tadsjikisk

Tadsjikisk høyrer til den sørvestlege undergruppa av dei iranske språka, som saman med dei indoariske og dei dardiske språka utgjer den indoiranske greina av den indoeuropeiske språkfamilien.

Saman med dari i Afghanistan og persisk i Iran utgjer tadsjikisk ei nypersisk grein av sørvest-iransk.

Frå 700-talet og fram til 1920-åra blei tadsjikisk skrive med det arabiske alfabetet. I 1928 tok tadsjikisk og mange andre minoritetsspråk i Sovjetunionen i bruk det latinske alfabetet, men i 1940 gjekk ein over til det kyrilliske alfabetet.

I 1929 blei tadsjikisk offisielt språk i tillegg til russisk og usbekisk i Den tadsjikiske sosialistiske sovjetrepublikken, som i 1991 blei til den sjølvstendige republikken Tadsjikistan.

Tadsjikisk uttrykkjer underordning i nominalfrasar med -i -и, ein enklitisk izōfat(изофат)-markør. Med orda xōna хона 'hus', zan зан 'kvinne' og zēbō зебо 'pen' kan vi lage desse uttrykka:

• xōnai zēbōi zan хонаи зебои зан 'huset til den pene kvinna'
• xōnai zani zēbō хонаи зани зебо 'det pene huset til kvinna'

Dersom vi forkortar subjekt som S, objekt som O og verb som V, kan vi kalle tadsjikisk for eit SOV-språk, fordi setninga normalt tek til med subjektet og sluttar med verbet, og så kjem objektet og andre ledd imellom:

'Eg gav far min boka hans.'

• iranske språk