Vojvodstvo Mantova
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Vojvodstvo Mantova (talijanski: Ducato di Mantova), bila je vazalna zemlja Svetog Rimskog Carstva u Lombardiji (Sjeverna Italija), koja je egzistirala od 1530. do 1708.[1]
Porodica Bonacolsi vladala je Mantovom od 1276. sve do 1328. kad je vlast preuzela porodica Gonzaga,[1] točnije Luigi (Ludovico) Gonzaga koji je u augustu 1328. svrgnuo muža svoje kćeri Rinalda Bonacolsija.[2] Pod Gonzagama je od 14. i naročito u prvoj polovici 15. vijeka započela teritorijalna ekspanzija te dotašnje srednjovjekovne komune, što ratovanjem što kupnjom.[3] Tako su u prvim dekadama 15. vijeka od Verone uzeli Ostigliu i Villimpentu, od Brescie Castiglione delle Stiviere, Solferino, Castel Goffredo, Redondesco i Canneto, a od Cremone Bozzolo, Ostiano, Isole Dovarese, Rivarolo, Viadanu i Sabbionetu. Te novostečene teritorije formirale su takozvanu Novu Mantovu koja se razlikovala od stare kako upravom tako i privilegijama.[3]
Gonzage su istovremeno radili i na transformaciji vlasti od tipične signorije u grofoviju, 1404. donijeli su novi statut koji je proklamirao volju gospodnju kao temelj države. Ta faza dovršena je 1432. kad su Gonzage dobili satatus markiza. Tad je nadležnost dotadašnjih općinskih sudaca prebačena na nove organe koje je formirao markiz, kao što je consilium domini (božji savjet).[3]
Od četrdesetih 16. vijeka, nakon statusnog uspona vladara Mantove od markiza do vojvoda, što se desilo 1530., te proširenja na Montferrat 1536., započela je serija administrativnih i pravosudnih reformi fokusiranih na racionalizaciju vladanja. Istovremeno su transformirani već postojećih organi, kao što je consilium domini (ili dvorska kancelarija), i formirani novi. Sud rota (Običajno pravo) zamijenjen je 1571. Senatom pravde, u koji je uključen i "consilium domini". Magistrat je osnovan 1573., on je zajedno sa senatom, bio jedan od glavnih sudova vojvodstva. Formirani su i savjetodavni organi, između ostalih i državni savjet 1592., kaji je trebao koordinirati aktivnosti povećane administracije.[3]
Ferdinando Carlo, posljednji vladar iz dinastije Gonzaga, morao je zbog optužbi za krivično djelo abdicirati 1707. i napustiti Mantovu. To je napravljeno zbog pritiska Habsburške Monarhije, koja je bila stvarni vladar te vazalne zemlje, istina ne bez osnova, jer su troje posljednjih vojvoda bili nerazumni rasipnici.[2] Finale se desio 1708. kad je Vojvodstvo Mantova i formalno predano Habsburzima, koji su za šefa postavili svoju marionetu grofa Giovan Battistu Castelbarca sa titulom carskog administratora.[3] Na osnovu Plana za građansku i političku upravu austrijske Lombardije, Vojvodstvo Mantova je 1786. ukomponirano u Milansko Vojvodstvo kao jedna od njegovih osam provincija.[3]
- ↑ 1,0 1,1 „Montferrat” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 20. 02. 2019.
- ↑ 2,0 2,1 „Gonzaga Dynasty” (engleski). Encyclopædia Britannica. Pristupljeno 20. 2. 2019.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 „Il marchesato, poi ducato di Mantova (sec. XIV - 1530; 1530 - 1786)” (talijanski). Lombardia beni culturali. Pristupljeno 20. 2. 2019.
