Przejdź do zawartości

Zaborów (powiat warszawski zachodni)

To jest dobry artykuł
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ten artykuł dotyczy wsi w gminie Leszno. Zobacz też: inne miejscowości o tej nazwie.
Zaborów
wieś
Ilustracja
Centrum Zaborowa, w głębi widoczna szkoła, remiza i nowe rondo
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

warszawski zachodni

Gmina

Leszno

Wysokość

87 m n.p.m.

Liczba ludności (2011)

940[2][3]

Strefa numeracyjna

0 22

Kod pocztowy

05-083[4]

Tablice rejestracyjne

WZ

SIMC

0004676[5]

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Zaborów”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Zaborów”
Położenie na mapie powiatu warszawskiego zachodniego
Mapa konturowa powiatu warszawskiego zachodniego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Zaborów”
Położenie na mapie gminy Leszno
Mapa konturowa gminy Leszno, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Zaborów”
Ziemia52°15′44″N 20°40′38″E/52,262222 20,677222[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Zaborów – wieś sołecka[6] w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie warszawskim zachodnim, w gminie Leszno[5][7]. Leży ok. 30 km na zachód od centrum Warszawy przy południowej granicy i w otulinie Kampinoskiego Parku Narodowego.

Integralne części wsi Zaborów[5][7]
SIMC Nazwa Rodzaj
1058970 Szczawin część wsi

Miejscowość położona jest na dawnym Trakcie Królewskim z Warszawy do Sochaczewa w miejscu, gdzie skarpa wysokiego tarasu rozcięta jest niewielką doliną erozyjną. Do 1954 roku siedziba gminy Zaborów.

Wieś szlachecka Zaborowo położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie błońskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego[8].

Geografia

[edytuj | edytuj kod]

Położenie geograficzne

[edytuj | edytuj kod]

Zaborów położony jest na Nizinie Mazowieckiej na Równininie Łowicko-Błońskiej na Mazowszu, w centralnej Polsce i w zachodniej części województwa mazowieckiego. Oddalony jest o około 15 km od zachodnich granic Warszawy i około 30 km od jej centrum, 5 km od siedziby gminy w Lesznie i 12 km od siedziby powiatu w Ożarowie Mazowieckim, na obrzeżu aglomeracji warszawskiej.

Warunki naturalne

[edytuj | edytuj kod]

Wieś znajduje się na krawędzi wysokiego tarasu rozciętego tu doliną erozyjną, w której znajdują się liczne stawy. Dolina wyżłobiona została przez jeden z dopływów Kanału Zaborowskiego w dorzeczu Wisły. Wieś położona jest na skraju Puszczy Kampinoskiej w otulinie Kampinoskiego Parku Narodowego, na mikroklimat wpływ ma tu obecność dużego kompleksu leśnego na północ od wsi, jak i rozległej równiny pokrytej przez uprawy rolne od południa. Klimat umiarkowany, chłodny.

Najbliższe obszary ochrony ścisłej w obrębie Kampinoskiego Parku Narodowego to Debły, Kalisko i Zaborów Leśny[9].

W parku przypałacowym znajduje się kilka drzew pomnikowych, sam park zajmuje powierzchnię 9,6 ha, w tym 0,77 ha wód[10].

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Początki wsi

[edytuj | edytuj kod]
Zaborów na Topograficznej Karcie Królestwa Polskiego z 1839 roku

Początki osadnictwa w tym rejonie datowane są na I w. p.n.e. – IV w. n.e., z którego to okresu w okolicy znaleziono podczas prac archeologicznych pozostałości dymarek – śladów po wielkim ośrodku hutnictwa z centrum w obecnym Pruszkowie[9]. Ponadto w 1987 roku znaleziono tu szklany pucharek z białego szkła ozdobionego malowanymi, wielobarwnymi przedstawieniami gladiatorów datowany na II w. n.e. W trakcie tych prac znaleziono też fragmenty ceramiki i przepalone kości ludzkie, a zdjęcie lotnicze wykazało istnienie kolistej przestrzeni o średnicy około 60 metrów obwiedzionej pasem ciemnej warstwy szerokości 2 m. Istnieje hipoteza, że są to pozostałości po grobie książęcym[11].

Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z roku 1239 i dotyczą Ścibora z Zaborowa w Ziemi Warszawskiej[9] w Księstwie Mazowieckim. Wieś była gniazdem rodowym Zaborowskich herbu Rogala. Parafia erygowana została tu w XIV lub XV wieku – pierwsze zapiski zaginęły. W 1465 wymieniany jest pleban zaborowski Jan, a w tym samym roku biskup Andrzej Bniński darował parafii dziesięcinę snopową[12]. Po inkorporacji Mazowsza od 1529 do 1795 roku w Ziemi Warszawskiej w województwie mazowieckim. W czasie wizytacji w 1670 biskup Mikołaj Stanisław Święcicki zapisał: de erectionis huius Ecclesiae ex antiquo Nulla notitia. Pierwszy kościół drewniany spłonął w 1700 i w tym samym roku powstał nowy, także drewniany, staraniem ks. Glinki i przetrwał on do 1790 roku[12].

W 1791 roku wzniesiony został nowy kościół murowany nakładem właścicieli Zaborowa Placyda i Karoliny Izbińskich herbu Prawdzic według projektu Hilarego Szpilowskiego[12][9]. Kościół wzniesiony w stylu klasycystycznym we wnętrzach zawiera fragmenty wyposażenia z wcześniejszych kościołów, głównie z XVIII wieku. Kościół został poświęcony przez ks. Onufrego Szembeka archidiakona warszawskiego dnia 22 lutego 1791 roku[12].

Okres zaborów

[edytuj | edytuj kod]
Zaborów na mapie WIG z 1934

Po III rozbiorze Rzeczypospolitej w 1795 Zaborów znalazł się w zaborze pruskim, w latach 1807–1815 w Księstwie Warszawskim, a od 1815 w zależnym od Rosji Królestwie Polskim, w powiecie warszawskim w guberni warszawskiej.

W 1812 roku wymieniana jest po raz pierwszy szkoła parafialna w Zaborowie, w 1850 powstaje szkoła świecka w budynku dawnej kuźni[13]. W 1839 odnowiony i przerobiony został kościół przez Adama Izbińskiego, w 1840 powstaje murowana plebania[12][9]. W 1897 dobra zaborowskie nabywa warszawski bankier Leon Feliks Goldstand[14] i w latach 1901–1903 powstaje pałac w stylu eklektyczno-secesyjnym według projektu arch. Franciszka Lilpopa, otoczony parkiem z 1 poł. XIX wieku, wzniesiony w miejscu wcześniejszego dworu Izbińskich[15]. W 1905 roku ma miejsce kolejna restauracja kościoła nakładem Leona Feliksa Goldstanda, dziedzica dóbr zaborowskich[12]. Do początku XX wieku istniał tu młyn wodny, do którego napędzania służyła woda pochodząca ze spiętrzenia w dolince erozyjnej[9]. Spiętrzona woda ujęta została w szereg stawów istniejących do dzisiaj.

I wojna światowa i okres międzywojenny

[edytuj | edytuj kod]
Kościół pw. św. Anny w Zaborowie

W sierpniu 1914 w czasie I wojny światowej szkoła i jej wyposażenie zdewastowane zostały przez wojsko rosyjskie i otwarta została dopiero w 1915[13]. W 1921 ponownie znalazł się w granicach administracyjnych powiatu warszawskiego, w województwie warszawskim, siedziba Gminy Zaborów. 10 października 1928 roku na posiedzeniu szkolnej Rady Pedagogicznej zapadła decyzja o uczczeniu 10 rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę poprzez ustawienie przed szkołą betonowego obelisku na kopcu z wmurowaną okolicznościową płytą. W 1932 rozpoczęła się budowa nowej szkoły, która w 1938 otrzymała imię Powstańców 1863 roku w związku z istnieniem na terenie ówczesnej Gminy Zaborów mogiły 72 powstańców styczniowych z 1863 r., którą opiekowali się uczniowie[13].

II wojna światowa

[edytuj | edytuj kod]
Tablica fundacyjna na kościele z herbem Prawdzic rodziny Izbińskich

Do 1939 roku mieszkała w Zaborowie córka Goldstanda – Janina Górska wraz z mężem, w chwili wybuchu wojny wyjechała do Anglii[14]. 3 września 1939 budynek szkolny został zajęty przez lotników z 3 dywizjonu Brygady Pościgowej, którzy mieli tu swoje lotnisko polowe[13] (kryptonim "Owies")[16]. Lotnisko było położone w złym miejscu, a samoloty rozmieszczone przy polnej drodze, w sztucznym zagajniku i w stogach siana[17]. W połowie września miejscowość opanowali Niemcy, zajęli pałac[18], a budynek szkoły od 1943 objęła niemiecka żandarmeria, organizując w niej placówkę Schutzpolizei, której zadaniem było terroryzowanie okolicznych mieszkańców[13]. Odbywały się tu krwawe przesłuchania, a więźniowie byli bici i torturowani[9]. W 1945 z terenu szkoły ekshumowano 4 ciała na cmentarz na uroczysku Wiktorów, gdzie spoczęły wśród 82 ofiar egzekucji z 5–7 lipca 1944 roku[19]. Na miejscowym cmentarzu grzebalnym powstała też kwatera żołnierzy polskich poległych w 1939 roku[9].

Okres powojenny

[edytuj | edytuj kod]

Po wojnie w dawnym majątku zaborowskim powstał PGR nastawiony na produkcję mleka i hodowlę bydła[9]. W pałacu urządzono biura PGR a w oranżerii skład nawozów[18]. W 1968 roku pałac został przejęty przez Stowarzyszenie Dziennikarzy Polskich i w 1974 powstał tu dom pracy twórczej Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich[18]. W 1966 rozpoczęto, a w 1971 zakończono pierwszą rozbudowę przedwojennego budynku szkoły. W 1985 na szkolnym skwerze stanął kamień z napisem: "Pamięci naszych bliskich i nieznanych rodaków, którzy w latach 1943-44 cierpieli i umierali katowani przez hitlerowców w tutejszej szkole poświęca miejscowe społeczeństwo. "[13]

W latach 1952–1957 miejscowość należała administracyjnie do województwa warszawskiego do powiatu pruszkowskiego i była siedzibą gminy. W latach 1957–1975 i 1975–1998 miejscowość nadal należała administracyjnie do województwa warszawskiego. Od 1999 w województwie mazowieckim, powiecie warszawskim zachodnim, w gminie Leszno.

3 listopada 1983 roku do Polski przyjechała po raz drugi Matka Teresa z Kalkuty wraz z czterema siostrami (2 Hinduski, Niemka i Angielka), aby otworzyć w Zaborowie dom swojego zgromadzenia. Dom Zgromadzenia Sióstr Misjonarek Miłości mieści się w Feliksowie przy ul. Stołecznej 141 i jest to dom formacyjny, w którym przebywa około 40 misjonarek[20][21].

Po roku 1990 pałac przekazany został przez komisję likwidacyjną dzielącą dawny majątek RSW – dwóm organizacjom: Stowarzyszeniu Dziennikarzy Polskich i Stowarzyszeniu Dziennikarzy Rzeczypospolitej[14]. W 1998 oddano salę gimnastyczną przy szkole kończąc tym samym kolejny etap jej rozbudowy[13].

W 2002 odbyła się renowacja kościoła i plebanii, a po remoncie i modernizacji drogi nr 580 w latach 2005–2007 w Zaborowie powstało rondo. Pałac stał się własnością prywatną i jego zwiedzanie jest utrudnione[22].

22 stycznia 2013 roku w ramach obchodów 150. rocznicy powstania styczniowego szkołę w Zaborowie odwiedził prezydent Bronisław Komorowski dziękując m.in. za podtrzymywanie pamięci o powstaniu styczniowym i opiekę nad grobami powstańców w Zaborowie Leśnym. Po zakończeniu uroczystości prezydent odsłonił tablicę upamiętniającą 150. rocznicę powstania umieszczoną na fasadzie szkoły, a tablicę poświęcił nuncjusz apostolski abp Celestino Migliore[23].

Turystyka

[edytuj | edytuj kod]

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]
Pałac Goldstandów w Zaborowie

Obiekty wpisane do rejestru zabytków nieruchomych na terenie Zaborowa[24]:

  • kościół pw. św. Anny z 1791 roku (nr rej.: 1119/499/62 z 23.03.1962)
  • cmentarz rzymskokatolicki założony ok. 1830 roku o pow. 1,35 ha (nr rej.: 1465 z 20.02.1991)
  • zespół pałacowy Goldstandów z 2. połowy XIX (nr rej.: 1118/500/62 z 23.03.1962: pałac i park)
  • zespół folwarczny z przełomu XIX/XX wieku (nr rej.: 1600-A z 29.11.1995: oficyna, wozownia, spichrz, stodoła, obora, dom mieszkalny)
  • zespół szkolny, (nr rej.: 2-A z 25.10.2000: stara szkoła z 1850, nowa szkoła z 1935, ogród szkolny (teren) i ogrodzenie).

Szlaki turystyczne

[edytuj | edytuj kod]

Kultura i edukacja

[edytuj | edytuj kod]
Zespół Szkół Publicznych i nowe boisko

We wsi znajduje się Zespół Szkół Publicznych, w skład którego wchodzi Szkoła Podstawowa im. Powstańców 1863 r, gimnazjum i oddziały przedszkolne 6-latków[25]. W szkole działa m.in. klub karate. We wsi znajduje się także remiza Ochotniczej Straży Pożarnej[26] oraz filia Biblioteki Publicznej Gminy Leszno przy ul. Stołecznej 182[27]. Działa tu także Klub Sportowy Zaborowianka Zaborów, założony w 1998 roku[28]. We wrześniu 2009 roku nastąpiło otwarcie nowego gminnego przedszkola w Zaborowie na 100 dzieci, którego budowę rozpoczęto w 2008 roku[29].

W 2007 roku na terenie Zespołu Szkół Publicznych powstał też plac zabaw dla dzieci[30] i nowe ogólnodostępne boisko sportowe o sztucznej nawierzchni, którego budowa możliwa była dzięki dotacjom Ministerstwa Sportu i Urzędu Marszałkowskiego[31].

Działa tu także harcerstwo: od 2002 roku 63 Kampinoska Drużyna Harcerzy „Husaria” im. ks. Józefa Stanka SAC[32] i 63 Kampinoska Gromada Zuchowa „Wojowie z Zamczyska”, której zbiórki odbywają się w szkole w Zaborowie[33], zrzeszone w hufcu „Kresy” Związku Harcerstwa Rzeczypospolitej.

Infrastruktura

[edytuj | edytuj kod]

Transport

[edytuj | edytuj kod]
Przystanek linii 719 w Zaborowie

We wsi znajduje się przystanek autobusowy podmiejskiej linii autobusowej MZA nr 719 łączącej Leszno z Warszawą[34]. Połączenie z Warszawą zapewniają także liczne prywatne minibusy i autobusy PKS.

Najbliższa stacja kolejowa znajduje się w Płochocinie – stacja Płochocin Osiedle na linii kolejowej nr 3 Warszawa Zachodnia-Kunowice.

W miejscowości krzyżuje się kilka lokalnych i wojewódzkich dróg:

Infrastruktura techniczna

[edytuj | edytuj kod]

Wieś jest w pełni zelektryfikowana, nadzór nad elektroenergetyczną siecią przesyłową ma Zakład Energetyczny Warszawa-Teren S.A. Wieś posiada wodociąg, który jest podłączony do ujęcia wody w sąsiednim Feliksowie, gdzie woda pobierana jest z wód podziemnych z utworów czwartorzędowych[10]. Na terenie stacji uzdatniania wody znajduje się też najbliższa stacja bazowa telefonii komórkowej, gdzie z wieży korzystają firmy PTK Centertel Sp. z o.o., PTC Sp. z o.o. i Polkomtel S.A.

Zaborów nie ma natomiast podłączenia do sieci gazowniczej i kanalizacji[10]. W 2008 roku odbyło się pierwsze spotkanie mieszkańców w sprawie skanalizowania posesji[35].

Gospodarka

[edytuj | edytuj kod]
Stawy w Zaborowie, w głębi zabudowa folwarczna

Zaborów położony jest w otulinie Kampinoskiego Parku Narodowego, co oznacza, że działalność prowadzona w tej strefie nie może szkodliwie oddziaływać na przyrodę parku narodowego[10]. Dobre gleby występujące w południowej części miejscowości pozwalają na produkcję rolniczą – w gminie Leszno 52% powierzchni gruntów zajmuje produkcja rolna[10]. W północnej części miejscowości poniżej tarasu występują głównie piaski rzeczne tarasu nadzalewowego Wisły[9], stąd grunty te porastają głównie łąki i lasy.

Wśród podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w gminie Leszno przeważają przedsiębiorcy z takich dziedzin jak handel detaliczny i hurtowy, usługi transportowe i przewóz osób, usługi budowlane i pokrewne oraz mechanika pojazdowa[10], ale także istnieją zakłady wyrobów z tworzyw sztucznych (produkcja pianki i folii polietylenowej, produkcja nadkoli samochodowych). Bliskość Warszawy i dogodne z nią połączenie sprawia, że część mieszkańców dojeżdża do pracy do stolicy.

Znajduje się tu remiza straży pożarnej, poczta, kiosk i sklepy[9].

W Feliksowie działa Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Medicor" wraz z apteką, utworzony w 1999 roku[36].

Zaborów w kulturze

[edytuj | edytuj kod]

Pałac w Zaborowie i otaczający go park posłużyły za plenery przy kręceniu takich filmów jak „Lalka” czy „Kariera Nikodema Dyzmy”[22]. W dworze u Izbińskich gościem bywała pisarka Klementyna z Tańskich Hoffmanowa[9]. W Zaborowie konie dla regimentu od pana Trzaskowskiego mieli nabyć bohaterowie powieści Henryka Sienkiewicza Ogniem i mieczem – Wołodyjowski i Zagłoba, lecz po drodze doszło do pojedynku z Bohunem w Lipkowie[37].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 154978
  2. ↑ Wieś Zaborów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-26], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  3. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  4. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1567 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  6. ↑ Rada Gminy Leszno: Statut Samorządu mieszkańców sołectwa Zaborów, Załącznik nr 24 do Uchwały nr VII/32/2007 Rady Gminy Leszno z dnia 22 lutego 2007 r. [dostęp 2008-12-26].
  7. ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  8. ↑ Adolf Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 5: Mazowsze, Warszawa 1895, s. 283, Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku ; Cz.1, Mapa, plany, Warszawa 1973, k. 4.
  9. ↑ a b c d e f g h i j k l Lechosław Herz: Puszcza Kampinoska. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2002. ISBN 83-85557-96-2.
  10. ↑ a b c d e f Program Ochrony Środowiska [online], Powiat Warszawski Zachodni, maj 2004 [dostęp 2008-02-15] [zarchiwizowane z adresu 2008-03-09].
  11. ↑ Teresa Stawiarska: Naczynia szklane okresu rzymskiego z terenu Polski. Warszawa: Instytut Archeologii i Etnologii PAN, 1999, s. 243. ISBN 83-85463-67-4.
  12. ↑ a b c d e f Informacje na tablicy informacyjnej przed wejściem do kościoła pw. św. Anny w Zaborowie.
  13. ↑ a b c d e f g Historia Szkoły [online], Zespół Szkół Publicznych w Zaborowie [dostęp 2008-02-13] [zarchiwizowane z adresu 2013-05-03].
  14. ↑ a b c Zaborów. Zabytki znane i nieznane. [dostęp 2008-02-13].
  15. ↑ Turystyka – zabytki – gmina Leszno [online], Powiat Warszawski Zachodni [dostęp 2008-02-13] [zarchiwizowane z adresu 2008-02-14].
  16. ↑ Dawid Miszkiewicz: Lotnisko w Oborach. Wirtualne Muzeum Konstancina. [dostęp 2016-04-26].
  17. ↑ Medard Krzycki: Sowy nadlecą o świcie. Warszawa: Żółty Tygrys, WMON, 1970/15.
  18. ↑ a b c Włodzimierz Jacek Adamski, Zaborów – pałac eklektyczny [online], rotmanka.com, 12 listopada 2007 [dostęp 2021-01-15].
  19. ↑ Marek Dąbrowski, Roman Kościński, Zbigniew Kozłowski, Zygmunt Malinowski, Wiesław Szczepanek: Trasy kolarskie wokół Warszawy. Warszawa: Zakład Wydawniczo-Propagandowy PTTK, 1981.
  20. ↑ Marian Kałuski: Polacy w Albanii. AzPolonia, 6 listopada 2006. s. 14. [dostęp 2008-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-25)].
  21. ↑ Zakony żeńskie. archidiecezja.warszawa.pl. [dostęp 2008-02-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-22)].
  22. ↑ a b Wokół "zielonych płuc Warszawy" (wersja zarchiwiaowana w Internet Archive. [w:] Turystyczny przewodnik po Mazowszu [on-line]. Mazowiecki Urząd Wojewódzki w Warszawie. [dostęp 2008-02-13].
  23. ↑ Zaborów: Prezydent podziękował za opiekę nad grobami powstańców [online], Dzieje.pl, 22 stycznia 2013 [dostęp 2021-10-12].
  24. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 174–175 [dostęp 2015-10-02].
  25. ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Gminy Leszno. [dostęp 2008-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-11-04)]. (pol.).
  26. ↑ OSP Zaborów [online] [dostęp 2018-01-28].
  27. ↑ Kultura i edukacja. Biblioteki w Gminie Leszno [online], gminaleszno.pl [dostęp 2018-01-28] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-28].
  28. ↑ 90minut.pl. [dostęp 2008-02-27]. (pol.).
  29. ↑ Gminne Przedszkole w Zaborowie. Gmina Leszno, 2009-07-22. [dostęp 2009-08-20].
  30. ↑ Łączymy naukę z zabawą - plac zabaw w Zaborowie. Gmina Leszno. [dostęp 2008-02-15]. (pol.).
  31. ↑ Nowe boisko sportowe w Zaborowie. Strona gminy Leszno. [dostęp 2008-02-15].
  32. ↑ 63 KDHy. [dostęp 2010-04-21].
  33. ↑ 63 KGZ. [dostęp 2010-04-21].
  34. ↑ Rozkład jazdy 719 [online], ZTM Warszawa [dostęp 2011-02-25] [zarchiwizowane z adresu 2011-10-01].
  35. ↑ Urząd Gminy Leszno. [dostęp 2008-02-15]. (pol.).
  36. ↑ NZOZ Medicor Centrum Zdrowia
  37. ↑ Henryk Sienkiewicz: Ogniem i mieczem. T. 2.

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Lechosław Herz: Puszcza Kampinoska. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2002. ISBN 83-85557-96-2.
  • Tadeusz Jaroszewski, Waldemar Baraniewski: Po pałacach i dworach Mazowsza. Przewodnik część 1. Warszawa: WNT, 1999. ISBN 83-204-2425-9.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Gmina Leszno
Wsie
Osady
Osada leśna
Integralne części wsi
  • Biała
  • Białuty
  • Bolesławów
  • Brzezinki
  • Janówek
  • Leszno (osada)
  • Szczawin
  • Wyględy Górne

Herb gminy Leszno

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Zaborów_(powiat_warszawski_zachodni)&oldid=73439142”