Powiat prużański

Powiat prużański
	powiat
	; Pałac w Prużanie, budynek starostwa w latach 1921-1939
Państwo	Polska
Województwo	poleskie
Siedziba	Prużana
Powierzchnia	2644 km²
Populacja (1931); • liczba ludności	; 108.600
• gęstość	41 os./km²
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba gmin wiejskich	17
	Położenie na mapie województwa;

Powiat prużański – jednostka administracyjna z centrum w Prużanie, istniejąca w XIX i 1. połowie XX wieku, wchodząca w skład szeregu organizmów państwowych. Do I wojny światowej w guberni grodzieńskiej Imperium Rosyjskiego (zob. powiat prużański (1795-1915)). W latach 1919–1920 pod polską administracją, w okręgu brzeskim Zarządu Cywilnego Ziem Wschodnich. W latach 1921–1939 (1945) w województwie poleskim II Rzeczypospolitej. W skład powiatu wchodziło 17 gmin wiejskich i 3 miasteczka. W dużym stopniu odpowiada mu terytorialnie dzisiejszy rejon prużański na Białorusi.

12 grudnia 1920 r. pod Zarządem Terenów Przyfrontowych i Etapowych z powiatu wyłączono gminy: Białowieża, Masiewo i Suchopol do nowo utworzonego powiatu białowieskiego^[1].

Demografia

Według spisu ludności w grudniu 1919 roku powiat prużański okręgu brzeskiego ZCZW zamieszkiwały 67 343 osoby. Na jego terytorium znajdowały się 522 miejscowości, z których 3 miały 1–5 tys. mieszkańców i 1 miała powyżej 5 tys. mieszkańców. Była nią Prużana z 6173 mieszkańcami^[2].

Według drugiego powszechnego spisu ludności z 1931 roku powiat liczył 108 583 mieszkańców, 16 311 było rzymskokatolickiego wyznania, 81 975 – prawosławnego wyznania, 17 – augsburskiego, 13 – reformowanego, 60 osób podało wyznanie ewangelickie bez bliższego określenia, 660 – inne chrześcijańskie, 9 463 – mojżeszowe, 16 – inne niechrześcijańskie, 15 osób nie podało przynależności konfesyjnej^[3].

Oświata

W powiecie prużańskim okręgu brzeskiego ZCZW w roku szkolnym 1919/1920 działało 37 szkół powszechnych. Ogółem uczyło się w nich 2509 dzieci i pracowało 63 nauczycieli^[4].

Gminy

gmina Bajki (do 1926)^[5]
gmina Bereza Kartuzka (lub gmina Bereza Kartuzka) (do 1932)^[6]
gmina Czerniaków (do 1926)^[5]
gmina Dobuczyn (do 1926)^[5]
gmina Horodeczno (lub gmina Horodeczna)^[7]
gmina Kotra (do 1932)^[8]
gmina Linowo (do 1932)^[9]
gmina Maciejewicze (do 1926)^[10]
gmina Malecz
gmina Matiasy (lub gmina Matjasy) (do 1925)^[11]
gmina Międzylesie (1926-32)^[12]
gmina Mikitycze (do 1926)^[5]
gmina Noski (do 1926)^[5]
gmina Prużana (od 1926)^[13]
gmina Rewiatycze (do 1932)^[14]
gmina Rudniki (siedziba: Chorewo, Rudniki)
gmina Siechniewicze^[15]
gmina Sielec
gmina Suchopol (od 1926)^[16]
gmina Szenie (do 1926)^[5]
gmina Szereszów^[7]

Miasta

Prużana
Bereza Kartuska (lub Bereza Kartuzka)
Szereszów (do 1934)^[17]

Starostowie

Zobacz też

Przypisy

↑ Dz. Urz. ZTPiE z 1920 r. Nr 5, poz. 43
↑ I. Tablice ogólne. W: Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). s. 25.
↑ Drugi Powszechny Spis Ludności z Dn. 9.XII 1931 r. Mieszkania i Gospodarstwa Domowe. Ludność. Stosunki /Zawodowe. Województwo Poleskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1931, s. 25.
↑ Joanna Gierowska-Kałłaur: Rozdział VII. Szkolnictwo na ziemiach podległych Zarządowi Cywilnemu Ziem Wschodnich. W: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). s. 243.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zniesiona 22 stycznia 1926 r. (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 46)
↑ 1 kwietnia 1932 r. została zniesiona, a jej terytorium przyłączone do gmin: Siechniewicze, Malecz i Sielec (Dz.U. z 1932 r. nr 17, poz. 109)
↑ ^a ^b 12 kwietnia 1928 r. włączono część zniesionej gminy Dworce z powiatu brzeskiego (Dz.U. z 1928 r. nr 45, poz. 427).
↑ 1 kwietnia 1932 r. została zniesiona, a jej terytorium przyłączone do gmin: Rudniki, Suchopol i Szereszów (Dz.U. z 1932 r. nr 17, poz. 109)
↑ 1 kwietnia 1932 r. została zniesiona, a jej terytorium przyłączone do gmin: Malecz, Prużana i Szereszów (Dz.U. z 1932 r. nr 17, poz. 109)
↑ 22 stycznia 1926 r. przemianowana na Międzylesie (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 46)
↑ 1 stycznia 1926 r. wyłączona z powiatu prużańskiego i przyłączona do powiatu kobryńskiego (Dz.U. z 1925 r. nr 90, poz. 635)
↑ 22 stycznia 1926 r. gminę Maciejewicze przemianowano na Międzylesie (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 46); 1 kwietnia 1932 r. została zniesiona, a z jej terytorium utworzono gminę Siechniewicze (Dz.U. z 1932 r. nr 17, poz. 109)
↑ Utworzona 22 stycznia 1926 r. (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 46)
↑ 1 kwietnia 1932 r. została zniesiona, a jej terytorium przyłączone do gmin: Siechniewicze i Malecz (Dz.U. z 1932 r. nr 17, poz. 109)
↑ utworzona 1 kwietnia 1932 r. z obszaru zniesionej gminy Międzylesie (Dz.U. z 1932 r. nr 17, poz. 109)
↑ Przyłączona 26 lipca 1926 r. z powiatu bielskiego województwa białostockiego (Dz.U. z 1926 r. nr 72, poz. 415)
↑ status miasta zniesiony z dniem 1 kwietnia 1934 (Dz.U. z 1934 r. nr 26, poz. 202)
↑ Ruch służbowy. W starostwach. „Dziennik Urzędowy Zarządu Terenów Przyfrontowych i Etapowych”, s. 6, Nr 1 z 20 października 1920.
↑ Ruch służbowy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych od 15 grudnia 1922 do 1 marca 1923 r.. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych”, s. 22, Nr 2 z 31 marca 1923.

Bibliografia

Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). Lwów – Warszawa: Książnica Polska T-wa Naucz. Szkół Wyższych, 1920, s. 50, seria: Prace geograficzne wydawane przez Eugenjusza Romera.
Joanna Gierowska-Kałłaur: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). Wyd. 1. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, 2003, s. 447. ISBN 83-88973-60-6.

[1] Dz. Urz. ZTPiE z 1920 r. Nr 5, poz. 43

[2] I. Tablice ogólne. W: Zeszyt VII. Spis ludności na terenach administrowanych przez Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (grudzień 1919). s. 25.

[3] Drugi Powszechny Spis Ludności z Dn. 9.XII 1931 r. Mieszkania i Gospodarstwa Domowe. Ludność. Stosunki /Zawodowe. Województwo Poleskie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1931, s. 25.

[zczw-4] Joanna Gierowska-Kałłaur: Rozdział VII. Szkolnictwo na ziemiach podległych Zarządowi Cywilnemu Ziem Wschodnich. W: Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919 – 9 września 1920). s. 243.

[autonazwa2-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Zniesiona 22 stycznia 1926 r. (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 46)

[6] 1 kwietnia 1932 r. została zniesiona, a jej terytorium przyłączone do gmin: Siechniewicze, Malecz i Sielec (Dz.U. z 1932 r. nr 17, poz. 109)

[autonazwa1-7] 12 kwietnia 1928 r. włączono część zniesionej gminy Dworce z powiatu brzeskiego (Dz.U. z 1928 r. nr 45, poz. 427).

[8] 1 kwietnia 1932 r. została zniesiona, a jej terytorium przyłączone do gmin: Rudniki, Suchopol i Szereszów (Dz.U. z 1932 r. nr 17, poz. 109)

[9] 1 kwietnia 1932 r. została zniesiona, a jej terytorium przyłączone do gmin: Malecz, Prużana i Szereszów (Dz.U. z 1932 r. nr 17, poz. 109)

[10] 22 stycznia 1926 r. przemianowana na Międzylesie (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 46)

[11] 1 stycznia 1926 r. wyłączona z powiatu prużańskiego i przyłączona do powiatu kobryńskiego (Dz.U. z 1925 r. nr 90, poz. 635)

[12] 22 stycznia 1926 r. gminę Maciejewicze przemianowano na Międzylesie (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 46); 1 kwietnia 1932 r. została zniesiona, a z jej terytorium utworzono gminę Siechniewicze (Dz.U. z 1932 r. nr 17, poz. 109)

[13] Utworzona 22 stycznia 1926 r. (Dz.U. z 1926 r. nr 7, poz. 46)

[14] 1 kwietnia 1932 r. została zniesiona, a jej terytorium przyłączone do gmin: Siechniewicze i Malecz (Dz.U. z 1932 r. nr 17, poz. 109)

[15] utworzona 1 kwietnia 1932 r. z obszaru zniesionej gminy Międzylesie (Dz.U. z 1932 r. nr 17, poz. 109)

[16] Przyłączona 26 lipca 1926 r. z powiatu bielskiego województwa białostockiego (Dz.U. z 1926 r. nr 72, poz. 415)

[17] status miasta zniesiony z dniem 1 kwietnia 1934 (Dz.U. z 1934 r. nr 26, poz. 202)

[18] Ruch służbowy. W starostwach. „Dziennik Urzędowy Zarządu Terenów Przyfrontowych i Etapowych”, s. 6, Nr 1 z 20 października 1920.

[19] Ruch służbowy w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych od 15 grudnia 1922 do 1 marca 1923 r.. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych”, s. 22, Nr 2 z 31 marca 1923.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

Przynależność wojewódzka	gubernia słonimska (1795–96) gubernia litewska (1797–1801) gubernia grodzieńska (1801–1915) okręg brzeski pod ZCZW (1919–20) i TZTPiE (1920) okręg poleski (1920–21) woj. poleskie (1921–39)
Miasta (1919–39)	Bereza Kartuska Prużana Szereszów (do 1934)
Gminy wiejskie (1919–39)	Bajki (do 1926) Bereza Kartuska (do 1932) Białowieża (do 1920 →) Czerniaków (do 1926) Dobuczyn (do 1926) Horodeczno Kotra (do 1932) Linowo (do 1932) Maciejewicze (do 1926) Malecz Masiewo (do 1920 →) Matiasy (do 1925 →) Międzylesie (1926–32) Mikitycze (do 1926) Noski (do 1926) Prużana (od 1926) Rewiatycze (do 1932) Rudniki Siechniewicze (od 1932) Sielec Suchopol (do 1920 → i ← od 1926) Szenie (do 1926) Szereszów