Kormoran czubaty

Kormoran czubaty
	Gulosus aristotelis
	(Linnaeus, 1761)
	; Kormoran czubaty w gnieździe z pisklętami
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	głuptakowe
Podrząd	głuptakowce
Rodzina	kormorany
Rodzaj	Gulosus; Montagu, 1813
Gatunek	kormoran czubaty
Synonimy
	Pelecanus aristotelis Linnaeus, 1761; Leucocarbo aristotelis (Linnaeus, 1761); Phalacrocorax aristotelis (Linnaeus, 1761); Stictocarbo aristotelis (Linnaeus, 1761);
	Pelecanus aristotelis Linnaeus, 1761; Leucocarbo aristotelis (Linnaeus, 1761); Phalacrocorax aristotelis (Linnaeus, 1761); Stictocarbo aristotelis (Linnaeus, 1761);
Podgatunki
	G. a. aristotelis (Linnaeus, 1761); G. a. desmarestii (Payraudeau, 1826); G. a. riggenbachi (Hartert, 1923);
	G. a. aristotelis (Linnaeus, 1761); G. a. desmarestii (Payraudeau, 1826); G. a. riggenbachi (Hartert, 1923);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; obszary lęgowe obszary nielęgowe
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kormoran czubaty^[4] (Gulosus aristotelis) – gatunek dużego ptaka wodnego z rodziny kormoranów (Phalacrocoracidae).

Podgatunki i zasięg występowania

Kormoran czubaty zamieszkuje morskie wybrzeża, w zależności od podgatunku^[1]^[5]:

G. aristotelis aristotelis – Islandia oraz atlantyckie wybrzeża Europy od północnego Półwyspu Skandynawskiego po Półwysep Iberyjski. Do Polski zalatuje wyjątkowo^[6]; stwierdzony zaledwie 3 razy – w 1979, 1985 i 2003 roku, wszystkie obserwacje miały miejsce we Władysławowie^[7].
G. aristotelis desmarestii – wybrzeża Morza Czarnego oraz wschodnie i środkowe Morza Śródziemnego wraz z wyspami.
G. aristotelis riggenbachi – wybrzeża Maroka.

Morfologia

Osobnik młodociany – *P. aristotelis desmarestii*

Wygląd: Upierzenie czarne z zielonym, metalicznym połyskiem, w szacie godowej na przedzie głowy pióra tworzą zadarty czubek. Młode brązowe, o białym przodzie szyi.
Wymiary średnie: długość ciała ok. 65–80 cm^[8]
rozpiętość skrzydeł 90–105 cm^[8]
masa ciała: samce 1760–2154 g, samice 1407–1788 g^[1]

Ekologia i zachowanie

Biotop: Wybrzeża morskie. Poluje dalej od brzegu niż kormoran czarny.
Gniazdo: Zbudowane zazwyczaj z morszczynu. Tworzy kolonie lęgowe, zazwyczaj na klifach.
Jaja: W zniesieniu 1 do 6 jaj (zazwyczaj 3) o długości około 63 mm^[9].
Wysiadywanie, pisklęta: Jaja wysiadywane są przez okres 27–29 dni przez obydwoje rodziców^[9]. Pisklęta opuszczają gniazdo po 15–20 dniach.
Pożywienie: Morskie ryby i skorupiaki.

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje kormorana czubatego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. W 2015 roku liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Wetlands International, wynosiła 230–240 tysięcy osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy, choć niektóre populacje są stabilne^[3].

W Polsce objęty ścisłą ochroną gatunkową^[10].

Zobacz też

ptaki Polski

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Orta, J., Garcia, E.F.J., Jutglar, F., Kirwan, G.M. & Boesman, P.: European Shag (Gulosus aristotelis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-28].
↑ ^a ^b ^c D. Lepage: European Shag (Phalacrocorax aristotelis). [w:] Avibase – Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2021-05-21]. (ang.).
↑ ^a ^b BirdLife International, Gulosus aristotelis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2019-08-29] (ang.).
↑ Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phalacrocoracidae Reichenbach, 1849-50 (1836) – kormorany – Cormorants (wersja: 2021-07-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-22].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-10-25]. (ang.).
↑ Lista awifauny krajowej. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce – stan z 31.12.2021. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2023-02-02].
↑ wynik wyszukiwania: Phalacrocorax aristotelis. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-05-21]. (ang.).
↑ ^a ^b P. Sterry, A. Cleave, A. Clements, P. Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany. Warszawa: Horyzont, 2002, s. 38–39. ISBN 83-7311-341-X.
↑ ^a ^b E. Keller, prof. dr J.H. Reichholf, G. Steinbach i inni: Leksykon zwierząt: Ptaki. Cz. 1. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 45. ISBN 83-7227-891-1.
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[hbwa-1] Orta, J., Garcia, E.F.J., Jutglar, F., Kirwan, G.M. & Boesman, P.: European Shag (Gulosus aristotelis). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (red.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2020. [dostęp 2020-02-28].

[avibase-2] D. Lepage: European Shag (Phalacrocorax aristotelis). [w:] Avibase – Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2021-05-21]. (ang.).

[iucn-3] BirdLife International, Gulosus aristotelis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2019-08-29] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-4] Systematyka i nazwa polska za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Phalacrocoracidae Reichenbach, 1849-50 (1836) – kormorany – Cormorants (wersja: 2021-07-12). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-22].

[ioc-5] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-10-25]. (ang.).

[kf-6] Lista awifauny krajowej. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce – stan z 31.12.2021. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2023-02-02].

[tarsiger-7] wynik wyszukiwania: Phalacrocorax aristotelis. [w:] Tarsiger.com [on-line]. [dostęp 2021-05-21]. (ang.).

[sterry-8] P. Sterry, A. Cleave, A. Clements, P. Goodfellow: Ptaki Europy: przewodnik ilustrowany. Warszawa: Horyzont, 2002, s. 38–39. ISBN 83-7311-341-X.

[lz-9] E. Keller, prof. dr J.H. Reichholf, G. Steinbach i inni: Leksykon zwierząt: Ptaki. Cz. 1. Warszawa: Świat Książki, 2003, s. 45. ISBN 83-7227-891-1.

[10] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]