leżeć

leżeć (język polski)

chłopiec leży (1.1)

kangur leży (1.1)

człowiek leży (1.5) w grobie

wymowa:

​, IPA: [ˈlɛʒɛt͡ɕ], AS: [ležeć]

​

znaczenia:

czasownik nieprzechodni

(1.1) zachowywać pozycję poziomą

(1.2) znajdować się

(1.3) o ubraniu dobrze się układać na kimś

(1.4) pot. być w beznadziejnej sytuacji

(1.5) być pochowanym

odmiana:

(1.1-5) koniugacja VIIb

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		leżeć
czas teraźniejszy		leżę	leżysz	leży	leżymy	leżycie	leżą
czas przeszły	m	leżałem	leżałeś	leżał	leżeliśmy	leżeliście	leżeli
	ż	leżałam	leżałaś	leżała	leżałyśmy	leżałyście	leżały
	n	leżałom	leżałoś	leżało
tryb rozkazujący		niech leżę	leż	niech leży	leżmy	leżcie	niech leżą
pozostałe formy czas przyszły m będę leżał, będę leżeć będziesz leżał, będziesz leżeć będzie leżał, będzie leżeć będziemy leżeli, będziemy leżeć będziecie leżeli, będziecie leżeć będą leżeli, będą leżeć ż będę leżała, będę leżeć będziesz leżała, będziesz leżeć będzie leżała, będzie leżeć będziemy leżały, będziemy leżeć będziecie leżały, będziecie leżeć będą leżały, będą leżeć n będę leżało, będę leżeć będziesz leżało, będziesz leżeć będzie leżało, będzie leżeć czas zaprzeszły m leżałem był leżałeś był leżał był leżeliśmy byli leżeliście byli leżeli byli ż leżałam była leżałaś była leżała była leżałyśmy były leżałyście były leżały były n leżałom było leżałoś było leżało było forma bezosobowa czasu przeszłego leżano tryb przypuszczający m leżałbym, byłbym leżał leżałbyś, byłbyś leżał leżałby, byłby leżał leżelibyśmy, bylibyśmy leżeli leżelibyście, bylibyście leżeli leżeliby, byliby leżeli ż leżałabym, byłabym leżała leżałabyś, byłabyś leżała leżałaby, byłaby leżała leżałybyśmy, byłybyśmy leżały leżałybyście, byłybyście leżały leżałyby, byłyby leżały n leżałobym, byłobym leżało leżałobyś, byłobyś leżało leżałoby, byłoby leżało imiesłów przymiotnikowy czynny m leżący, nieleżący ż leżąca, nieleżąca leżące, nieleżące n leżące, nieleżące imiesłów przysłówkowy współczesny leżąc, nie leżąc rzeczownik odczasownikowy leżenie, nieleżenie

przykłady:

(1.1) Kot leży na parapecie.

(1.2) Polska leży w Europie.

(1.3) Ten garnitur bardzo dobrze na panu leży.

składnia:

(1.1) leżeć na +Ms., w +Ms.

kolokacje:

(1.1) leżeć na stole / regale / podłodze / tapczanie… • leżeć w łóżku (rzadziej na łóżku)

synonimy:

(1.1) gw. (Śląsk Cieszyński) lygać

(1.2) znajdować się

(1.3) pasować

antonimy:

(1.1) siedzieć, stać

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. leżenie n, leżak mrz

czas. półleżeć, wyleżeć dk., poleżeć dk., leżakować ndk., zlec dk., zlegnąć dk.

przym. rozległy

związki frazeologiczne:

leżeć do góry brzuchem • leżeć na sercu • leżeć na wątrobie • leżeć odłogiem • miejsce leżące • leżeć jak skóra z diabła

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) lie
• baskijski: (1.1) etzan; (1.2) egon; (1.3) ondo eman
• białoruski: (1.1) ляжаць; (1.2) ляжаць, знаходзіцца, размяшчацца
• chorwacki: (1.1) ležati
• czeski: (1.1) ležet; (1.2) ležet; (1.3) sedět, pasovat
• dolnołużycki: (1.1) lažaś; (1.2) lažaś
• duński: (1.1) ligge; (1.2) ligge; (1.3) sidde
• esperanto: (1.1) kuŝi
• francuski: (1.1) être couché; (1.2) être situé, se trouver; (1.3) aller bien
• gocki: (1.1) 𐌻𐌹𐌲𐌰𐌽; (1.2) 𐌻𐌹𐌲𐌰𐌽
• górnołużycki: (1.1) ležeć
• interlingua: (1.1) cubar
• islandzki: (1.1) liggja; (1.2) liggja
• jaćwieski: (1.1) gułd
• japoński: (1.1) 寝る (ねる, neru)
• kataloński: (1.1) jeure
• łaciński: (1.1) iaceo
• niderlandzki: (1.1) liggen; (1.3) passen
• niemiecki: (1.1) liegen; (1.2) liegen
• norweski (bokmål): (1.1) ligge
• norweski (nynorsk): (1.1) liggje
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.1)
• quenya: (1.1) caita-; (1.2) caita-
• rosyjski: (1.1) лежать; (1.3) сидеть
• szwedzki: (1.1) ligga; (1.2) ligga
• ukraiński: (1.1) лежати; (1.2) лежати; (1.3) сиді́ти

źródła: