Li Zongren
| |||||||||
| Nazwisko chińskie | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| prezydent Republiki Chińskiej | |
| Okres |
od 21 stycznia 1949 |
| Przynależność polityczna | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
Li Zongren (ur. 13 sierpnia 1890, zm. 30 stycznia 1969) – chiński wojskowy, militarysta, prezydent Republiki Chińskiej od 1949 do 1950 roku.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Urodził się we wsi Xixiang w Guilin w Guangxi, jako drugi syn nauczyciela Li Beiyinga[1]. W 1910 roku wstąpił do republikańskiej Ligi Związkowej.
Ukończył szkołę wojskową w Guilin. W okresie zamętu po śmierci Yuan Shikaia przyłączył się do militarystów, od 1924 roku był dowódcą kliki Guangxi[2]. Od 1923 należał do Kuomintangu i walczył po jego stronie w czasie ekspedycji północnej[1].
Po rozłamie w Kuomintangu w 1929 brał udział w walkach z siłami Czang Kaj-szeka aż do ich zakończenia w 1932 roku. W czasie wojny chińsko-japońskiej (1937–1945) był jednym z dowódców chińskiej armii. Dowodził wojskiem m.in. podczas zwycięskiej bitwy pod Tai’erzhuang w 1938 roku[3].
28 kwietnia 1948 został wybrany wiceprezydentem Republiki Chińskiej[1]. Zaliczał się do przeciwników Czang Kaj-szeka, sprzeciwiających się bezsensownemu oporowi i opowiadających się za porozumieniem z komunistami. W lipcu 1948 roku podczas spotkania z ambasadorem amerykańskim Leightonem Stuartem Li zwierzył mu się, że sytuacja rządu Kuomintangu jest beznadziejna, zaatakował także Czanga[4].
21 stycznia 1949 roku Czang zrezygnował z funkcji prezydenta Republiki, przekazując to stanowisko Li Zongrenowi. Li zaproponował komunistom porozumienie, jednocześnie znosząc stan wyjątkowy, zwalniając więźniów politycznych i rozwiązując tajną policję[5]. Z rozkazu Li przerwano działania wojenne, a w Nankinie utworzono Komitet na Rzecz Pokoju. 24 kwietnia 1949 Chińska Armia Ludowo-Wyzwoleńcza wkroczyła do porzuconego przez siły Kuomintangu stołecznego Nankinu, a w miesiąc później w podobnych okolicznościach do Szanghaju. Li wraz z rządem republikańskim przeniósł się do Kantonu.
Po upadku Kantonu w listopadzie 1949 Czang sformował nowy rząd w Chongqingu, natomiast wciąż formalnie będący prezydentem Li udał się Stanów Zjednoczonych, oficjalnie na leczenie. Podczas pobytu w USA Li prowadził kampanię przeciwko Czangowi, w czym miał zapewnione poparcie CIA i sekretarza stanu Marshalla. Ostatecznie rząd amerykański nie udzielił reżimowi Kuomintangu żadnej pomocy. W międzyczasie w grudniu 1949 roku Czang wraz z ostatnimi siłami nacjonalistycznymi wycofał się na Tajwan.
Po przybyciu na Tajwan Li został decyzją parlamentu złożony 1 marca 1950 z urzędu pod zarzutem dezercji, a funkcję prezydenta ponownie objął Czang Kaj-szek[6]. W 1954 roku Li został pozbawiony także funkcji wiceprezydenta.
20 lipca 1965 w porozumieniu z premierem ChRL Zhou Enlaiem Li powrócił na kontynent, co w Chinach kontynentalnych uznano za przejaw patriotyzmu, zaś na Tajwanie za zdradę[1]. Li zmarł w szpitalu w Pekinie 30 stycznia 1969, prawdopodobnie otruty z rozkazu Kang Shenga[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Li Zongren - Prominent Warlord and Military Commander during the Republic of China. history.cultural-china. [dostęp 2010-06-08]. (ang.).
- ↑ a b Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, s. 401. ISBN 83-88542-68-0.
- ↑ Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, s. 160. ISBN 83-88542-68-0.
- ↑ Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, s. 183. ISBN 83-88542-68-0.
- ↑ Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, s. 185. ISBN 83-88542-68-0.
- ↑ Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, s. 238. ISBN 83-88542-68-0.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Encyklopedia historyczna świata. Tom X. Kraków: Wydawnictwo Opres, 2002. ISBN 83-85909-72-9.
| Tymczasowi Prezydenci Republiki Chińskiej |
|
|---|---|
| Prezydenci Republiki Chińskiej |
|
| Przewodniczący Rządu Narodowego Republiki Chińskiej |
|
| Prezydenci Republiki Chińskiej |
|
