کورش اعظم
کوروش اعظم جیہڑا سائرس اعظم دے ناں نال وی ڄاݨا ویندے، قدیم ایران دا ہک عظیم بادشاہ ہئی۔ ایں نے ایران وچ ہخامنشی سلطنت دی بنیاد رکھی۔ ایندی قیادت وچ ایران نے جنوب مغربی ایشیا، وسطی ایشیا، یورپ دے کجھ علاقے تے کوہ قاف فتح کیتا۔ مغرب وچ بحیرہ روم تے در دانیال توں گھن کے مشرق وچ ہندوکش تک دا علاقہ فتح کر کے سائرس نے اوں وقت تک دی تاریخ دی عظیم ترین سلطنت قائم کیتی۔ سائرس کوں یہودیت وچ وی احترام دی نظر نال ݙٹھا ویندے کیونکہ اوں نے بابل فتح کر کے یہودیاں کوں آزاد کر ݙتا ہئی جیہڑے اوں وقت سلطنت بابل دے غلام ہن۔
تاریخ
[لکھو | ماخذ وچ تبدیلی کرو]خورس دا ݙوجھا وݙا کارنامہ مذہبی رواداری ہے۔ فتح بابل دے بعد اوں نے اسرائیلیاں کوں فلسطین ونڄݨ دی اجازت ݙے ݙتی تے بیت المقدس دی تعمیر ثانی دا حکم صادر کیتا تے ایں سلسلے وچ ہر طرح دی مدد ݙتی۔ نیز اوہ تمام طلائی تے نفری ظروف جیہڑے مذہبی طور تے مقدس سمجھے ویندے ہن۔ اسرائیلیاں دے حوالے کر ݙتے۔ بابل دے دیوتا مروخ قدر و منزلت ݙتی تے ݙوجھے انہاں تمام بتاں کوں جیہڑے ݙوجھے مقامات توں گھنایے ڳئے ہن، انہاں دی جگہ پہنچایا۔ ایہ ایندے کارنامے ہن جنہاں دی بدولت اینکوں “ نجادت دہندہ “ تے “ قوم دا پیؤ “ دا خطاب ݙتا۔ نیز تاریخ وچ اینکوں اعظم دے لقب نال یاد کیتا ویندے ۔ خورس اعظم نے پاسارگاد کوں اپݨا دار الحکومت قرار ݙتا تے اتھاں ہک محل تعمیر کیتا۔ ایندی موت اچانک واقع تھئی۔ 529 ق م وچ ہک قبیلہ سک نے بغاوت کر ݙتی، اوہ اتھاں ڳیا تے انہاں دے خلاف جنگ کریندے ہوئے مارا ڳیا ۔