Diverzije u Narodnooslobodilačkoj borbi
Diverzije su predstavljale bitan aspekt narodnooslobodilačke borbe u okupiranoj Jugoslaviji 1941-1945.
Diverzijama je sprečavano privredno iskorištavanje zemlje i otežavana pokretljivost fašističkih snaga na okupiranoj teritoriji.
Neke od najpoznatijih partizanskih diverzija su:
- Paljenje stadiona u Zagrebu 1941.
- Diverzija na Glavnoj pošti 1941
- Napad na Gojlo 1942.
- Napad na aerodrom Rajlovac 1943.
- Napadi NOVJ na Štampetov most
- Operacija Ratweek
Na području 2. oklopne armije stanje u pogledu snabdevanja je ozbiljno. [...] Zbog stalnih rušenja pruga ne može se sasvim popuniti kontingent vozova za snabdevanje kojim raspolaže Armija, a koji je ionako mali. Pored toga se dešava da, usled sadašnjeg postupka smenjivanja jedinica, iznenadne hitne potrebe mogu da se pokriju najranije za 3 sedmice.[1]
– Mesečni izveštaj Operativnog odeljenja 2. oklopne armije od 22. septembra 1943. komandantu Jugoistoka
Član britanske vojne misije u Jugoslaviji Basil Davidson ovako ocenjuje značaj partizanskih diverzija:
Do ljeta 1943 uništavanje željezničkih dionica na svim glavnim linijama Jugoslavije zapadno od Beograda je postalo nasilna glavobolja za neprijatelja.[2]
Davidson dalje kaže:
Nakon toga u sremskoj ravnici sam video kako je nemoguće za neprijatelja da zaustavi naše diverzante, trošeći se čuvanjem pruge u razmacima od deset koraka danju i noću. Sedmicama potom vozovi ne bi uopće išli noću, ili bi u zviždućem strahu deset milja na sat sa vagonima šljunka ispred mašine, a danju bi išli s intimnim ubeđenjem u nadolazeću katastrofu prečesto opravdanu događajima.[3]
- ↑ https://www.znaci.org/00001/4_12_3_142.htm
- ↑ Basil Davidson: PARTISAN PICTURE "by the summer of 1943 the destruction of rolling-stock on all the main lines of Jugoslavia west of Belgrade had become a violent headache to the enemy;"
- ↑ Basil Davidson: PARTISAN PICTURE "Afterwards in the plain of Srem I was to see how impossible it was for the enemy to stop our diversanti, short of lining the railway at intervals of ten paces by day and night. For weeks on end the trains would not run at all by night, or else in whistling trepidation at ten miles an hour with gravel wagons ahead of the engine; and by day they would run with an intimate apprehension of impending disaster too often justified by events."
Dr Ljubomir Bošnjak: DIVERZANTSKA DEJSTVA U NARODNOOSLOBODILAČKOM RATU 1941-1945
| Republike i pokrajine |  | |
|---|---|---|
| Regije |
Banat • Banija • Bačka • Bosanska krajina (Kozara) • Gorski kotar • Dalmacija • Istočna Bosna • Istra • Južna Srbija • Kordun (Petrova gora) • Lika • Sandžak • Slavonija • Srem • Hercegovina • Šumadija | |
| Gradovi | ||
| Ostalo |
AVNOJ • Bolnice • Diverzije • Slobodne teritorije • Jevreji • Žene • Omladina • Narodni heroji • Spomenici • Partizanske pesme | |