Podgrađe Petrovaradina

Podgrađe Petrovaradina
	Podgrađe
Grad	Novi Sad
Opština	Petrovaradin
	Podgrađe Petrovaradina Podgrađe Petrovaradina (Novog Sada) ; Koordinate: 45° 15′ 30" SGŠ, 19° 51′ 41" IGD

Za ostale upotrebe, v. Podgrađe.

Podgrađe (lat. Suburbium) poznatiji kao stari deo Petrovaradina, je stari barokni gradić koji se nalazi u donjem delu Petrovaradinske tvrđave. Okružuju ga šančevi koji su nekada bili ispunjeni vodom. Podgrađe se danas nalazi na magistralnom putu koji se proteže od centra Novog Sada preko Varadinskog mosta ka novijem delu Petrovaradina, starim putem ka Inđiji i Beogradu.

U Podgrađu i oko njega, u starim šančevima se danas većinom nalaze objekti vojske Srbije kao i vojna bolnica, ali ima i stanovnika, koji su pretežno Hrvatske nacionalnosti. U jednoj od kuća u Podgrađu je rođen i hrvatski ban Josip Jelačić.

Prva faza nastanka Podgrađa vezuje se za period od 1692. do 1728. godine i njemu pripadaju sakralni objekti. Nekadašnji franjevački samostan ukinut je naredbom prestolonaslednika Josifa II 1772. godine kada je adaptiran u vojnu bolnicu. U prvoj polovini 18. veka nastali su sledeći objekti: Komanda tvrđave, Magistrat, Biskupska rezidencija, Građevinski magacin i Glavni arsenal. Od polovine veka sagrađeni su Glavna maltarnica, zgrada Šajkaškog bataljona, zgrada Dvorskog komornog komesara, Vojna apoteka, kao i niz drugih objekata. Do 1768. godine oblik bastiona oko Podgrađa dobija novi izgled koji je i danas vidljiv.

p r u Gradske četvrti i prigradska naselja Novog Sada
Bački deo grada (južno od kanala DTD)	Avijatičarsko naselje • Adamovićevo naselje • Adice • Almaški kraj • Banatić • Bulevar • Veternička rampa¹ • Grbavica • Depresija • Detelinara • Jugovićevo • Kampus novosadskog univerziteta • Liman • Novo naselje (Bistrica) • Pervazovo naselje • Podbara • Ribarsko ostrvo • Rotkvarija (Žitni trg) • Sajlovo¹ • Sajmište • Salajka (Slavija) • Satelit • Stari Grad (Centar) • Telep
Bački deo grada (severno od kanala DTD)	Veliki rit • Vidovdansko naselje • Gornje livade • Klisa • Mali Beograd • Mišin Salaš • Rimski Šančevi² • Slana bara • Šangaj
Sremski deo grada	Petrovaradin³ (Alibegovac • Bukovački plato • Vezirac • Karagača • Mišeluk • Novi Majur • Petrovaradinska tvrđava • Podgrađe Petrovaradina • Ribnjak • Sadovi • Stari Majur • Tekije • Trandžament • Širine • Široka dolina) • Sremska Kamenica³ (Artinjeva • Bocke • Donja Kamenica • Glavica • Gornja Kamenica • Grigovac • Mala Kamenica • Paragovo • Popovica • Staroiriški put • Tatarsko brdo • Čardak)
Prigradska naselja	Bangladeš • Begeč • Budisava • Bukovac • Veternik • Kamenjar • Kać • Kisač • Kovilj • Ledinci • Lipov Gaj • Nemanovci • Pejićevi salaši • Rumenka • Stari Ledinci • Stepanovićevo • Tankosićevo • Futog • Čenej
Industrijske zone	Industrijske zone u Novom Sadu
Napomene: (1) Veternička rampa i Sajlovo su delom gradska, a delom prigradska naselja. • (2) Rimski Šančevi su delom gradsko, a delom prigradsko naselje. • (3) Petrovaradin i Sremska Kamenica su statistički posebna naselja, ali se smatraju delom užeg gradskog područja Novog Sada.