Manuela Di Centa
Manuela Di Centa (ur. 31 stycznia 1963 w Paluzzy) – włoska biegaczka narciarska i polityk, siedmiokrotna medalistka olimpijska, siedmiokrotna medalistka mistrzostw świata oraz dwukrotna zdobywczyni Pucharu Świata.
Kariera sportowa
[edytuj | edytuj kod]W Pucharze Świata w biegach narciarskich zadebiutowała w sezonie 1981/1982. Nie stawała na podium, jednak parę razy zdobyła punkty i zakończyła ten sezon na 22. miejscu. W 1984 po igrzyskach olimpijskich w Sarajewie po kłótni z prezesem Włoskiego Związku Narciarskiego opuściła kadrę narodową, do której powróciła dopiero w sezonie 1986/1987. Pierwszy raz stanęła na podium zawodów PŚ w sezonie 1988/1989, zajmując drugie miejsce w biegu na 10 km stylem klasycznym, rozgrywanym 13 stycznia 1989 w niemieckim Klingenthal. Pierwsze zwycięstwo odniosła prawie rok później, 18 lutego 1990 w szwajcarskiej miejscowości Pontresina, gdzie triumfowała w biegu na 15 km techniką dowolną. Łącznie 35 razy stawała na podium zawodów Pucharu Świata, w tym 15 razy zwyciężała. Najlepsze wyniki osiągała w sezonach 1993/1994 i 1995/1996, kiedy to wygrała w klasyfikacji generalnej.
Igrzyska olimpijskie w Sarajewie w 1984 były jej olimpijskim debiutem. W swoim najlepszym indywidualnym starcie zajęła tam 24. miejsce w biegu na 5 km techniką klasyczną. Cztery lata później, na igrzyskach w Calgary, zajęła m.in. 6. miejsce w biegu na 20 km techniką dowolną. Swój pierwszy medal olimpijski zdobyła podczas igrzysk w Albertville w 1992, zajmując wraz z Bice Vanzettą, Gabriellą Paruzzi i Stefanią Belmondo trzecie miejsce w sztafecie 4 × 5 km. Największe sukcesy odniosła jednak na igrzyskach olimpijskich w Lillehammer, gdzie zdobywała medale w każdej z konkurencji biegowych. Złote medale wywalczyła w biegach na 15 km techniką dowolną oraz 30 km techniką klasyczną. Srebrne medale uzyskała w biegu na 5 km techniką klasyczną oraz w biegu pościgowym, w obu przypadkach lepsza okazała się jedynie Rosjanka Lubow Jegorowa. Ponadto Włoszki w tym samym składzie powtórzyły wynik z Albertville i wywalczyły brązowy medal w sztafecie. Manuela Di Centa startowała także na igrzyskach olimpijskich w Nagano. Indywidualnie zajmowała miejsca w trzeciej dziesiątce, jednak w sztafecie Włoszki w składzie Karin Moroder, Gabriella Paruzzi, Manuela Di Centa i Stefania Belmondo ponownie wywalczyły brązowy medal. Dla Manueli Di Centy był to trzeci brązowy medal olimpijski w sztafecie z rzędu, a także siódmy i ostatni w karierze.
W 1982 zadebiutowała na mistrzostwach świata, biorąc udział w mistrzostwach w Oslo. Jej najlepszym wynikiem indywidualnym było tam 8. miejsce w biegu na 5 km technika dowolną. Jej następną imprezą tego cyklu były dopiero mistrzostwa świata w Lahti rozgrywane w 1989. W swoim najlepszym starcie na tych mistrzostwach, w biegu na 30 km techniką dowolną, zajęła 5. miejsce. Na mistrzostwach świata w Val di Fiemme Manuela Di Centa przed rodzimą publicznością zdobyła jeden srebrny i dwa brązowe medale. Trzecie miejsca zajmowała kolejno w biegu na 5 km stylem klasycznym oraz na dystansie 30 km techniką dowolną. Srebrny zdobyła w sztafecie 4 × 5 km. Kolejne dwa srebrne medale wywalczyła podczas mistrzostw świata w Falun. Pierwszy z nich zdobyła w sztafecie razem z Bice Vanzettą, Gabriellą Paruzzi i Stefanią Belmondo, a drugi w biegu na 30 km techniką dowolną, gdzie szybsza była jedynie jej koleżanka ze sztafety – Stefania Belmondo. Dwa lata później, podczas mistrzostw świata w Thunder Bay, wywalczyła srebrny medal na dystansie 30 km stylem dowolnym, ulegając jedynie Rosjance Jelenie Välbe. Na tych samych mistrzostwach zdobyła także brązowy medal w biegu na 5 km techniką dowolną, w którym lepsze okazały się Rosjanki: zwyciężczyni Larisa Łazutina oraz druga na mecie Nina Gawriluk. Mistrzostwa świata w Trondheim były ostatnimi w jej karierze. Nie zdobyła na nich żadnego medalu, w swoim najlepszym starcie, na 15 km techniką dowolną zajęła 12. miejsce.
Zdobyła także brązowy medal na mistrzostwach świata juniorów w biegu na 5 km w 1982.
W klasyfikacji ISK na najlepsze sportsmenki świata roku 1994 zajęła 3. miejsce. W 1996 została nagrodzona medalem Holmenkollen jako pierwszy włoski sportowiec. W 1998 zakończyła karierę sportową.
Działalność zawodowa i polityczna
[edytuj | edytuj kod]Po zakończeniu sportowej kariery Manuela Di Centa komentowała biegi narciarskie dla stacji RAI. Została także członkinią Włoskiego Komitetu Olimpijskiego, a w 2006 jego wiceprezydentem. Uzyskała reelekcję na kadencję 2009–2012. W 1999 została członkinią Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego. Funkcję tę sprawowała do 2010. Jako członkini MKOl-u oraz Włoskiego Komitetu Olimpijskiego, a zarazem jako jedna z najbardziej utytułowanych włoskich sportowców, Manuela Di Centa wystąpiła na igrzyskach olimpijskich w Turynie jako jeden z ośmiu chorążych podczas ceremonii otwarcia oraz zamknięcia tych igrzysk. Wręczała także medale najlepszym zawodnikom biegu na 50 km techniką dowolną, w którym złoty medal wywalczył jej młodszy brat, Giorgio Di Centa.
W wyborach w 2006 uzyskała mandat do Izby Deputowanych XV kadencji z listy Forza Italia. W 2008 skutecznie ubiegała się o reelekcję z ramienia Ludu Wolności, zostając posłanką XVI kadencji[1]. Mandat sprawowała do 2013.
Życie prywatne
[edytuj | edytuj kod]Urodziła się w miejscowości Paluzza w domu swoich rodziców: Marii Luisy (z domu Unfer) i Gaetano Di Centy. Ma dwóch braci: starszego Andreę i młodszego Giorgio, który także jest biegaczem narciarskim[2].
Jest pierwszą Włoszką, która brała udział aż w pięciu igrzyskach olimpijskich (w latach 1984–1998). Została także pierwszą Włoszką w historii, która zdobyła najwyższy szczyt świata – Mount Everest (8850 m n.p.m.). Dokonała tego w maju 2003, korzystając z dodatkowego tlenu[3].
Osiągnięcia sportowe
[edytuj | edytuj kod]Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Konkurencja | Czas biegu | Strata | Zwyciężczyni |
---|---|---|---|---|---|---|---|
28. | 9 lutego | 1984 | Sarajewo | 10 km stylem klasycznym | 31:44,2 | +2:57,4 | Marja-Liisa Hämäläinen |
24. | 12 lutego | 1984 | Sarajewo | 5 km stylem klasycznym | 17:04,0 | +1:20,9 | Marja-Liisa Hämäläinen |
9. | 15 lutego | 1984 | Sarajewo | Sztafeta 4 × 5 km[4] | 1:06:49,7 | +4:22,6 | Norwegia |
26. | 18 lutego | 1984 | Sarajewo | 20 km stylem klasycznym | 1:01:45,0 | +5:25,5 | Marja-Liisa Hämäläinen |
20. | 14 lutego | 1988 | Calgary | 10 km stylem klasycznym | 30:08,3 | +1:41,9 | Vida Vencienė |
18. | 17 lutego | 1988 | Calgary | 5 km stylem klasycznym | 15:04,0 | +53,2 | Marjo Matikainen |
6. | 25 lutego | 1988 | Calgary | 20 km stylem dowolnym | 55:33,6 | +2:01,6 | Tamara Tichonowa |
12. | 13 lutego | 1992 | Albertville | 5 km stylem klasycznym | 14:13,8 | +41,6 | Marjut Lukkarinen |
10. | 15 lutego | 1992 | Albertville | 5+10 km pościgowy | 40:07,7 | +2:02,0 | Lubow Jegorowa |
3. | 17 lutego | 1992 | Albertville | Sztafeta 4 × 5 km[5] | 59:34,8 | +51,1 | WNP |
6. | 21 lutego | 1992 | Albertville | 30 km stylem dowolnym | 1:22:30,1 | +3:34,3 | Stefania Belmondo |
1. | 13 lutego | 1994 | Lillehammer | 15 km stylem dowolnym | 39:44,5 | – | – |
2. | 15 lutego | 1994 | Lillehammer | 5 km stylem klasycznym | 14:08,8 | +19,5 | Lubow Jegorowa |
2. | 17 lutego | 1994 | Lillehammer | 5+10 km pościgowy | 41:38,9 | +7,8 | Lubow Jegorowa |
3. | 21 lutego | 1994 | Lillehammer | Sztafeta 4 × 5 km[5] | 57:12,5 | +1:30,1 | Rosja |
1. | 24 lutego | 1994 | Lillehammer | 30 km stylem klasycznym | 1:25:41,6 | – | – |
21. | 10 lutego | 1998 | Nagano | 5 km stylem klasycznym | 17:37,9 | +1:11,0 | Łarisa Łazutina |
23. | 12 lutego | 1998 | Nagano | 5+10 km pościgowy | 46:06,9 | +2:17,2 | Łarisa Łazutina |
3. | 16 lutego | 1998 | Nagano | Sztafeta 4 × 5 km[6] | 55:13,5 | +1:39,8 | Rosja |
Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Konkurencja | Czas biegu | Strata | Zwyciężczyni |
---|---|---|---|---|---|---|---|
17. | 19 lutego | 1982 | Oslo | 10 km stylem dowolnym | 29:25,9 | ? | Berit Aunli |
8. | 21 lutego | 1982 | Oslo | 5 km stylem dowolnym | 14:30,2 | +1:34,7 | Berit Aunli |
8. | 17 lutego | 1989 | Lahti | 10 km stylem klasycznym | 29:19,0 | +1:22,3 | Marja-Liisa Kirvesniemi |
7. | 19 lutego | 1989 | Lahti | 10 km stylem dowolnym | 27:04,5 | +1:24,1 | Jelena Välbe |
6. | 23 lutego | 1989 | Lahti | Sztafeta 4 × 5 km[7] | 54:49,8 | +3:41,8 | Finlandia |
5. | 25 lutego | 1989 | Lahti | 30 km stylem dowolnym | 1:29:59,7 | +46,6 | Jelena Välbe |
4. | 10 lutego | 1991 | Val di Fiemme | 10 km stylem dowolnym | 28:25,9 | +32,3 | Jelena Välbe |
3. | 12 lutego | 1991 | Val di Fiemme | 5 km stylem klasycznym | 14:04,2 | +18,9 | Trude Dybendahl |
2. | 14 lutego | 1991 | Val di Fiemme | Sztafeta 4 × 5 km[5] | 55:36,6 | +45,9 | ZSRR |
3. | 16 lutego | 1991 | Val di Fiemme | 30 km stylem dowolnym | 28:25,9 | +48,5 | Lubow Jegorowa |
5. | 19 lutego | 1993 | Falun | 15 km stylem klasycznym | 44:49,0 | +1:21,4 | Jelena Välbe |
10. | 21 lutego | 1993 | Falun | 5 km stylem klasycznym | 14:07,6 | +23,6 | Łarisa Łazutina |
4. | 23 lutego | 1993 | Falun | 5+10 km pościgowy | 40:19,0 | +1,4 | Stefania Belmondo |
2. | 25 lutego | 1993 | Falun | Sztafeta 4 × 5 km[5] | 54:15,7 | +19,4 | Rosja |
2. | 27 lutego | 1993 | Falun | 30 km stylem dowolnym | 1:22:41,3 | +13,7 | Stefania Belmondo |
3. | 12 marca | 1995 | Thunder Bay | 5 km stylem klasycznym | 15:23,7 | +34,1 | Łarisa Łazutina |
4. | 14 marca | 1995 | Thunder Bay | 5+10 km pościgowy | 43:19,6 | +1:03,9 | Łarisa Łazutina |
4. | 16 marca | 1995 | Thunder Bay | Sztafeta 4 × 5 km[8] | 53:47,6 | +2:25,2 | Rosja |
2. | 18 marca | 1995 | Thunder Bay | 30 km stylem dowolnym | 1:16:27,3 | +13,2 | Jelena Välbe |
12. | 21 lutego | 1997 | Trondheim | 15 km stylem dowolnym | 36:28,2 | +1:54,8 | Jelena Välbe |
34. | 23 lutego | 1997 | Trondheim | 5 km stylem klasycznym | 13:32,7 | +54,1 | Jelena Välbe |
4. | 27 lutego | 1997 | Trondheim | Sztafeta 4 × 5 km[9] | 56:40,2 | +1:01,2 | Rosja |
Miejsce | Dzień | Rok | Miejscowość | Konkurencja | Wynik | Strata | Zwyciężczyni |
---|---|---|---|---|---|---|---|
11. | luty | 1981 | Schonach | 5 km stylem klasycznym | 17:27,88 | +33,74 | Anne Jahren |
6. | luty | 1981 | Schonach | Sztafeta 3 × 5 km[10] | 52:12,54 | +3:31,03 | Norwegia |
2. | ? marca | 1982 | Murau | 5 km stylem klasycznym | 14:07,4 | +12,1 | Hanne Krogstad |
6. | ? marca | 1982 | Murau | Sztafeta 3 × 5 km | 46:25,3 | +1:00,5 | Norwegia |
Puchar Świata
[edytuj | edytuj kod]Miejsca w klasyfikacji generalnej
[edytuj | edytuj kod]- sezon 1981/1982: 22.
- sezon 1983/1984: 49.
- sezon 1986/1987: 49.
- sezon 1987/1988: 27.
- sezon 1988/1989: 4.
- sezon 1989/1990: 5.
- sezon 1990/1991: 5.
- sezon 1991/1992: 9.
- sezon 1992/1993: 5.
- sezon 1993/1994: 1.
- sezon 1994/1995: 20.
- sezon 1995/1996: 1.
- sezon 1996/1997: 41.
- sezon 1997/1998: 20.
Zwycięstwa w zawodach
[edytuj | edytuj kod]Nr | Dzień | Rok | Miejscowość | Konkurencja | Czas biegu |
---|---|---|---|---|---|
1. | 18 lutego | 1990 | Pontresina | 15 km stylem dowolnym | ? |
2. | 7 marca | 1990 | Sollefteå | 30 km stylem dowolnym | ? |
3. | 21 grudnia | 1993 | Dobbiaco | 15 km stylem klasycznym | 44:18,6 |
4. | 13 lutego | 1994 | Lillehammer | 15 km stylem dowolnym | 39:44,5 |
5. | 24 lutego | 1994 | Lillehammer | 30 km stylem klasycznym | 1:25:41,6 |
6. | 6 marca | 1994 | Lahti | 30 km stylem dowolnym | 1:22:50,6 |
7. | 12 marca | 1994 | Falun | 10 km stylem dowolnym | 28:31,6 |
8. | 20 marca | 1994 | Thunder Bay | 10 km stylem dowolnym | 38:18,3 |
9. | 9 stycznia | 1996 | Štrbské Pleso | 30 km stylem dowolnym | 1:15:01,4 |
10. | 2 lutego | 1996 | Seefeld | 10 km stylem dowolnym | 1:25:29,0 |
11. | 11 lutego | 1996 | Kawgołowo | 10 km stylem klasycznym | 29:02,1 |
12. | 24 lutego | 1996 | Trondheim | 5 km stylem klasycznym | 13:28,1 |
13. | 25 lutego | 1996 | Trondheim | 10 km stylem dowolnym | 41:19,6 |
14. | 2 marca | 1996 | Lahti | 10 km stylem dowolnym | 27:38,1 |
15. | 9 marca | 1996 | Falun | 15 km stylem dowolnym | 38:17,7 |
Miejsca na podium
[edytuj | edytuj kod]Nr | Dzień | Rok | Miejscowość | Konkurencja | Czas biegu | Strata | Miejsce | Zwycięzca |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1. | 13 stycznia | 1989 | Klingenthal | 10 km stylem klasycznym | ? | ? | 2 | Marianne Dahlmo |
2. | 11 marca | 1989 | Falun | 15 km stylem dowolnym | ? | ? | 3 | Jelena Välbe |
3. | 18 lutego | 1990 | Pontresina | 15 km stylem dowolnym | ? | – | 1 | – |
4. | 7 marca | 1990 | Sollefteå | 30 km stylem dowolnym | ? | – | 1 | – |
5. | 10 marca | 1990 | Örnsköldsvik | 10 km stylem klasycznym | ? | ? | 2 | Trude Dybendahl |
6. | 12 lutego | 1991 | Val di Fiemme | 5 km stylem klasycznym | 14:04,2 | +19,9 | 3 | Trude Dybendahl |
7. | 16 lutego | 1991 | Val di Fiemme | 30 km stylem dowolnym | 1:20:26,8 | +48,5 | 3 | Lubow Jegorowa |
8. | 2 marca | 1991 | Lahti | 15 km stylem dowolnym | ? | ? | 2 | Jelena Välbe |
9. | 16 marca | 1991 | Oslo | 5 km stylem dowolnym | ? | ? | 2 | Jelena Välbe |
10. | 27 lutego | 1993 | Falun | 30 km stylem dowolnym | 1:22:41,3 | +13,7 | 2 | Stefania Belmondo |
11. | 6 marca | 1993 | Lahti | 5 km stylem dowolnym | 14:42,4 | +11,9 | 2 | Lubow Jegorowa |
12. | 9 marca | 1993 | Lillehammer | 5 km stylem klasycznym | 15:14,8 | +18,3 | 3 | Trude Dybendahl |
13. | 9 marca | 1993 | Lillehammer | 5 km stylem klasycznym | 42:06,1 | +0,7 | 2 | Lubow Jegorowa |
14. | 19 marca | 1993 | Štrbské Pleso | 10 km stylem klasycznym | 29:21,7 | +39,0 | 3 | Jelena Välbe |
15. | 18 grudnia | 1993 | Davos | 10 km stylem dowolnym | 26:11,5 | +46,1 | 3 | Jelena Välbe |
16. | 21 grudnia | 1993 | Dobbiaco | 15 km stylem klasycznym | 44:18,6 | – | 1 | – |
17. | 15 stycznia | 1994 | Oslo | 15 km stylem dowolnym | 41:16,2 | +39,8 | 2 | Lubow Jegorowa |
18. | 13 lutego | 1994 | Lillehammer | 15 km stylem dowolnym | 39:44,5 | – | 1 | – |
19. | 15 lutego | 1994 | Lillehammer | 5 km stylem klasycznym | 14:08,8 | +19,5 | 2 | Lubow Jegorowa |
20. | 17 lutego | 1994 | Lillehammer | 5+10 km pościgowy | 41:38,9 | +8,3 | 2 | Lubow Jegorowa |
21. | 24 lutego | 1994 | Lillehammer | 30 km stylem klasycznym | 1:25:41,6 | – | 1 | – |
22. | 6 marca | 1994 | Lahti | 30 km stylem dowolnym | 1:22:50,6 | – | 1 | – |
23. | 12 marca | 1994 | Falun | 10 km stylem dowolnym | 28:31,6 | – | 1 | – |
24. | 20 marca | 1994 | Thunder Bay | 10 km stylem dowolnym | 38:18,3 | – | 1 | – |
25. | 12 marca | 1995 | Thunder Bay | 5 km stylem klasycznym | 15:23,7 | +34,1 | 3 | Larisa Łazutina |
26. | 18 marca | 1995 | Thunder Bay | 30 km stylem dowolnym | 1:16:27,3 | +13,2 | 2 | Jelena Välbe |
27. | 9 grudnia | 1995 | Davos | 5 km stylem dowolnym | 12:32,7 | +16,6 | 3 | Jelena Välbe |
28. | 9 stycznia | 1996 | Štrbské Pleso | 30 km stylem dowolnym | 1:15:01,4 | – | 1 | – |
29. | 13 stycznia | 1996 | Nové Město | 10 km stylem klasycznym | 32:53,1 | +2,5 | 2 | Jelena Välbe |
30. | 2 lutego | 1996 | Seefeld | 10 km stylem dowolnym | 1:25:29,0 | – | 1 | – |
31. | 11 lutego | 1996 | Kawgołowo | 10 km stylem klasycznym | 29:02,1 | – | 1 | – |
32. | 24 lutego | 1996 | Trondheim | 5 km stylem klasycznym | 13:28,1 | – | 1 | – |
33. | 25 lutego | 1996 | Trondheim | 10 km stylem dowolnym | 41:19,6 | – | 1 | – |
34. | 2 marca | 1996 | Lahti | 10 km stylem dowolnym | 27:38,1 | – | 1 | – |
35. | 9 marca | 1996 | Falun | 15 km stylem dowolnym | 38:17,7 | – | 1 | – |
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Manuela Di Centa na stronie Izby Deputowanych XVI kadencji. [dostęp 2011-03-03]. (wł.).
- ↑ Nota biograficzna na stronie prywatnej. [dostęp 2011-03-03]. (wł.).
- ↑ Mistrzyni na Evereście. wp.pl, 23 maja 2003. [dostęp 2011-03-03].
- ↑ Skład drużyny: Klara Angerer, Paola Pozzoni, Manuela Di Centa, Guidina Dal Sasso
- ↑ a b c d Skład drużyny: Bice Vanzetta, Manuela Di Centa, Gabriella Paruzzi, Stefania Belmondo
- ↑ Skład drużyny: Karin Moroder, Gabriella Paruzzi, Manuela Di Centa, Stefania Belmondo
- ↑ Skład drużyny: Gabriella Carrel, Stefania Belmondo, Elena Desideri, Manuela Di Centa
- ↑ Skład drużyny: Guidina Dal Sasso, Manuela Di Centa, Gabriella Paruzzi, Stefania Belmondo
- ↑ Skład drużyny: Gabriella Paruzzi, Stefania Belmondo, Sabina Valbusa, Manuela Di Centa
- ↑ Skład drużyny: Manuela Di Centa, Antonella Bidinot, Marisa Mase
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Profil na stronie FIS. [dostęp 2011-03-03]. (ang.).
- Profil na stronie sports-reference.com. [dostęp 2011-03-03]. (ang.).
- Biegacze narciarscy na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1984
- Biegacze narciarscy na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1988
- Biegacze narciarscy na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1992
- Biegacze narciarscy na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1994
- Biegacze narciarscy na Zimowych Igrzyskach Olimpijskich 1998
- Członkowie Międzynarodowego Komitetu Olimpijskiego
- Medaliści Mistrzostw Świata w Narciarstwie Klasycznym 1991
- Medaliści Mistrzostw Świata w Narciarstwie Klasycznym 1993
- Medaliści Mistrzostw Świata w Narciarstwie Klasycznym 1995
- Medaliści Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1992
- Medaliści Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1994
- Medaliści Zimowych Igrzysk Olimpijskich 1998
- Politycy Ludu Wolności
- Politycy Forza Italia
- Urodzeni w 1963
- Włoscy biegacze narciarscy
- Włoscy medaliści olimpijscy
- Włoscy parlamentarzyści (od 1946)
- Zdobywcy medalu Holmenkollen