Adolf Hitler
| Adolf Hitler | |
 Adolf Hitler (1938) | |
| Data rodzyńo | 20 kwjetńa 1889 Braunau am Inn |
| Data śmjyrći | 30 kwjetńa 1945 Berlin |
| Uobywatylstwo | mjymjecke |
| Norodowość | austrijecko |
| Fach | polityk |
| Małżyństwo ze | Eva Braun |
| Matka | Klara Pölzl |
| Fater | Alois Hitler |
| Nadgrody |     
|
| |
 Galeryjo uobrozkůw we Wikimedia Commons
| |
Adolf Hitler (ur. 20 kwjetńa 1889 we Braunau am Inn, zm. 30 kwjetńa 1945 we Berlińe) – mjymjecki politiker, kanclyrz Mjymjec uod 1933, führer i kanclerz III Rajchu uod 1934, prziwůdca Narodowo-Socjalistycznyj Mjymjeckej Partii Robotńikůw (NSDAP), ideolůg mjymjeckej uodmjany faszyzmu zwanyj uod jygo nazwiska hitleryzmym abo narodowym socjalizmym (naźismym), twůrca a dyktator III Rajchu mjymjeckiego, zbrodńorz wojynny, uodpedźalny za zbrodńe przećiw ludzkośći.
Po uobjyńću uobu fůnkcyji zmjyńůno nazwa jygo stanowisko na „Führer und Reichskanzler” (Wůdz i kanclyrz Rajchu). Uznowany je bez wjynkszość historykůw za uosobiśće uodpedźalnygo za polityka rasowo naźistowskych Mjymjec, Holocaust a za śmjerć milijůnůw ludźi ubitych podczas jygo rzůndůw. Agresywno polityka zagrańiczno, kero stosowoł, doprowadźyła do rozpyntańo bez Mjymcy II wojny śwjatowyj, we wyńiku keryj zginyło 55 miljůnůw ludźi.
Familijo
[edytuj | edytuj zdrzōdło]
| 4. Johann Georg Hiedler (1792–1857) |
||||||
| 2. Alois Hitler (1837–1903) |
||||||
| 5. Maria Anna Schicklgruber (1795–1847) |
||||||
| 1. Adolf Hitler | ||||||
| 6. Johann Baptist Pölzl (1825–1901) |
||||||
| 3. Klara Pölzl (1860–1907) |
||||||
| 7. Johanna Hüttler (1830–1906) |
||||||
Rodzyństwo Adolfa Hitlera:
- Alois Hitler junior (1882–1956)
- Angela Hitler (1883–1949)
- Gustav Hitler (1885–1887)
- Ida Hitler (1886–1888)
- Otto Hitler (1887–1887)
- Edmund Hitler (1894–1900)
- Paula Hitler (1896–1960)
Biografijo
[edytuj | edytuj zdrzōdło]Wczesne żyće
[edytuj | edytuj zdrzōdło]
Hitler rodźił śe 20 kwjetńa 1889 we mjeśće Braunau am Inn kole Linz we Gůrnyj Austriji we Austro-Madźarach. Był dźeckem Klary Pölzl a Aloisa Hitlera. Wychowywoł śe we Passau, Lambach a Leonding. Krůtko po śmjyrći fatra we 1903, kole 1905 zajyntyresowały go antysemjicke (antyżydowske) a pangermańske poglůndy profesora Leopolda Poetscha. Przez śmjyrć matki we 1907 popadł we depresyje.[1] We 1909, Hitler zaczůł studja sztukji we Wjedyńu.
I wojna śwjatowo
[edytuj | edytuj zdrzōdło]
We 1913 zamjyszkoł we München we Mjymcach. 16 śyrpńa 1914 dołůnczył do Bajerskej armii. Broł udźoł we I wojńe śwjatowej. Walczył we Belgiji a Francyji we 16 Bajerskjim Pułku Rezerwowym. 2 grudńa 1914 dostoł Żelazny Krziż II klasy.
5 paźdźerńika 1916 bůł ranny a uod 9 paźdźerńika do 1 grudńa leżoł we lazaryće Belitz.[2] Na frůnt wrůćił we marcu 1917. 4 śyrpńa 1918 dostoł Żelazny Krziż I klasy uod Hugo Gutmanna.
Führer III Rajchu
[edytuj | edytuj zdrzōdło]Po wojńe wrůćił do München. Dołůnczył do Narodowo-Socjalistycznyj Mjymjeckej Partii Robotńikůw, kerej bůł prziwůdcům. Uod 1933 bůł kanclyrzem Mjymjec. Po uobjyńću uobu fůnkcyji zmjyńůno nazwa jygo stanowisko na „Führer und Reichskanzler” (Wůdz i kanclyrz Rajchu). 1 wrześńa 1939 przez angrif Mjymcůw na Polsko uozpoczył II wojne śwjatowům, we wyńiku keryj zginyło 60 miljůnůw ludźi.
Śmjyrć
[edytuj | edytuj zdrzōdło]
30 kwjetńa 1945 Hitler popełńůł samobůjstwo. Uůnygo ćało uostoło spalůne.
Nadgrody
[edytuj | edytuj zdrzōdło]Lista ńypołno
- Żelazny Krziż (1914) I klasy
- Żelazny Krziż (1914) II klasy
- Czorno Uodznaka za Rany (1918)
- Złoto Uodznaka za Rany (po ataku 20 lipca 1944)
- Złoto Uodznaka Partii
- Wjelgi Kawalyr Imperjalnego Uordera Czerwůnych Strzał – Szpańijo (Franco), 1937[3]
- Uodznaka hůnorowygo titlaCaporale d’Onore della Milizia (MVSN) – Italijo, 1938[4]
- Honorowy kordźik MVSN – Italijo, 1938[4]
Rzůnd Hitlera
[edytuj | edytuj zdrzōdło]Rzůnd Adolfa Hitlera był uod jego przejyńćio władzy (tzw. Machtergreifung) 30 styczńa 1933 aż do jego śjyrći 30 kwjetńa 1945 (12 lat a 3 mjeśůnce).
Przipisy
- ↑ John Toland: Adolf Hitler; Biography 1889-1945. Lübbe Verlag, 1977. ISBN 978-3-8289-0540-5.
- ↑ Adolf Hitler: Mein Kampf. Mariner Books, s. 50–51. ISBN 978-0-395-92503-4.
- ↑ Order „czerwonych strzał” (pol.). [dostymp 2021-01-07].
- ↑ 4,0 4,1 Zdjyńće Hitlera ze uodznakům. germaniainternational.com. [dostymp 2021-01-07].
