Kasjodor
wyznawca | |
Drzeworyt przedstawiający wizerunek Kasjodora umieszczony w Liber chronicarum. | |
Data urodzenia |
ok. 484 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
583 |
Czczony przez | |
Wspomnienie |
17 marca i 25 września |
Kasjodor (Flavius Magnus Aurelius Cassiodorus, ur. ok. 485 w Scyllacium, zm. 583) – rzymski polityk i uczony, kanclerz na dworze królów ostrogockich, patrycjusz, założyciel rzymskiej biblioteki, historyk i filozof.
Działalność polityczna
[edytuj | edytuj kod]Urodził się w Scyllacium w Kalabrii. Od 506 pełnił różne funkcje w administracji króla Ostrogotów Teodoryka Wielkiego i jego następców, od kwestora kancelarii, po prefekta pretorianów – najwyższy urząd w państwie gockim. Na początku lat dwudziestych przyczynił się do wykrycia i zlikwidowania spisku mającego na celu podporządkowanie Italii Cesarstwu Bizantyńskiemu. Dużą rolę w tym spisku odgrywał inny pisarz i filozof Boecjusz, który w wyniku działań Kasjodora został skazany na śmierć[potrzebny przypis]. Kasjodor przez cały okres działalności politycznej walczył z próbami odbudowy Cesarstwa rzymskiego (najpierw są to spiski i próby dyplomatycznego narzucenia zwierzchnictwa bizantyńskiego, a następnie inwazja militarna), jednocześnie dbając o zachowanie łaciny jako języka urzędowego i kultury rzymskiej. W latach 535–538 stawał na czele kolejnych armii gockich walczących z wodzem bizantyńskim Belizariuszem. Nie widząc jednak nadziei na militarne zwycięstwo, wycofał się z życia politycznego.
Klasztor w Vivarium
[edytuj | edytuj kod]W 538 Kasjodor zakłada według reguły Benedykta z Nursji klasztor w Vivarium, finansując go ze swego rodowego majątku, gdzie mnisi poświęcają się pracy fizycznej i intelektualnej. Kasjodor zbiera tam i kultywuje intelektualne pozostałości po rzymskiej cywilizacji, m.in. przepisując liczne starożytne rękopisy[1].
Pisarstwo
[edytuj | edytuj kod]W swoim pisarstwie Kasjodor dba głównie o przekazanie dziedzictwa wiedzy starożytnej. Na przykład dzięki niemu myśl średniowieczna przyswoiła sobie pojęcie siedmiu sztuk wyzwolonych. Napisał szereg dzieł z zakresu historii i teologii, które cieszyły się w średniowieczu wielką popularnością (wyd. zbioru Migne'go „Patrologiae cursus” t. 69—70). Pod koniec życia stworzył dzieło „De artibus ac disciplinis liberalium litterarum”, którego część traktująca o muzyce była w średniowieczu, obok traktatu Boecjusza, najważniejszym źródłem poznania muzyki starożytnej. Napisał m.in. „Dzieje Gotów”, „Historię Kościoła złożoną z trzech części”, „Wskazania”, w których jedna księga poświęcona jest sztukom wyzwolonym[2]. Na tej podstawie w wiekach średnich utworzył się system szkolnictwa, który po wielu zmianach jest stosowany do dziś, jako system szkoły klasycznej.
Dokonał pierwszej próby naprawy tekstu Wulgaty. Tę formę tekstu reprezentuje Kodeks Amiatyński[3].
W jego czasach mnisi zajmowali się medycyną i próbowali przekazywać innym starożytną wiedzę medyczną. W tym celu Kasjodor zalecał mnichom lekturę zielnika przypisywanego Dioskurydeowi, czytanie dzieł Galena i Hipokratesa oraz innych autorów starożytnych[4].
Kult
[edytuj | edytuj kod]Określany przez Bedę Czcigodnego mianem łac. doctor Ecclesiae, a Alkuina łac. beatus, trafił do martyrologiów i czczono go jako świętego wyznawcę. Wymieniano go w Litaniach do Wszystkich Świętych i wspominano 17 marca i 25 września[5].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Józef Andrzej Gierowski: Historia Włoch. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1986, s. 32. ISBN 83-04-01943-4.
- ↑ Przekład Institutiones musicae na język polski został opublikowany w 2015 r. Kasjodor, Institutiones musicae. Zasady muzyki, z języka łacińskiego przełożył, wstępem i komentarzem opatrzył oraz słownik sporządził Lucjan Dyka, Rzeszów 2015.
- ↑ Antoni Tronina, Tekst Pisma Świętego, w: Wstęp Ogólny do Pisma Świętego, Pallottinum, Poznań 1986, s. 169.
- ↑ Kieckhefer 2001 ↓, s. 93-94.
- ↑ Henryk Fros SJ, Franciszek Sowa: Księga imion i świętych. T. 3: H-Ł. Kraków: WAM, Księża Jezuici, 1998, s. 445–446. ISBN 83-7097-464-3.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Richard Kieckhefer: Magia w średniowieczu. Kraków: Universitas, 2001. ISBN 83-7052-546-6. (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Longosz, Kasjodor, Powszechna Encyklopedia Filozofii, Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu, ptta.pl [dostęp 2024-05-17].
- ISNI: 000000011323199X
- VIAF: 95230707, 319145857920123020383, 601145857945123021557, 1155154380944630290805, 2852147270504335700001, 71149542633500301076
- ULAN: 500315528
- LCCN: n79082349
- GND: 118519514
- LIBRIS: fcrttmjz0qclj1h
- BnF: 121582004
- SUDOC: 030097703
- SBN: RAVV009093
- NLA: 36545498
- NKC: ola2002153980
- BNE: XX878991
- NTA: 070138427
- BIBSYS: 90314565
- Open Library: OL4470473A
- PLWABN: 9810567457805606
- NUKAT: n95206098
- J9U: 987007424520705171
- PTBNP: 39858
- CANTIC: a10323028
- LNB: 000071560
- NSK: 000382535
- CONOR: 27545699
- BNC: 000205074
- ΕΒΕ: 164646
- BLBNB: 000182221
- LIH: LNB:zhT;=CG