Zofia Mrozowska

Zofia Mrozowska

Zofia Mrozowska na okładce czasopisma Film nr 50 z 1948
Data i miejsce urodzenia	24 sierpnia 1922 Warszawa
Data i miejsce śmierci	19 sierpnia 1983 Warszawa
Zawód	aktorka, pedagog
Lata aktywności	1945–1982
Odznaczenia

Zofia Mrozowska jako cyganka w filmie Ostatni etap, 1947

Grób Zofii Mrozowskiej na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie

Zofia Mrozowska (ur. 24 sierpnia 1922 w Warszawie, zm. 19 sierpnia 1983 tamże) – polska aktorka teatralna i filmowa, pedagog, w latach 1969–1971 dziekan Wydziału Aktorskiego PWST w Warszawie.

Życiorys

Urodziła się w rodzinie Leona i Rozalii z domu Borke (1884–1971).

Podczas II wojny światowej, w 1944 ukończyła konspiracyjny Państwowy Instytut Sztuki Teatralnej w Warszawie, a w 1945 zdała aktorski egzamin eksternistyczny.

Na scenie zadebiutowała w 1945 rolą Maryny w Weselu Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze Wojska Polskiego w Łodzi. Związana ze scenami teatrów warszawskich – Współczesnego i Studio. Znaczące role teatralne: tytułowa postać w „Elektrze” Giraudoux (1946), Laura w „Szklanej Menażerii” (1947), Wiola w „Wieczorze Trzech Króli” (1950), Donna Urraca w „Teatrze Klary Gazul” (1955), Emilka w „Naszym Mieście” (1957), Ifigenia w „Ifigenii w Taurydzie” (1961), Masza w „Trzech Siostrach” (1963), Maria w „Marii Stuart” (1969), Mary w „Zmierzchu Długiego Dnia” (1973), Ella w „Janie Gabrielu Borkmanie” (1975) i Marta w „Lecie” Bonda (1982).

Od 1965 była wykładowcą PWST w Warszawie, a w latach 1969–1971 dziekanem Wydziału Aktorskiego tej uczelni. W styczniu 1976 podpisała list protestacyjny do Komisji Nadzwyczajnej Sejmu PRL przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. 23 sierpnia 1980 dołączyła do apelu 64 uczonych, pisarzy i publicystów do władz komunistycznych o podjęcie dialogu ze strajkującymi robotnikami.

Wśród kreacji filmowych i występów w Teatrze Telewizji wyróżniają się niezapomniane role w filmie Zakazane piosenki (1946) oraz w serialach Lalka (1977) Ryszarda Bera i Polskie drogi (1976–1977) Janusza Morgensterna.

Była pierwszą żoną aktora i reżysera Stanisława Bugajskiego. W związku z reżyserem Erwinem Axerem miała syna Andrzeja Axera, socjologa i dyrektora klinicznego w Cascadia Behavioral Health w Portland (Oregon).

Zmarła 19 sierpnia 1983 w Warszawie wskutek guza mózgu, pochowana na cmentarzu ewangelicko-reformowanym przy ulicy Młynarskiej w Warszawie (kwatera 5-3-9a).

Filmografia

• Zakazane piosenki (1946) – żydowska śpiewaczka uliczna
• Ostatni etap (1947) – Cyganka
• Miasto nieujarzmione (1950) – Krystyna
• Uczta Baltazara (1954) – Tomczyńska
• Godziny nadziei (1955) – aktorka z teatru polowego
• Spotkania w mroku (1960) – Rosa Heusler
• Prawo i pięść (1964) – Anna
• Wniebowstąpienie (1969) – matka Sebastiana
• Lokis. Rękopis profesora Wittembacha (1970) – hrabina Szemiotowa, matka hrabiego Michała
• Opis obyczajów (1972) – pani profesor
• Chłopcy (1973) – aktorka Narcyza, żona Kalmity
• Bilans kwartalny (1974) – matka Janka
• Klara i Angelika (1976) – Klara Naimska, aktorka
• Polskie drogi (serial telewizyjny) (1976–1977) – Zofia Niwińska, matka Władka (odc. 2. Obywatele GG, odc. 4. Na tropie, odc. 5. Lekcja geografii, odc. 9. Do broni i odc. 11. W obronie własnej)
• Granica (1977) – hrabina Tczewska
• Lalka (serial telewizyjny) (1977) – hrabina Joanna Karolowa, siostra Łęckiego (odc. 1. Powrót, odc. 2. Pamiętnik starego subiekta, odc. 3. Wielkopańskie zabawy, odc. 4. Pierwsze Ostrzeżenie i odc. 8. Damy i kobiety)
• Pokój z widokiem na morze (1977) – Maria Leszczyńska, żona profesora
• Zaległy urlop (1978) – Maria
• Bajki na dobranoc (1980) – Irena Holasowa, reżyser
• Constans (1980) – matka Witolda
• Głosy (1980) – teściowa Marka
• Kontrakt (1980) – Maria, była żona Adama, matka Piotra
• Fantazja dur-moll (1981) – Waleria Kryszakowa
• Wigilia ’81 (1982) – babcia Paulina

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1977)
• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1970)
• Złoty Krzyż Zasługi (11 lipca 1955)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)
• Odznaka 1000-lecia Państwa Polskiego (1967)
• Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (1975)

Nagrody

• Nagroda Ministra Kultury i Sztuki (1966 i 1975)
• Nagroda Państwowa II stopnia (1954 i 1964)
• Wyróżnienie zespołowe przyznane przez Podkomitet Literatury i Sztuki Nagrody Państwowej za rolę Doni Uracci w sztuce Prospera Mérimée Teatr Klary Gazul w Teatrze Współczesnym w Warszawie (1955)

• Nagroda Przewodniczącego Komitetu do Spraw Radia i Telewizji (1961 i 1967)

Linki zewnętrzne

• Zofia Mrozowska w bazie IMDb (ang.)
• Zofia Mrozowska w bazie Filmweb
• Zofia Mrozowska w bazie filmpolski.pl
• Zofia Mrozowska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
• Zofia Mrozowska na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”