Zhang Zuolin

Zhang Zuolin
Nazwisko chińskie
Pismo uproszczone	张作霖
Pismo tradycyjne	張作霖
Hanyu pinyin	Zhāng Zuòlín
Wade-Giles	Chang Tso-lin
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zhang Zuolin
	; Zhang Zuolin (1920)
Data urodzenia	19 marca 1875
Data śmierci	4 czerwca 1928
	Prezydent Republiki Chińskiej
Okres	od 18 czerwca 1927; do 4 czerwca 1928
Poprzednik	Wellington Koo
Następca	Tan Yankai
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zhang Zuolin (ur. 19 marca 1875, zm. 4 czerwca 1928) – chiński militarysta, współpracownik japońskich służb specjalnych, w latach 1927–1928 przewodniczący rządu w Pekinie.

W czasie wojny rosyjsko-japońskiej (1904-1905) dowodził oddziałem walczącym po stronie Japonii. Po zakończeniu wojny dzięki japońskiej protekcji jego oddział został w 1906 r. włączony w skład armii cesarskiej, zaś Zhang otrzymał stopień oficerski.

W 1916 został mianowany przez nowy rząd republikański gubernatorem w prowincji Fengtian, a dwa lata później generalnym inspektorem cywilnym i wojskowym trzech prowincji mandżurskich, zyskując w tym regionie faktyczną władzę.

W latach 20. XX wieku brał udział w wojnie domowej, walcząc z innymi militarystami; w składzie jego wojska działała m.in. grupa wojsk rosyjskich. W latach 1924–1925 i 1926-1928 kontrolował Pekin i znajdujący się w nim rząd, a od 18 czerwca 1927 sam stał na jego czele. Z jego rozkazu w 1927 stracono w Pekinie dwudziestu komunistów, m.in. Li Dazhao.

W 1928 roku próbował zerwać kontakty z Japończykami i nawiązać współpracę z rządem Kuomintangu w Nankinie oraz Amerykanami. 4 czerwca 1928 zginął w przygotowanej przez japoński wywiad katastrofie kolejowej.

Jego synem był Zhang Xueliang.

Bibliografia

Edward Kajdański: Chiny. Leksykon. Warszawa: Książka i Wiedza, 2005. ISBN 83-05-13407-5.

[a-1] Wiceprezydent Republiki Chińskiej

[b-2] Głowa państwa jako p.o. Premiera Rady Państwa

[c-3] Tymczasowy Szef Egzekutywy

[d-4] P.o. Tymczasowego Szefa Egzekutywy jako p.o. Premiera Rady Państwa

[e-5] Głowa państwa jako p.o. Premiera Rady Państwa (1926–1927), a następnie Premier (1927)

[f-6] Generalissimus Rządu Wojskowego

[A]

[B]

[C]

[D]

[E]

[F]

Tymczasowi Prezydenci Republiki Chińskiej	Sun Jat-sen (1912) Yuan Shikai (1912–1913)
Prezydenci Republiki Chińskiej	Yuan Shikai (1913–1915, 1916) Li Yuanhong (1916–1917) Feng Guozhang (p.o., 1917–1918)^[A] Xu Shichang (1918–1922) Zhou Ziqi (p.o., 1922)^[B] Li Yuanhong (1922–1923) Gao Lingwei (p.o., 1923)^[B] Cao Kun (1923–1924) Huang Fu (p.o., 1924)^[B] Duan Qirui (1924–1926)^[C] Hu Weide (p.o., 1926)^[D] Yan Huiqing (p.o., 1926)^[B] Du Xigui (p.o., 1926)^[B] Wellington Koo (p.o., 1926–1927)^[E] Zhang Zuolin (1927–1928)^[F]
Przewodniczący Rządu Narodowego Republiki Chińskiej	Tan Yankai (1928) Czang Kaj-szek (1928–1931) Lin Sen (p.o., 1931–1932) Lin Sen (1932–1943) Czang Kaj-szek (p.o., 1943) Czang Kaj-szek (1943–1948)
Prezydenci Republiki Chińskiej	Czang Kaj-szek (1948–1949) Li Zongren (p.o., 1949–1950)^[A] Czang Kaj-szek (1950–1975) Yen Chia-kan (1975–1978) Chiang Ching-kuo (1978–1988) Lee Teng-hui (1988–2000) Chen Shui-bian (2000–2008) Ma Ying-jeou (2008–2016) Tsai Ing-wen (2016–2024) Lai Ching‑te (2024–)