Przejdź do zawartości

Wikipedia Zero

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wideo promocyjne Fundacji Wikimedia z narracją Jimmy'ego Walesa
Kraje, w których działała Wikipedia Zero w maju 2016 roku

Wikipedia Zero – były[1][2] projekt Wikimedia Foundation mający na celu udostępnienie w krajach rozwijających się Wikipedii poprzez telefony komórkowe bez pobierania opłat za przesył danych (tzw. zero-rating). Celem programu było zwiększenie dostępu do darmowej wiedzy[3]. Program rozpoczął się w 2012 roku[4], a już rok później otrzymał nagrodę SXSW Interactive za aktywizm[5]. Pierwszymi krajami, w których można było czytać za darmo Wikipedię za pomocą sieci komórkowej, były Tunezja, Uganda i Malezja[6]. Aktualizowana lista operatorów komórkowych biorących udział w projekcie podawana była na stronach fundacji Wikimedia[7]. Inspiracją dla Wikipedii Zero był analogiczny program Facebook Zero[8].

Krytyka

[edytuj | edytuj kod]

Subsecretaría de Telecomunicaciones, będące w strukturach Ministerstwa Transportu i Telekomunikacji Chile, oceniło, że darmowe serwisy internetowe dotujące przesył danych w sieciach komórkowych, takie jak Wikipedia Zero, Facebook Zero i Google Free Zone, naruszają neutralność sieci i od 1 czerwca 2014 roku w Chile nie mogą dalej być aktywne[9][10]. Electronic Frontier Foundation stwierdziła, że choć docenia intencje stojące za takimi projektami jak Wikipedia Zero, to jednak darmowe usługi uważa za niebezpieczny kompromis[11]. AccessNow.org zwróciło uwagę, że choć Wikimedia od zawsze była czempionem w otwartym dostępie do informacji, to programy darmowego dostępu do określonych stron są krótkowzroczne i czynią szkodę idei otwartego dostępu do internetu[12]. Gayle Karen Young z Wikimedia Foundation broniła Wikipedia Zero na łamach Washington Post, tłumacząc, że relacja pomiędzy projektem a neutralnością internetu jest skomplikowana. Choć w Ameryce nie ma problemu z zasadą neutralności sieci, to w innych krajach wymaga to spojrzenia z innej perspektywy, a współpraca z lokalnymi operatorami wymusza, w niektórych wypadkach, jej naginanie. Czyni się to jednak w imię ogólnej misji, jaką jest zapewnienie swobodnego dostępu do wiedzy[13].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Fundacja Wikimedia ogłasza koniec programu Wikipedia Zero, telepolis.pl, 19 lutego 2018 [dostęp 2018-02-28].
  2. Matylda Grodecka, Kontrowersyjna Wikipedia Zero zostaje zamknięta. To koniec encyklopedii dostępnej dla każdego, Spider's Web, 19 lutego 2018 [dostęp 2018-02-22].
  3. Kul Takanao Wadhwa: Getting Wikipedia to the people who need it most. Knight Foundation, 22 lutego 2013. [dostęp 2017-01-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-04)]. (ang.).
  4. Erik Sofge: SXSW: Wikipedia for Non-Smartphones Is Brilliant. Here's Why. popularmechanics.com, 8 marca 2013. [dostęp 2017-01-27]. (ang.).
  5. Monica Riese. SXSW Interactive Awards Announced. „The Austin Chronicle”, 12 marca 2013. Austin, Texas: Austin Chronicle Corp.. ISSN 1074-0740. [dostęp 2017-01-21]. (ang.). 
  6. Amit Kapoor: Wikipedia Zero launches in Malaysia with Digi. [w:] blog.wikimedia.org [on-line]. 26 maja 2012. [dostęp 2017-01-27]. (ang.).
  7. Mobile partnerships. Wikimedia Foundation. [dostęp 2017-01-30].
  8. Dillon Conor: Wikipedia Zero: free data if you can afford it. [w:] www.dw.com [on-line]. 18.12.2013. [dostęp 2017-01-27]. (ang.).
  9. Leo Mirani: LESS THAN ZERO When net neutrality backfires: Chile just killed free access to Wikipedia and Facebook. Quartz, 30 maja 2014. [dostęp 2017-01-27]. (ang.).
  10. Jessica McKenzie: Face Off in Chile: Net Neutrality v. Human Right to Facebook & Wikipedia. [w:] techpresident.com [on-line]. 2 czerwca 2016. [dostęp 2017-01-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-05)]. (ang.).
  11. Jeremy Malcolm: Net Neutrality and the Global Digital Divide. Electronic Frontier Foundation, 24.07.2014. [dostęp 2017-01-27]. (ang.).
  12. Raegan MacDonald: Wikipedia Zero and net neutrality: Wikimedia turns its back on the open internet. accessnow.org, 8.8.2014. [dostęp 2017-01-27]. (ang.).
  13. Brian Fung. Wikipedia’s ‘complicated’ relationship with net neutrality. „The Washington Post”, 25.11.2014. ISSN 0190-8286. OCLC 2269358. [dostęp 2017-01-21]. (ang.). 

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]