie korzenie, artysta odwiedzał kilkakrotnie obszar ojczyzny swojej matki. W 1862 roku przebywał w Wielkopolsce, w majątku swojej przyrodniej siostry − Tekli Karśnickiej. Podróże te zaowocowały polskimi motywami w kompozycjach Boito.
Arrigo Boito był także uczestnikiem walk z okresu Risorgimento po stronie Giuseppe Garibaldiego, krytykiem muzycznym (publikował m.in. w „Gazzetta musicale di Milano” i „Perseveranza”), doktorem honoris causa Uniwersytetu w Cambridge, senatorem Królestwa Włoch, dyrektorem konserwatorium muzycznego w Parmie oraz poetą, pisarzem i tłumaczem, a także miłośnikiem dzieł Richarda Wagnera. Krytyką włoskiego stylu operowego naraził się środowisku z Verdim na czele. Do ich pojednania doszło w 1873 roku.
Arrigo Boito zmarł w Mediolanie w 1918 roku.
Był odznaczony włoskimi krzyżami kawalerskimi Orderu śś. Maurycego i Łazarza w 1877 i Orderu Sabaudzkiego Cywilnego w 1888 oraz krzyżem komandorskim Orderu Korony[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Henryk Swolkień, Arrigo Boito. Poeta i muzyk, Warszawa. PIW, 1988, s. 12.
- ↑ BOITO Arrigo. [w:] Senatori d’Italia » Senatori del Regno (1848-1943) » Scheda Senatore [on-line]. senato.it (Senato della Repubblica). [dostęp 2022-11-09]. (wł.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Arrigo Boito (1842–1918). classical.net. [dostęp 2015-08-12]. (ang.).
- Kolekcja „La Scala” nr 68 Mefistofeles, Oxford Educational, Polskie Media Amer.Com S.A., 2008, ISBN 978-83-252-0318-4.
- Wielka Encyklopedia Świata, t. 2 str. 138, Oxford Educational, Polskie Media Amer.Com S.A., 2003, ISBN 83-7325-542-7.
- Henryk Swolkień, Arrigo Boito. Poeta i muzyk, Warszawa, PIW, 1988.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Arrigo Boito – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
- Arrigo Boito w bazie AllMusic (ang.)
- Arrigo Boito – dzieła w bibliotece Polona
- ISNI: 0000000108683967, 0000000368680113
- VIAF: 9843477
- LCCN: n80010162
- GND: 118513028
- NDL: 00433736
- LIBRIS: 53hkll2p5748rs5
- BnF: 11892633n
- SUDOC: 027377059
- SBN: CFIV026314
- NLA: 35852649
- NKC: jn20010601484
- BNE: XX1112346
- NTA: 068672519
- BIBSYS: 90388075
- CiNii: DA04100255
- Open Library: OL596581A, OL5733557A
- PLWABN: 9810662388505606
- NUKAT: n97039134
- J9U: 987007517001805171
- PTBNP: 26870
- CANTIC: a16312259
- LNB: 000037594
- NSK: 000045148
- BNA: 000022048
- CONOR: 18760803
- BNC: 000102822
- ΕΒΕ: 213797
- BLBNB: 000187545
- KRNLK: KAC199602914
- LIH: LNB:V*370338;=BK
- RISM: people/23635
- Włoscy poeci XIX wieku
- Włoscy kompozytorzy operowi
- Włoscy libreciści operowi
- Kompozytorzy romantyzmu
- Libreciści Giuseppe Verdiego
- Doktorzy honoris causa Uniwersytetu w Cambridge
- Włosi pochodzenia polskiego
- Ludzie urodzeni w Padwie
- Odznaczeni Orderem Świętych Maurycego i Łazarza
- Odznaczeni Orderem Sabaudzkim Cywilnym
- Odznaczeni Orderem Korony Włoch
- Urodzeni w 1842
- Zmarli w 1918