Fanny Kapłan
| |
| Imię i nazwisko |
Feiga Chaimowna Rojtblat-Kapłan |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
10 lutego 1890 |
| Data i miejsce śmierci | |
Fanny Jefimowna Kapłan, ros. Фанни Ефимовна Каплан, posługująca się nazwiskiem Dora Kapłan, właśc. Feiga Chaimowna Rojtblat-Kapłan (ur. 29 stycznia?/10 lutego 1890 w Nowyczach, zm. prawdopodobnie 3 września 1918 w Moskwie) – rosyjska członkini partii socjalistycznej (eserowców), wykonawczyni nieudanego zamachu na Włodzimierza Lenina w 1918.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]
Urodziła się w rodzinie ukraińskich Żydów, jako jedno z siedmiorga dzieci. Już w młodości przyłączyła się do środowisk anarchistycznych. W 1906 po związaniu się z eserowcami trafiła na zesłanie do wsi Nowy Akatuj na Syberii, skąd została uwolniona na mocy amnestii po rewolucji lutowej i obaleniu caratu.
30 sierpnia 1918 przeprowadziła zamach na Włodzimierza Lenina[1] podczas wiecu w Zakładach Michelsona w Moskwie, w wyniku którego został on ciężko ranny. Oddała trzy strzały, z których dwa raniły Lenina (jeden w ramię, drugi między szczękę i kark), a jeden trafił kobietę stojącą nieopodal.
Zapytana, dlaczego przeprowadziła próbę zamachu, odpowiedziała, że chciała zabić Lenina, uznając go za zagrożenie dla socjalizmu, jako że zdradził idee rewolucji[2]. Została aresztowana i wkrótce rozstrzelana, co dało jednocześnie początek fali aresztowań i procesów eserowców (których oskarżono o organizację zamachu), anarchistów oraz kontrrewolucjonistów, określanego (także oficjalnie) jako czerwony terror[3]. Zamach przyniósł skutek odwrotny do zamierzeń, prowadząc do wzrostu popularności Lenina i poparcia dla niego[4].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Włodzimierz Lenin. edukacja.gazeta.pl, 22 maja 2009.
- ↑ 30 sierpnia w historii. Zamach na Włodzimierza Lenina.
- ↑ Shub 1966, s. 362–363; Volkogonov 1994, s. 222–228.
- ↑ Volkogonov 1994, s. 222.
Bibliografia, literatura, linki
[edytuj | edytuj kod]- Richard Pipes Rewolucja Rosyjska Warszawa 1994; Wyd. PWN; ISBN 83-01-11521-1.
- Shub, David (1966). Lenin: A Biography (revised ed.). Londyn: Pelican.
- Volkogonov, Dmitri (Dmitrij Wołkogonow) (1994). Lenin: Life and Legacy. Harold Shukman (tłumaczenie). Hammersmith: HarperCollins. ISBN 978-0-00-255123-6.
- Каплан Фейга Хаимовна, Фанни Каплан na portalu hrono.ru
- Fragmenty przesłuchania Fanny Kapłan. rosja.osman.livenet.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-09-21)].
- Fanny Kapłan i zamach na Lenina – strona w języku rosyjskim