Elżbieta Goetel
Elżbieta Goetel (2013) | |
Imię i nazwisko |
Elżbieta Goetel-Dąbkowska |
---|---|
Data i miejsce urodzenia | |
Zawód | |
Współmałżonek | |
Zespół artystyczny | |
Teatr Wybrzeże w Gdańsku (1963–2002) | |
Odznaczenia | |
Elżbieta Goetel-Dąbkowska (ur. 27 lutego 1942 w Warszawie) – polska aktorka, działaczka „Solidarności”, córka pisarza Ferdynanda Goetla. Mieszka w Sopocie[1].
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W 1959 zdała maturę w II Liceum Ogólnokształcącym w Sopocie. W 1963 ukończyła Państwową Wyższą Szkołę Teatralną w Warszawie. W latach 1963–2002 występowała w Teatrze Wybrzeże w Gdańsku. Ponadto wystąpiła w kilkunastu filmach i produkcjach telewizyjnych[1].
Była żoną Jerzego Dąbkowskiego (1940–2015), również aktora Teatru Wybrzeże.
W sierpniu 1980 wspierała strajkujących w Stoczni Gdańskiej, m.in. recytując wiersze i wykonując w Sali BHP piosenkę „Postulat 22” na melodię Marsza Polonii. Od września 1980 była członkinią NSZZ „Solidarność”, Komitetu Zakładowego „Solidarności” Teatru Wybrzeże. 21 sierpnia 1981 wystąpiła na I Przeglądzie Piosenki Prawdziwej „Zakazane Piosenki” w gdańskiej Hali „Olivia”, ponownie śpiewając „Postulat 22”. Po wprowadzeniu stanu wojennego uczestniczyła w bojkocie radia i telewizji oraz imprez oficjalnych; w latach 1982–1988 występowała w trakcie Mszy za Ojczyznę w kościele św. Mikołaja w Gdańsku; brała udział w Tygodniach Kultury Chrześcijańskiej, organizowanych w kościele oo. jezuitów w Gdańsku Wrzeszczu; działała w Komitecie Pomocy Internowanym i Aresztowanym; w sierpniu 1988 ponownie wystąpiła w Stoczni Gdańskiej na zaproszenie strajkujących.
Po relegalizacji „Solidarności” była w latach 1989–2002 przewodniczącą Komitetu Zakładowego w Teatrze Wybrzeże i dodatkowo w latach 1990–1996 Komisji Branżowej „Solidarności” teatrów Trójmiasta; w 2002 wystąpiła z NSZZ „Solidarność”. Od 2002 na emeryturze. Od 1991 uczyła także w Akademii Muzycznej w Gdańsku na Wydziale Dyrygentury Chóralnej, Muzyki Kościelnej, Edukacji Artystycznej, Rytmiki i Jazzu[2].
W 1996 „za wzorowe, wyjątkowo sumienne wykonywanie obowiązków wynikających z pracy zawodowej” została odznaczona Srebrnym Krzyżem Zasługi[3]. Wyróżniona także medalem 25-lecia „Solidarności” oraz nagrodą specjalną Prezydenta Miasta Sopotu[1].
Elżbieta Goetl była jedną z osób, których wizerunek znalazł się w 2019 na muralu „Kobiety Wolności” na stacji PKM Strzyża w Gdańsku[4].
Filmografia
[edytuj | edytuj kod]- 1973: Drzwi w murze
- 1976: Olśnienie
- 1979: Aria dla atlety jako przyjaciółka Cecylii
- 1981: 07 zgłoś się jako kapitan MO w Gdańsku (odc. 13)
- 1985: Mokry szmal jako sekretarka Tokarskiego
- 1985: Medium jako pracownica szkoły, w której uczy Luiza
- 1990: W piątą stronę świata
- 1994–1995: Radio Romans jako Maria Chocholakowa, matka Stefana
- 2000: Piotrek zgubił dziadka oko, a Jasiek chce dożyć spokojnej starości jako klientka cioci Dzidzi (odc. 6)
- 2004: Lokatorzy jako Magda Gabryś, matka Poli (odc. 187)
- 2005–2007: Sąsiedzi jako właścicielka czarnej torebki zrzuconej w loży przez Patrycję (odc. 84); przewodnicząca komisji osiedlowego konkursu ogrodniczego na najpiękniejsze tulipany (odc. 123)
- 2008: Rubinowe gody jako Danuta
- 2011: Ludzkie sprawy jako matka Anety (odc. 9)
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c GOETEL ELŻBIETA, aktorka – Encyklopedia Gdańska [online], gdansk.gedanopedia.pl [dostęp 2023-05-05] .
- ↑ Barbara Długońska , Pedagodzy w latach 1947–1997 [online], amuz.gda.pl, s. 147 [dostęp 2023-05-05] [zarchiwizowane z adresu 2022-07-08] .
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 11 października 1996 r. o nadaniu odznaczeń (M.P. z 1997 r. nr 12, poz. 90).
- ↑ Izabela Biała , Kobiety Wolności – niezwykły mural na stacji PKM Strzyża przypomina polskie opozycjonistki [online], Gdańsk - oficjalny portal miasta, 5 lipca 2019 [dostęp 2021-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2020-12-02] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Edmund Szczesiak, Elżbieta Goetel. Nie warto być małym, w: Znani nieznani 3, Opowieści o Gdańszczanach, wyd. POLSKAPRESSE Oddział Prasa Bałtycka, Gdańsk 2006, s. 48–55, ISBN 978-83-60203-11-8.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Biogram autorstwa Arkadiusza Kazańskiego w internetowej "Encyklopedii Solidarności". encysol.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-06)].
- Elżbieta Goetel w bazie filmpolski.pl
- Elżbieta Goetel w bazie Filmweb
- Elżbieta Goetel na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”
- Absolwenci Akademii Teatralnej im. Aleksandra Zelwerowicza
- Absolwenci szkół średnich w Sopocie
- Aktorki związane z Gdańskiem
- Artyści Teatru Wybrzeże w Gdańsku
- Artyści związani z Sopotem
- Członkowie Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność” (1980–1989)
- Ludzie urodzeni w Warszawie
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (III Rzeczpospolita)
- Polskie aktorki teatralne
- Polskie aktorki filmowe
- Uczestnicy wydarzeń Sierpnia 1980
- Wykładowcy Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku
- Urodzeni w 1942