Dobrogost z Nowego Dworu

Dobrogost z Nowego Dworu
Data urodzenia	1355
Data śmierci	14 września 1401 lub 1402
Miejsce pochówku	bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Gnieźnie
	Arcybiskup gnieźnieński
Okres sprawowania	1394–1402
	Biskup poznański
Okres sprawowania	1383–1394
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	łaciński
Nominacja biskupia	1382
Sakra biskupia	brak danych
	Multimedia w Wikimedia Commons

Dobrogost z Nowego Dworu (Dobrogost Nowodworski) herbu Nałęcz (ur. 1355^[1], zm. 14 września 1401^[1]^[2]^[3] lub 1402^[4]^[5]^[6] w Chełmnie nad Nerem^[3]) – arcybiskup gnieźnieński w latach 1394–1401, biskup poznański w latach 1383–1394^[7], dziekan kapituły krakowskiej w 1375 roku, kantor kapituły gnieźnieńskiej w 1373 roku, prepozyt krakowskiej kapituły kolegiackiej św. Michała w 1373 roku, prepozyt kapituły krakowskiej w 1368 roku, kanonik kapituły krakowskiej w 1367 roku^[8].

Wywodził się z mazowieckiej gałęzi rodu Nałęczów osiadłych w Nowym Dworze n. Narwią i Leżenicach n. Radomką^[9]. W młodości Dobrogost wraz ze swoimi dwoma braćmi Abrahamem i Niemierzą otrzymał z rąk księcia Ziemowita III Mazowieckiego na własność Nowy Dwór^[10]. Był doktorem prawa na Uniwersytecie w Padwie, w 1360 roku został na tym uniwersytecie doktorem dekretów^[8]. W latach 1368–1374 był kanclerzem na dworze księcia mazowieckiego Siemowita III^[9]. 16 kwietnia 1382, pod presją Siemowita, który obległ kapitułę zebraną na zamku w Łowiczu, został wybrany arcybiskupem gnieźnieńskim. Jednak na rozkaz króla Ludwika Węgierskiego został uwięziony w drodze do Rzymu w Treviso. Pewne znaczenie miał tu też konflikt Grzymalitów z Nałęczami w Wielkopolsce, gdy Dobrogost jako Nałęcz znalazł się w obozie przeciwników monarchy. W czerwcu 1384 władca nadał mu jednak biskupstwo poznańskie^[4]. Wyjechał z misją dyplomatyczną do papieża, której efektem było wydanie 17 kwietnia 1388 przez Urbana VI bulli, w której uznawał Władysława Jagiełłę za princeps christianissimus (władcę najbardziej chrześcijańskiego). Bullą z 12 marca 1388 papież mianował Dobrogosta swoim legatem, powierzając mu misję utworzenia biskupstwa wileńskiego^[4]. W nagrodę po 17 maja 1394 został arcybiskupem gnieźnieńskim^[4]. W latach 1386 i 1394 był kolektorem papieskim. W 1400 odprawił synod archidiecezjalny w Łęczycy^[4]. Wg niektórych źródeł w 1402 roku uczestniczył w zaślubinach Anny Cylejskiej i Władysława Jagiełły^[11], choć podaje się też, że zmarł już w 1401 r. Po śmierci, która nastąpiła w Chełmnie nad Nerem, jego ciało sprowadzono do Gniezna i pochowano w katedrze na Wzgórzu Lecha^[3].

Przypisy

↑ ^a ^b Dobrogost [online], Archidiecezja Gnieźnieńska [dostęp 2021-03-01] .
↑ Dobrogost z Nowego Dworu, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-03-01] .
↑ ^a ^b ^c Dobrogost Nowodworski [online], Archidiecezja Gnieźnieńska, 29 września 2013 [zarchiwizowane z adresu 2013-09-29] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Gąsiorowski, Topolski 1981 ↓, s. 523.
↑ Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000, s. 78.
↑ Data śmierci Dobrogosta jest przedmiotem kontrowersji, gdyż np. Zygmunt Wdowiszewski w Genealogii Jagiellonów i domu Wazów w Polsce (wyd. 2, Kraków 2017, s. 67) podaje, że 25 lutego 1403 roku koronował on Annę Cylejską w katedrze wawelskiej.
↑ Jacek Wiesiołowski, Episkopat polski w XV w. jako grupa społeczna, w: Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. 4, Warszawa 1990, s. 265.
↑ ^a ^b Jacek Wiesiołowski, Episkopat polski w XV w. jako grupa społeczna, w: Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. 4, Warszawa 1990, s. 264.
↑ ^a ^b Gąsiorowski, Topolski 1981 ↓, s. 522.
↑ Historia Nowego Dworu Mazowieckiego
↑ Stanisław Trojanowski, Dobrogost z Nowegodworu, w: Polski Słownik Biograficzny, t. V, Kraków 1939–1946, s. 246.

Bibliografia

A. Gąsiorowski, J. Topolski (red.): Wielkopolski Słownik Biograficzny. Warszawa–Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 522–523. ISBN 83-01-02722-3.

[AGNowa-1] Dobrogost [online], Archidiecezja Gnieźnieńska [dostęp 2021-03-01] .

[EPWN-2] Dobrogost z Nowego Dworu, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-03-01] .

[autonazwa1-3] Dobrogost Nowodworski [online], Archidiecezja Gnieźnieńska, 29 września 2013 [zarchiwizowane z adresu 2013-09-29] .

[CITEREFGąsiorowski,_Topolski1981523-4] Gąsiorowski, Topolski 1981 ↓, s. 523.

[5] Piotr Nitecki, Biskupi Kościoła w Polsce w latach 965–1999. Słownik biograficzny, Warszawa 2000, s. 78.

[6] Data śmierci Dobrogosta jest przedmiotem kontrowersji, gdyż np. Zygmunt Wdowiszewski w Genealogii Jagiellonów i domu Wazów w Polsce (wyd. 2, Kraków 2017, s. 67) podaje, że 25 lutego 1403 roku koronował on Annę Cylejską w katedrze wawelskiej.

[7] Jacek Wiesiołowski, Episkopat polski w XV w. jako grupa społeczna, w: Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. 4, Warszawa 1990, s. 265.

[Jacek_Wiesiołowski_1990-8] Jacek Wiesiołowski, Episkopat polski w XV w. jako grupa społeczna, w: Społeczeństwo Polski średniowiecznej, t. 4, Warszawa 1990, s. 264.

[CITEREFGąsiorowski,_Topolski1981522-9] Gąsiorowski, Topolski 1981 ↓, s. 522.

[10] Historia Nowego Dworu Mazowieckiego

[11] Stanisław Trojanowski, Dobrogost z Nowegodworu, w: Polski Słownik Biograficzny, t. V, Kraków 1939–1946, s. 246.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

Biskupi misyjni	Jordan (968–982/984) Unger (982/992–1000)
Biskupi diecezjalni	Unger (1000–1012) Roman (1012?–1030) Ederam (ok. 1030?–przed 1049) Franko (1075?–po 1085) Eckhard (1097/1102–1103?) Paweł I (ok. 1103?–po 1113) Goswin (?–?) Bogufał I (?–1146) Pean (1146–1152) Stefan (1152–1159) Bernard (1159–1164) Radwan (1164–1172) Cherubin (1172–1180) Arnold (ok. 1180–1186) Piotr Łabędź (1186–przed 1191) Benedykt (?–?) Mrokota (?–1196) Arnold (1196/1201–1211) Paweł II (1211–1242) Bogufał II (1242–1253) Piotr I (1253–1254) Bogufał III z Czerlina (1254–1264) Falenta (1265–1267) Mikołaj (1267–1278) Jan Wyszkowic (1278–1286) Jan Gerbicz (1286–1297) Andrzej Zaremba (1297–1317) Domarad Grzymała (1318–1324) Jan Doliwa (1325–1335) Jan Łodzia (1335–1346) Andrzej z Wiślicy (1347–1348) Wojciech Pałuka (1348–1355) Jan z Lutogniewa (1356–1374) Mikołaj z Kórnika (1375–1382) Jan Kropidło (1382–1384) Dobrogost z Nowego Dworu (1384–1394) Jan (1394–1395) Mikołaj Kurowski (1395–1399) Wojciech Jastrzębiec (1399–1412) Piotr Wysz (1412–1414) Andrzej Łaskarz (1414–1426) Mirosław Brudzewski (1426–1427) Stanisław Ciołek (1428–1437) Andrzej Bniński (1438–1479) Uriel Górka (1479–1498) Jan Lubrański (1498–1520) Piotr Tomicki (1520–1525) Jan Latalski (1525–1536) Jan z Książąt Litewskich (1536–1538) Stanisław Oleśnicki (1538–1539) Sebastian Branicki (1539–1544) Paweł Dunin Wolski (1544–1546) Benedykt Izdbieński (1546–1553) Andrzej Czarnkowski (1553–1562) Adam Konarski (1562–1574) Łukasz Kościelecki (1577–1597) Jan Tarnowski (1598–1600) Wawrzyniec Goślicki (1601–1607) Andrzej Opaliński (1607–1623) Jan Wężyk (1624–1627) Maciej Łubieński (1627–1631) Adam Nowodworski (1631–1634) Henryk Firlej (1635) Andrzej Szołdrski (1636–1650) Kazimierz Florian Czartoryski (1650–1655) Wojciech Tolibowski (1655–1663) Stefan Wierzbowski (1664–1687) Stanisław Jan Witwicki (1688–1698) Mikołaj Stanisław Święcicki (1699–1707) Michał Bartłomiej Tarło (1710–1715) Krzysztof Antoni Szembek (1716–1719) Piotr Franciszek Tarło (1721–1722) Jan Joachim Tarło (1722–1732) Stanisław Józef Hozjusz (1733–1738) Teodor Kazimierz Czartoryski (1739–1768) Andrzej Stanisław Młodziejowski (1768–1780) Antoni Onufry Okęcki (1780–1793) Ignacy Antoni Raczyński (1794–1806) Tymoteusz Gorzeński (1809–1825) Teofil Wolicki (1828–1829) Marcin Dunin (1831–1842) Leon Przyłuski (1845–1865) Mieczysław Ledóchowski (1866–1886) Julius Dinder (1886–1890) Florian Stablewski (1891–1906) Edward Likowski (1914–1915) Edmund Dalbor (1915–1926) August Hlond (1926–1946) Walenty Dymek (1946–1956) Antoni Baraniak (1957–1977) Jerzy Stroba (1978–1996) Juliusz Paetz (1996–2002) Stanisław Gądecki (od 2002)
Biskupi pomocniczy	Wit (1260–1263) Stefan ze Lwowa (1382–1384) Jan (1386–1404) Mikołaj (?–1397) Marek (1414–1424) Jan (1420–1439) Bernard (1449–1453) Mikołaj (1455–1463) Wincenty Wierzbięta (1469–1494) Wojciech z Bydgoszczy (1494–1506) Wojciech z Sochaczewa (1506–1529) Adrian Żakowski (1531–1539) Jakub Dziaduski (1540–1568) Stanisław Szedziński (1586–1604) Jan Węgorzewski (1573–1586) Jakub Brzeźnicki (1586–1604) Andrzej Rychlicki (1607–1616) Kasper Hap (1618–1619) Jan Trach Gniński (1619–1625) Jan Baykowski (1626–1650) Jan Branecki (1651–1655) Wojciech Grabowski (1656–1659) Maciej Marian Kurski (1661–1681) Kazimierz Jan z Bnina Opaliński (1680–1681 koadiutor) Hieronim Wierzbowski (1682–1712) Piotr Franciszek Tarło (1713–1717) Bernard Gozdzki (1722–1725) Karol Samuel Poniński (1725–1727) Baltazar Wilksycki (1728–1729) Franciszek Kaznowski (1729–1732) Adam Stanisław Grabowski (1733–1736) Józef Tadeusz Kierski (1736–1768) Józef Pawłowski (1748–1759) Władysław Klemens Walknowski (1768–1779) Ludwik Józef de Mathy (1779–1802) Franciszek Ksawery Rydzyński (1781–1795) Jan Chrzciciel Albertrandi (1796–1798) Stanisław Żarnowiecki (1805–1808) Józef Chełkowski (1833–1837) Jan Kanty Dąbrowski (1843–1853) Franciszek Stefanowicz (1855–1871) Jan Chryzostom Janiszewski (1871–1891) Edward Likowski (1887–1914) Paweł Jedzink (1915–1918) Stanisław Kostka Łukomski (1920–1926) Karol Radoński (1927–1929) Walenty Dymek (1929–1946) Franciszek Jedwabski (1947–1975) Tadeusz Etter (1959–1984) Marian Przykucki (1974–1981) Stanisław Napierała (1980–1992) Zdzisław Fortuniak (1982–2014) Marek Jędraszewski (1997–2012) Grzegorz Balcerek (od 1999) Damian Bryl (2013–2021) Szymon Stułkowski (2019–2022) Jan Glapiak (od 2021)